Ana Sayfa
Kavram Arama : THS Google   |   Forum İçi Arama  

Üye İsmi
Şifre

Meslektaşların Soruları Hukukçu meslektaşların hukuki nitelikte sorularını birbirlerine yöneltecekleri mesleki yardımlaşma forumu. SADECE hukuk fakültesi mezunları ile hukuk profesyonellerinin (bilirkişi, icra müdürü vb.) yazışmasına açıktır. [Yeni Soru Sorun]

Taşiyici Annelık -Yumurtalığını Veren Anne ve Mirasçılık Sorunu

Yanıt
Old 02-02-2007, 15:05   #1
Seher

 
Varsayılan Taşiyici Annelık -Yumurtalığını Veren Anne ve Mirasçılık Sorunu

Müvekkilim 5 yaşındaki çocuğun annesi ve babası trafik kazasında ölüyor.Çocuğun büyük annesi çocuğun annesinin kızı olmadığı iddiasıyla dava açıyor. Çocuğu doğuran anadır. Ama çocuğun doğuranın ana olmadığı anlaşılıyor. Zaten çocukta annesine benzemiyor. Yumurtalığını veren anne bulunuyor. kANSERDEN ÖLMEK ÜZERE çok zedngin çocuk annelik davası aça5rak mirasçı olabilir mi?
Old 24-02-2007, 12:58   #2
Av. Hulusi Metin

 
Varsayılan Yorumsuz

Cumhuriyet, Dergi 18.02.2007
DOÇ. DR. ŞÜKRAN ŞIPKA


Medeni Kanun'a göre anne, doğuran kadın...

Taşıyıcı anne yöntemiyle çocuk sahibi olmak Türkiye'de yasal değil. Çünkü Medeni Kanun'un 282. maddesine göre doğuran kadın, yasal anne sayılıyor. O yüzden de ısmarlayan yani yumurtayı veren anne, çocuk üzerinde bir hak iddia edemiyor. İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk öğretim üyesi Doç. Dr. Şükran Şıpka ile konunun yasal yönünü konuştuk.

- "Taşıyıcı annelik" Türkiye'de yasal değil. Neden?

4721 sayılı Medeni Kanun 1 Ocak 2002'de yürürlüğe girdi. Hukukçular olarak, yapay döllenmeden ortaya çıkacak sorunları ve çocuk soybağıyla ilgili bazı raporları Meclis'e sunduk. Ancak Meclis'te bu rapora gerek olmadığını söylediler. Yapay döllenmeye ilişkin sadece bir yönetmelik var: "Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Yönetmeliği". Bu yönetmeliğe göre, ancak evli eşler donörlerini vererek yapay döllenme yaptırabilir, tüp bebek yöntemiyle çocuk sahibi olabilirler. Bu yönetmelikte 8.7.2005 tarihinde değişiklik yapıldı. 17. maddesinde, eşlerden alınan yumurta ve spermler ile bundan elde edilen embriyoların başka adaylarda, aday olmayanlardan alınanların da eşlerde kullanılmasının yasak olduğu belirtildi. Aynı maddeye göre bu tür biyolojik maddelerin satılması da yasak. Hatta bu yasağa ve yönetmelik hükümlerine uymayan merkezlerin faaliyetleri bakanlık tarafından durduruluyor.

- Bunun nedeni ne?

Medeni Kanun'da hem baba, hem anne için "karine" dediğimiz bazı olgular söz konusu. Babalık karinesine göre, baba, anne ile evli olan kocadır. Medeni Kanun'un 282. maddesine göre anne, doğuran kadındır.

Oysa taşıyıcı annelik yönteminde iki anne ortaya çıkıyor, yumurtanın sahibi genetik anne ve çocuğu taşıyan biyolojik anne. Hukukumuzda taşıyıcı anne hem hukuki, hem de biyolojik anne sayıldığından, genetik anne tanınmıyor. "Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Yönetmeliği"nde de evli eşlerin kendilerinden alınacak olan üreme hücrelerin (donörler) , ancak anne adayı eşe nakledilebileceği açıkça düzenlenmiş.

- Çocuk sahibi olmak isteyenler yurtdışında taşıyıcı anne bulup, bu işlemi uygularlarsa, burada hukuksal açıdan nasıl bir prosedür işliyor?

İngiltere, Avustralya ve ABD gibi "Taşıyıcı annelik" sözleşmesinin geçerli olduğu ülkelere gidip bu yöntemle bebek sahibi olanlar var. Sözleşmeye göre taşıyıcı anne çocuğu doğurunca, ısmarlayan çift çocuğu o yabancı hukuka göre üstlerine geçirebiliyor. Ancak yasalarımızda "Taşıyıcı annelik" sözleşmesi hem hukuka, hem ahlaka aykırı sayılıyor. Türk hâkimi bu yöntemle çocuk sahibi olmayı kamu düzenine aykırı diyerek kabul etmiyor, bu yabancı hukuku tanımıyor. Böylece çocuk Türkiye'de, ısmarlayan eşlerin yasal çocuğu sayılmadığından, onların nüfusuna kaydettirilemediği gibi, Türk vatandaşı da olamıyor! Bazen de 100 bin dolar gibi yüksek miktarlar verilerek bir kadınla taşıyıcı annelik sözleşmesi yapılıyor, ama anne çocuğu geri vermeyebiliyor. Bu durumda, sadece baba olan eş, çocuğu yasal tanıma yolu ile nüfusuna kaydettirebilir, ancak kadın eş, yasal anne olamıyor. Sadece doğuran kadın (taşıyıcı anne) onay verirse, bebeği evlat ediniyorlar. Taşıyıcı anne eğer doğurduğu çocuğu evlatlık olarak vermekten kaçınırsa, peşin almış olduğu parasal karşılığı iade etmek zorunda kalıyor.

- Yani "ısmarlayan anne"nin hukuksal anne olabilmesinin tek yolu, evlat edinmek...

Evet, taşıyıcı anne ile anlaşma yapan eşler (genetik anne ve baba) çocuğu ancak anlaşmalı evlat edinme yoluyla alabilirler. Bu da taşıyıcı annenin (hukuksal ana) rızası ile mümkün olabilir. Ayrıca evlat edinmeye ilişkin yeni hükme göre, "Bir küçüğün evlat edinilmesi evlat edinenler tarafından bir yıl süre ile bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır". Bu hukuki yolun seçilmesi halinde eşler evlat edinmeyi dava yolu ile sağlayabilirler. Yani ancak hâkimin hükmüyle evlatlık ilişkisi kuruluyor.

- Türkiye'de taşıyıcı annelik yasak. Buna rağmen bu yolla çocuk sahibi olan çiftler var. Burada bebeği kendi üzerlerine nasıl alıyorlar?

Doğuran kadın yerine, ısmarlayan kadın adına hastaneye kimlik bildiriminde bulunuyor, sanki o doğurmuş gibi, çocuğun onun (ve kocasının) nüfusuna kayıt ettiriyorlar.

- Yeni Türk Ceza Kanunu'na göre bunun cezası ne?

Yeni Türk Ceza Kanunu'nun 231. maddesine göre; "Bir çocuğun soybağını değiştiren veya gizleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır".

- Türkiye, taşıyıcı annelik yönteminin yasallaşmasına hazır mı?

Bu duruma hazır olduğunu zannetmiyorum. Aslında sorun hazır olmak değil, çocuğun soybağının karışıklığı. Sonuçta kalıtımsal özellikler genlerden geçiyor, çocuğun annesi yumurtayı veren kadın sayılmıyor. Yani ortada yanıtlanacak çok soru var. Üstelik BM Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne göre çocuğun soyunu öğrenme hakkı da var... Bu konu çok yönlü bir ağ şeklinde ele alınmalı. Şu anda hem hukuki hem de sosyal ve ahlaki açıdan bu duruma hazır değiliz. Bu nedenle de "de fakto" dediğimiz fiili durumlar ortaya çıkıyor, hukuki bir nitelik kazanamıyor. l
Old 24-02-2007, 14:01   #3
Av. O. TEKGUL

 
Varsayılan

Sn Av. Hulusi Metin verdiğiniz cevap konuyla ilgili benimde düşündüğüm konuya cevap oldu verdiğiniz bilgiler için teşekkürler..
Yanıt


Şu anda Bu Konuyu Okuyan Ziyaretçiler : 1 (0 Site Üyesi ve 1 konuk)
 
Konu Araçları Konu İçinde Arama
Konu İçinde Arama:

Detaylı Arama
Konuyu Değerlendirin
Konuyu Değerlendirin:

 
Forum Listesi

Benzer Konular
Konu Konuyu Başlatan Forum Yanıt Son Mesaj
TaŞiyici Zarardan Sorumlu umutlaw Meslektaşların Soruları 5 08-10-2006 02:26


THS Sunucusu bu sayfayı 0,05556011 saniyede 16 sorgu ile oluşturdu.

Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir.