Bebeğe Türkçe Olmayan/Türkiye'de Aşina Olunmayan İsim Konulması Tercihi

Zaman zaman gündeme gelen bir konu var: "Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak dünyaya gelen bir bebeğe Türkçe olmayan ve/veya Türkiye'de alışıldık kalıplar dışında bir ismin verilmesi."

Malumunuz, sunduğum bağlantıda da görebileceğiniz üzre yakın zamanda bir aile, yeni doğan bebeklerine tüm dünyada tanınan ve iz bırakmış bir şahsın ismini verdi.

bknz:http://gundem.milliyet.com.tr/batman...86/default.htm

Türkiye'de Türkçe olmayan isimlerin verilmesine engel bir yasal düzenleme mevcut değil. Kamuoyuna yansıyan bu tür durumlarda verilen isimler Türkiye'de sıklıkla karşılaşılan isimler olmayabildiği gibi, Türkiye'de yaşayan ve ana dili farklı olan insanların da Türkçe olmayan isimler verebildiğini görmekteyiz. (Hiçbir dilin tam anlamıyla "öz" ve "saf" olamayacağı tartışmalarına girmeye gerek olmadığı kanaatindeyim)

Sizce, habere konu olan genç çiftin verdiği gibi bir ismin verilmesi hukuken/ahlaken/devletin ve yurttaşların güvenliği vs.. açılarından değerlendirildiğinde nasıl ele alınmalıdır?

Şahsen böyle bir ismin verilmesinde bir sakınca görmediğimi, Medeni Kanun'un 339/son'daki düzenleme uyarınca ana-babanın isim koyma hakkı ve ilgili diğer yasal düzenlemeler ışığında bir sakınca olmadığını düşündüğümü ifade ederek ilk görüşü beyan edeyim.

Öneri:Bu konuda bu başlık altında bir anket düzenlenebileceği gibi konu, katılımcı her üyenin tek yanıt verebildiği uygulama kapsamında da ele alınabilir.

Saygılarımla..

Alıntı: Yazan Av. Engin EKİCİ Zaman zaman gündeme gelen bir konu var: "Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak dünyaya gelen bir bebeğe Türkçe olmayan ve/veya Türkiye'de alışıldık kalıplar dışında bir ismin verilmesi." Malumunuz, sunduğum bağlantıda da görebileceğiniz üzre yakın zamanda bir aile, yeni doğan bebeklerine tüm dünyada tanınan ve iz bırakmış bir şahsın ismini verdi. bknz:http://gundem.milliyet.com.tr/batman...86/default.htm Türkiye'de Türkçe olmayan isimlerin verilmesine engel bir yasal düzenleme mevcut değil. Kamuoyuna yansıyan bu tür durumlarda verilen isimler Türkiye'de sıklıkla karşılaşılan isimler olmayabildiği gibi, Türkiye'de yaşayan ve ana dili farklı olan insanların da Türkçe olmayan isimler verebildiğini görmekteyiz. (Hiçbir dilin tam anlamıyla "öz" ve "saf" olamayacağı tartışmalarına girmeye gerek olmadığı kanaatindeyim) Sizce, habere konu olan genç çiftin verdiği gibi bir ismin verilmesi hukuken/ahlaken/devletin ve yurttaşların güvenliği vs.. açılarından değerlendirildiğinde nasıl ele alınmalıdır? Şahsen böyle bir ismin verilmesinde bir sakınca görmediğimi, Medeni Kanun'un 339/son'daki düzenleme uyarınca ana-babanın isim koyma hakkı ve ilgili diğer yasal düzenlemeler ışığında bir sakınca olmadığını düşündüğümü ifade ederek ilk görüşü beyan edeyim. Öneri:Bu konuda bu başlık altında bir anket düzenlenebileceği gibi konu, katılımcı her üyenin tek yanıt verebildiği uygulama kapsamında da ele alınabilir. Saygılarımla..

Benim ismim Türkçe olmadığına göre, "sakıncalı değildir" şıkkını işaretledim.

