Kıdem Tazminatı Haczi, İİK355, İİK 89/1

Merhabalar,

Bilindiği gibi işçinin kıdem, ihbar tazminatlarının İİK 355-356. maddeleri kapsamında haczedilemeyeceğine ancak İİK 89/1. kapsamında haczinin mümkün oldduğuna dair YARGITAY kararları mevcut (aşağıda). Tarafımıza gelen maaş haciz müzekkeresinde 1/4 maaş haczi yanında kıdem ve ihbar tazminatının gönderilmesi de istenilmiş. Bu durumda, söz konusu YARGITAY kararları gereğince birinci haciz ihbarnamesi gelmediği için kıdem tazminatı ödemesini doğrudan işçiye yapabilir miyiz? Bu doğrultuda işçinin sözleşmesinin feshedildiği ve artık 1/4 maaş ödemesinin icra dairesine yapılamayacağına dair bildirim göndermeyi ve icra dairesinden yazı gelmesini beklemeden kıdem tazminatı ödemesinin işçiye yapılabileceğini düşünüyorum.

Değerli görüşleriniz için şimdiden teşekkürler.

Alıntı: YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ E. 2014/25798 K. 2014/31238 T. 23.12.2014 • ŞİKAYET ( Şikayetçiye Gönderilen Haciz Müzekkeresinin Tebliği Tazminat Alacağının Haczi Yönünden İİK'nun 356. Maddesinde Yazılı Hüküm ve Sonuçları Doğurmayacağından Şikayetçiye Gönderilen Muhtıranın İptaline Karar Verilmesi Gerektiği ) • MAAŞ VE ÜCRET HACZİ ( İİK'nun 356. Maddesi Maaş ve Ücretler Hakkında Olup Emekli İkramiyesi ve Tazminatlar Bu Madde Kapsmında Değerlendirilemeyeceği - Borçlunun Üçüncü Kişilerde Bulunan Alacağının Haczi Ancak İİK'nun 89/1. ve Devamındaki Maddelerde Belirtilen Prosedür İle Mümkün Olduğu ) • HACİZ MÜZEKKERESİNİN TEBLİĞİ ( Tazminat Alacağının Haczi Yönünden İİK'nun 356. Maddesinde Yazılı Hüküm ve Sonuçları Doğurmayacağından Şikayetçiye Gönderilen Muhtıranın İptaline Karar Verilmesi Gerektiği ) 2004/m.89/1,355,356 ÖZET :İİK'nun 356. maddesi maaş ve ücretler hakkında olup emekli ikramiyesi ve tazminatlar bu madde kapsmında değerlendirilemez. Borçlunun üçüncü kişilerde bulunan alacağının haczi ancak İİK'nun 89/1. ve devamındaki maddelerde belirtilen prosedür ile mümkündür. O halde; mahkemece; şikayetin kabulü ile, şikayetçiye gönderilen haciz müzekkeresinin tebliği, tazminat alacağının haczi yönünden, İİK'nun 356. maddesinde yazılı hüküm ve sonuçları doğurmayacağından şikayetçiye gönderilen muhtıranın iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile şikayetin reddi yönünde hüküm tesisi sabetsizdir. DAVA :Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü: KARAR :Alacaklı tarafından borçlu hakkında başlatılan kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibinde, takibin kesinleşmesi üzerine borçlunun çalışmakta olduğu şirkete 12.09.2012 tarihli maaş haczi müzekkeresi gönderildiği, bu haciz müzekkeresinde, 'borçlunun emekli olması veya işten ayrılması durumunda tazminat alacağının' haczine karar verildiği, alacakının talebi üzerine yapılan sorgulamada borçlunun çalıştığı işyerinden ayrıldığının tespiti üzerine şikayetçi şirkete gönderilen 16.06.2014 tarihli muhtırada, 'icra dosyasına gönderilmssi gereken tüm tazminatlardan ( kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ) hiçbiri ödenmediğini gibi işten çıktığı bildirilmediğinden, 7 gün içinde ödeme yapılmaması halinde İİK 356. madde gereği tahsil yoluna gidileceği' hususunun ihtar edildiği, şikayetçinin icra mahkemesine başvurusunda borçluya işten ayrılırken herhangi bir tazminat ödemesi yapılmadığını ileri sürerek 12.09.2012 tarihli haciz müzekkeresi ile 16.06.2014 tarihli muhtıranın iptalini talep ettiği, mahkemece, '12.09.2012 tarihli haciz müzekkeresinin yargıtay kararları ve hukuka uygun olduğu, 16.06.2014 tarihli muhtıranın da İİK'nun 355. ve 356. maddelerine uygun olduğu' gerekçeleri ile şikayetin reddine karar verildiği görülmektedir. Borçlunun maaş ve ücretinin haczi İİK'nun 355 ve devam eden madde hükümlerine göre yapılır. İİK'nun 355.maddesine göre, icra müdürü borçlunun çalıştığı işyerine maaş ve ücretin haczedildiğine dair bir haciz yazısı yazar. Haciz yazısını alan işveren bir hafta içinde haczin icra edildiğini ve borçlunun maaş ve ücretinin miktarını icra dairesine bildirmeye ve borç bitinceye kadar icra dairesinin haciz bildirimine göre haczolunan miktarı borçlunun maaş veya ücretinden keserek hemen icra dairesine yatırmaya mecburdur. Aksi halde İİK'nun 356.maddesi gereğince kesmedikleri veya ilk vasıta ile göndermedikleri para ayrıca mahkemeden hüküm alınmasına hacet kalmaksızın icra dairesince maaşlarından ve sair mallarından alınır. Bu durumda, İİK.nun 355.maddesi hükümlerine riayet etmeyenlerin sorumluluğu, İİK.nun 356.maddesine göre, kesinti yapılmayan miktar ile sınırlıdır. İİK'nun 356. maddesi maaş ve ücretler hakkında olup emekli ikramiyesi ve tazminatlar bu madde kapsmında değerlendirilemez. Borçlunun üçüncü kişilerde bulunan alacağının haczi ancak İİK'nun 89/1. ve devamındaki maddelerde belirtilen prosedür ile mümkündür. O halde; mahkemece; şikayetin kabulü ile, şikayetçiye gönderilen 12.09.2012 tarihli haciz müzekkeresinin tebliği, tazminat alacağının haczi yönünden, İİK'nun 356. maddesinde yazılı hüküm ve sonuçları doğurmayacağından şikayetçiye gönderilen 16.06.2014 tarihli muhtıranın iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile şikayetin reddi yönünde hüküm tesisi sabetsizdir. SONUÇ : Şikayetçinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK'nun 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Alıntı: T.C. YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ E. 2016/4997, K. 2016/23632, T. 1.12.2016 Borçlunun maaş ve ücretinin haczi İİK'nun 355 ve devam eden madde hükümlerine göre yapılır. İİK'nun 355.maddesine göre, icra müdürü borçlunun çalıştığı işyerine maaş ve ücretin haczedildiğine dair bir haciz yazısı yazar. Haciz yazısını alan işveren bir hafta içinde haczin icra edildiğini ve borçlunun maaş ve ücretinin miktarını icra dairesine bildirmeye ve borç bitinceye kadar icra dairesinin haciz bildirimine göre haczolunan miktarı borçlunun maaş veya ücretinden keserek hemen icra dairesine yatırmaya mecburdur. Aksi halde İİK'nun 356.maddesi gereğince kesmedikleri veya ilk vasıta ile göndermedikleri para ayrıca mahkemeden hüküm alınmasına hacet kalmaksızın icra dairesince maaşlarından ve sair mallarından alınır. Bu durumda, İİK.nun 355.maddesi hükümlerine riayet etmeyenlerin sorumluluğu, İİK.nun 356.maddesine göre, kesinti yapılmayan miktar ile sınırlıdır. Görüldüğü üzere İİK'nun 356. maddesi maaş ve ücretler hakkında olup emekli ikramiyesi ve tazminatlar bu madde kapsmında değerlendirilemez. Borçlunun üçüncü kişilerde bulunan alacağının haczi ancak İİK'nun 89/... ve devamındaki maddelerde belirtilen prosedür ile mümkündür.

