Ana Sayfa
Kavram Arama : THS Google   |   Forum İçi Arama  

Üye İsmi
Şifre

Hukuk Sohbetleri Hukuki yorumlar, görüşler ve tartışmalar.. Soru niteliği taşımayan her türlü hukuki sohbet için.

Karşılıklı Çek Uygulamasının Hukuki Niteliği

Yanıt
Old 28-11-2012, 22:50   #1
Av. Hulusi Metin

 
Varsayılan Karşılıklı Çek Uygulamasının Hukuki Niteliği

Son günlerde bir özel bankanın tanıtımını yaptığı “Karşılıklı Çek” uygulaması, işleyişi ve yasal dayanağı konusundaki bilgi, deneyim ve görüşlerini paylaşacak Sayın Meslektaşlarıma teşekkürler.

Saygılarımla
Old 07-12-2012, 00:24   #2
Av.Emin

 
Varsayılan

Sayın Av. Hulusi Metin,

Söz konusu uygulamanın işleyişi ilgili bankanın internet sitesinde kısmen açıklanmış, reklam niteliği taşır diye link veremiyorum.

Öncelikle, uygulamanın işleyişinden bahsetmekte fayda var.Çek sahibi müşterinin, çek hesabının bulunduğu bankada kredi limitinin bulunması gereklidir. (ipotekli taşınmazı ya da başka güvenceler-Banka ile keşideci arasındaki ilişki bakımından)

Keşidecinin sms ile talimatı üzerine keşide edeceği çek yaprağı (koçan numarası ile) teminatlandırılmaktadır. Hamil aynı çek yaprağının teminatlandırıldığını ....miktara kadar yine sms yolu ile söz konusu bankadan teyit almaktadır. Banka ile hamil arasında kurulan ilişki üçüncü kişinin edimini taahhüt mü olur, yoksa bilgilendirmee amaçlı mı olur kararsızım. Ama dava konusu olabilir. Şöyle ki, sistemlerden kaynaklanan bir sorun nedeniyle ya da şuanda aklımıza gelemeyen bir nedenle çek teminatlı olmadığı halde teminatlı mesajı bankadan gelir mi?

Bence bu bir reklam kampanyasından ibaret çekin hukuki mahiyetinde yasal bir düzenleme olmaksızın bir değişiklik getirmeyeceği aşikardır.

Müşteriyi teminat mektubu almak gibi uzun bir yöntemle uğraştırmak yerine, teminatı kısa yoldan sağlıyorlar anladığım kadarıyla.

Şöyle bişey dahi yapılabilir; kati ve süresiz bir teminat mektubu düzenlenip, ...numaralı çek koçanı karşılığı ödeme gününde bulunmadığı takdirde, 100.000-TL ye kadar olan kısmı bankamız teminatı altındadır.

Saygılarımla
Old 07-12-2012, 07:11   #3
Av.Mehmet Saim Dikici

 
Varsayılan

Alıntı:
Yazan Av. Hulusi Metin
Son günlerde bir özel bankanın tanıtımını yaptığı “Karşılıklı Çek” uygulaması, işleyişi ve yasal dayanağı konusundaki bilgi, deneyim ve görüşlerini paylaşacak Sayın Meslektaşlarıma teşekkürler.

Saygılarımla

Çek türleri arasında olan "Garantili Çek"'e benzer bir durum olduğunu düşünüyorum.
Old 07-12-2012, 08:20   #4
Av. Hulusi Metin

 
Varsayılan

Sayın Av.Emin ve Sayın Dikici,

Katılımınız ve görüşleriniz için teşekkür ederim.


1) 3167 döneminde (m.10) …“garantili çek”, "başak çek", "mavi çek", "ak çek", "süper çek" ,”pembe çek” …

2) 5941 döneminde ( m.3) …“Karşılıklı çek” …

3) Yasal dayanak : Çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönüşümsüz “ gayri nakdî kredi sözleşmesi” . Sözleşme koşulları.

4) Bankalar arası yeni bir rekabet konusu (mu?)…

Hepinize saygı ve sevgiler
Old 07-12-2012, 08:58   #5
Av. İbrahim YİĞİT

 
Varsayılan

Alıntı:
Yazan Av. Hulusi Metin
..

4) Bankalar arası yeni bir rekabet konusu (mu?)…

..

Kesinlikle

Bugün karşılıklı çek, yarın teminatlı çek, kazandıran çek, talimatlı çek, yeminli çek, çek oğlu çek, çek babam çek ...
Old 07-12-2012, 09:41   #6
avmurat

 
Varsayılan

Alıntı:
Yazan Av. Hulusi Metin
Sayın Av.Emin ve Sayın Dikici,

Katılımınız ve görüşleriniz için teşekkür ederim.


1) 3167 döneminde (m.10) …“garantili çek”, "başak çek", "mavi çek", "ak çek", "süper çek" ,”pembe çek” …

2) 5941 döneminde ( m.3) …“Karşılıklı çek” …

3) Yasal dayanak : Çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönüşümsüz “ gayri nakdî kredi sözleşmesi” . Sözleşme koşulları.

4) Bankalar arası yeni bir rekabet konusu (mu?)…

Hepinize saygı ve sevgiler

Buradaki teminat durumu 3.maddedeki düzenlemeden farklı sanırım.Maddedeki teminat, yasayla getirilmiş bir zorunluluk ve miktar olarak sınırlı.Oysa bankanın çekin tamamını temin etmesi farklı bir durum ve ben yasal karşılığını bulamadım.Dahası önceki mevzuat döneminde bu tür çeklerin çek vasfında olmadığına dair içtihatlar vardı.Örneğin:

T.C.
YARGITAY
10. CEZA DAİRESİ
E. 1993/4450
K. 1993/8207
T. 5.7.1993
• MAVİ ÇEK ( 3167 Kapsamına Girmemesi )
• GARANTİ SÖZLEŞMESİ UYARINCA SANIĞA VERİLEN ÇEK KARTI ( Kıymetli Evrak Olmaması )
• 3167 SAYILI YASANIN UYGULAMA SAHASI ( Mavi Çeklere Şamil Olmaması )
3167-1/m.16
6762/m.692,693
ÖZET : Hamil yararına banka ile keşideci arasındaki garanti sözleşmesine dayanılarak banka tarafından sanığa verilmiş çek kartı, kıymetli evrak niteliğindeki çek olmadığından söz konusu mavi çek hakkında 3167 sayılı yasa uygulanmaz.

DAVA: 3167 sayılı Kanun`a aykırılıktan sanık N.`in yapılan yargılaması sonunda; beraatine dair, Erzurum Onbirinci Asliye Ceza Mahkemesi`nden verilen 1.07.1992 gün ve 1991/1031 esas, 1992/892 karar sayılı hükmün süresi içinde Yargıtay`ca incelenmesi müdahil vekili tarafından istenilmiş olduğundan; dava evrakı C. Başsavcılığı`nın bozma isteyen 15.4.1993 tarihli tebliğnamesi ile Daireye gönderilmekle incelenip, gereği düşünüldü:

KARAR: Davaya konu 427264 numaralı belgenin dosyada mevcut fotokopisinin arka yüzündeki ibareden hamil yararına banka ile keşideci arasındaki garanti sözleşmesine dayanılarak banka tarafından sanığa verilmiş çek kartı olduğunun, bu nedenle 3167 sayılı Yasa kapsamına giren, TTK.nun 692 ve 693. maddelerindeki vasıflarına uygun kıymetli evrak niteliğindeki çek olmadığının anlaşılmasına ve ... Bankası A.Ş. Beyazıt Şube Müdürlüğü`nün 9.12.1991 tarihli yazılarında sözü edilen belgenin mavi çek olduğunun açıkça belirtilmesine göre tebliğnamedeki bozma düşüncesine iştirak olunmamıştır.

SONUÇ : Yapılan duruşmaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun şekilde oluşan inanç ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre müdahil vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün isteme aykırı olarak ONANMASINA, 5.7.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Old 07-12-2012, 11:06   #7
Admin

 
Varsayılan

Bu uygulamanın çek mevzuatı kapsamında tam bir karşılığı olmadığı konusunda size katılıyorum ancak bence sadece oraya takılmamamız gerek.

En kötü senaryo nedir? Banka SMS'le "karşılığı olduğunu" taahüt ettiği çek ibraz edildiğine ödemeyi reddedebilir. Bu durumda karşılıksız kalan çek için Ticaret Kanunu kapsamında diğer çeklerden farklı bir güvencemiz olmadığı doğru. Ancak elimizde BK kapsamında Bankanın (yerine getirmediği) taahhüdü var, bu taahhüt kapsamında her zaman Bankaya karşı genel hükümlere dayanarak yasal yollara başvurulabilir ve sonuç da alınır diye düşünüyorum.

Bence bu uygulamayla ilgili tek risk, bankaya açılacak davada hukuki niteleme için "kefalet" sonucuna varılıp, sonra da BK 583 kapsamında şekil şartına uygun olmadığının düşünülmesi olabilir. Öte yandan çek hamilinin banka hakkında işlem yaparken BK'yi hiç karıştırmayıp, 4077 sayılı yasadan hareket etmesi de mümkün, ki bu durumda bankanın ödemeden kaçınmak için başvurabileceği hiçbir yolu ben düşünemiyorum.
Old 07-12-2012, 16:27   #8
Av. Hulusi Metin

 
Varsayılan Görüş

1.Çek, -Adı ne olursa olsun- yasal unsurları taşıması koşuluyla (TTK. m.780,781), geçerlidir diyemez miyiz ?

2.Çek karnesi verilebilmesi için, madem ki banka ile müşterisi arasında bir "dönüşümsüz gayri nakdî kredi sözleşmesi” var, o halde bu sözleşme ile hem yasal zorunluluk ve hem de fazlası karşılanamaz mı?

Saygılarımla
Old 07-12-2012, 16:32   #9
Av.Mehmet Saim Dikici

 
Varsayılan

Alıntı:
Yazan Av. Hulusi Metin
1.Çek, -Adı ne olursa olsun- yasal unsurları taşıması koşuluyla (TTK. m.780,781), geçerlidir diyemez miyiz ?

2.Çek karnesi verilebilmesi için, madem ki banka ile müşterisi arasında bir "dönüşümsüz gayri nakdî kredi sözleşmesi” var, o halde bu sözleşme ile hem yasal zorunluluk ve hem de fazlası fazlası karşılanamaz mı?

Saygılarımla

Sayın Metin,

Belirttiğiniz gibi yasal unsurları taşıdığı sürece çek, çektir. Bankanın o çeke tanıtım amaçlı isim vermesinin, çekin geçerliliğine tesiri olmaz.

Çekin banka tarafından karşılıklı olduğunun taahhüt edilmesi, 3.kişinin fiilini taahhüt olarak nitelendirilebilir. Hamil bakımından banka ile keşideci arasındaki ilişkinin önemi yoktur, onun için önemli olan husus, çekin ödeneceğinin banka tarafından garanti edilmesidir, diye düşünüyorum.
Old 09-12-2012, 08:45   #10
Av. Hulusi Metin

 
Varsayılan

Alıntı:
Admin
Alıntı:
çek hamilinin banka hakkında işlem yaparken BK'yi hiç karıştırmayıp, 4077 sayılı yasadan hareket etmesi de mümkün, ki bu durumda bankanın ödemeden kaçınmak için başvurabileceği hiçbir yolu ben düşünemiyorum.

Sayın Admin,

Yasada “Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her türlü hukuki işlem…” (4077/ 3-h ) olarak tanımlanmış.