"İleride çocuğun sosyal konumu ve yaşantısı açısından olumsuzluklar doğurabilir." Yukarıda olmayan bu şıkkı işaretliyorum.

Kişinin üzerine yapışıp kalacak, istihzaya konu olabilecek veya farklı siyasal ve kültürel çağrışımları olan ilginç isimler konulması hukuka aykırı görülebilir. Her hak olduğu gibi isim koyma hakkı da hukuka uygun kullanılmalıdır.

Bu hakkın usulüne uygun kullanılıp kullanılmadığı her somut olay/isimde konulan ismin uçluk (ekstrem) derecesi tartılarak değerlendirilmelidir.

Öznel düşünceme göre somut olayda konulan isim, hakkın aşkın kullanımıdır.

Saygılarımla.

Alıntı: Yazan Av.Ömer Güntay "İleride çocuğun sosyal konumu ve yaşantısı açısından olumsuzluklar doğurabilir." Yukarıda olmayan bu şıkkı işaretliyorum. Kişinin üzerine yapışıp kalacak, istihzaya konu olabilecek veya farklı siyasal ve kültürel çağrışımları olan ilginç isimler konulması hukuka aykırı görülebilir. Her hak olduğu gibi isim koyma hakkı da hukuka uygun kullanılmalıdır. Bu hakkın usulüne uygun kullanılıp kullanılmadığı her somut olay/isimde konulan ismin uçluk (ekstrem) derecesi tartılarak değerlendirilmelidir. Öznel düşünceme göre somut olayda konulan isim, hakkın aşkın kullanımıdır. Saygılarımla.

Sayın Güntay,

Aksine bir yasal düzenleme yoksa neden hukuka aykırı olacaktır?

Alıntı: Yazan Av.Suat Ergin Sayın Güntay, Aksine bir yasal düzenleme yoksa neden hukuka aykırı olacaktır?

Sayın Ergin,

Her durum ve olgunun aksine düzenleme aranmasını yöntemsel açıdan doğru bulmuyorum ben.

Aranacak olan aksine düzenleme değil; konuya ilişkin düzenlemelerin uygulama ve anlam sahasıdır. Ve konulan ismin hakkın kötüye kullanılması olup olmadığıdır. Bunu yasa metinlerini ne kadar uzun tutarsanız tutun başaramazsınız.

Bu tür konularda, değerlendirme yargısal açıdan, mevcut telakkiler içinde, yargısal yoruma tabi tutularak TMK.m.2/1 ve 2, m.4 ve 339/son çerçevesinde değerlendirilir, karar verilir.

Saygılarımla.

Alıntı: Yazan Av. Engin EKİCİ Zaman zaman gündeme gelen bir konu var: "Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak dünyaya gelen bir bebeğe Türkçe olmayan ve/veya Türkiye'de alışıldık kalıplar dışında bir ismin verilmesi." Malumunuz, sunduğum bağlantıda da görebileceğiniz üzre yakın zamanda bir aile, yeni doğan bebeklerine tüm dünyada tanınan ve iz bırakmış bir şahsın ismini verdi. bknz:http://gundem.milliyet.com.tr/batman...86/default.htm Türkiye'de Türkçe olmayan isimlerin verilmesine engel bir yasal düzenleme mevcut değil. Kamuoyuna yansıyan bu tür durumlarda verilen isimler Türkiye'de sıklıkla karşılaşılan isimler olmayabildiği gibi, Türkiye'de yaşayan ve ana dili farklı olan insanların da Türkçe olmayan isimler verebildiğini görmekteyiz. (Hiçbir dilin tam anlamıyla "öz" ve "saf" olamayacağı tartışmalarına girmeye gerek olmadığı kanaatindeyim) Sizce, habere konu olan genç çiftin verdiği gibi bir ismin verilmesi hukuken/ahlaken/devletin ve yurttaşların güvenliği vs.. açılarından değerlendirildiğinde nasıl ele alınmalıdır? Şahsen böyle bir ismin verilmesinde bir sakınca görmediğimi, Medeni Kanun'un 339/son'daki düzenleme uyarınca ana-babanın isim koyma hakkı ve ilgili diğer yasal düzenlemeler ışığında bir sakınca olmadığını düşündüğümü ifade ederek ilk görüşü beyan edeyim. Öneri:Bu konuda bu başlık altında bir anket düzenlenebileceği gibi konu, katılımcı her üyenin tek yanıt verebildiği uygulama kapsamında da ele alınabilir. Saygılarımla..

