işyerinde özürlü çalışana taciz- işverenin sorumluluğu

merhabalar
bir otelde özürlü kadrosunda temizlik elemanı olarak çalışan işçi otele ait depoyu temizlemek için gönderiliyor. Diğer bir işçi de arkasından giderek özürlü işçiye elle sarkıntılık ediyor. Depoda kamera yok ancak özürlü işçinin arkasından depo anahtarını alıp diğer işçinin gittiğine dair tanıklar var. Çalışan hakkında şikayetçi olunmuş fakat işverenin İş K. m.24/II-d kapsamındaki sorumluluğu nasıl işletilebilir. Böyle bir durumda işçiyi direkt olarak işten çıkarma durumu söz konusu değil kanımca. Madde içeriğindeki "önlemeden" kasıt nedir?
Cevaplarınız için şimdiden teşekkür ederim.

Bana kalırsa sorun burada maddenin yorumundan çok iddia edilen olayın ispatında. İşveren bu iddianın gerçek olup olmadığını ancak kesinleşmiş bir mahkeme kararı var ise anlayabilir. Eğer durum bu şekilde ispat edilirse o takdirde taciz edilen ile tacizciyi aynı işyerinde istihdam etmemelidir. En azından bu iki kişiyi ayrı şubelerde çalıştırmalıdır. Şube yoksa o zaman tacizciyi işten çıkarmalıdır. Bu somut olayda "önlemek" ancak böyle olur. Bu yapılmazsa o takdirde müvekkiliniz adına haklı sebeple iş akdini sona edirme hakkı doğar.

İşçiye yapılan taciz neticesinde, durumu işverene bildirmesi işçinin yükümlülüğüdür.

Bu yükümlülük, derhal fesih hakkının kullanılması ve işverenin sözleşmeye aykırı davranışını ispat etmek için lüzumdur.

İşveren, kendisine bildirilen taciz ile alakalı durumda gerekli tedbiri alma gibi bir yükümlülüğü vardır. Bu yükümlülüK artık Borçlar Kanunu 417. maddesinde hüküm altına alınmıştır.

Olayın ispatının güçlülüğüne karşın mağdurun iffeti ile alakalı taciz olayını dile getirmesi, işçinin yardım ve tedbir beklemesi olağan ancak namus ile alakalı iddiaları ileri sürmek olağan dışıdır. Bu sebeple işveren asgari düzeyde de olsa gerekli tedbirleri almak zorundadır.

Tedbir olarak, taraflardan yazılı savunma alabilir, işçiyi uyarabilir, gerekli yerlere kamera taktırabilir, işçinin bölümünü değiştirebilir ve hatta muaccizin hizmet akdine son verebilir...

Aksi durumda, işverene bildirilen bu olağan dışı olaya karşı gerekli tedbir alınmaması durumunda -misal savunma ve uyarı yapılmazsa- maddi ve manevi tazminatla yükümlü olacaktır.

Tacizin ispatının güçlüğü malumun ilamıdır, bu sebeple işçinin çok zorlanacağını düşünmüyorum...

Kolay gelsin...

Alıntı: Yazan Evrim Yıldız merhabalar bir otelde özürlü kadrosunda temizlik elemanı olarak çalışan işçi otele ait depoyu temizlemek için gönderiliyor. Diğer bir işçi de arkasından giderek özürlü işçiye elle sarkıntılık ediyor. Depoda kamera yok ancak özürlü işçinin arkasından depo anahtarını alıp diğer işçinin gittiğine dair tanıklar var. Çalışan hakkında şikayetçi olunmuş fakat işverenin İş K. m.24/II-d kapsamındaki sorumluluğu nasıl işletilebilir. Böyle bir durumda işçiyi direkt olarak işten çıkarma durumu söz konusu değil kanımca. Madde içeriğindeki "önlemeden" kasıt nedir? Cevaplarınız için şimdiden teşekkür ederim.

T.C.

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E. 2008/14529

K. 2010/1463

T. 28.1.2010

• KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI ( Bir Kadın İşçinin Namus ve İffetini Etkileyebilecek Şekilde Nedensiz Yere Kendisinin Cinsel Tacize Uğradığı Yönünde Bu Kadar Ayrıntılı Olarak Açıklamada Bulunması Hayatın Olağan Akışına Aykırı Olduğu - İstemin Kabulü Gereği )

• CİNSEL TACİZ ( İşyerinde Diğer İşçinin Cinsel Tacizde Bulunması - Bir Kadın İşçinin Namus ve İffetini Etkileyebilecek Şekilde Nedensiz Yere Kendisinin Cinsel Tacize Uğradığı Yönünde Ayrıntılı Olarak Açıklamada Bulunması Hayatın Olağan Akışına Aykırı Olduğu/Kıdem ve İhbar Tazminatının Kabulü Gereği )

• İŞYERİNDE BAŞKA İŞÇİNİN CİNSEL TACİZDE BULUNMASI ( Bir Kadın İşçinin Namus ve İffetini Etkileyebilecek Şekilde Nedensiz Yere Kendisinin Cinsel Tacize Uğradığı Yönünde Ayrıntılı Olarak Açıklamada Bulunması Hayatın Olağan Akışına Aykırı Olduğu - Kıdem ve İhbar Tazminatının Kabulü Gereği )

1475/m.14

4857/m.24/II-b

ÖZET : Davacı, kıdem, ihbar tazminatı, ücret, yıllık izin alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Davacı taciz eylemlerinin başka işçilerden uzak yerlerde ve yalnız iken gerçekleştiğini, ustabaşının devamlı bakışlarıyla taciz ettiğini, kendisine yalnız kalmalarını sağlamaya yönelik işler verdiğini, etiketsiz dolaplara etiketlemek için o bölüme gittiklerini, etiket yanlarında olmadığından almak için ayrılmak istediğinde ustanın şu an gerekli değil, ben gerekirse sana söylerim dediğini ve diğer olayları samimi bir şekilde anlatmış ve işverene de bildirmiştir. Gerekirse yüzleşmeyi bile talep etmiştir. Gerçekten, bir kadın işçinin namus ve iffetini etkileyebilecek şekilde nedensiz yere kendisinin cinsel tacize uğradığı yönünde bu kadar ayrıntılı olarak açıklamada bulunması hayatın olağan akışına aykırıdır. Davacının samimi beyanları ve dosyadaki bulgular doğrultusunda kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin kabulü gerekir.

