İnternetin Güvenli Kullanımıyla İlgili Hukuki Düzenlemeler Hakkında Değerlendirme

28/07/2010 tarih ve 27655 sayılı Elektronik Haberleşme Sektöründe Tüketici Hakları Yönetmeliği

İnternetin güvenli kullanımı
MADDE 10 – (1) İşletmeciler, internetin güvenli kullanımına ilişkin olarak tüketicileri bilgilendirmekle, TİB tarafından belirlenen yasadışı ve zararlı içeriklere karşı tüketicilerin korunmasına yönelik altyapı seviyesindeki hizmetleri ek ücret olmaksızın seçenekli olarak sunmakla yükümlüdür.
(2) Kurum bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirleyebilir.

RESMİ GAZETE TARİHİ: 28 TEMMUZ 2010
http://www.resmigazete.gov.tr/main.a...2F20100728.htm

İNTERNETİN GÜVENLİ KULLANIMINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR

Tanımlar
MADDE 4 -
d) Güvenli internet hizmeti: Abonelerin talebi üzerine bu Usul ve Esaslar kapsamındaki işletmeciler tarafından sunulmak zorunda olan, alan adı, IP ve port listesi üzerinden seçilen profile göre sunulan filtreleme hizmetini,
e) Güvenli internet paketi: İşletmeciler tarafından Güvenli İnternet Hizmeti talep eden bireysel abonelere Güvenli İnternet Hizmetinin kullanıcı profilleri şeklinde sunulmasını,

Güvenli internet hizmetinin sunumu
MADDE 9 - (1) İşletmeciler, Kurum tarafından belirlenen güvenli internet paketi
ve kullanıcı profilleri üzerinde hiçbir değişiklik yapamazlar.
(2) İşletmeciler, güvenli internet paketinin yanı sıra, farklı isimler altında farklı
hizmet paketleri sunabilirler.
(3) İşletmeciler güvenli internet paketi altındaki kullanıcı profillerindeki kara
listeleri, yerel veya uluslararası kurum/kuruluşların veri tabanlarını kullanarak
genişletebilir ancak beyaz listeler üzerinde değişiklik yapamazlar.

MADDE 11 - (1) İşletmeciler, filtreleme işlemini etkisiz kılmak için uygulanan filtre aşma yöntemlerinin engellenmesi amacıyla çalışma yapmak ve söz konusu çalışmanın sonuçlarını periyodik olarak Kuruma iletmekle yükümlüdürler.

http://www.tk.gov.tr/duzenlemeler/Hu...K-10-91sss.pdf

Tüm bu metinleri inceleyince aslında gerçeğin yansıtıldığı gibi olmadığı düşüncesine vardım. Benim anladığım kadarıyla güvenli internet paketi kapsamındaki sınırlı internet profilleri isteğe bağlı, zorunlu değil, tüketiciyi koruma amacını taşıyor. Filtre aşma yasağı işletmecilere güvenli internet paketleri bakımından getiriliyor, bunun dışında işletmecilerin güvenli internet paketi dışında farklı paketler sunabileceği belirtiliyor.

Bağlantılarını verdiğim metinlerin tümünü inceleyebilirsiniz, ben yanlış mı anlıyorum? Sizler nasıl değerlendirirsiniz?

7.(4) Güvenli internet hizmeti almayı tercih etmeyen kullanıcı, standart profil üzerinden hizmet alır. İşletmeciler bu hususta bireysel aboneleri talep olmaksızın bilgilendirmekle yükümlüdürler.

Usul ve Esaslar'da belirtilen güvenli internet profillerine girmek istemediğiniz takdirde otomatikman standart profile girmiş sayılıyorsunuz. Sonuçta, bu da birileri tarafından oluşturulmuş bir profil. İçinde neler var, neleri kapsıyor, profil içeriği neye göre belirlendi vb. gibi konular muğlak. Tartışma oluşturan nokta bu sanırım.

Bence yönetmeliğin tek tek maddelerinin değerlendirilmesinden önce sorulması gereken soru şu: Bu yönetmeliğin amacı ne, niçin böyle bir yönetmelik çıkarılıyor, kimi kimden koruyoruz?

İnternet Türkiye'ye dün gelmedi, 15 yıldır bireysel kullanıcılar tarafından kullanıyor. Servis sağlayıcılar, içerik sağlayıcılar vs. kurumlar da dün kurulmadı, onlar da yıllardır ülkede faaliyet gösteriyor. Ama bu yönetmelik "dün" çıktı, peki ondan önce nasıl bir sorunumuz vardı da bu yönetmelikle çözüyoruz?

İnternet milyonlarca bilgisayarın birbirine bağlı olduğu bir bilgi ağıdır ve bu bağlamda dünyanın en büyük kütüphanesidir. Bu kütüphane içinde sınırlı içeriğin (mesela çocuk pornosu) kanuna dayalı olarak engellenmesi düşünülebilir, neticede bunu dünyada pekçok ülkede yapıyor. Ancak Türkiye'de yavaş yavaş gelinen durum sınırlı içeriğin kanuna dayalı olarak engellenmesinden, sınırlı içeriğin kanuna dayalı olarak serbest hale gelmesine doğru dönüşüyor ve bu yönetmelik de bana sorarsanız bu amaca doğru yürürken kemerin bir delik daha sıkılmasından ibaret gözüküyor.

İnterneti belirli profillere dayalı olarak ve en tepedeki bir kurum eliyle kontrol etmek internetin doğasına aykırı bir durumdur. Siz ülke olarak hiçbir şekilde tahammül edemediğiniz, suç teşkil eden sitelere erişimi bir kanunla engellersiniz (ki Türkiye açısından bakınız 5651. sayılı kanun madde 8) sonra da herkesi serbest bırakırsınız, geri kalan içeriğe erişip erişmeyeceği herkes kendi tayin eder ve özdenetim yoluyla ya da içerik denetimi sağlayan programların bilgisayarlara yüklenmesi vs. suretiyle dileyen bu denetimi sağlar.

Bu denetimi bireylerin yerine geçip "onların namına" tepedeki bir kurum eliyle yapmaya çalışırsanız, o zaman bireylerin "sen kim oluyorsun da benim hangi içeriğe erişeceğime, erişmeyeceğime sen karar veriyorsun veya bununla ilgili idari düzenlemeler yapıyorsun" eleştirisine katlanmak zorunda kalırsınız. Hele hele de yönetmeliği dayandırdığınız kanun metni size böyle bir hak vermiyorsa.

Bu tip yasal düzenlemeleri lokal düşünerek planlamak mümkün değil, global düşünmek zorunlu. Örneğin böyle bir yönetmelik çıkarıyorsanız, kendinize önce şu soruyu soracaksınız: İnternete dünyadaki bütün ülkeler bağlı. Peki kaç tanesinde bu veya buna benzer bir yönetmelik var, bu ülkeler hangi ülkeler, yönetim rejimleri ne, gelişmişlik düzeyleri ne, bu yönetmelikle bugüne kadar neyi başarmışlar?

Bu soruya vereceğiniz yanıt, sizin bu yönetmelikle neyi başaracağınız/başaramayacağınızın veya daha önemlisi hangi ülkelerin izinden gittiğinizin da en büyük göstergesi olacaktır ve yönetmeliğin tek tek maddelerinin değerlendirilmesinden önce, işin bu yönünün değerlendirilmesi gerekir kanaatindeyim.

Alıntı: Yazan Admin Bence yönetmeliğin tek tek maddelerinin değerlendirilmesinden önce sorulması gereken soru şu: Bu yönetmeliğin amacı ne, niçin böyle bir yönetmelik çıkarılıyor, kimi kimden koruyoruz?

Bence çok yerinde bir soru.

Cevap veriyorum:Big Brother iş başında.

Yukarıda yönetmeliğe "geniş anlamda" bakışımı belirttikten sonra bir de "özel olarak" görüş bildirmek istiyorum (özellikle de medyaya yansıyan "kelime bazlı filitreleme" konusunda).

Önce bir kavram tesbiti yapalım, zira bu kelime tabanlı filitreleme ile ne kastedildiği çoğu kişi tarafından doğru dürüst anlaşılmadı: Pekçok kişi zannediyor ki, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı belirli bir sakıncalı kelimeler listesi oluşturdu ve bu kelimeleri içeren sitelere erişimi engellemeye çalışıyor. Her ne kadar ülke olarak gidişatımız o noktaya doğru yaklaşmaktaysa da, henüz o noktada değiliz ve kurumun düzenlemesi de böyle bir düzenleme değil. Kısaca özetlemek gerekir, TİB internet sitelerini barındıran Türk şirketlere ("Yer sağlayıcı" = "hosting şirketi") "bünyenizde barındırılan sitelere dikkat edin, alan adları içinde bu kelimeler geçiyorsa yasa dışı içeriğe sahip olabilirler, denetleyin, gerekirse hesaplarını kapatın" diyor.

Ama TİB bunu sakıncalı kelime listeleri vs. oluşturup öyle bir şekilde yaptı ki, kamuoyunda asıl yapmaya çalıştığı iş için ciddi bir yanlış izlenim oluşturdu. Şimdi de onlar yanlış izlenimi düzeltmek için, kamuoyu da yanlış anladığı uygulamayı eleştirirmek için boğuşurken, asıl üzerine konuşulması gereken bu çalışmanın neye yaracağı konusu gündem dışı kaldı.

Benim asıl üzerinde durmak istediğim konu ise bu! Şimdi bir an için yanlış anlaşılmaları, TİB'in interneti kontrol etme çabalarının eleştirisini vs. bir kenara bırakalım, bu uygulamanın ne işe yaracağını düşünelim: TİB Türkiye'de internet hizmeti veren şirketlere diyor ki: "içinde XXX kelimeleri geçen sitelere dikkat edin, gerekirse onları sistemlerinizin dışına çıkarın". Diyelim ki, "Türk-XXX-Sitesi.com" (XXX yerine siz uygun gördüğünüz sakıncalı bir kelime koyabilirsiniz) diye bir site var ve Türkiye'deki "Ahmet Veli Yılmaz Barındırma Hizmetleri Ltd.Şti"'nin bilgisayarlarından yayın yapıyor. TİB'in bu uyarısı ile Ahmet Yılmaz Barındırma Şirketi Türk-XXX-Sitesi.com sitesine diyecek ki, "bakın TİB bizi uyardı, biz size barındırma hizmeti veremeyiz, alın sitenizi gidin". Peki bu "Türk-XXX-Sitesi.com"un yayın hayatını bitirecek mi? Elbette ki hayır, internet üzerindeki bir site internete bağlı herhangi bir ülkedeki herhangi bir bilgisayardan yayın hayatına devam edebilir. Türk-XXX-Sitesi.com'un sahibi bu durumda sitesini alacak, Amerika'daki "John Doe Hosting Company"nin veya Rusya'daki "İvan GorbaçovHosting" şirketinin bilgisayarına yerleştirip, yayın hayatına devam ederken, internette tüm siteler gibi Türk kullanıcılar da yine adres çubuğuna Türk-XXX-Sitesi.com yazdığında ister Rusya da, ister Amerika'da olsun aynı sitenin aynı içeriğine rahatça ulaşabilecek. Peki erişim hizmetini Türkiye'den alan bu siteyi başka ülkeden erişim hizmeti almaya zorlamakla, Türk yer sağlayıcılara müşteri kaybettirmek dışında şimdi elimize ne geçti?

Aslında istenmeyen içeriği denetlemek ve kontrol altına almak anlamında 5651 sayılı yasa çok daha etkin yollar öngörüyor, bu yolları kullanmak bu amaca ulaşmak için çok daha faydalı olabilir. Mesela TİB olarak içerik sağlayıcılara "içinde haydar geçen sitelere dikkat edin!" diyeceğinize, "hizmet verdiğiniz sitelerde 5651 sayılı yasanın 3. maddesinin uygulandığından emin olun" dersiniz böylece alan adı içinde "haydar" geçsede geçmesede bir site hukuka aykırı yayın yapıyorsa, onu Türkiye dışındaki bir firmayı kullanmaya zorlamak yerine, daha sorumlu bir yayıncılık anlayışı izlemek zorunda bırakacağı bir yayın şeklini uygulatmaya çalışırsınız. (Uygulamamakta direniyorsa da en azından yaptırım uygulayacağınız bir muhatabınız olur)

Üstelik TİB olarak yasanın 3. maddesinin uygulanmasını istemek size kanunun verdiği bir haktır ama kelime bazlı filitreleme talebinizin kanuniliği ayrıca tartışılır. Zira aynı kanunun 5. maddesi oldukça açık: "Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir." Dolayısıyla "içinde "haydar" geçen alan adlarına dikkat et" diye kendisini uyaran TİB'e biraz cesaretli bir yer sağlayıcı, "böyle bir site biliyorsan doğrudan bana adresini ver işlem yapayım, 5651 sayılı yasanın 5. maddesine göre bana bunun dışında genel bir kontrol ve araştırma yükümlülüğü yükleyemezsin!" de diyebilir.

Uzun lafın kısası, yer sağlayıcılara kelime bazlı filitreleme uygulaması getirmeye çalışmak benim görüşüme göre gerçekten anlamsız, hiçbir sonuca ulaşmayacak ve Türk yer sağlayıcılara da pekçok müşteri kaybettirecek internetin doğasına ve çalışma tarzlarına aykırı bir proje.

bana göre bir hakkın gayrı-ızrar eden suistimalini hiçbir hukuk düzeni korumamalıdırbu çok iyi araştırılmalıdır ki kim kötüniyetli
bazı web sitelerinde gerçekten şiddet içeren sayfalar var
ve insanlar için çok zararlı çünkü insanlar görerek öğrenir
ancak bu durum bahane edilerek insanların ekonomik hakları ve çalışma ve para kazanma özgürlükleri de kısıtlanmamalıdır görüşündeyim
saygılarımla av.rezzan ulubay

Gerçekten de "big brother" durumu var. Güzel bir tanım olmuş.