İcra Ceza Suçlarında Para cezası veya Hükmün Açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir mi?

İİK. 345/a ve 337/a maddelerine bağlı yapılan icra ceza şikayetlerinde mahkeme tarafından hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve bazen de para cezası kararı verilmektedir. Yasal dayanağı nedir??

T.C. YARGITAY
16.Hukuk Dairesi

Esas: 2007/3692
Karar: 2007/4742
Karar Tarihi: 27.11.2007

ÖZET: Kişinin yükümlülüğünü yerine getirmesini sağlamak için belli ölçüde icbar edilebileceğinin kabul edilmiş olması ve disiplin hapsinin kabahat nevinden bulunması nedeniyle hükümlü hakkında Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin infazı Hakkında Kanun'un 110/2. maddesinin uygulama olanağı bulunmadığının kabulü gerekir.

(2004 S. K. m. 337, 353) (5275 S. K. m. 110) (5271 S. K. m. 2, 223) (CGK 14.11.2006 T. 2006/16-220 E. 2006/231 K.)

Mal beyanında bulunmamak suçundan sanık ……………., 5349 sayılı Kanun'la değişik 2004 sayılı İİK'nun 337/1.maddesi uyarınca 10 gün disiplin hapsi ile cezalandırılmasına dair, Eskişehir 1. İcra Mahkemesinin 13.07.2006 tarihli ve 2006/1952-2291 sayılı kararın infazı sırasında hükümlünün talebi üzerine 10 gün disiplin hapsi cezasının 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 110/2. maddesi uyarınca konutunda çektirilmesine dair, Kütahya İcra Mahkemesinin 27.03.2007 tarihli ve 2007/104 değişik iş sayılı kararına yapılan itirazın reddine ilişkin, Kütahya Ağır Ceza Mahkemesinin 02.04.2007 tarihli ve 2007/306 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.

Tebliğname ile; 5485 sayılı Kanun'la değişik 5275 sayılı Kanun'un 110/2, 5271 sayılı CMK'nun 2. maddelerindeki düzenlemeler karşısında, disiplin hapsinin kısmi bir düzeni korumak amacıyla yaptırım altına alınmış olan fiil dolayısıyla verilen özel nitelikte bir ceza olduğu gibi kendine özgü bir yaptırım içermesi karşısında, 5275 sayılı Kanun'un 110/2. maddesinin uygulanamayacağı ve hükümlü hakkındaki 10 gün disiplin hapsi cezasının konutta çektirilmesine karar verilemeyeceği,

5485 sayılı Kanun'la değişik 5275 sayılı Kanun'un 110/2.maddesi uyarınca hapis cezasının konutta çektirilebilmesi için, mahkumiyete konu suç nedeniyle doğmuş zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesine dair hukuki sorumlulukların saklı bırakılması gerektiği gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemekle kararın 5271 sayılı CMK'nun 309.maddesi uyarınca bozulması lüzumu, Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün 04.07.2007 gün ve 35458 sayılı kanun yararına bozma istemine atfen Yargıtay C. Başsavcılığının 09.08.2007 gün ve 2007/151835 sayılı tebliğnamesiyle istenilmiş olmakla,

Gereği düşünüldü:

5275 sayılı Kanun'un 110/2.maddesine göre <Mahkûmiyete konu suç nedeniyle doğmuş zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesine dair hukukî sorumlulukları saklı kalmak üzere;

a) Kadın veya altmışbeş yaşını bitirmiş kişilerin mahkûm oldukları altı ay,

b) Yetmiş yaşını bitirmiş kişilerin mahkûm oldukları bir yıl,

c) Yetmişbeş yaşını bitirmiş kişilerin mahkûm oldukları üç yıl,

veya daha az süreli hapis cezasının konutunda çektirilmesine hükmü veren mahkemece veya hükümlü başka bir yerde bulunuyorsa o yerde bulunan aynı derecedeki mahkemece karar verilebilir.> maddeye göre uygulama yapılabilmesi için öncelikle borçlu sanığın eyleminin suç olması gerekmektedir.

Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 14.11.2006 tarih ve 2006/220-231 sayılı kararında da açıklandığı üzere <1.6.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5271 sayılı CMK. nun <Tanımlar> başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasının (L) bendinde disiplin hapsinin tanımı; <kısmi bir düzeni korumak amacıyla yaptırım altına alınmış olan fiil dolayısıyla verilen, seçenek yaptırımlara çevrilemeyen, ön ödeme uygulanamayan, tekerrüre esas olmayan, şartlı salıverilme hükümleri uygulanamayan, ertelenemeyen ve adli sicil kayıtlarına geçirilemeyen hapsi ifade eder.> olarak yapılmıştır.....<disiplin hapsi ve hapsen tazyik yaptırımı 5237 sayılı TCK.nun da düzenlenen yaptırımlardan farklı niteliktedir. Bu nedenle de, duruşma açılarak yapılan bir yargılama sonunda verilmelerine karşılık, 2004 sayılı İİK. nun 353/1.maddesinde yasa yolu olarak itiraz yasa yolu öngörülmüştür. Anılan hükümler gözetildiğinde, gerek disiplin hapsi gerekse hapsen tazyik yaptırımı tayin edilen kararlar, CMK. nun 223. maddesinde belirtilen <hüküm> niteliğinde değildirler ve bunlar hakkında hükümler için öngörülen yargılama kuralları uygulanamaz.> şeklinde yapılan değerlendirmeden de anlaşılacağı üzere, icra ve iflas Kanununda müeyyidesi disiplin hapsi ve tazyik hapsi olarak saptanan eylemlerin kabahat olduğu belirtilmiştir.

Konu öğretide ele alınmış ve disiplin hapsinin niteliği şu şekilde açıklanmıştır. <Kişinin yükümlülüğe aykırı davranmamak konusunda mecburiyeti bulunmamaktadır. Ancak, kişi bazı durumlarda bir yükümlülüğe uygun davranmaya belli ölçüde icbar edilebilmektedir. Başka bir deyişle kişi, bazı durumlarda yükümlülüklerinin gereğini yerine getirmesini sağlamak için belli ölçüde icbar edilebilmekte ve bu amaçla bir süreye kadar hürriyetinden yoksun bırakılabilmektedir. Bu hürriyetten yoksun bırakma olgusu, bir disiplin hapsi niteliği taşımaktadır. Ancak, yükümlülüğün yerine getirilmesi halinde, bu yaptırımın uygulanmasına derhal son verilmektedir. Bu bakımdan söz konusu disiplin hapsine ilişkin olarak kanunda sadece azami bir süre belirlenmektedir. Kişi kendisine terettüp eden yükümlülüğün gereğini yerine getirmeye zorlamak amacıyla ancak belli bir süreye kadar hürriyetinden yoksun bırakılabilecektir. Bu sürenin dolması halinde; kişi, yükümlülüğünün gereğini yerine getirmemiş olsa bile hürriyetinden yoksun bırakılmasına ilişkin yaptırım uygulanmasına son verilerek serbest bırakılacaktır. Bu nedenle söz konusu disiplin hapsine, kanunda tazyik hapsi denilmiştir. (Doç. Dr. İzzet Özgenç, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 3. Bası, Sh.623)

Bu çerçevede; kişinin yükümlülüğünü yerine getirmesini sağlamak için belli ölçüde icbar edilebileceğinin kabul edilmiş olması ve disiplin hapsinin kabahat nevinden bulunması nedeniyle hükümlü hakkında 5485 sayılı Kanunla değişik 5275 sayılı ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin infazı Hakkında Kanun'un 110/2. maddesinin uygulama olanağı bulunmamaktadır, itirazın kabulü yerine reddine karar verilmesi isabetsizdir.

Bu nedenle Yargıtay C. Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine atfen düzenlediği tebliğname yerinde görülmekle, Kütahya Ağır Ceza Mahkemesinin 02.04.2007 tarih ve 2007/306 değişik iş sayılı kararının hükümlü aleyhine sonuç doğurmayacak şekilde BOZULMASINA, dosyanın mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 27.11.2007 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı

İcra iflas suçlarından dolayı paraya çevirme ve HAGB müesseseleri uygulanamaz. Yukarda ki içtihatda da söz edildiği gibi " <Kişinin yükümlülüğe aykırı davranmamak konusunda mecburiyeti bulunmamaktadır. Ancak, kişi bazı durumlarda bir yükümlülüğe uygun davranmaya belli ölçüde icbar edilebilmektedir. Başka bir deyişle kişi, bazı durumlarda yükümlülüklerinin gereğini yerine getirmesini sağlamak için belli ölçüde icbar edilebilmekte ve bu amaçla bir süreye kadar hürriyetinden yoksun bırakılabilmektedir. Bu hürriyetten yoksun bırakma olgusu, bir disiplin hapsi niteliği taşımaktadır. Ancak, yükümlülüğün yerine getirilmesi halinde, bu yaptırımın uygulanmasına derhal son verilmektedir. Bu bakımdan söz konusu disiplin hapsine ilişkin olarak kanunda sadece azami bir süre belirlenmektedir. Kişi kendisine terettüp eden yükümlülüğün gereğini yerine getirmeye zorlamak amacıyla ancak belli bir süreye kadar hürriyetinden yoksun bırakılabilecektir. Bu sürenin dolması halinde; kişi, yükümlülüğünün gereğini yerine getirmemiş olsa bile hürriyetinden yoksun bırakılmasına ilişkin yaptırım uygulanmasına son verilerek serbest bırakılacaktır. Bu nedenle söz konusu disiplin hapsine, kanunda tazyik hapsi denilmiştir. (Doç. Dr. İzzet Özgenç, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 3. Bası, Sh.623)!
Kanun yararına bozma talep etmenizi öneririm. Her ne kadar kanun yararına bozma hükümlü aleyhine sonuç doğurmasa da aynı hukuki hatanının bir daha yinelenmesine engel olacaktır diye düşünüyorum.KOLAY GELSİN

Alıntı: Yazan Av.Şenel DELİGÖZ İcra iflas suçlarından dolayı paraya çevirme ve HAGB müesseseleri uygulanamaz.

Bu görüşünüz İİK 345/a veya 337/a için de geçerli mi?

Ayrıntılı bir makale için tıklatınız:
http://www.yilmazhukukburosu.com/dos...n_r_yilmaz.pdf

İlgili maddeler aşağıda sunulmuştur:

SERMAYE ŞİRKETLERİNİN İFLASINI İSTEMEK MECBURİYETİNDE OLANLARIN CEZASI :
''MADDE 345/a - İdare ve temsil ile görevlendirilmiş kimseler veya tasfiye memurları, 179 uncu maddeye göre şirketin mevcudunun borçlarını karşılamadığını bildirerek şirketin iflasını istemezlerse, alacaklılardan birinin şikâyeti üzerine, on günden üç aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.''


TİCARETİ TERK EDENLERİN CEZASI:
''MADDE 337/a - (Ek madde: 18/02/1965 - 538/133 md.;Değişik madde: 31/05/2005-5358 S.K./8.mad)

44 üncü maddeye göre mal beyanında bulunmayan veya beyanında mevcudunu eksik gösteren veya aktifinde yer almış malı veya yerine kaim olan değerini haciz veya iflas sırasında göstermeyen veya beyanından sonra bu malları üzerinde tasarruf eden borçlu, bundan zarar gören alacaklının şikâyeti üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.''

''Birinci fıkradaki fiillerin işlenmesinden alacaklının zarar görmediğini ispat eden borçluya ceza verilmez.''

''Borçlunun iflası halinde, birinci fıkradaki durum ayrıca taksiratlı iflas hali sayılır.''