Gerekçe mi?O da ne?

GEREKÇE Mİ? O DA NE?

Bir hukuk mahkemesindeyim

.Davacı taraf davayı açtı.Delillerini sundu.Davalı taraf davaya cevap verdi.Delillerini sundu.

Hakim taraflara sordu:”Davanın esası hakkında ne diyorsunuz?”Davacı taraf dosyayı kendisi hazırladığı için.hazırlıklı.Esas hakkındaki diyeceklerini dosyaya önceden yazılı sunmuş.Yani iddialarının gerekçesini belirtti.Davalı taraf hazırlıklı değil.Karşı iddialarının gerekçesini hazırlayamamış.

Hakime”Hazılıklı değilim .Süre talep ediyorum “dedi..

Hakim de süreyi verdi.

Bir sonraki duruşma öncesi ,Davalı taraf da,karşı iddialarını ve gerekçelerini önceden yazılı halde sundu.O da hazırlandı.

Ve,,Süre bitti.Yargılama günü geldi. .

Sıra geldi hakime...

Yargılama başladı.Davacı taraf”Eski beyanlarımı tekrar ederim.Davanın kabulünü talep ediyorum”dedi.Davalı taraf “Yazılı beyanlarımı tekrar ediyorum.Davanın reddini talep ediyorum “dedi Çünkü her iki tarafta gerekçelerini daha önce sundular.İdialarının ve karşı iddialarının dayanaklarının nedenini açıkladılar.Çünkü taraflar biliyorki,eğer gerekçesiz iddia ve karşı iddiada bulunurlarsa hiç bir değeri olmaz.İşlevi olmaz.Argo deyimle “laf salatası”olur.

HAKİM NE DEDİ?

Hakim bu gün karar verecek.Davacı ve Davalı için geçerli olan usul, Hakim için de geçerli.O da davanın esası hakkında kanaatini konuşarak,tutanağa yazdırarak açığa vurduğu zaman gerekçesini belirtmek zorunda.Belirtmezse ne olur?Laf kalabalığı olur.

Hakim bunları bilmez mi?Yılların hakimi .Bilir tabi.

Ancak;bazı ihtimaller var.

a)Hakim dosyayı okumuş ve bir kanaati var.Kanaatini de küçük kağıtlara yazmış “Kararım budur!” dese.”gerekçesini sonra yazdıracağım” dese.Olur mu?Olmaz.

b)Hakim, dosyayı yeterince inceleyememiş.. Yada gerekçe yazdıracak zamanı olmamış.Kararını açıklamıyor.”Dosyanın incelemeye alınmasına” dese.Ortada karar yok gerekçede yok.Bence bu davranış doğrudur.Olur.

Sonra..

Zaman işledi.Günler geçti.İnceleme süresi bitti..Duruşma günü geldi.

Hakim:

a)Kararını açıklıyor ama, “ Gerekçesini sonra yazdıracağım” dese.Ortada gene gerekçe yok.Olur mu?Olmaz.”Madem kararını gerekçesiz açıklayacaktın ne demeye dosyayı incelemek için “doyanın incelemeye alınmazsına” diyerek zaman geçirdin” diye sorulur.

Ya da ,

b)Hakim konuşmaya başlar.

”Türk Milleti adına Karar!”

Mahkemede ne kadar insan varsa ayağa kalkıyor.Hakim başlıyor tane tane kararı yazdırmaya.

”Şu kanunun bu maddesi uyarınca.Davacının davasının kabulüne yada reddine.Tanık anlatımları,deliller.Belgeler her şey kararda sayılıp dökülüyor.Kanun maddeleri.Hatta içtihatlar.Hatta doktrinden alıntılar.”dese.Olur mu?Olur.Hem de çok güzel olur. İşte gerekçe ve işte gerekçeli karar.Bence bu davranış doğrudur.Ancak (Ben meslek hayatımda bir defa böyle karar yazdıran hakime rastladım.O da şu anda avukatlık yapıyor.Dosyaları da yok denecek kadar az)

YUKARILARDA NELER OLUYOR?

