Dernekte çalışan işçi tazminat işçi sayısı sorunu

Bir dernekte SGK kaydı olmadan çalışan müvekkil için kıdem tazminatı davası açtık. Yazılı şikayet üzerine SGK resen tescil yaptı.

Duruşmada hakim ısrarla işçi sayısının 3 yada fazla olup olmadığı noktasında ısrar etti.

Yaptığım araştırmada derneklerin 507 sayılı kanunu yürürlükten kaldıran 5362 sayılı kanunda esnaf statüsünde sayılmadığını gördüm.

Konu ile alakalı Yargıtay Kararı ihtiyacı hasıl olmuştur

Alıntı: Yazan sailor1981 Bir dernekte SGK kaydı olmadan çalışan müvekkil için kıdem tazminatı davası açtık. Yazılı şikayet üzerine SGK resen tescil yaptı. Duruşmada hakim ısrarla işçi sayısının 3 yada fazla olup olmadığı noktasında ısrar etti. Yaptığım araştırmada derneklerin 507 sayılı kanunu yürürlükten kaldıran 5362 sayılı kanunda esnaf statüsünde sayılmadığını gördüm. Konu ile alakalı Yargıtay Kararı ihtiyacı hasıl olmuştur

T.C.

YARGITAY

10. HUKUK DAİRESİ

E. 1999/6397

K. 1999/6015

T. 23.9.1999

• DERNEK ( Sosyal ve Kültürel Faaliyetler Yürüten - Gönüllü Çalışan Kişinin İşçi Sayılamayacağı )

• GÖNÜLLÜ ÇALIŞAN KİŞİNİN SİGORTALI İŞÇİ SAYILMAYACAĞI ( Sosyal ve Kültürel Faaliyetler Yürüten Dernekte )

• SSK KAPSAMINDA İŞYERİ SAYILMAMAK ( Sosyal ve Kültürel Faaliyetler Yürüten Dernek )

• SİGORTALI İŞÇİ SAYILMAMAK ( Sosyal ve Kültürel Faaliyetler Yürüten Dernekte Gönüllü Çalışan Kişi )

506/m.2,5,8

ÖZET : Lokal olarak işletilmeyen, sosyal ve kültürel faaliyetler yürüten dernek, 506 sayılı yasa kapsamında bir işyeri olmayıp, bu işyerinde gönüllü çalışan kişi sigortalı işçi sayılamaz.

DAVA : Davacı, davalı Kurumun işyerinin 506 sayılı Yasa kapsamında alınma işleminin iptaline, işyerinin kanun kapsamından çıkarılmasına ve dernek üyesi N.M.`nin sigortalı işçi olarak çalıştırılmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.

Hükmün, davacı ve davalılardan Sosyal Sigortalar Kurumu Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi S.C. tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:

KARAR : 1 - Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davalı Kurumun temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2 - Dava, ... Birliği Derneği`nin; 506 sayılı Kanun kapsamına alınmasına dair Kurum işleminin iptali istemine ilişkin olup, Kurum müfettişlerince düzenlenen 15.10.1997 günlü denetim tutanağına istinaden 1.1.1997 tarihinden itibaren davacı Dernekte işçi olarak çalıştırıldığı ileri sürülen, ancak Noter tasdikli üye kayıt ve karar defterine göre 20.12.1995 tarihinde Dernek üyeliğine kabul edildiği anlaşılan, üyelik formuna göre de; Balıkesir-... ilçesi nüfusuna kayıtlı olup Ankara`da oturan ve güzellik uzmanı olduğunu beyan eden dahili davalı N.M.`nin; 26.5.1999 günlü celsedeki "Dernek üyesiyim, bilgisayar kursuna gidiyorum. Boş zamanlarımda gönüllü olarak Dernekte çalışıyorum, ancak bu çalışmam karşısında herhangi bir ücret almam söz konusu değildir. Müfettişlerce düzenlenen belgeyi okumadan imzaladım" şeklindeki beyanına ve bunu doğrulayıp tamamlayan Dernek üyesi tanıkların anlatımlarına, karar defterinin incelenmesinden de; Derneğin lokal olarak işletilmeyip, genellikle hafta sonlarında toplanılıp tanışma ve özellikle Dernek dışında gezi, piknik ve yemek gibi sosyal ve kültürel faaliyetler düzenlediğinin anlaşılmasına ve özellikle müfettiş denetimi ve Kurum işlemi ile kendisine 1.1.1997 tarihinden geçerli olmak üzere hizmet kazandırılmak istenilen N.M.`nin; kendi aleyhine beyanda bulunmasının hayatın olağan akışına aykırı bulunmasına göre davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, Üye Şemsettin Abik`in muhalefetine karşı; Başkan Erdoğan Aktekin, Üye Resul Aslanköylü, O. Hulusi Mustafaoğlu, M. Zafer Erdoğan`ın oylarıyla ve oyçokluğuyla 23.9.1999 gününde karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Taraflar arasındaki uyuşmazlık işçi ( sigortalı çalıştırdığı iddia olunan davacı Derneğin işyerinin 506 sayılı Yasanın 8`inci maddesi uyarınca işyeri kapsamına alınmasına ilişkindir. Dosya içerisinde bulunan ve Sosyal Sigortalar Kurumu müfettişleri Ç.G. ve M.T. tarafından düzenlenen 15.10.1995 tarihli yerel Denetim tutanağında ... Birliği Derneği`nde N.M.`nin 1.1.1997 tarihinden itibaren işyerinde işçi olarak çalıştığının tespit edildiği ve N.M.`nin bu beyanını imzası ile doğruladığı tespit edilmiştir. Davalı ... Kurumu bu tespite dayanarak işyerini 1.1.1997 tarihi itibari ile yasa kapsamına almış ve işverene bildirmiştir. Davacı dernek bu davayı yasal sürede açmıştır. Duruşmada dinlenen N.M., kendisinin ... Derneği üyesi olduğunu, boş zamanlarında Derneğe geldiğini, gönüllü çalıştığını, ücret almadığını, bilgisayar kursuna gittiğini, belgeyi okumadan imzaladığını beyan etmiştir. Diğer şahitler de Dernekte çalışan olmadığını bildirmişlerdir. Tutanak aksi sabit oluncaya kadar muteber belgelerdendir. N.M. müfettişlere işyerinde 1.01.1997 tarihinden itibaren sürekli çalıştığını belirterek tutanağı imzalamıştır. Duruşmada ise gönüllü çalıştığını, ücret almadığını ve bilgisayar kursuna gittiğini belirtmiştir. Duruşmadaki beyanı tutanağı tamamen geçersiz kılacak nitelikte değildir, yine çalıştığını, ancak gönüllü çalıştığını, ücret almadığını beyan etmiştir. Dernek başkan ve üyelerinin manevi baskısı ile ifadesini değiştirdiği izlenimi açıktır. Diğer taraftan hangi bilgisayar kursuna gittiği ve bu kursa gitmesinin Derneğin açık olduğu saatlerde Dernekte çalışmasına engel olup olmadığının araştırılması gerekir. Genellikle bilgisayar kurslarının, haftanın belirli günleri ve belirli saatlerde olduğu da düşünülürse, böyle bir çalışmaya engel olmayacağı da açıktır. Çok çok bu husus araştırılabilir. Diğer taraftan, Dernekte çay, kahve yapılarak içildiği, meşrubat içildiğine göre, bu işleri yapan bir kimsenin olması ise hayatın olağan akışına uygundur. N.M.`ye sigorta müfettişlerinin baskı yapması ise düşünülemez. N.M. serbest iradesi ile müfettişlere çalıştığını belirtmiştir. Müfettişlerin tutanağının aksi sabit olmamıştır. Kararın onanması gerekirken bozma yönündeki çoğunluk kararına katılmıyorum. Şemsettin Abik-Üye



T.C.

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E. 2009/41905

K. 2010/37474

T. 13.12.2010

DAVA : Davacı vekili davacı işçinin iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 18-21 maddeleri uyarınca feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi B. Kar tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davacı işçinin iş sözleşmesinin davalı dernek tarafından geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 18-21. maddeleri uyarınca feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.

Mahkemece, fesih bildiriminde fesih sebebinin açık ve kesin olarak belirtilmediği, feshin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 19. maddesine uygun yapılmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne verilirken, yargı harçlarından davalı sorumlu tutulmuştur.

1606 sayılı yasaya göre Türkiye Kızılay Derneği. Türk Hava Kurumu. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye Yardım Sevenler Derneği ve resmi darülaceze kurumları ile Darüşşafaka Cemiyeti ve Yeşilay Derneği kendilerine terettüp eden vergi, harç ve resim mükellefiyetinin kurumlara ait olduğu hallerde bütün vergilerden, harçlardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaftır. Davalı harçtan muaf ise harç alınmasına yer olmadığına, davacıdan peşin alınan harcın ise iadesine karar verilmesi gerekir.

Dosya içeriğine göre davalı Kızılay Derneğinde çalışan davacının iş sözleşmesi feshedilirken, fesih sebebinin açık ve kesin olarak belirtilmediği anlaşıldığından mahkemece feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak davalı dernek yukarda açıklanan yasa hükmü gereği harçtan muaf olduğundan, yargı harçlarından sorumluluğuna karar verilmesi hatalı bulunmuştur.

4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.

HÜKÜM: Yukarda açıklanan gerekçe ile:

1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE ,

3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde ise başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,

4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,

5. Davalı harçtan muaf olduğundan davalı aleyhine harca hükmedilmesine yer olmadığına peşin harcın istemi halinde davacıya iadesine,

6. Davacının yapmış olduğu harç dışında kalan 60.70 TL yargı lama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,

7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.100, - TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

SONUÇ : 8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine, Kesin olarak 13.12.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.

Bizim olayımızda işçi dernekte yönetici değil, şöförlük yapmış ,dernek adına kayıtlı aracı kullanırken kesilen bir çok trafik cezası mevcut,şahitlerimiz de maaş mukabili çalıştığını beyan ettiler.