Ecrimisil davasında yetkili mahkeme neresidir?

İyi günler,açacağım ecrimisil davasında davalıların birinin ikametgah yeri şehir merkezinde diğerinin ise bir ilçededir.Ecrimisil davasında yetkili mahkeme davalının ikametgah yeri mahkemesi olarak düzenlenmiştir;ancak benim olayımda her iki davalının da ikametgah yeri farklı adliyelerin yetki alanında kalmaktadır.Bu durumda benim davayı hengi yer mahkemesinde açmam gerekmektedir?Yardımlarınız için şimdiden teşekkü ederim.

Salt ecrimisil davası açılmışsa, HMUK 9'daki genel yetki ve HMUK 21'deki özel yetki düşünülür. Yani ya davalılardan birinin ikametgahında (9/3) ya da haksız fiilin gerçekleştiği yani taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde.

Ne var ki, HMUK "9/3-II": "Şu kadar ki, kanunda dava sebebine göre davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkeme belli edilmiş ise, davaya o mahkemede bakılır" hükmü gereğince, tüm davalılar için HMUK 21 deki haksız fiilin gerçekleştiği yani taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi ortak yetkili mahkeme olduğundan, davanın burada açılması gerekir diye düşünüyorum.

Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılacak.

Her iki meslektaşıma da katılıyorum.Ecrimisil davaları taşınmazın aynına ilişkin değildir, bu nedenle HUMK 13’e dayanılmaz ; ya 9.madde ya da 21.madde uyarınca yetkili mahkeme belirlenir.M.K.995’e dayanan haksız işgal tazminatı davaları haksız eylem niteliğinde bulunduğundan 21.madde uyarınca haksız işgalin vukuu bulduğu yer mahkemesi yetkilidir ; ancak 21.madde davalının ikametgahı yer mahkemesinin yetkisini mutlak anlamda kaldırmamaktadır.

Yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Taşınmazın bulunduğu yerden maksat taşınmazın tapuda kayıtlı olduğu yer değil, fiilen içinde bulunduğu mülki sınırdır (1. HD. 2005/11299 E. 2005/11173 K., 6100 S. K. m. 12)

Alıntı: Yazan tiryakim Yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Taşınmazın bulunduğu yerden maksat taşınmazın tapuda kayıtlı olduğu yer değil, fiilen içinde bulunduğu mülki sınırdır (1. HD. 2005/11299 E. 2005/11173 K., 6100 S. K. m. 12)

Bu karar, ÇAPLI TAŞINMAZA EL ATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI ile birlikte açılan ecrimisil davasında yetkiyi düzenlemektedir.
Ecrimisil (Haksız İşgal Tazminatı) 08.03.1950 gün ve 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında Haksız Eylem olarak nitelendirilmiş bulunduğundan HMK 16. MADDDESİNE GÖRE HAKSIZ İŞGALİN VUKUBULDUĞU YER MAHKEMESİNDE DE DAVA ACILABİLİR.
Kural şu şekilde özetlenebilir; Ecrimisil davaları, taşınmazın aynına ilişkin davalar değildir; dolayısıyla ya davalının ikametgahında (HMK M.6) ya da haksız fiilin işlendiği yerde (HMK m.16) -taşınmazın fiilen bulunduğu mülki sınırlar esas alınarak dahil olduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi'nde- açılabilir.

YARGITAY 1. HUKUK DAİRESİ
Esas: 2014/20764 Karar: 2014/19113 Tarih: 08.12.2014

HMK 16. Madde

Haksız Fiilden Doğan Davalarda Yetki

Dava, ecrimisil isteğine ilişkindir.

Mahkemece, 31.7.1997 tarihli kira sözleşmesinin 15.2 maddesinde taraflar arasındaki uyuşmazlıklarda İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğunun kabul edildiği, 6100 sayılı HMK'nun 17. maddesi gereğince davanın yalnızca sözleşmeyle yetkili kılınan yer mahkemesinde görülebileceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

Dosya içeriği ve toplanan delillerden, çekişme konusu 251 ada 4 parsel sayılı taşınmazın davacı adına kayıtlı olduğu, taşınmazın önceki malikleri ile davalı şirket arasında 31.7.1997 tarihinde 25 yıllığına Yap-İşlet-Devret modelince özel eğitim ve öğretim tesisi yapımını öngören kira sözleşmesi imzalandığı, davacının, kira bedelleri ve emlak vergilerinin davalı tarafından ödenmemesi nedeniyle Bakırköy 29. Noterliği aracılığıyla 22.1.2009 tarih, 2443 sayılı ihtarname gönderilerek sözleşmenin feshedildiği iddiasıyla 7.2.2009-1.9.2011 tarihleri arasındaki dönem için ecrimisile karar verilmesi isteğiyle eldeki davayı açtığı anlaşılmaktadır.

