ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılık tespiti

Merhabalar, ev hizmetlerinde çalışan bir işçinin 1998 yılından itibaren başladığı çalışması işveren aile tarafından sigortaya bildirilmemiş, sigortaya girişi hiç yok.Delil olarak sadece tanıklar ve fotoğraflar var. Sürekli "sigortan yapılacak "denilerek bekletildikten sonra işten çıkarılmış. Hiç sigortaya girişi olmaması sizce dava açısından önemli bir handikap mı, bir de davalı olarak kimi göstermek gerekir? Aile oldukarı için karı kocayı mı? Fikirleriniz için şimdiden teşekkürler

İstisnalarMadde 4 -Aşağıda belirtilen işlerde ve iş ilişkilerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz;
a) Deniz ve hava taşıma işlerinde,
b) 50'den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde,
c) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri,
d) Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde,
e) Ev hizmetlerinde,
f) İş sağlığı ve güvenliği hükümleri saklı kalmak üzere çıraklar hakkında,
g) Sporcular hakkında,
h) Rehabilite edilenler hakkında,
ı) 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun 2 nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde.

Sayın Taslak tarafından belirtilen haller İş Kanununun uygulanmayacağı hallerdir. Fakat İş Kanununa tabi olmayan bir sözleşme Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olabilir.

Sigortalı Sayılanlar

Madde 2 - (Değişik: 11/5/1976-1992/1 md.)
Bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılan-
lar bu kanuna göre sigortalı sayılırlar.

hükmü de kanun kapsamına sadece iş kanuna tabi sözleşmelerin değil borçlar kanununa tabi hizmet sözleşmelerinin de dahil olacağını belirtmektedir.


506 sayılı kanunun 3-D. maddesinde ise

D) (Değişik: 11/8/1977-2100/1 md.) Ev hizmetlerinde çalışanlar (ücretle ve
sürekli olarak çalışanlar hariç) (1)
hükmü yer almaktadır.

Bu durumda Sosyal Sigortalar Kanunu uyarınca ev hizmetlerindeki çalışma sürekli nitelikte ve ücret karşılığı yapılıyorsa çalışan kanun kapsamındadır ve çalışma kuruma bildirilmelidir.

Eğer somut olaydaki çalışma belirtilen nitelikte ise hizmetin tespiti istenebilir. Sigortalı için hiç giriş bildirgesi verilmemiş olması sonuca etkili değildir. Hizmet tespit davalarındaki genel ispat yöntemleri kullanılarak sonuca gidilebilir. Tanık beyanları, fotoğraflar vs. ispat açısından etkili olabilir. Tanıkların komşular gibi süreci yakinen bilebilecek kişilerden olması önemlidir.

Davalı olarak gösterilecek kişi ise sigortalıya ev içinde talimat verip sözleşme kapsamında ücretini ödeyen kişidir.

işkanunu hükümleri ev hizmetleri nde çalışanlar için uygulanmaz.sosyal sigortalar açısından ise ücretli ve sürekli ise bu halde ssk ya tabi olup,ilgili hükümleri uygulanacaktır.

hiç sigortaya girip girmemesi önemli değildir.hizmet tespit davalarında hizmetten ayrıldıktan sonra 5 yıllık bir süre içinde davanın açılması gerekir.

çalıştığı zaman da ,o adresteki komşu vesair tanıklar dinletilir.

parayı ve talimatı kim veriyorsa işveren odur.artı ssk da davalı olarak gösterilecektir.

YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ
E. 2002/2921
K. 2002/3299
T. 15.4.2002
• HİZMET TESBİTİ DAVASI - GÖREVLİ MAHKEME ( Ev İşlerinde Sürekli Çalışma İddiasıyla )
• EV İŞLERİNDE SÜREKLİ ÇALIŞMA İDDİASIYLA HİZMET TESBİTİ TALEBİ ( Görevli Mahkeme )
• BAKICI OLARAK SÜREKLİ ÇALIŞMAYA DAYANAN HİZMET TESBİTİ DAVASI ( Görevli Mahkeme )
• GÖREVLİ MAHKEME ( Bakıcı Olarak Uzun Süre Çalışmaya Dayanan Hizmet Tesbiti Davasında )
506/m.3,134
ÖZET : 506 Sayılı Yasanın 3. maddesinde 2100 Sayılı Yasayla yapılan değişiklik ile; 24.11.1977 tarihinden geçerli olmak üzere ev işlerinde ücretli ve sürekli çalışanlar sigortalı kabul edilmiştir. Davacının,15.8.1988 - 5.11.1998 tarihleri arasında sürekli hizmet ettiği iddiası ile tespit davası açtığı gözetilerek, davanın iş Mahkemesinde sonuçlandırılması gerekirken, görevsizlik kararı verilmesi usule ve yasaya aykırı olup,karar bozulmalıdır. Zira uyuşmazlık 506 Sayılı Yasanın 134.maddesine göre Sosyal Sigortalar Kanununun uygulanmasından kaynaklanmaktadır.

DAVA : Davacı,davalıların murisleri yanında 15.8.1988 - 5.11.1998 tarihleri arasında asgari ücretle geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme,ilamında belirtildiği şekilde görevsizlik yönünden reddine karar vermiştir.

Hükmün, davacı Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Ali Göcen tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

KARAR : Davacı,davalıların murisi Habib A. ve eşine 15.8.1988 -5.11.1998 tarihleri arasında evinde hizmetli olarak baktığını,sigortaya bildirilmediğinden bahisle,tespit davası açmıştır.

Mahkemece,İş Kanun'unun 5.maddesinin 4.fıkrasına göre;"Ev hizmetlerinde çalışanlar hakkında İş Kanunu hükümleri uygulanmaz" kuralı gerekçe gösterilerek dava dilekçesinin görev yönünden reddine,talep halinde dosyanın Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.Ancak,506 Sayılı Yasanın 3.maddesinde 2100 Sayılı Yasayla yapılan değişiklik ile;24.11.1977 tarihinden geçerli olmak üzere ev işlerinde ücretli ve sürekli çalışanlar sigortalı kabul edilmiştir. Davacının,15.8.1988 - 5.11.1998 tarihleri arasında sürekli hizmet ettiği iddiası ile tespit davası açtığı gözetilerek, davanın iş Mahkemesinde sonuçlandırılması gerekirken,yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesi usule ve yasaya aykırı olup,karar bozulmalıdır. Zira uyuşmazlık 506 Sayılı Yasanın 134.maddesine göre Sosyal Sigortalar Kanununun uygulanmasından kaynaklanmaktadır.

O halde davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15.4.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.



T.C.
YARGITAY
21. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/10681
K. 2003/9534
T. 18.11.2003
• HİZMET TESBİTİ ( Davacının Belirtmiş Olduğu Tarihler Arasında İşverenin İşyerinde Çalıştığının Tesbitini İstemesi )
• GÖREV ( Sosyal Sigortalar Kanunundan Kaynaklanan Uyuşmazlıkların İş Mahkemelerinde Görülmesinin Gerekmesi )
• SOSYAL GÜVENLİK ( Davanın Sosyal Güvenlik Hakkına İlişkin Hizmet Tesbiti Olması Neden İle Görevli Mahkemenin İş Mahkemesi Olmasının Gerekmesi )
506/m.3,79,134
4857/m.4
ÖZET : Davacının evde çocuk bakımı ve ev işlerinde ücretle sürekli çalışmasının 506 sayılı Yasa 3/1-D fıkrası kapsamında kaldığı açıktır.

DAVA : Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 1.1.1981-30.9.1981 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tesbitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde dava dilekçesinin yetki yönünden reddine karar vermiştir.

Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:

KARAR : 1-Dava nitelikçe 1.1.1981 ila 30.9.1981 tarihleri arasında davalı işverene ait evde çocuk bakımı ve ev hizmetlerinde geçen ve kuruma bildirilmeyen çalışmaların tesbiti istemine ilişkindir. Bu yönüyle davanın yasal dayanağının 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi olup aynı yasanın 134. maddesi gereği 506 sayılı Yasanın uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar İş Mahkemesinde görülür.

Somut olayda davacının evde çocuk bakımı ve ev işlerinde ücretle sürekli çalışmasının 506 sayılı Yasa 3/1-D fıkrası kapsamında kaldığı açıktır. Esasen yerel mahkemece de bu hususun kabul edildiği kararın gerekçesinden anlaşılmaktadır. Ne var ki davacının talebinin sosyal güvenlik hakkına ilişkin hizmet tesbiti davası olduğu, İş Kanunundan kaynaklanan bir uyuşmazlığın dava konusu yapılmadığı gözetilmeden, dava konusu uyuşmazlıkta uygulama yeri olmayan 4857 sayılı Yasanın 4/e maddesinden söz edilerek genel mahkemelerin görevli olduğu sonucuna ulaşılması usul ve yasaya aykırı olmuştur.

O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 18.11.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.




T.C
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E. 2001/1079
K. 2001/3913
T. 14.3.2001
• EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLARIN HİZMET TESBİTİ
• EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLAR ( İş Kanunu'nun kapsamı )
• GÖREV ( Ev hizmetlerinde çalışanların sosyal hakları )
1475/m.5/4
506/m.3/I-D
ÖZET : Ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli olarak çalışanlar, 506 sayılı S.S.K.nu kapsamı içinde tutulmuş olmakla birlikte, 1475 sayılı İş Kanunu'nun kapsamı dışında bırakılmışlardır.

DAVA VE KARAR : Davacı, 18.11.1995 ile 25.2.2000 tarihleri arasında asgari ücret ile kesintisiz sigortalı çalıştığının tesbiti ile ihbar ve kıdem tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm süresi içinde davalılar avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ KARARI:

1 - Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı ile SSK.nın temyiz itirazları yerinde değildir.

2 - Diğer davalı Semih Yavuz'un temyizine gelince;

Dosya içeriğine göre davalıya ait yayla evinde eşi işçi olarak çalıştığı sırada davacı kadın işçinin de evin temizlik bakım gibi işleriyle, birlikte gelen misafirlere hizmet ettiği, yemek hazırladığı, kışın da şehirdeki evde benzer evişlerini ve hizmetleri gördüğü anlaşılmaktadır. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 3/I-D maddesinde ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli olarak çalışanlar" sigorta kapsamı içinde tutulmuş olduklarından mahkemece sigortalı işçi olarak çalıştığının tesbitine karar verilmesi yerinde ise de; 1475 sayılı İş Kanununun 5/4. maddesinde "ev hizmetlerinde" çalışanlar bu son kanun kapsamı dışında bırakılmışlardır. Bu durumda davacı kadın ile davalı gerçek kişi arasındaki ilişkiden doğan alacaklarla ilgili uyuşmazlığın iş mahkemelerinde görülmesi ve çözümlenmesi olanağı yoktur. Böyle olunca tesbit istemi dışındaki uyuşmazlıkla ilgili olarak dava dilekçesinin görev yönünden reddi gerekir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten ( BOZULMASINA ) oybirliğiyle karar verildi.

Teşekkürler Engin, konuyla ilgili yargıtay kararı bulamamanın sıkıntısı içinde idim. Çok teşekkürler

Umarım faydası olur.

Bu konuya ilişkin olarak bir soru sormak istiyorum. Yine ev hizmetlerinde çalışan bir kişinin, işverenini X'in talimatı ile işverenin aile fertlerinden Y'nin evinde çalışmaya devam etmesi ancak ücretini hala işveren X'i ödemesi halinde, X'in 93'te vefatından sonra da X'in eşi Z tarafından ücretin ödenmesi ve ancak Z'nin 2005'te vefatından sonra Y tarafından ödenmesi halinde,

1. Y'nin ev hizmetlerinde çalışan A'nın sigorta priminden sorumluluğu ne şekilde olacaktır? X ve Z'nin işveren oldukları dönemdeki sigrota primlerinden de sorumlu olacak mıdır?

2. X ve Z'nin vefatı ile diğer mirasçıların da A'nın sigorta priminden sorumlu olmaları mümkün müdür en azından X ile Z'nin yanında çalıştığı süre açısından?

3. X 93 yılında vefat etmiş olduğundan, 5 yıllık hizmet tespit süresi içerisinde dava açılmadığı iddiası ile bu süre zarfındaki primlerin talebinin mümkün olmaması gibi bir durum söz konusu olabilir mi?

İlginiz için şimdiden teşekkür ederim.