kamulaştırmasız el atma

Müvekkile ait arazi üzerinden 6 yıl önce tedaşa ait yüksek gerilim hattı geçmiştir. Bu nedenle kuruma karşı dava açmayı düşünüyoruz. Açılacak davayı kamulaştırmasız elatmadan dolayı tazminat davası olarak açmayı düşünüyoruz. Terditli olarak önce müdahalenin menini, sonra da bu olmadığı taktirde kamulaştırmasız taelatma nedeniyle zminat istemekte usul bakımından bir beis var mı? Ya da sadece irtifak bedelinin tahsilini isteyebilir miyiz? saygılar.

Merhaba,


Şu içtihata bir bakın


T.C.
YARGITAY
5. HUKUK DAİRESİ
E. 2002/619
K. 2002/2627
T. 4.2.2002
• KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA ( Mal Sahibinin Seçimlik Hakkının Olması )
• MEN'İ MÜDAHALE DAVASI ( Kamulaştırmasız El Atılan Taşınmaza Vaki Müdahale )
• SEÇİMLİK HAK ( Kamulaştırmasız El Atma Durumunda Mal Sahibinin Men-i Müdahale İsteyebilmesi Gibi Bedelini de Talep Edebilmesi )



ÖZET : Taşınmazına kamulaştırma yapılmadan el konulan mülk sahibi, el atan idare aleyhine men'i müdahale davası açabilir veya bu eylemli duruma razı ise; taşınmazın dava günündeki bedelini isteyebilir. Mal sahibine bu konuda tanınmış olan seçimlik hak, idareye tanınmamıştır.

DAVA : Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaza vaki müdahalenin önlenmesi ve ecrimisil, karşı dava ise; dava konusu taşınmazın tespit edilecek bedeli mukabilinde, davacı üzerindeki tapusunun iptali ile idare adına tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı ve karşı davalı vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaza vaki müdahalenin önlenmesi ve ecrimisil, karşı dava ise; dava konusu taşınmazın tespit edilecek bedeli mukabilinde davacı üzerindeki tapusunun iptali ile idare adına tescili isteminden ibarettir.

Mahkemece, ecrimisil isteminin kabulüne karar verilmiş, men'i müdahale talebi yönünden hüküm kurulmamıştır.

Karşı davada ise; taşınmazın bedeli tespit edilerek bu bedelin davalı idareden tahsiline ve taşınmazın idare adına tesciline karar verilmiştir.

Hüküm davacı ve karşı davalı vekilince temyiz edilmiştir.

16.5.1956 gün 1 Esas - 6 Karar sayılı İçtihadı Birleştirme kararına göre taşınmazına kamulaştırma yapılmadan el konulan mülk sahibi, el atan idare aleyhine men'i müdahale davası açabilir veya bu eylemli duruma razı ise; taşınmazın dava günündeki bedelini isteyebilir. Diğer bir deyişle içtihadı birleştirme kararında mülk sahibine seçimlik hak tanınmıştır. İdarenin seçimlik hakkı yoktur.

Açıklanan nedenle davacının men'i müdahale talebinin kabulüne, karşı davanın ise; reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, davacının men'i müdahale talebi yönünden hüküm kurulmaması, karşı davada ise; taşınmazın tapusunun iptali ile tescile karar verilmesi,

Doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Davacı ve karşı davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan, hükmün açıklanan nedenlerle HUMK'nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde ödeyene geri verilmesine 4.2.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Bir de şu içtihata bakın:

T.C.
YARGITAY
5. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/11522
K. 2003/12923
T. 6.11.2003
• KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI ( Taşınmaz Maliki El Atmanın Önlenmesi Davası Açabileceği Gibi Duruma Razı Olması Halinde Tazminatta İsteyebilmesi )
• KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA NEDENİYLE TAZMİNAT ( Taşınmaz Maliki El Atmanın Önlenmesi Davası Açabileceği Gibi Duruma Razı Olması Halinde Tazminatta İsteyebilmesi )
• TERDİTLİ DAVA ( Terditli Olarak Açılan Davada Mahkemenin Davacıya Mehil Vererek Davasını Hangi Sebebe Hasrettiğini Sorup Hasredilen Neden Yönünden Hüküm Kurulmasının Gerekmesi )
• BİLİRKİŞİ RAPORU ( Kamulaştırmasız El Atılan Taşınmazın Değer Düşüklüğü Oranının Belirlenmesi ve Bu Suretle İrtifak Hakkı Karşılığının Tespit Ettirilmesinin Gerekmesi )
• TAPU İPTALİ VE TESCİL ( Bedeline Hükmedilen El Atılan Kısmın Davacı Üzerinde Bulunan Tapusunun İptali İle Davalı Adına Tesciline Karar Verilmesinin Gerekmesi )
• TAPUYA ŞERH VERME ( Bedeline Hükmedilen El Atılan Taşınmazın Üzerindeki İrtifak Hakkının Tapuya Şerh Verilmesine Karar Verilmesinin Gerekmesi )

ÖZET : Kamulaştırmasız olarak taşınmazına el konulan kişi, ilgili kamu tüzel kişisi aleyhine el koymanın önlenmesi davası açabileceği gibi, bu eylemli duruma razı olduğu takdirde taşınmazın değerinin tahsili davası da açabilir.

DAVA : Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılarak pilon dikilen ve üzerinden enerji nakil hattı geçirilen taşınmaza vaki el atmanın önlenmesi, mümkün olmadığı takdirde, taşınmaz bedelinin tahsili istemi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, kamulaştırmasız el atılarak pilon dikilen ve üzerinden enerji nakil hattı geçirilen taşınmaza vaki el atmanın önlenmesi, mümkün olmadığı takdirde, taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.

Mahkemece, davalının vaki müdahalesinin önlenmesine, mümkün olmadığı takdirde, belirlenen taşınmaz bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.

1-16.05.1956 gün 1-6 Esas ve Karar sayılı İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu Kararına göre, kamulaştırmasız olarak taşınmazına el konulan kişi, ilgili kamu tüzel kişisi aleyhine el koymanın önlenmesi davası açabileceği gibi, bu eylemli duruma razı olduğu takdirde taşınmazın değerinin tahsili davası da açabilir.Davacı dava dilekçesinde, İçtihadı Birleştirme Kararında yazılı her iki davayı terditli olarak açtığından, mahkemece davacıya mehil verilmek suretiyle, davasını hangi sebebe hasrettiği, diğer bir deyişle, meni müdahale mi yoksa, taşınmaz bedelini mi istediği açıklattırılmalı, daha sonra yapılacak keşif sonucu alınacak rapora göre davanın hasredildiği neden yönünden esastan incelenip karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı olduğu şekilde terditli olarak hüküm kurulması,

2-Kabule göre de;

a )Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesi taşınmaza değer biçilmesi yönünden alınan rapor geçersizdir. Şöyleki;

Arazi niteliğindeki taşınmaz mala, net geliri esas alınarak değer biçilmesi ve taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve irtifak hakkına konu olan bölüm de dikkate alınarak, değer düşüklüğü oranının belirlenmesi ve bu suretle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesi gerekirken, eksik inceleme ile genel deyimlerle değer biçen rapora göre hüküm kurulması,

b )Bedeline hükmedildiği halde, pilon yeri olarak el atılan kısımların davacı üzerinde kayıtlı bulunan tapusunun iptali ile davalı adına tesciline, irtifak hakkının da tapuya şerh verilmesine karar verilmesi gerekirken bu konuda herhangi bir hüküm kurulmaması, Doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde ödeyene geri verilmesine 06.11.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.