bono üzerinde lehtar adının olmamasına rağmen arka kısmında ciro bulunan bononun geçerliliği

Ön kısmında lehtarın isminin yazmamasına rağmen arka kısmında cirosu bulunan bono geçerli midir? Takip açarken genel haciz yoluyla mı açmalıyım

Eğer herhangi bie yerde örneği yoksa açık bir bonodur ve lehtar kısmını ciro silsilesi bozulmayacak şekilde doldurabilirsiniz.
Doldurulamaz ise hak sahipliği açısından ilamsız takip yoluna dahi gitseniz alacaklı olduğunuzun ispatı açısından yeterli değildir.

YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2001/11-199
K : 2001/244
T : 14.03.2001
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü.
Kural olarak kambiyo senetlerinde Lehdar hanesine hakiki ve hükmi şahsın belirli şekilde yazılması .şarttır. Ne var ki, Lehdarın eksik ifade edilmesi ve bunun sonradan, belirli hale dönüştürülmesi durumunda az yukarıda açıklanan kuralın tamamlanmış olduğunun kabulü gerekir. Dahası bononun bu yönde usulsüzlük durumunu bilen ve imzalayan borçlunun daha sonra bu eksikliğe dayanması Medeni Kanunun 2.nci maddesi ile bağdaşmaz (Bkz. Prof.Dr.Fırat Öztsa kıymetli evrak Hukuku Ankara 1997 Sh. 489, 494). Öte yandan bononun ciro şerhinde Lehdarın tam hüviyeti belirlenmiş olmakla eksikliğin tamamlanmış olduğu da açıktır. O nedenle bozma kararında ve yukarıda açıklanan nedenlerle Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.




elimizde böyle bir genel kurul kararı var ama ne derece işe yarar henüz bilemiyorum. Ancak 2017 yılında da hala bu genel kurul kararına dayanılarak verilmiş kararlar mevcut..

Lehtarın gösterilmemesi senedi hamiline yazılı hale getirir. Fakat bono hamiline düzenlenemeyeceğinden lehtar mutlaka yazılmalıdır. Hatta bononun lehtar kısmında görülen silinti, çizme ve düzeltmeler, keşideci tarafından imzalanmış olmadıkça geçerli sayılamaz (12. HD., 10.12.1985, 5010/10811).

12.HD., 12.10.1989, 2698/12168 : “Takip dayanağı senetlerde, lehtar hanesi boş olup, bu haliyle Ticaret Yasasının 688. maddesinde yazılı kambiyo senedi olmadığı...”

Yargıtay’a göre, senedin düzenlenmesi aşamasında lehtarın yazılması gerekir. Bu bakımdan lehtar kısmı boş olarak düzenlenip tedavüle çıkarılan bir bononun sonradan hamil tarafından doldurulmuş olması halinde senet bono niteliği kazanamaz (12. HD., 08.11.1984, 12687/11555).

Ayrıca bir görüşe göre, lehtarın ismi, bononun herhangi bir yerinde (hatta senedin arka yüzünde bile) yazılı olabilir (ÖZTAN, Fırat, s463 ; 11. HD., 28.02.1991, 1989/9542-1355).

Arka yüzdeki ilk imzanın (cironun) lehdara ait olmasından da cesaretle ön yüzdeki lehdar ibaresi doldurulalarak takip konusu yapılabilir.

Sorun şu ki ön kısımda bulunan lehtar kısmına yanlışlıkla tutar yazılmış. Yani ön kısımda boş yer yok sadece yanlış yazılmış yer mevcut. Bu durumu da o zaman arka taraftan cirolayarak çözmeye çalışmışlar.

12. HD., 31.01.1985, 1984/11501-799: Senedin “vade” kısmına lehtarın, lehtar kısmına da vadenin yazılmış olması, senedin “bono” sayılmasını engellemez .

Verdiğiniz değerli bilgiler için teşekkür ederim

Alıntı: Yazan Av.Dr.Yahya DERYAL Yargıtay’a göre, senedin düzenlenmesi aşamasında lehtarın yazılması gerekir. Bu bakımdan lehtar kısmı boş olarak düzenlenip tedavüle çıkarılan bir bononun sonradan hamil tarafından doldurulmuş olması halinde senet bono niteliği kazanamaz (12. HD., 08.11.1984, 12687/11555).

Tedavüle çıkarılmadan önce doldurulmuş ise durumda bir değişiklik olur mu?

Ve ayrı bir soru olarak, eğer bu bona ile ilişkili bir sözleşme varsa ve orda lehtarın kim olduğu anlaşılıyorsa sizce durumda bir değişiklik olur mu?

Açık bononun tedavül öncesi lehdar tarafından doldurulması mümkündür. Sadece keşideci, bononun anlaşmaya aykırı doldurulduğunu iddiasını yazılı belge ile ispatlamak kaydıyla ileri sürebilir.
Ayrı bir sözleşme yapılarak bononun kim tarafından kime ve ne için verildiği taraflarca yazılmışsa, işte bu yazılı belge soyutluk ilkesine aykırılık taşımayacağı gibi, anlaşmaya aykırı doldurma iddiasının gerçekliğini de ispata yarayacaktır.

Bu arada açık bono/eksik bono farkını hatırlamalıyız.
İmzalanmakla birlikte zorunlu unsurları doldurulmamış bir bononun düzenleyenin rızası ile lehdara verilmesine açık bono; böyle bir bononun düzenleyenin rızası dışında lehdarın eline geçmesine de eksik bono diyoruz.
Açık bono geçelidir, eksik bono geçersizdir.
Zorunlu unsurları doldurulmamış bir bononun, lehdarın eline rıza ile mi rıza dışı mı geçtiği hususu ise, maddi vakıa tespiti olup her türlü delil ile ispatlanabilir.

Üstad bononun üzerinde "teminat senedi" yazılması, bono niteliğine halel getirir mi?

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi, 03.04.2008, 2007/9954-3402: Dava konusu senette teminat kaydı varsa da neyin teminatı olduğu belirtilmediğinden senedin mücerretlik vasfını ortadan kaldırmaz. Kambiyo senedi geçerli olup, senede karşı iddiaların yazılı delille ispatı gerekir.