Lisans Sözleşmeleri'nin Hukuki Nitelik Açısından Kapsamı

Lisans sözleşmelerinin bir hakkın kullanımının ya da bir haktan yararlanma imkanın devrine ilişkin olduğu göz önünde bulundurulduğunda, sürücü ehliyeti ya da üniversite diploması gibi belgeleri bir lisans türü olarak ele almak mümkün müdür?

Şöyle ki, ehliyeti örnek olarak ele alacak olursak, kişi belli eğitimlere tabi tutulup, belli sınavları verdikten sonra belli bir ücret karşılığında ehliyet sahibi olduğundan cihetle lisans sözleşmelerine paralellik gösteren bir tablo ortaya çıkmakta. Buna mukabil, sürücü ehliyeti kazanılmış hak olarak süresiz bir biçimde ortaya çıkmakta ve dahası, masraf ve harçlar haricinde bir ücrete tabi olmamakta. Kanaatimce en önemli husus da sözleşmesel ilişki açısından ortaya çıkmakta. Sürücü belgesi alırken taraflar arasında herhangi bir sözleşme imzalanmamakta. Ancak bu noktada da ortada bir fiili sözleşmenin varlığından sözedebilmek mümkün olmakta.

Bir başka benzerlik de sürücü belgesinin belge sahibine yüklediği haklar ve borçlar açısından ortaya çıkmakta. Belge sahibi, bu belge ile trafiğe çıkma, motorlu taşıt kullanma gibi haklar elde ederken; alkollü araç kullanmama, trafik kurallarını ihlal etmeme gibi çeşitli yapmama borçları altına girmekte. Fakat lisans sözleşmelerinde kural olarak var olan, taraflar arasın diğer akdi yenilik ve gelişmelerden haberdar etme kuralı, sürücü ehliyeti açısından mevcut değil.

Tüm bu unsurlar üniversite diploması açısından da ele alınabilir. Örnek olarak bu sürücü belgesi ve üniversite diplomasını göstermemin sebebi de aklıma bu soruyu getiren sebeple aynı. İngilizce'de sürücü belgesi "driver's licence", üniversite diploması ise "licence" olarak geçmekte; ve hatta, Türkçe'de üniversite sonrası eğitim için "lisans üstü" tabiri kullanılmakta. Bu bağlamda lisans sözleşmeleri ile bu belgelerin nitelik açısından sizce ne derecede birleştiğini öğrenmek istedim. Sonuç olarak sorum, sürücü belgesi ve üniversite diploması gibi belgelerin "lisans sözleşmesi" olup olmadığı?


NOT: Forum'a yeni üye oldum ve forumun bu kısmı için SADECE hukukçuların yazışmasına ayrıldığı belirtilmiş. Dilerim hukuk öğrencisi olduğum gözönünde bulundurulduğunda sorumu forumun bu kısmında yazmamın sakıncası yoktur.

FARKLI

Üniversite diploması nın hukuki durumu bk nın ilgili maddelerine atıfla izah edilmektedir.şöyleki diploma da bir nevi devletin garantisi bulunmaktadır .oysa lisans sözleşmeleri özel hukuku ilgilendiren bir durumdur.sürücü belgesi tamamen farklı bir husustur.

farklı olduğunun bilincindeyim sadece dayandırabildiğim bir hukuki norm ya da sebep yok o sebepten sorma ihtiyacı hissettim. ama sanırım kişiye sıkı sıkıya bağlı olduğundan hareketle ayrım yapmak mümkün olabilir. sadece içerikleri açısından benzerlikleri var.

Hayır böyle bir değerlendirme yapmak mümkün değildir. Hukuki anlamda lisanslar:
i) Patent, faydalı model, know-how, endüstriyel tasarım gibi teknik ve endüstriyel değerlerin ve hakların lisansı.
ii) Fikri haklara ilişkin lisanslar.
iii) Ticaret unvanı gibi Ticaret Hukukunda düzenlenmiş gayrimaddi haklara ilişkin lisanslar.
iv) Tanıtıcı unsurlar ve marka gibi ürün ve hizmetleri ayırt edici işaretlere ilişkin lisanslar.
v) Üretim lisansı, yatırım geliştirme lisansı gibi lisansın kullanım sahasına ilişkin lisanslar.

olarak sınıflandırılmaktadır. Sorudaki "licence" teknik anlamda bir lisans değil yalnızca idari bir izni belgelemekte kullanılan belgelerdir.
Özel hukuk anlamında bir lisanstan söz edebilmemiz için ya özel kanunlarca ya da genel hükümlerce korunan gayrimaddi değerlere ihtiyaç vardır ki sayılanları bu sınıfa sokmak olanaklı değildir.