parça borcu-cins borcu ile misli mallar ve misli olmayan mallar

öncelikle herkese merhabalar hukuk fakültesi 1. sınıf öğrencisiyim Roma hukukundaki misli olmayan ve misli olan mallar arasındaki bir ayrım kafamı karıstırdı.Hocamız bir kölenin bir komsusundan aldığı 1 çuval un 10 tane yumurta yı misli mal olarak ve 3 tane sandalyeyi ise misli olmayan mal olarak söyledi.Buradaki 3 sandalyenin misli olmayan mal gurubuna girmesinin sebebi nedir.Çünkü misli olan mal sayılabilen ölçülebilen atrtılabilen maldır. Burada 3 sandalye sayılabildiğine göre misli mal olması gerekmez miydi ? Şimdiden teşekkürler.

3 sandalyeyi belli bir özelliğinden dolayı seçmiş olabilir.Sıradan bir sandalye gibi seçmediği için parça borcu olarak ifade etmiş.Pratiği tam olarak yazarsan daha ayrıntılı yardımcı olabilirim.

Yumurta ve un misli maldır. Çünkü ziyaı halinde her zaman yenisinin ikamesi mümkündür. Bu nedenle cins borcu oluştururlar ve cins borcu telef olmaz. Yani birine iki yumurta borçlu iseniz yumurtaların kaza sonucu kırılması durumunda yine borcunuzu yumurta olarak ödemekle yükümlü tutulabilirsiniz. Çünkü yumurta denildiğinde herkesin aklına aynı form ve şekil gelir ve her zaman temini ve yenisi ile ikamesi mümkündür.

Oysa sandalye misli mal değildir. Çünkü sandalye denildiğinde akla un, yumurta gibi belli bir form gelmez. Herkesin sandalye kelimesini duyduğunda zihninde canlanan şekil başka olduğundan sandalye misli mal kabul edilmez. En kolay bu şekilde ayırt edilebilir. (Borcun belli bir sandalyeye özgülenmesi durumu ayrı bir meseledir. Basit düşünerek yalnızca 3 tane sandalye denildiğinde akla ne geldiği düşünülmelidir.)

Esas itibariyle günümüzde seri üretim yapıldığından sandalyelerin parça borcu mu teşkil ettiği yoksa "misli" =Cins=nevi türünden mal olarak mı nitelendirileceği hususu çok da net değildir.

Seri üretimde malumunuz aynı (birebir formda) mallar üretilebilmektedir. Başka bir ifade ile seri üretilen sandalyelerin bir yumurtadan farkı yoktur. Aynı markalı aynı sandalyeyi edinip, borcunuzu ifa edebilirsiniz.

Misal: X marka, 3 ayaklı .... model, .... TL fiyatlı yeşil renk, ahşap sandalye kanımca misli borç kapsamına girer.

Ancak eskiden seri üretim olmadığı için sandalyelerin birer parça borcu olarak nitelendirilmesi daha net ve kolaydı.

Ana kıstas şu olmalıdır:

Misli borç kapsamındaki mallar, herhangi bir mahalden birebir aynısı bulunabilen mallardır.

Parça borç kapsamındaki mallar ise bir başka yerden aynısı edinilemeyen yahut edinilse bile borç veren tarafından borç ilişkisine özgülenmiş bulunan ve onun dışında bir başkasının geriye iadesinin mümkün olmadığı malları temsil eder.

Peki şöyle bir mantıkta yürütebilir miyiz misli olmayan mallar kullanılmakla tükenmezler ??

Diyemeyiz, odun da bir misli maldır.

Borçluya "Bana üç yumurta borcun var" dediğimde. Bu borcu ne şekilde yerine getireceğini düşünmez. Gider üç yumurta alır ve verir. Bana üç sandalye borcun var dediğimizde ise nasıl sandalye? sorusu güneme gelecektir. Nasıl? sorusu soruluyorsa o mal misli olmayan maldır.

Bu durumda benim dediğime de gelmiş olmuyor muyuz aynı zamanda yumurta işte dediğiniz gibi kullanırsın ve tükenir misli maldır sandalye kullanırsın ama tükenmez misli olmayan maldır

burda genel itibariyle misli mallar cins borcu oluşturur,gayri misli mallar parca borcu oluşturur düşüncesi vardır;ancak bu pek sağlıklı bi yöntem değildir.
örneğin 3 cuval un misli eşyadır ve cins borcu oluşturur ancak belli bi nitelendirilmeye tabi tutulursa yani alıcı 10 torba içinden belli 3 torbayı seçmişse onu vermek zorunda kalır ve parca borcu haline gelebilir...yani belli sınırı yoktur mantığı kavramak yeterli ezberci bi yöntem sağlıklı olmaz..kolay gelsin.