Devlet ve hukuk sistemi, vatandaşların isimleri ile ilgilenmemelidir.

Alıntı: Yazan Av.Ömer Güntay "İleride çocuğun sosyal konumu ve yaşantısı açısından olumsuzluklar doğurabilir." Yukarıda olmayan bu şıkkı işaretliyorum.

Ben de bu görüşteyim.

MK.339/5'deki "Çocuğun adını ana ve babası koyar" ifadesi bence yeterli bir yasal düzenleme değil ve anne-babayı devletten "korumaya" çalışırken asıl korunması gereken çocuğu dikkate almıyor.

Çocuğun isim hakkı sadece anne baba açısından değil, çocuğun menfaatleri açısından da değerlendirilmelidir.

Bir anne veya baba velayeti altındaki çocuğunu sözel şiddete maruz bırakıyor, mesela sürekli alay ediyorsa, çocuğun psikolojik menfaati açısından buna devletin yasal müdahalesini mümkün kılıyoruz. O zaman anne baba çocuğuna hayatı boyunca sözel şiddete/şakalara/alaya maruz koyabileceği bir isim koymaya çalıştığında da buna kamunun müdahale edebilmesini çok katlanılmaz görmemeliyiz diye düşünüyorum.

Bence MK339/5'in "Çocuğun adını ana ve babası koyar. Ana baba çocuk üzerindeki isim hakkını çocuğun menfaatlerini kendi inanç, düşünce ve değerlerinin üzerinde tutarak kullanır" tarzında bir düzenlemeye sahip olması gerekiyor.

İfade ettiğim görüşün sıradışı isimlere her durumda karşı olmak ve kültürel kaynaklı isimleri engellemek vs. bir amacı olmadığını özellikle vurgulamak isterim. Her olayı ve durumu kendi içinde değerlendirmek gerekir. Örneğin "Nigar" veya "Can" gibi bize göre gayet normal ve sıradan isimler olsa bile eğer Türk Vatandaşı anne-baba-çocuk Amerika'da yaşıyorsa (İngilizce'de olumsuz çağrışımlar yapmaları nedeniyle) orada yaşayacak bir çocuğun menfaatlerine ve psikolojik gelişimine uygun isimler olmayabilir.

Alıntı: Yazan Av.Cengiz Aladağ Devlet ve hukuk sistemi, vatandaşların isimleri ile ilgilenmemelidir.

Aynı fikirdeyim.

Alıntı: Yazan Av.Ömer Güntay "İleride çocuğun sosyal konumu ve yaşantısı açısından olumsuzluklar doğurabilir." Yukarıda olmayan bu şıkkı işaretliyorum.

Komik, kötü çağrışım yapan, manasız ve Türkçe olmayan isimlerden eğer sahibi rahatsız oluyorsa sadece kendisinin (veya kanuni temsilcisinin) zikredilen ismin değiştirilmesini mahkemeden istemek hakkına sahip olduğunu tanıyan hukuk sisteminin; komik, manasız veya kötü çağrışım yapan veya Türkçe olmayan isimlerin kullanılabileceğini de zımnen kabul ettiğini düşünmemiz gerekir.

Alıntı: Yazan Admin Bence MK339/5'in "Çocuğun adını ana ve babası koyar. Ana baba çocuk üzerindeki isim hakkını çocuğun menfaatlerini kendi inanç, düşünce ve değerlerinin üzerinde tutarak kullanır" tarzında bir düzenlemeye sahip olması gerekiyor.

Fıkra önerinize de ben katılıyorum. Ancak bu yönde bir derinlik maddeye dahil edilmese dahi çocuğun korunmasına dair mevcut düzenlemelerin yeterli olduğu kanısındayım.

