Hac Hizmeti Kamu Hizmetimidir

Değerli Arkadaşlar bir konu hakkında ciddi manada görüşünüze ihtiyacım var görüşlerinizi paylaşırsanız çok sevinir.
Diyanet İşleri Başkanlığınca vip hacı olarak Hacca gönderilen kişi, güneş altında fazla kalmaktan kaynaklı sıvı kaybı nedeniyle rahatsızlanmış ancak kafile başkanı Diyanet görevlisi tarafından otel odasında yalnız bırakılmış, eşinin doktora götürülmesi talepleri işinin yoğunluğu nedeniyle geçiştirilmiş,(Eşi bayan olduğundan tek başına Suudi Arabistan da hareket edememektedir) kafiledeki başka bir doktor otel odasında eliyle ateşine bakmış, yarına birşeyi kalmaz diye diye 3 gün sonra böbrek yetmezliği sonucu potasyum yükselmesine bağlı çoklu organ yetmezliğinden kalbi durmuş, bu aşamada Diyanetin Mekke deki çadır hastanesine götürülmüşse de diyaliz makinesi olmadığından (Suudi yetkililer buna izin vermediğinden) Nur hastanesine sevk edilmiş, orada yoğun bakıma alınmışsa da durumu düzelmemiş, yakınları tarafından ambulans uçak ile yurda getirilmişse de kurtarılamayarak vefat etmiştir.
Hacca götürmek idari bir eylem midir ?
Kafile Başkanının ihmali hizmet kusurumu kişisel kusur mudur ?
Bu olayda Maddi ve manevi tazminat davası Adli yargının mı idari yargının mı görev alanına girer ?
Davada husumet Kuruma mı görevli kafile başkanına mı yöneltilmelidir ?
Not : Adliye yargıda Kurum aleyhine tazminat davası açılmış ön inceleme de görev nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. İstinaf aşamasındadır.
Taraflar arasındaki ilişkinin özel hukuk ilişkisi olduğu, kafile başkanının sorumluluğunun hizmet kusuru olduğu düşünülerek dava adli yargıda kurum aleyhine açılmıştır.
Emsalini bulamadığım bir konudur ve yardımlarınız çok önemlidir.
(müteveffanın, kafile başkanın yönetmelikteki görevlerini yapmaması ve işini ihmali nedeniyle vefat ettiğine vicdani kanaatim tamdır. Olay nedeniyle adı geçene kurum tarafından kınama cezası verilmiştir.)

10.12.1976 tarih ve 7/12998 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Hac İşleri Müdürlüğü” kadrosu ihdas edilerek “Dini Hizmetler ve Din Görevlilerini Olgunlaştırma Dairesi Başkanlığı”na bağlanmış ve bu müdürlüğün sorumluluğunda ilk defa 1977 ve 1978 yıllarında olmak üzere, Türkiye Diyanet Vakfı işbirliğiyle, deneme niteliğinde 2 hac seferi düzenlenmiştir.
Türk hacıları için yararlı ve gerekli olduğu sonucuna varılan bu organizasyonun müteakip yıllarda da devam etmesi ve başarılı bir şekilde yürütülebilmesi için, 04.01.1979 tarihli ve Ö-2-79/2 sayılı Devlet Bakanlığı onayı ile Başkanlık Merkez Teşkilatı bünyesinde “Hac Dairesi Başkanlığı” kurulmuş ve Hacİşleri Müdürlüğü de bu Daireye bağlanmıştır.
190 sayılı Kadro Kararnamesi çerçevesinde, Bakanlar Kurulu’nun 18/07/1984 tarihli ve 84/8360 sayılı kararı ile Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kadroları yeniden düzenlenmiş ve bu düzenlemede Hac Dairesi Başkanlığı kadrosu da ihdas edilerek, buna bağlı olarak, Hac İşleri Şubesi Müdürlüğü, Umre İşleri Şubesi Müdürlüğü, Hac ve Umre Rehberlik Şubesi Müdürlüğü olarak teşekkül ettirilmiştir. Bu müdürlüklere, 18.10.2001 tarihinde Hac ve Umre Kurulları Şubesi Müdürlüğü de ilave edilerek 2011 yılına kadarki yapılanmaya kavuşulmuştur.
01.07.2010 tarih ve 6002 sayılı “DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN" gereği Hac ve Ümre Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kurulmuştur. Genel Müdürlüğün temel görevi "Hac ve umre ibadetlerinin usulüne uygun, sağlık ve güvenlik içinde, hizmet talep edenlerin hakları korunacak şekilde yerine getirilmesi amacıyla yurt içinde ve yurt dışında gerekli tedbirleri almak, ilgili ülke, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, bu konulardaki hizmet ve faaliyetleri düzenlemek, yürütmek ve denetlemek" olarak belirlenmiştir.
Hac organizsyonu, dini/kültürel bir kamu hizmeti faaliyetidir. Hacılara sağlık hizmeti verilmesi de, DİB'nın sorumluluğunda bu organizasyona dahildir.
Burada bir hizmet kusuru olduğu açıktır.
Kurum (DİB) aleyhine idari yargıda tam yargı davası açılmalıdır.

