Kira bedelinin tespiti ve kira sözleşmesinin iptali hakkında.

Sayın meslektaşalarım;
Müvekkil amcasından kiraladığı iş yerinde son 10 yıldır kiracı olarak bulunmaktadır.2009 haziran ayından önce yaptığı 4 yıllık kira sözleşmesi ile 2009 haziran ayından sonra yaptığı kira sözleşmesi aradaki güven ve akrabalık ilişkisi nedenleriyle bedel ve yıl kısımları boş olarak yapılmıştır.2009 yılından önce yıllık 3000tl 'ye anlaştığı iş yerine ait kira borçlarını elden ödemiştir.Son olarak ise 2009 haziran ayından sonra yapılan sözleşme kira bedeli 1500 avro olması şifahen kararlaştırılmıştır.Müvekkil tarafından 900 avro ödenmiş,kiraya veren geriye kalan 600 avroyu teminat altına almak için kiracıda kalması gereken kira sözleşmesinide alarak aylık 5000TL ve bir yıllık 60000TL olarak doldurulup kiraya dayalı icra takibi yapılmış,sonuç olarak icra hukuk mahkemesi tahliye kararı vermiştir.İcra mahkemesinin tahliye kararından önce sulh hukuk mahkemesinde kira sözleşmesinin iptali ve asliye hukuk mahkemesinde menfi tespit davası açtık.Ayrıca C.savcılığına sahtecilik ve dolandırıcılıktan suç duyurusunda bulunduk.Şüpheliler hakkında kamu davası açıldı.Sormak istediğim hususlar
1-sulh hukuk mahkemesi görevsizlik kararı vererek davanın humk md.8 anlamında bir dava olmadığı keza geçersiz bir kira sözlşemesi olduğundan bahisle dosyayı asliye hukuk mah.mesine gönderdi.Yargılama asliye hukukda devam edecek.Yargılamanın akıbeti hakkında yorumunuz ne olur?
2-menfi tespit davasında ise davalı kiracı senede karşı senetle ispat kuralını gerekçe göstererek tanıkla davanın ispatını muvafakat göstermedi.Bizde bir önceki dönemde yapılan kira sözleşmesinin yazılı delil başlangıcı olduğu ve arada akrabalık ilişkisi olduğundan tanık dinleterek durumu ispat etmek istemekteyiz.Yargılamanın akıbeti hakkında yorumunuz ne olur?
3-icra mahkemesinin tahliye kararından sonra bir de kiracı tarafından kira bedeli tespit davası açılabilir mi?Tespit edilen kira bedeli ne zaman için geçerli olur?Bu karara binaen ica hukuk mahkemesinde müvekkil aleyhine verilen tahliye kararına karşı yargılanmanın yenilenmesine gidilebilir mi?Müvekkil icra mahkemesinin tahliye kararına karşı temyize gitmemiştir.

Sayın meslektaşım;

1) Sulh mahkemesinin görevini düzenleyen HUMK Md.8 ".... kira sözleşmesine dayanan her türlü tahliye, aktin feshi yahut tesbit davaları, bu davalarla birlikte açılmış kira alacağı ve tazminat davaları ve bunlara karşılık olarak açılan davaları...." demektedir. Siz de akdin feshini talep ettiğinize göre Sulh Hukuk mahkemesinin görev alanına girmekte olduğu kanaatindeyim.

2) HUMK Md.293'e göre şahit dinlenebilmesi için işlemin Usul ve füru, birader ve hemşire veya karı koca ve kayınpeder ve valide ile damat ve gelin arasında olması lazımdır. Gördüğünüz üzere amca bu kişiler arasında sayılmamaktadır. Bu nedenle tanık dinletemeyeceğiniz kanaatindeyim. Eski döneme ait kira sözleşmesinin yazılı delil başlangıcı sayılıp sayılmayacağı hakkında maalesef fikrim yok. Hakim, "Taraflar iradeleri ile yeni sözleşme yapmış, eskisinin hükmü kalmamış. Yazılı delil başlangıcı değildir." de diyebilir Bunun aksine bir kanaate de sahip olabilir.

3) Kira bedeli tespit davası açmak için de sözleşmenin yapıldığı yıl ile onu takip eden yılın geçmesi gerekiyor diye aklımda kalmış. Çünkü tarafların iradeleri ile belirledikleri bir bedel mevcut olduğundan tespitine de gerke yoktur. Ancak hata, hile, gabin nedeniyle (ki sizde hile mevcut) tespitinin istenmesi mümkün olabilir düşüncesindeyim.

Saygılarımla;
Av.Levent CİRİT