Öte yandan, görüşümüzün, bu konudaki hakkı/özgürlüğü ebeveyn aleyhine (ve devlet lehine) daraltmak isteğinden/ekseninden değil, bilakis çocuğun yüksek ve öncelikli menfaatlerini siyanet düşüncesinden temellendiğini de belirtmek isterim.

Alıntı: Yazan Admin İfade ettiğim görüşün sıradışı isimlere her durumda karşı olmak ve kültürel kaynaklı isimleri engellemek vs. bir amacı olmadığını özellikle vurgulamak isterim.

Bu da çok önemli bir nokta. Somut olay/isim irdelemesi çok önemli. Ben, ilk mesajdaki somut olaya karşı çıktım. Ancak, mesela somut olayda konulan isim o değil de yalnızca "Ernesto" olsa idi görüşüm farklılaşa-bilirdi...

Saygılarımla.

Alıntı: Yazan Admin Ben de bu görüşteyim. MK.339/5'deki "Çocuğun adını ana ve babası koyar" ifadesi bence yeterli bir yasal düzenleme değil ve anne-babayı devletten "korumaya" çalışırken asıl korunması gereken çocuğu dikkate almıyor. Çocuğun isim hakkı sadece anne baba açısından değil, çocuğun menfaatleri açısından da değerlendirilmelidir. Bir anne veya baba velayeti altındaki çocuğunu sözel şiddete maruz bırakıyor, mesela sürekli alay ediyorsa, çocuğun psikolojik menfaati açısından buna devletin yasal müdahalesini mümkün kılıyoruz. O zaman anne baba çocuğuna hayatı boyunca sözel şiddete/şakalara/alaya maruz koyabileceği bir isim koymaya çalıştığında da buna kamunun müdahale edebilmesini çok katılanılmaz görmemeliyiz diye düşünüyorum. Bence MK339/5'in "Çocuğun adını ana ve babası koyar. Ana baba çocuk üzerindeki isim hakkını çocuğun menfaatlerini kendi inanç, düşünce ve değerlerinin üzerinde tutarak kullanır" tarzında bir düzenlemeye sahip olması gerekiyor. İfade ettiğim görüşün sıradışı isimlere her durumda karşı olmak ve kültürel kaynaklı isimleri engellemek vs. bir amacı olmadığını özellikle vurgulamak isterim. Her olayı ve durumu kendi içinde değerlendirmek gerekir. Örneğin "Nigar" veya "Can" gibi bize göre gayet normal ve sıradan isimler olsa bile eğer anne-baba-çocuk İngiltere'de yaşıyorsa (İngilizce'de olumsuz çağrışımlar yapmaları nedeniyle) orada yaşayacak bir çocuğun menfaatlerine ve psikolojik gelişimine uygun isimler olmayabilir.

Ebeveyn,"kendi inanç,düşünce ve değerlerinin üzerinde tutarak kullanır" diye bir hüküm koyarsak, her iktidar bunu istediği gibi kullanabilecektir. Kaldı ki her ne kadar liberal bir sistemimiz olduğu söylense de, her konuda oldukça denetimci ve müdahaleci bir devlet yapımız var.

Ebeveyn, çocuğuna Güvercin, Şemsiye, Porselen gibi isimler koyabilecekken(Bize komik gelebilir ama belki de değildir) zamanına göre Devrim, Kemal, Mustafa, Muhammed isimlerini koyması sınırlanabilecektir.

Sayın Güntay'ın

Alıntı: "İleride çocuğun sosyal konumu ve yaşantısı açısından olumsuzluklar doğurabilir."

Şeklindeki görüşüne katılabilirim. İsmiyle müsemma olmayan birçok kişi tanıyoruz. Ya da ismi "Devrim, Ulaş, Mahir" olan kişilerin mağdur olduklarını da biliyoruz. Ama "hukuki değil" görüşüne katılmıyorum.

