Avukatlık Ücretinin Takası

HUMK'un 423/6. maddesine göre avukatlık ücreti yargılama giderleri arasında gösterilmiştir. 424. maddesinde ise yargılama gideri olarak hükmolunan avukatlık ücretinin ancak davanın tarafları arasında geçerli olacağı belirtilmiştir.
Avukatlık Kanunu'nun 164. maddesinin son fıkrasında ise ''dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir'' denilmiştir. Yargıtay'a göre bu hüküm vekil ile müvekkil arasında çıkacak, iç ilişkiden kaynaklanan uyuşmazlıkları düzenlemek amacıyla öngörülmüştür.(HGK., 07.04.2004 tarih, 2004/12-213 Esas, 2004/215 Karar)
Bu iki ayrı kanun maddesi dikkate alındığında ortaya çıkan şey bir çelişkidir. Avukatlık ücreti HUMK'un dediği gibi yargılamanın tarafları arasında geçerli olacak bir ''yargılama masrafı'' mıdır yoksa Avukatlık Kanunu uyarınca ''avukata ait bir ücret'' midir?
Özel kanun-genel kanun ve önceki tarihli kanun-sonraki tarihli kanun değerlendirmesi yapıldığında, icraya konulan mahkeme ilamında hüküm verilirken yapılması gereken, sonraki tarihli özel kanun olan Avukatlık Kanunu hükmünü dikkate almak ve tarifeye göre hükmolunan avukatlık ücretini, davalı veya davacı lehine değil de onların avukatları lehine takdir etmek olmalıydı. Ancak bu yapılmamıştır. HUMK maddesine göre karar verilmiştir.
Eğer ilamda, HUMK gereğince, avukatlık ücretinin, yargılamanın tarafları arasında geçerli olan bir yargılama gideri olduğu kabul edilerek, ona göre hüküm kurulmuş ve avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya ya da davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmişse -ki bu davaya konu ilamda öyle yapılmıştır- bu durumda ilamın icrası aşamasında yapılacak takas talepleri hukuka uygun olur. Çünkü böyle bir talep Borçlar Kanunu'nda takas için öngörülen tüm şartları taşıyan bir taleptir. Alacak ilamdan doğmaktadır. İlamda da -Avukatlık Kanunu dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken HUMK gereğince karar verilerek hata yapılmasına rağmen- borcun tarafları açıkça bellidir.
İlamın icrası aşamasında, öne sürülen yargılama giderlerinin takasına yönelik talebin Avukatlık Kanunu'ndaki ilgili made gerekçe gösterilerek reddedilmesi, bir bütünlük ve tutarlılık arzetmesi gereken dava ve icra sürecinin bu niteliğinin bozulmasına sebep olacaktır. İlamda, HUMK gereğince, vekalet ücretini davalı ve davacı lehine takdir edip, aynı ilamın icraya konulduğu aşamada takas talep edildiğinde, Avukatlık Kanunu gereğince, ''dur bakalım, o alacak senin değil, avukatının'' demek hukuken de mantıken de doğru değildir. O zaman vatandaş haklı olarak hakime sorar: Madem bu para avukatındı o halde bu husus asliye hukuk mahkemesinin ilamında neden göz önüne alınmadı, neden vekalet ücreti benim lehime hükmedildi?
Hukuk; önce mantıktır. Bu sebepten dolayı hukuka uygun olan; mahkeme kararlarında avukatlık ücretini davanın tarafları lehine değil tarafların avukatları lehine hükmetmek ve avukatlık ücretlerinin takasına yönelik talepleri reddetmek olmalıdır. Avukatlık ücreti davanın tarafları lehine hükmediliyorsa da -ki bunun hatalı olduğunu yukarıda açıkladık- bu durumda takas talepleri reddedilmemelidir. Avukatlık ücretini davanın tarafları arasında geçerli olacak bir yargılama masrafı olarak görüp, ilamın icrası aşamasında takas talep edildiğinde bu talebi reddeden tüm kararlar hukuki birer garabettir. Bu şekildeki kararlarda Avukatlık Kanunu'nun 164. maddesinin son fıkrasının ilk cümlesi yok sayılmakta ikinci cümlesi ise dikkate alınmaktadır. Bu yanlıştır.


(İlamda ''davanın tarafları lehine'' hükmedilen avukatlık ücretinin, ilamın icrası aşamasında takasına yönelik talebi reddeden icra hukuk mahkemesi kararına yönelik bir eleştiridir.)

Görüşlerime eleştirilerinizi bekliyorum.