Sms İle İhtar

Merhaba Sayın Meslektaşlarım,
Bilindiği üzere Telsim, Turkcell, Aria gibi şirketler, borç ödenmediği takdirde telefona mesaj yollayıp daha sonra da telefonu kullanıma kapatıyorlar. İlk uyarı süresi geçince "Telefon geçici olarak hizmet dışıdır" uyarısı daha sonra da ödenmez ise "bu telefon numarası kullanılmamaktır" gibi mesajlar veriliyor arayanlara.
Diyelim ki sadece telefonla iş görüşmeleri yapan bir vatandaşsınız ve tüm iş bağlantılarınız da telefon üzerinden yürüyor. O ay da maddi açıdan sıkıntı içindesiniz ve daha sonra faiziyle ödemeyi göze alarak faturanızı yatırmıyorsunuz. Sonuç olarak 7 gün sonra telefonunuz kapanıyor ve sizi arayan şahıslara karşı da rencide ediliyorsunuz.
Sizce bu şirketlerin yapmış oldukları uygulama ne derece doğrudur? Hiçbir yazılı ihtar göndermeksizin sadece telefona yollanan 3 gün içinde borcunuzu ödeyin şeklindeki uyarı mesajı bu ihtarın yerini tutabilir mi? Bu şirketlerin, borcunu ödemeyen vatandaşları arayanlara karşı "bu şahıs borcunu ödemedi biz de geçici olarak telefonunu kullanıma kapattık" demeye onların itibarını rencide etmeye hakları var mı?
Yapılan sözleşmelerde şirketler kendilerini garantiye almış durumdalar ama bana burada yine de bana ters gelen bir şeyler var. Anayasa kapsamındaki haberleşme özgürlüğü burada özelleşmiş ve ticari bir kavram haline gelmiş diye düşünüyorum. Ticari kavram olduğunu kabul etsek bile hizmeti karşılığı ödenmediği için sadece bir sms mesajıyla sona erdirmelerini doğru bulmuyorum. Bunu kabul edersek diğer ticari sözleşmelerdeki gerekli ihtarlar da sms yoluyla yapılsın ve tebliğ şerhine gerek olmasın. Bu şirketlere bu tür bir ayrıcalık ve hak tanınmasını yasal bulmuyorum.
Saygılarımla

Sayın Buketoz,

İki noktada size katılamıyorum:

1- SMS ile yaptıkları aslında teknik anlamda bir ihtar değil, daha ziyade bir hatırlatma. Aslında sözleşmeden doğan haklarına istinaden bu konuda teknik anlamda bir ihtarname keşide etmeden borcu ödenmemiş hattı görüşmeye kapama hakları zaten var ve hattı kapatırken bu haklarını kullanıyorlar.

Kaldı ki bu durum tüm abone sözleşmeleri için geçerli değil mi? Elektrik idaresi de borcunuzu ödemezseniz ayrıca bir ihtar göndermeden elektriğinizi keser. Aynı şey sabit telefonlar, su, doğalgaz, internet vs. her türlü abonelik yoluyla satın alınan hizmetler için geçerli.

Ayrıca bu durum sözleşmede güvence altına alınmasa dahi, BK borçlunun temerrütü ilkelerinin uygulanması ile aynı sonuca ulaşılabileceğini düşünüyorum.

2- Telefonun geçici olarak hizmet dışı olduğuna dair verilen mesajı teşhir niteliğinde görmüyorum. Geçici olarak hizmet dışı olma çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir ve nedenin ödenmeyen borç olduğu da arayan kişiye söylenmiyor.

Saygılarımla,

Merhabalar,

Bu forumu okuyunca , bir zamanlar icra takiplerinde alacaklı talebi ile borçluların telefonlarının görüşmeye kapatılması (Telefon hattı üzerindeki intifa hakkına haciz konması ) aklıma geldi. Yanılmıyorsam bu icra işlemi Anayasa Mahkemesine kadar götürülmüş ve sonuçta iletişim özgürlüğünün engellenemeyeceği gerekçesi ile uygun bulunmamış ve bu uygulamayada son verilmişti.