“Karşılıklı çek” bağlamında

1.Çek keşidesi

2.Çekin kabulü

“hukuki işlem” olduğu gerekçesiyle mi 4077 kapsamında ele alınabilir?

Yoksa..?

Saygılarımla
Old 09-12-2012, 18:59   #11
magistra175

 
Varsayılan

Teyit(bloke) Çeki
Bu çekin normal çekten tek bir farkı vardır. Bu çekin üzerinde ki bir kayıtla muhatap çek bedelini ödeyeceğini teyit etmektedir. Bu beyanı muhatap yapacaktır. Bu beyan bir kambiyo taahhüdü değil, Borçlar Hukukuna ilişkin bir beyandır. Örn: tapuda satış halinde uygulanır. TK’da böyle bir düzenleme olmayıp uygulamada ortaya çıkmıştır.
Garanti Çeki
Garanti çekinde, teyit çekinin aksine çek bedelinin tamamını değil, belirli bir bedele kadar olan meblağı muhatap öder. Bu işlem üçüncü kişi yararına sözleşme niteliğindedir. Böyle çeklere uygulamada başak çek, altın çek vs. denilmektedir. (Prof. Dr.Abuzer Kendigelen ders notları)
Old 12-12-2012, 14:38   #12
Av. Bihter ÇELİK

 
Varsayılan

Bankanın karşılıklı çek uygulması "bloke çek" hükümleri kapsamında değerlendirilmelidir.
Old 14-12-2012, 14:43   #13
Av. Fatih KARACA

 
Varsayılan

Alıntı:
Yazan Admin
... Öte yandan çek hamilinin banka hakkında işlem yaparken BK'yi hiç karıştırmayıp, 4077 sayılı yasadan hareket etmesi de mümkün, ki bu durumda bankanın ödemeden kaçınmak için başvurabileceği hiçbir yolu ben düşünemiyorum.

Sayın Admin,

Piyasadaki çeklerin çoğunun tacirler arasında el değiştirdiği düşünüldüğünde, 4077 Sayılı Kanunun uygulanması pratikte zor olacaktır diye düşünüyorum.

Saygılarımla
Old 16-12-2012, 08:28   #14
Av. Hulusi Metin

 
Varsayılan

Sayın meslektaşlarım,

“Karşılıklı çek”;

tanıtımını yapan bankaya özgü bir uygulama mı,

başka bankaların da bu yolda uygulaması olduğunu bilen var mı?

Saygılarımla
Old 16-12-2012, 14:39   #15
Gemici

 
Varsayılan

Alıntı:
Yazan TDK
karşılık -ğı
isim 1. isim Bir davranışın karşı tarafta uyandırdığı, gerektirdiği başka davranış, mukabele
"Haykırışlarına etraftan karşılık gelmiyordu." - H. R. Gürpınar
2. Bir dildeki bir sözü başka bir dilde aynı anlamda karşılayan söz
"Sonra temaşa kelimesi doğrudan doğruya tiyatro kelimesinin karşılığı olarak kullanılmıştır." - A. K. Tecer
3. Cevap, yanıt
4. Bir şey alınırken karşı tarafa verilen başka şey, bedel
"Bir buçuk aylığının karşılığı olan üç yüz lira hatırı sayılır bir para idi." - R. H. Karay
5. Bir iş için ayrılmış para, ödenek, tahsisat


karşılıklı
sıfat 1. sıfat İki kişi veya iki topluluğun arasında geçen ve karşılaşılan harekete eş değer bir hareketle beliren, mütekabil
"Karşılıklı yardım. Karşılıklı saygı." 2. Birbirine karşı bulunan
"Salıncağın üzerinde karşılıklı ayakta duran kızlar, fıldır fıldır dönüyorlardı." - O. C. Kaygılı
3. zarf Birbirlerine karşı bir biçimde
"Köşedeki itibarlı masalardan birine karşılıklı oturduk." - Ç. Altan
4. zarf Birbiriyle ilgili olarak
karşılıklı yapraklar
isim, bitki bilimi isim, bitki bilimi Sapların her düğümünde karşılıklı olarak ikişer ikişer bulunan yapraklar


karşılıksız
sıfat 1. sıfat Karşılığı olmayan
2. Karşılık gerektirmeyen
"Karşılıksız yardım." 3. zarf Karşılık verilmeyerek

Karşılık,
Karşılıksız,
Karşılıklı,
Karşılığı olan

Tanımış Bankamızın türettiği yeni çek türü 'Karşılıklı Çek' sadece hukuki açıdan değil, Türkçe dil kuralları bakımından da üzerinde durulması gereken bir konu.
THS'deki 'Karşılıklı Çek' başlığını ilk okuduğumda 'iki kişi karşılıklı olarak çek keşide ediyormuş' düşüncesine kapılmıştım; yanlış düşünmüşüm, anlatılmak istenen 'karşılığı olan çek' miş.

Karşılıksız aşkın karşıtı hangisi dir?
Karşılıklı aşk mı,
Karşılığı olan aşk mı?

'Kaşılıklı aşkla', 'karşılığı olan aşk' aynı şeyse,
'karşılıklı çek'le 'karşılığı olan çek'de aynı şeydir!

Saygılarımla
Old 17-12-2012, 16:18   #16
sdfbsc

 
Varsayılan bloke çek (teminatlı çek)

bahsi geçen "karşılıklı çek" adı verilmiş çek, hukuken tanınmış bloke çek'ten başka bir şey değildir.
Old 17-12-2012, 17:51   #17
Av.Emin

 
Varsayılan

Alıntı:
Yazan sdfbsc
bahsi geçen "karşılıklı çek" adı verilmiş çek, hukuken tanınmış bloke çek'ten başka bir şey değildir.

Söz konusu kampanya da bahsi geçen çek, çek hukuku anlamında bir farklılık göstermemekle birlikte, bloke çek keşidecisi itibariyle farklıdır.

Yani karşılıklı çek ile bloke çek aynıdır diyemeyiz diye düşünüyorum.

Saygılarımla
Old 17-12-2012, 18:37   #18
Av. Hulusi Metin

 
Varsayılan

Alıntı:
Av.Emin
Alıntı:
Yani karşılıklı çek ile bloke çek aynıdır diyemeyiz diye düşünüyorum.

Ben de...

Saygılarımla
Old 24-12-2012, 23:03   #19
Tuğba ÖZDOĞAN

 
Varsayılan

''Karşılıklı çek'' söylemi bankanın bu konuda faliyetini belirtmek için seçmiş olduğu slogan ifade niteliğindedir.Bu nedenle bence tamamen uygulamasında bilgilendirme amacıyla hareket ettiği göz önünde bulundurulmalıdır kaldı ki hamil bu bilgilendirmeyi mesaj yoluyla kendi talep edeceğinden olası bir hatalı mesaj alma ihtimalinide kabul etmiş olmaktadır düşüncesindeyim.

Saygılarımla
Yanıt


Şu anda Bu Konuyu Okuyan Ziyaretçiler : 1 (0 Site Üyesi ve 1 konuk)
 
Konu Araçları Konu İçinde Arama
Konu İçinde Arama:

Detaylı Arama
Konuyu Değerlendirin
Konuyu Değerlendirin:

 
Forum Listesi

Benzer Konular
Konu Konuyu Başlatan Forum Yanıt Son Mesaj
Bir gün arayla verilen karşılıklı çekler detay82 Meslektaşların Soruları 8 02-03-2009 13:44
Sözleşmede Karşılıklı Edimler turbo Meslektaşların Soruları 3 24-12-2007 13:05
Karşılıklı hakarete ceza yok özge_law Hukuk Haberleri 5 16-08-2007 12:05


THS Sunucusu bu sayfayı 0,06016397 saniyede 14 sorgu ile oluşturdu.

Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir.