Ticari Defterleri Teslim Etmeyen Eski Ortağın Sorumluluğu

Müvekkilim şirket 2005 şubat ayında yeni ortaklarına devredildi. Ancak, eski dönemde eski ortaklara ilişkin savcılığa naylon fatura düzenlendiğine ilişkin suç duyurusunda bulunmuş. Şirketin yeni sahipleri( ortakları) döneminde, vergi dairesinden gelip, ticari defterleri incelemek istemişler.
Ancak, eski ortaklar 2005 yılına ait ticari defterleri teslim etmedikleri için, yeni ortaklar vergi dairesi memurlarına defterleri teslim edememişler . Şu anda şirketin yetkili temsilcisi aleyhinde, ticari defterleri teslim etmemekle ilgili kamu davası açıldı.
Teslim sırasında, eski ve yeni ortaklar arasında imzalanan teslim teselsüm tutanağında da 2005 yılına ait defterlerin teslim edilmediği açık.
Tarafımız eski ortaklara ihtarname çektik ancak halen defterler teslim edilmedi. eski ortaklar hakkında, şirketin açabileceği bir dava var mıdır. Yada şirketin eski ortakları, şirketin şuandaki temsilcisi aleyhinde açılan kamu davasına dahil edilebilir mi?
Saygılarımla...

Şirketin devri halinde şirket borçları aynen devam eder.Şirketin vergi borçlarından yeni şirket ortakları da şirket adına sorumlu olur.Şirket devralınırken şirket defterlerinin de alınması gerekirdi.Hukuken defterlerin 10 yıl saklanması zorunludur.Bu süre vergi hukukunda 5 yıldır.Çünkü,vergi incelemesinde ençok 5 yıl geriye gidilebilinir.Yani, vergi hukunda 5 yıllık bir zamanaşımı vardır.Bu süre zarfında doğan bütün vergi borçlarından şirket sorumlu olur.Defterlerin ibraz edilmemesinden doğan sorumluluğun vergisel boyutu indirilen KDV.lerin kabul edilmemesidir.Yani,indirilen KDV.ler cezalı olarak şirket adına tarh edilir,ödenmesi gerekir.Ceza yönü ise VUK 359/a-2 de düzenlenmiş olup burada varlığının noterden veya sair suretlerle tesbiti halinde defter ibraz etmeme suçunun işleneceği düzenlendiğinden sizin olayınızın öncelikle bu yönü ile incelenmesi gerekir.Bu durum sabitse o zaman siz defterlerin elinizde olmadığını şirket devredilirken eski ortakların bunları vermediğini ve buna ilişkin protokolu sunarak suç kastınızın olmadığını isbat edeceksiniz.Ancak,diğer yönden yukarıda da bahsettiğim üzere şirketin defterlerinin şirket bünyesinde olması zorunlu olduğundan burada yine de müvekkillerinizin bir sorumluluğu doğabilir.

Sahtecilik fiili yönünden ise, bu fiilin defterlerin ibraz edilmemesinden dolayı tesbiti güçleşir.Yani,sahte fatura kesilmiş mi,ya da kullanılmış mı defter incelenemediği için tesbiti bu açıdan zor olur.Uygun bir savunma ile sahtecilikten dolayı kesilecek vergi ve cezalardan kurtulunabilinir. Sahtecilik fiilinden dolayı açılacak ceza davasının ise eski şirket yetkili temsilcisine yöneltilmesi gerekir.Zira,sahtecilik fiilinin işlendiği zaman kim yetkili ise o sorumlu olur.Yani,yeni şirket yetkili temsilcisinin sahtecilikten dolayı açılacak ceza davasında yargılanması söz konusu olamaz("cezaların şahsiliği prensibi").