DAVA : Davacı, kıdem, ihbar tazminatı, ücret, yıllık izin alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, davayı reddetmiştir.

Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla , dava dosyası için Tetkik Hakimi U. Ocak tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davacının dolap imalatı kısmında işçi olarak çalıştığını, bölüm ustasının tacize varan davranışlarını işverene bildirmesi üzerine ustanın kalite kontrol bölümüne gönderildiğini, ancak işverenin 12.9.2006 tarihinde haksız olarak feshettiğini iddia etmiştir.

Davalı vekili, davacının ustabaşı A.'nin 2.8.2006 tarihinde tartışma çıkarması, işini yapmaması ve bu sebeple uyarmasından sonra ustası hakkında bana asılıyor, askıntı oluyor şeklinde yalan ve iftira dolu dedikodu yaydığını, diğer işçileri dinlediklerinde görgüye dayalı bilgilerinin bulunmadığının anlaşıldığını, davacının tanıklara ustabaşının kendisine erkeğimsi bakışlar ile tacizde bulunduğunu, gözü olduğunu, işyerinde kendisine göre erkek olmadığını, işyerinde memnuniyetsizliğinin bulunduğunu söylediğini, davacının işyerinde arkadaşları ile tartışması ve görevlerini yerine getirmemeye başlaması, işyeri huzur ve disiplinini bozması, ustabaşının bu iddia sebebiyle küçük düşürüldüğü, onurunun kırıldığı anlaşıldığından sözleşmesinin haklı olarak feshedildiğini savunmuştur.

Mahkemece, davacının ustanın kendisini taciz ettiğini ispatlayamadığı, iddiaların asılsız olduğu kanaatine varılarak sözleşmenin haklı feshedildiği anlaşılmakla kıdem ve ihbar tazminatı talepleri reddedilmiştir. İşçinin işyerinde maruz kaldığı cinsel taciz sebebiyle iş sözleşmesinin feshinin haklı olup olmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur. İşçinin işyerinde maruz kaldığı cinsel taciz sebebiyle iş sözleşmesinin feshinin haklı olup olmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.

İşverenin cinsel tacizde bulunması, 4857 Sayılı İş Kanununun 24/ll-b maddesinde işçinin haklı olarak iş sözleşmesinin feshine imkan veren nedenler arasında gösterilmiştir. İşveren vekilinin bu tür davranışı da aynı bent kapsamında değerlendirilmelidir. İşyerinde cinsel taciz eyleminin başka bir işçi ya da üçüncü bir kişi ( örneğin müşteri ) tarafından gerçekleştirilmesi de imkan dahilindedir. İşyeri, işverenin hakimiyet alanı oluşturur ve işverenin işçiyi gözetim borcu, cinsel içerikli bu saldırı kimden gelirse gelsin işçiyi korumayı gerektirir.

İşçinin diğer bir işçi ya da üçüncü kişiler tarafından cinsel tacize uğradığı yasa gereği işverene bildirilmeli ve gerekli önlemleri alması istenmelidir. İşverence cinsel taciz olayı bilinmekte veya bilinebilecek durumda ise işçinin durumu ayrıca bildirmesine gerek yoktur.

İşverenin önlemi, işçinin maruz kaldığı olayın tekrarlanmasını engellemeye yönelik olmalıdır. Bu yönde önlemin yetersiz kalması da işçiye haklı fesih imkanı verir. Maddenin gerekçesinde, tacizin ağırlığına göre tacizcinin işine son verilmesi de işverence alınması gereken önlemler arasında sayılmıştır.

Cinsel tacizin işyerinde çalışan bir işçi yerine bir üçüncü kişi tarafından ifa edilmiş olmasında ise işverenin önlem olarak, müşteriyi uyarma, müşteri ile ilgilenecek bir başka işçi görevlendirme ve eylemin ağırlığına göre müşteri ile ilişkisini kesme gibi yollara başvurması gerekir.

Somut olayda, davacı taciz eylemlerinin başka işçilerden uzak yerlerde ve yalnız iken gerçekleştiğini, ustabaşının devamlı bakışlarıyla taciz ettiğini, kendisine yalnız kalmalarını sağlamaya yönelik işler verdiğini, etiketsiz dolaplara etiketlemek için o bölüme gittiklerini, etiket yanlarında olmadığından almak için ayrılmak istediğinde ustanın şu an gerekli değil, ben gerekirse sana söylerim dediğini ve diğer olayları samimi bir şekilde anlatmış ve işverene de bildirmiştir. Gerekirse yüzleşmeyi bile talep etmiştir. Gerçekten, bir kadın işçinin namus ve iffetini etkileyebilecek şekilde nedensiz yere kendisinin cinsel tacize uğradığı yönünde bu kadar ayrıntılı olarak açıklamada bulunması hayatın olağan akışına aykırıdır. Davacının samimi beyanları ve dosyadaki bulgular doğrultusunda kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin kabulü gerekirken reddi hatalıdır.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenmesi halinde ilgiliye iadesine, 28.1.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.