Alıntı: Yazan Av.Suat Ergin Sayın Güntay'ın Alıntı: "İleride çocuğun sosyal konumu ve yaşantısı açısından olumsuzluklar doğurabilir." Şeklindeki görüşüne katılabilirim.........Ama "hukuki değil" görüşüne katılmıyorum.

Sayın Ergin kısmen dahi katılımınıza teşekkür ederim.
Ancak, hukuka uygun bulduğumuz veya uygun bulmadığımız şeyin bizatihi isimler ve onların devirden devire değişen, yüceltilen veya alçaltılan anlamları değil ana babanın isim koyma hakkını hukuka ve çocuğun potansiyel menfaatlerine uygun kullanması gereğidir.

Neticede, konulan isimlerin, esinlendiği kişiliklerin ve temsil ettiği ideolojik çağrışımların hiçbir zaman yüzde yüz toplumsal yaygınlığa ulaştığını iddia edemeyiz. Bu durum ise, konulan ismin ekstremlik oranının çok yüksek olduğu durumlarda çocuğun aleyhinedir... Benim hukuksal görüşüm bu yöndedir.

Ezcümle, devrimci bir ana/babanın çocuğunun devrimci; şeriatçi bir ana/babanın çocuğunun da şeriatçi olması gerekmemektedir. Yoksa tek tek saydığınız ve sayısı oldukça artırılabilecek isimler üzerinden yapılacak bir tartışma, hukuksal olmaz: zira genel, soyut, objektif sonuçlara ulaşılamaz...

Yani demek istediğim, Devrimi, Muhammedi, Mahiri, Ulaşı, Yusufu, Mustafa Kemali, Nazımı ve saireyi yerindelik anlamında incelemek hukukun dahi işi değildir. Konu küçüktür, çocuktur, onun menfaatini üstün tutmak düşüncesidir.

Saygılarımla.

Bu konu oldukça çetrefilli.

1- İsim konusunda ebeveynin mutlak hakkı var mıdır? Çocuk yaşadığı sürece onların koyduğu ismi taşımak zorunda bırakılıyor. Tabi değiştirme hakkı var ancak mahkeme-gerekçe-sonraki değişiklikler falan çoğu kişi üşendiği için bunu yapmıyor. Bu durumun önüne şu şekilde geçilebilir belki: çocuk ebveynin koyduğu isimle yaşar ve belli bir yaşa(18 olabilir) geldiğinde nüfusa yapacağı bir bildirimle yeni bir isim alabilir. Eğer öngörülen yaşta herhangi bir değişiklik talep edilmezse isimm olduğu gibi kabul edilmiş olur.

2- Toplumsal açıdan ise her ebeveyn içinde yaşadığı topluma uygun isimler seçer. Burddaki "uygun" dan kastım toplumda kabul gören isimler anlamında değil. Toplum içinden çıkan bireylere direkt ve dolaylı olarak bir çok şekilde etki eder ve tercihlerinde de açık ya da örtülü bir biçimde etkili olur. Dolayısıyla birey-ebeveyn çocuğuna isim koyarken farkında olarak ya da olmayarak toplumu gözetir. Örnek olayımızdaki ebeveynin içinde yaşadığı toplum bakımından sorun yaşayacağını zannetmiyorum.

3- Devlet (dönemsel resmi ideoloji) bakımından bakıldığında işin rengi biraz değişir. Söylediğiniz üzere dönemine göre "aykırı" isimler, taşıyanlarına sorun yaşatabiliyor. Bu sorunu çok yakından biliyorum. Ancak bu durum "aykırı" isimlerin verilmemesiyle değil bu anlayışın zorlanmasıyla, değiştirilme mücadelesiyle aşılabilir. Sistemlere yaranılmaz bu mümkün değildir. Onlarla özgürlükler, haklar için mücadele edilir. İsim gibi zararsız ve bireye-aileye özel bir konuda bile sorun yaşanıyorsa o isimler verilmeli mi verilmemeli mi ya da hangi isimler verilebilir hangileri verilemez diye değil neden devlet nezdinde sorun teşkil ediyor? Bence bunun tartışılması gerekiyor. Saygılarımla

Yargıtay, Memati isminin kullanılmasına; ölüm anlamını taşıdığı, çocuğu zor duruma düşürebileceği, bu nedenle de genel ahlaka aykırı olduğu için onay vermemişti... Yani uygulamada kıstaslar bu şekilde sanırım. Yani mesele yabancı isim olmasında değil zira bildiğiniz gibi Türk Vatandaşlığı'na geçerken Türkçe isim alma zorunluluğu da yok. Wendy'i Vendi yapıyorlarmış o ayrı.

Habere konu isim içinse Batman'da zor duruma düşme ihtimali var mı yok mu bilemiyorum...

Kamu otoritesinin, düzenlediği/düzenleyeceği hukuk kurallarıyla insanların çocuklarına vermeyi uygun gördüğü isimlerle uğraşmaması gerektiğine ben de katılıyorum. Ancak konuyu açmamın nedeni, konulan “farklı” isimlerle ilgili kamuoyunda ciddi eleştirilerin vücut bulması, ismin çoğu kez bir insana yaraşır olup olmadığından ziyade siyasi mülahazalarla değerlendirilmesi gibi etmenlerdi.

Konulmuş olan bir isim açıkça ve kimse tarafından tereddüt edilmeyecek tarzda “kötü” ve “çirkin” anlamlar ihtiva etmiyorsa konulmasında sakınca görülmemelidir. Kötü ve çirkin anlamdan kastettiğim, ismin verildiği bebeğin yaşadığı ülkedeki herkesin anlayabildiği tarzdaki argo kelimelerdir.

Çocuğun belirli bir yaşa geldiğinde hoşlanmadığı, benimsemediği, sosyal konumu ve yaşantısı açısından olumsuzluklara neden olması vs. nedenlerle ismini değiştirebilmesine imkan tanıyacak düzenlemelerin yapılması fikrini yerinde bulduğumu ve bana ilginç geldiğini de ifade etmeliyim.

Son olarak, tabiiyetindeki insanların isimleriyle ilgilenmemesi gerektiğinden dem vursak da devlet ve hukuk, isimlerle ilgilenmektedir. Dolayısıyla hukukun konuya hangi bakış açısıyla yaklaşması gerektiği mevzubahis olunca haberde geçen ismin bütün halinde ya da kısmen hukuka aykırı olmadığı, objektif olunamayacağı için de dürüstlük ve subjektif yaklaşımlardan uzak kalınamayacağı için de iyi niyet prensipleriyle değerlendirilmemesi gerektiği kanaatindeyim.

Saygılarımla..

sakıncalı şıkları o kadar muhafazakar bir bakış açısını yansıtıyor ki mecburen sakıncalı değildir şıkkını işaretledim ama örnekteki gibi ernesto che guavera gibi türkçede kullanılmayan ve söylenmesi zor kelimelerin isim yapılması da pek mantıklı gelmedi bana

Bence yanıt sorunun içinde:

A) Türkçe olmayan isim: Bu konuda kısıtlama gelse, benimki hariç milyonlarca ismin verilememesi / silinmesi gerekir.

B) Türkiye'de verilmesi tercih edilmeyen isim: Bu da mantığa aykırı; zira o bebeğin anne - babası vermeyi tercih etmişse o isim artık, Türkiye'de verilmesi tercih EDİLEN bir isim olmuştur.

Saygılarımla...

Alıntı: Yazan Av.Can Lafcı sakıncalı şıkları o kadar muhafazakar bir bakış açısını yansıtıyor ki mecburen sakıncalı değildir şıkkını işaretledim ama örnekteki gibi ernesto che guavera gibi türkçede kullanılmayan ve söylenmesi zor kelimelerin isim yapılması da pek mantıklı gelmedi bana

Sakıncalı olma nedenlerini özellikle muhafazakar bir bakış açısını yansıtacak şekilde belirledim ki gerçekçi olsun.. Zira bu nedenlerin tamamını ya da birkaçını ileri sürerek bu tarz isimlere karşı çıkacak milyonlarca insan olduğu kanaatindeyim.