Son günlerde devletin yasama ,yargı ve yürütme kuvvetleri arasında bir gerekçe düellosudur başını almış gidiyor.Kim haklı kim haksız? Bunlara değinmeyeceğim.Kararlar siyasi midir değimlidir?Onlarda konumuz dışında .Ama Anayasa Mahkemesi kararı gerekçeli mi değil mi bu benim konum içerisinde.

Yukarda bir hukuk mahkemesinde olanları özetledim.Davacı gerekçesini sundu.Davalı gerekçesini sundu.Davacı ve Davalı taraf usulüne uygun davrandı.

Ancak usulsüzlük hakimlerde.Hakimlerin hemen hemen hepsi önce karar veriyorlar sonra gerekçeyi yazdırıyorlar..Hukuk Mahkemeleri de ,Ceza Mahkemeleri de hemen hemen hepsi böyle davranıyor.”Neden?” diye kendime soruyorum.”Neden?Kararlarını veriyor da gerekçesini sonra yazdırıyorlar?Acaba zamanları mı yok? Dosya çok da yetiştiremiyorlar mı?”Hayır.Bunların hiçbiri değil.Hakim/hakimler kararını açıklamak için makul bir süre dosyayı incelemede tutabilir.Bu imkana sahipler.Sorun bu olamaz.Zaten hakimin verdiği karar gerekçesi olmadan bir işe yaramıyor.Ancak tedbir niteliğinde yürütmeyi durdurma kararı bir işleve sahip olabilir.Başka tedbir niteliğindeki kararlar da işleve sahiptir.Bunun dışındaki gerekçesiz esasa ilişkin kararların bir işlevi yoktur.Uygulama kabiliyeti yoktur.Hatta çoğu kez kesinleşmemiş kararda bir işe yaramaz.Ama kararlarını önce verip sonra gerekçe yazmanın mantığını anlamış değilim.

Mahkemeler yürütmeyi durdurma kararı verebilirler mi?Evet verebilirler.Tedbir niteliğinde kararlar verebilirler mi?Evet verebilirler.

Mahkemeler gerekçesiz ve gerekçesi daha sonra açıklanacağı üzere karar verebilirler mi?Bana göre veremezler.Bana göre bütün Mahkemeler kararlarını gerekçe ile birlikte açıklamalıdırlar.Karar ayrı gerekçe ayrı olamaz.Sulh Hukuk Mahkemesi de İcra Ceza Mahkemesi de,Ağır ceza Mahkemesi de,Danıştay da,Anayasa Mahkemesi de,Yargıtay Ceza Genel Kurulu da kararlarını gerekçesiyle birlikte açıklamalıdır.Ve verilen tüm kararlar” Türk Milleti adına! “Diye başlamalı ve ayakta dinlenmeli ve yazdırılmalıdır. Bunun dışında verilen gereği düşünüldü kararları,tedbir kararları,ara karar,gerekçesi sonra yazdırılacak olan nihai karar gibi varılan sonuçlar Türk Milleti Adına! Diye başlamadığı için Mahkemenin usul işlemleri veya idari işlere ilişkin işlemleri niteliğinde algılanmalıdır.

Yürütme organı kararları yanlış olur mu?Olabilir.Yanlışlık nerede düzeltilir?idare Mahkemelerinde.

Yasama Organı yanlış kararlar verebilir mi?Verebilir.Yanlışlık nerede düzeltilir?Anayasa Mahkemesinde.

Yargı yanlış karar verebilir mi?Veremez..Çünkü sistem yargının yanlış karar veremeyeceği mantığı ve düşüncesi üzerine kurulmuştur.(Temyiz ile yargı kendi içinde denetim mekanızmasını kurmuştur.Oysa yürütme ve yasamanın temyizi yargı da olur)

“Balık kokarsa tuzlarız.Tuz kokarsa?”Mantığı sistemde yoktur.Çünkü tuz kokmaz.Bizler ne kadar eleştirsek da yargı kokmaz.