Devre konu edilen Limited şirkete ilişkin defter ve belgelerin teslim tutanağında yer almaması lehinize yorumlanacak bir durum , Teslim edilmediğinin ispat yükü tarafınıza ait düşünülse de devreden eski ortakların defter ve belgeleri şirket merkezinde bıraktıklarını ispat etmeleri gerekir. defterlerin eski ortaklarn uhdesinde bulunup bulunmadığının tespit şekillerinden biri de şirketin vergi, dairesine verilen beyannamelerinin hangi muhasebeci/mali müşavir tarafından verildiğinin tespit edilmesi halinde defterlerin kim tarafından saklandığının tespiti kolaylaşacaktır. Zira beyannameleri imzalayan şirket muhasebecisinin yeni ortaklarla bir sözleşmesinin olup olmadığının, beyannamelerin kim tarafından verildiğinin araştırılmasında yarar vardır. Defterlerin o dönemde beyannameleri imzayalayan muhscebeci/mali müşavirin bürosunda olma ihtimali yüksektir.
Defter ve belgelerin tesliminin talep edileceği yer Ticaret Mahkemesidir. İhtara rağmen defter ve belgelerin teslim edilmemesi halinde Ticaret mahkemesine Şirkete ilişkin defter ve belgelerin teslim edilmesin için dava ikame etmelisiniz. Bu durumda devredenler şirket defterlerini şirkette bıraktıklarını ispatla mükellef tutulurlar.
Diğer bir husus ise, Şirket defter ve belgelerinin incelenmesi hususunda yapılan yazılı çağrıya uyulmaması halinde;
1-VUK'nun 30/3 maddesince re'sen taktiri gerektrir.
2-VUK 344 maddesince vergi ziayı
3-359/2 maddesi hükmünce hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektirir. (altı aydan Üç yıla kadar )
4- verilen KDV beyannamelerinde indirilen kdv tutarlarının reddedileceği gündeme gelir.
bu yaptırımlara müvekkilinizin muhatap olabilmesi için fiillerin işlendiği tarihte şirketin temsil ve ilzamına yetkili olması lazım, re'sen vergi tarhiyatı ile vergi ziayı cezasında şirketin Tüzel kişiliği sorumludur, ( tahsil edilmemesi halinde VUK 10 ve AATUHK 35 ve Mük.35 madde hükümlerince tahsil cihetine gidilecek, burada da eski ortaklar ile yeni ortakların durumları tartışılacaktır konu dışı olduğu için değinmeyeceğim )
Hürriyeti bağlayıcı 359/2 maddesindeki hükmün uygulanabilirliliğinin, cezanın şahsiliği ilkesi gereği fiilin işlendiği tarihte temsil ve ilzama yetkili kişinin yargılama sonucu suçluluğunun kanıtlanması halinde muhatap alınması gerekir. suçun meydana geldiği tarihte eski ortakların sorumluluğu vardır. Ancak belirttiğim gibi vergi ve cezalardan şirketin Tüzel kişiliğinin devam etmesi nedeniyle sorumluluğu devam edecektir…
Bu açıklamalar ışığında;
Ticaret mahkemesine defter ve belgelerin teslimi için dava açmalısınız, defter ve belgelerin ibraz edilmemesinden dolayı müvekkilinizin VUK 13 maddesi hükümlerince mücbir sebep sayılan halin varlığından defter ve belgeleri ibraz edemediğini göz önünde bulundurulmasını talep etmelisiniz. ( açılan kamu davasında )
İyi çalışmalar diliyorum…

Şirket paylarını devir alanlar borç ve alacağıyla sorumlu olduklarına göre,Şirketin yeni ortakları vergi borç alacak ilişkisinin dışında diğer ticari borç ve alacak ilişkilerini defter ellerinde yok ise, nereden takip etmiş olabilirler ki?

"Ancak, eski dönemde eski ortaklara ilişkin savcılığa naylon fatura düzenlendiğine ilişkin suç duyurusunda bulunmuş." demişsiniz.
Öncelikle suç duyurusuna dayanak oluşturan vergi (tekniği) inceleme raporuna ulaşmaya çalışmalısınız. Çünkü, davanın her sürecinde bu rapor önünüze gelecektir.

Sonuçta istenir ise defterler bulunabilir.

Şirketin defterlerinin teslim edilmemesinin ötesinde, (alış-satış)faturalarının acilen bulunarak, defterler bulanamasa bir liste halinde fatura vb. belgelerin ibrazı sağlanabilirdi. Eğer bunlar mahkemeye (bilirkişi incelemesiyle birlikte)delil olarak sunulabilir ise, durumunuz biraz daha düzelebilir.