Alıntı: Yazan Av.Dr.Yahya DERYAL 10.12.1976 tarih ve 7/12998 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Hac İşleri Müdürlüğü” kadrosu ihdas edilerek “Dini Hizmetler ve Din Görevlilerini Olgunlaştırma Dairesi Başkanlığı”na bağlanmış ve bu müdürlüğün sorumluluğunda ilk defa 1977 ve 1978 yıllarında olmak üzere, Türkiye Diyanet Vakfı işbirliğiyle, deneme niteliğinde 2 hac seferi düzenlenmiştir. Türk hacıları için yararlı ve gerekli olduğu sonucuna varılan bu organizasyonun müteakip yıllarda da devam etmesi ve başarılı bir şekilde yürütülebilmesi için, 04.01.1979 tarihli ve Ö-2-79/2 sayılı Devlet Bakanlığı onayı ile Başkanlık Merkez Teşkilatı bünyesinde “Hac Dairesi Başkanlığı” kurulmuş ve Hacİşleri Müdürlüğü de bu Daireye bağlanmıştır. 190 sayılı Kadro Kararnamesi çerçevesinde, Bakanlar Kurulu’nun 18/07/1984 tarihli ve 84/8360 sayılı kararı ile Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kadroları yeniden düzenlenmiş ve bu düzenlemede Hac Dairesi Başkanlığı kadrosu da ihdas edilerek, buna bağlı olarak, Hac İşleri Şubesi Müdürlüğü, Umre İşleri Şubesi Müdürlüğü, Hac ve Umre Rehberlik Şubesi Müdürlüğü olarak teşekkül ettirilmiştir. Bu müdürlüklere, 18.10.2001 tarihinde Hac ve Umre Kurulları Şubesi Müdürlüğü de ilave edilerek 2011 yılına kadarki yapılanmaya kavuşulmuştur. 01.07.2010 tarih ve 6002 sayılı “DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN" gereği Hac ve Ümre Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kurulmuştur. Genel Müdürlüğün temel görevi "Hac ve umre ibadetlerinin usulüne uygun, sağlık ve güvenlik içinde, hizmet talep edenlerin hakları korunacak şekilde yerine getirilmesi amacıyla yurt içinde ve yurt dışında gerekli tedbirleri almak, ilgili ülke, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, bu konulardaki hizmet ve faaliyetleri düzenlemek, yürütmek ve denetlemek" olarak belirlenmiştir. Hac organizsyonu, dini/kültürel bir kamu hizmeti faaliyetidir. Hacılara sağlık hizmeti verilmesi de, DİB'nın sorumluluğunda bu organizasyona dahildir. Burada bir hizmet kusuru olduğu açıktır. Kurum (DİB) aleyhine idari yargıda tam yargı davası açılmalıdır.

Diyanet ile hacca giden arasında .. yılı Hac Hizmet Sözleşmesi imzalanıyor. Bu özel hukuka ilişkin bir sözleşme değilmi ? Bu durumda Diyanetin hacca götürme hizmeti kamusal mı yoksa ticari bir faaliyet mi olarak değerlendirilecek. Bu hizmet karşılığında hatırı sayılır bir bedel aldığı da gözden kaçırılmaması gereken bir nokta .

Hac ve umre hizmetlerini organize etme konusunda Diyanete kuruluş kanunu ile kamu hizmeti tekeli verilmiştir. Bu hizmeti doğrudan kendisi verdiği gibi, bazı özel firmaları da bu kamu hizmeti imtiyazından yararlandırabilmektedir. Hac Hizmet Sözleşmesinin varlığı, sunulan hizmetin öngördüğü yükümlülükleri açıklamak içindir. Kamu hastanesinde ameliyat olan kişiye imzalatılan onam formu gibi.

Kemal Gözler, İdare Hukuku, Bursa, Ekin Yayınevi, 2. Baskı, 2009, s.329-349: "Türkiye’de dinî hizmetler, Diyanet İşleri Başkanlığı çerçevesinde bir kamu hizmeti hâline getirilmiştir. Türkiye’de doğrudan doğruya merkezî idare dinî hizmetleri yürütmektedir".