Hemen belirtilmelidir ki, ecrimisil, kötüniyetli zilyedin geri vermekle yükümlü olduğu bir şeyi haksız olarak alıkoyması nedeniyle hak sahibine ödemek zorunda kaldığı bir tür haksız fiil tazminatıdır.

Bilindiği ve 6100 sayılı HMK'nun 16. maddesinde düzenlendiği üzere; "Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.

Somut olayda, uyuşmazlık sözleşmeden ya da sözleşmenin yorumundan kaynaklanmamakta olup, davada 16. maddesinin uygulanacağı kuşkusuzdur.

Hal böyle olunca, işin esasının incelenmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.

SONUÇ : Davalının yerinde görülmeyen temyiz itirazının reddiyle, davacının temyiz itirazının kabulüne, hükmün açıklanan nedenden ötürü ( 6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile ) 1086 sayılı 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 08.12.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Ecrimisil davalarında yetkili mahkeme sorunu aşağıdaki kararda etraflıca incelenmiştir.Buna göre;

-- Ecrimisi davası taşınmazın aynı ile ilgili dava olmadığı için HMK'nin 12. maddesi uygulanmaz. Dolayısı talep salt ecrimisil ise, yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi değildir.

-- Ortada kesin yetki kuralı bulunmadığından HMK.m.6'daki genel yetki kuralı gereği davalının yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir.

-- Ayrıca ecrimisil bazı katılımcıların değindiği gibi, haksız eylem niteliğinde olduğundan HMK.m.16'ya göre , haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemeleri de yetkilidir.

-- Son olarak, ecrimisil davasında kesin yetkili bir mahkeme olmadığı için, HMK m.19/4 uyarınca ecrimisil davası yetkisiz mahkemede açılmış olsa bile davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir.

T.C.
YARGITAY
8. HUKUK DAİRESİ
E. 2018/3104
K. 2019/2499
T. 11.3.2019
DAVA : Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davacının dava dilekçesinin reddine, mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR : Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili idareye ait taşınmazı davalının haksız olarak işgal etmesi nedeniyle 01.09.2013-31.08.2014 tarihleri arasına isabet eden 17.320,00 TL ecrimisilin kademeli faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece davalıya dava dilekçesi tebliğ edilmeden, dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde; dava konusu taşınmazın Zeytinburnu ilçesinde bulunduğu, dolayısıyla ... Asliye Hukuk Mahkemelerinin adli yargı sınırları içerisinde kaldığı belirtilerek yetkisizlik kararı verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dava, ecrimisil istemine yöneliktir.

Ecrimisil davası taşınmazın aynı ile ilgili dava olmadığı için HMK'nin 12. maddesi uygulanmaz. Kesin yetki kuralı olmadığı için de HMK'daki genel yetki kuralı uygulama alanı bulur ve bu bağlamda öncelikle genel yetkili mahkeme olan davalının ikametgahı mahkemesi yetkilidir. Ecrimisil, 08.03.1950 gün ve 22/4 Sayılı İBK'da haksız eylem olarak nitelendirilmiş bulunduğundan, HMK m.16'da düzenlenen yetki kuralları uyarınca belirlenen haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemeleri de yetkilidir. Ayrıca ecrimisil davasında kesin yetkili bir mahkeme olmadığı için, HMK m.19/4 uyarınca ecrimisil davası yetkisiz mahkemede açılmış olsa bile davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir.

Somut olayda, davanın, davacının yani zarar görenin dava dilekçesinde kendi adresi olarak gösterdiği "....Beyoğlu" nun bağlı olduğu yer mahkemesi olan ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açıldığı ve yukarıda yapılan açıklamalar uyarınca, yetkili mahkeme konusunda davacının seçimlik hakkı bulunduğu gözetilmek suretiyle işin esasına girilerek hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan, temyiz itirazının kabulüyle hükmün 6100 Sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 Sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca İİK'nin 366/3. maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 11.03.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.