Elimden sizin sorunuzdaki muarazaya dair yeni bir dosya geçti.Yeni ortak,ortaklar kurulu kararı ile aynı zamanda diğer ortak ile beraber müdür tayin edilmiş ve fakat diğer ortak tarafından kendisine defterler teslim edilmemiş ,şirketin iş ve işlemleri hakkında bilgi de verilmemiş idi.Ve elimizde bir teslim tutanağı vs. gibi bir belge de yoktu.Önce diğer ortağa ihtar çekip defterleri talep ettim.Gelmeyince de ticaret mahkemesinde bir dava açarak,gerek kanundan doğan denetleme hakkını kullanmak ve gerekse müdürlük görev ve sorumluluklarını ifa edebilmek için defterlerin müvekkile teslimini talep ettim.Bu iki ortaklı bir ltd.şti idi.Karar aynen şöyle çıktı:"Davacının,LTD.ŞTİ nin defter ve kayıtların kendisine ibrazı için diğer (kendisi ile birlikte müdür olan) ortağa dava açmasının yasal dayanağı olmayıp,böylesi bir durumda ancak kendisine (denetleme izni ) verilmeyen ortak-müdür, ancak şirketin feshini yahut da çıkmasına izin verilmesini dava edebilir." Böylece davamız reddedildi.Sizin konunuzu ne kadar ilgilendir bilemiyorum ama,böyle can sıkıcı bir deneyimim oldu,paylaşmak istedim.Kolaylıklar dilerim.

TÜRK TİCARET KANUNU

Kanun Numarası : 6762
Kabul Tarihi : 29/6/1956
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 9/7/1956 Sayı: 9353
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 37 Sayfa : 1587

III - Saklama müddeti:
Madde 68 – Defter tutmak mecburiyetinde bulunan kimse ve işletmeye devam eden halefleri defterleri son kayıt tarihinden ve saklanması mecburi olan diğer hesap ve kağıtları tarihlerinden itibaren on yıl geçinceye kadar saklamaya mecburdurlar.
Hakiki şahıs olan tacirin ölümü halinde mirasçıları ve ticareti terk etmesi halinde kendisi defter ve kağıtları birinci fıkra gereğince saklamakla mükelleftirler. Ancak mirasın resmi tasfiyesi halinde defter ve kağıtlar birinci fıkrada yazılı müddetle sulh mahkemesi tarafından saklanır.
Kollektif ve adi komandit şirketlerin her ne suretle olursa olsun infisahı halinde bunlara ait defter ve kağıtlar, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki salahiyetli mahkeme tarafından 1 inci fıkra gereğince saklanmak üzere ortaklardan birine veya notere, diğer şirketlerin infisahı halinde ise, notere tevdi olunur. Noter harc ve ücreti şirket mevcudundan ödenir.
Bir tacirin saklamakla mükellef olduğu defter ve kağıtlar; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet sebebiyle ve kanuni müddet içinde ziyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yerin salahiyetli mahkemesinden kendisine bir vesika verilmesini istiyebilir. Mahkeme lüzumlu gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir. Böyle bir vesika almamış olan tacir defterlerini ibrazdan kaçınmış sayılır.

Sayın Aysun Hanım,
Hakikaten sizin yaşadığınız olay bizim şirketin durumuna çok benzemekte, ancak iki olumlu tarafı var,
1) şirketin eski ortağı heniüz şirketi devretmemişken naylın fatura düzenlemekle ilgili bizzat şahsı hakkında şikayette bulunulmuş
2)Şirket 2006 yılında devrolunmuş ancak 2005 yılının defterleri teslim edilmemiş ve teslim edilmediğine dair bir teslim kaydı var.
Ancak sizin davanız reddedilirse, bizim davamız da reddedilecektir. Çünkü olaylar çok benzer.
Sayın Ararat' ın da tavsiye ettiği yöntem buydu ama sanırım uygulamada pek işlevi yok. Ben yine de açayım.İsteyenin bir yüzü vermeyenin iki yüzü kara
Bu da bizim mesleğin sloganı heralde.
Saygılarımla...

davanızın seyri ne aşamada bilgi verirseniz çok sevinirim.

Sayın Av. Pınar teknik bir sorun nedeni ile 1 sene kadar siteye giriş yapamadım. Ancak yeni yeni tekrar katılabiliyorum. bu nedenle cevabım 8 ay kadar geciktiği için özür dilerim. Davamız daha sonuçlanmadı. Çünkü uzun süre davalının adresini bulamadık. ama neticeden sizi haberdar ederim. Saygılarımla

Tartışma olalı bayağı zaman geçmiş.Bu mesele şu anda benim başımda.Netice alan arkadaş var mı?