Her nekadar bu forumdaki örneklerde servis sağlayan telekom şirketlerinin alacaklı olarak telefonu görüşmeye kapatmayı hakkı olsa da bu mutlaka bir prosedüre ve şekli şarta bağlanması gerekir. Yaşadığımız çağda İletişim hakkının ve bunun gücünün çok önemli olduğuna inanıyorum ve bir telefonun görüşmeye kapatılması için en azından Bankaların çekmekle zorunlu olduğu "Hesap kat ihtarı" gibi borçluya bir süre vererek ve akabinde hattın kapatılmasın mümkün olduğu resmi şekil olmalı diye düşünüyorum.

Sayın Şeytanın avukatı
Size katılıyorum. Telefonu kapatmak bu kadar kolay olmamalı. Elekrik ve su aboneliğinde önceden yazılı ihtar gönderiliyor. Burada da aynısı olmalı diye düşünüyorum.
Saygılarımla

Tartışmanın iki değişik konusu var.

1- SMS in ıhtar olup olamıyacağı ve
2- Telefon şirketlerinin telefonu kapatmakla vatandaşın haberleşme özgürlüğünü kısıtladıkları.

1- Türk Hukuku konusunda yeteri kadar bilgim yok, onun için Alman hukukunun ihtar için aradığı şartları kısaca belirtmek istiyorum. Alman hukukundaki genel kanı ihtarın bir şekle bağlı olmadığı. Önemli olan tek taraflı hukuki bir işlem olan ihtarın borçluya ulaşması. Temyiz mahkemesi bir kararında ihtarı şöyle tarif ediyor “borçluyu temerrüde düşüren ihtar için, alacaklının sarih ve belirili olarak borçluya borçlu olduğu edimi yerine getirmesi için yaptığı talep yeterlidir” Böyle oluncada Alman hukukuna göre ihtar SMS vasıtasıyla da olabilir. (Kanunun belirli konularda yazılı ihtarı öngördüğü bir durum yoksa tabii). Önemli olan telefon şirketinin SMS ile gönderdiği ihtarı ispat edebilmesi.


2.Telefon Şirketi ile telefonu kullananlar arasındaki hukuki ilişki özel bir hukuk ilşişkisi ve yapılan sözleşme özel bir hizmet sözleşmesidir. Bu sözleşmeye göre telefon şirketi verdiği hizmete karşılık bir ücret isteme hakkına sahiptir. Ücreti ödenmediği zaman telefonu kapatma hakkı vardır. Haberleşme özgürlüğünü sağlamak zorunda olan devlettir bence, telefon şirketi değil. Ücreti ödenmediği zaman telefonu kapatan şirket haberleşme özgürlüğünü kısıtlıyor derseniz, o zaman kirayı ödemeyen kiracıyı evinden çıkarmaya çalışan ev sahibinide, yerleşme özgürlüğünü kısıtlamakla suçlamalı veya minibüsüne binipte taşıma ücretini ödemeyen müşteriyi arabasından atan şoförüde, aynı gerekçe ile seyahat özgürlüğünü kısıtlıyor diye suçluyablirsiniz.

Üçüncü bir kişinin telefonu haczetmeye çalışması ile sözleşme taraftarı olan telefon şirketinin ücretini ödemeyen abonenin telefonunu kesmesi, yani hizmet vermemesi, aynı şekilde değerlendirilemez.

Bütün bunlara rağmen dünyanın hemen hemen her ülkesinde en fazla bir veya bir iki tane telefon şirketi var, yani sayıları çok az ve iş alanlarında bir tekele sahipler. Böyle oluncada gerçekten haberleşme özgürlüğünü kısıtlıyabilecek güçleri var. Bunu önlemek için özel bir düzenlemeye ihtiyaç var. Almanya bunu Telekomunikasyon –Kanunu ve buna bağlı olarak çıkarılan bir yönerge ile düzenlemiş. Bu yönergeye göre şirket güvenilirliği konusunda şüpheye düştüğü abonelerden bir teminat istiyebilir. Ayrıca ücret ödenmediği zaman şirket belirli şartlar altında hattı kapatabilir. Bu şartlar: abonenin en az 75 Euro borcunu ödememiş olması ve varsa gösterdiği teminatın kullanılmış olması, en azından iki hafta önce yapılan yazılı ihtar ve bu ihtarla beraber abonenin hakkını arıyabilmek için mahkemeye gitme hakkının olduğu bildirisi. Belirli durumlarda ihtar ve iki haftalık bekleme süresine uymadan hattı kapama imkanı var.

Saygılarımlala

Sayın buketoz'e katıldığımı belirtmek istiyorum. Özellikle abonenin borcuna sadık olmayan borcunu ödemeyen biri olduğunun teşhiri konusunda hemfikirim.
SMS ile ihtar'ın sistemimiz içinde kabul görmesinin mümkün olmadığı açık ancak admin'inde belirttiği gibi bu teknik anlamda bir ihtar değil.
Yasal olarak kendilerini her türlü güvenceye almış şirketlere tam teslim vaziyette aldığımız hizmetin iletişim gibi olağanüstü önemli bi konuda olması ne kadar üzücü.
Yaptıkları bence de yanlış. Hem telefonu kolayca ve hiç bir merasime gerek kalmaksızın kesebilmeleri, hem de "bakın bu kişi borcunu ödemeyenlerdendir" diyebilmeleri yanlış.
Peki yasal mı?
Malesef evet.

"Pacta sund servanda" "ahde vefa" sözleşmeye bağlılık. Eğer bu ilkeyi kabulleniyorsak sözleşmeden doğan yükümlülüklere katlanmalıyız; sonuçları ne kadar ağır sonuçlara yol açarsa açsın.

Ancak, hukuksal tavır ile faydacılık denilen tutum her zaman aynı yerde buluşmuyor; çoğu zaman faydacılık hukuksal tavıra aykırı düşüyor.
Ne demek, salt gecikme faizini göze almak ? Sözleşmenin diğer satırlarındaki yaptırımlar süs mü ?
Sözleşme serbestisi içinde yanlar uymak ve katlanmak zorunda olduğunu bilmelidir. Avukat Ömer Kavili

Sevgili Kavilli
Sözleşmenin diğer satırlarındaki yaptırımlara süs muamalesi yapmak biz hukukçulara göre değil elbette. Ancak bu ve benzeri alanlardaki tekel ve tekele yakın oluşumlar karşısında tip sözleşmelerdeki bir tek virgülün dahi yerini oynatma hakkı olmayan abonenin haklarını birilerinin savunması gerekmez mi?
O birileri neden "biz" olmayalım.
Problemin özü şu bence; oturup gsm firması ile abonelik sözleşmesinin hükümleri üzerinde konuşmak düzenlemek pazarlık etmek (serbest irade v.s) hakkımız olsaydı yine de aynı şartlara evet dermiydik?
Kendi adıma demezdim diyorum.

Sayın buketoz,

Tebligat (Bildirim) kavramı çok teknik ve biçimsel bir yasal düzenleme olduğundan sms yoluyla bilgilendirme ve uyarı bildirimi kavramlarını ayırırsak durum anlaşılır olacaktır.
Çünkü bildirim belli biçime uygun olarak yapılması ve yapıldığının belgelenmesi zorunlu ve yeterli olan; ve de bu tanımıyla kendine yeten, ek koşul gerektirmeyen bir işlemdir. Bu biçimde yapıldığında ise içeriği tartışılmayan konuda hukuksal sonuçlar kendiliğinden doğar.
Oysa sms'te içerik, ilgilinin kendisi olup olmadığı konuları tartışmalı olacağından tebligat (bildirim) nitelğinde sayılamaz.

Sayın Fahri Alimoğlu,
Meslekdaşım önerinizde haklısınız, ancak başka bir forum açılması daha uygun olur kanısındayım.