Sayın harr, konuyla ilgili nacizane fikirlerim:

Maaş haczi, İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) Kısmen Haczi Caiz Olan Şeyler başlıklı 83. maddesi uyarınca yapılan bir icra işlemidir. Bu maddenin birinci fıkrasında maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama bağlı olmayan nafakalar veya emekli sandıkları tarafından tahsis edilen iratların haczolunabileceği belirtilmiştir.

Maaş haczi için çıkarılan müzekkere ile maaşın dörtte birinden az olmamak üzere haciz işlemi yapılır. Ancak çıkarılan maaş haczi müzekkeresi ile diğer ücretlerin haczi mümkün olmayacaktır. Yargıtay 12. Hukuk Daire’sinin verdiği 2014/25798 E. ve 2014/31238 K. sayılı kararında “borçluya tahakkuk edecek kıdem ve ihbar tazminatlarının haczi maaş-ücret müzekkeresiyle değil, İİK’nun 89/1 ve devamındaki maddelerde belirtilen prosedür ile mümkün olduğuna” “İİK’nun 356. Maddesinin maaş ve ücretler hakkında olup emekli ikramiyesi ve tazminatların bu kapsamında” olmadığına hükmetmiştir.

Maaş haczinde dörtte bir oranında bir sınır varken; emekli ikramiyesi, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gibi ücretlerin haczinde böyle bir sınır olmayıp tamamı haczedilebilir. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2004/22540 E. ve 2004/26972 K. sayılı kararında kıdem tazminatı ve ihbar tazminatının ücretten sayılmayacağına dair gerekçe şu şekildedir: "İkramiye, toplu sözleşme farkı ve nema da ücretten sayılacağından onların da aynı koşullarda haczini engelleyen bir yasa hükmü yoktur. 6772 Sayılı Kanunun 4. maddesinde ise ( fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete munzam tediyelerin ) haczedilemeyeceği belirlenmiştir. Bu durumda, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi ödentilerin ücretten sayılacağına dair bir hüküm bulunmadığından tamamı, nemanın ve toplu iş sözleşmesi farkı ile ikramiyenin ise en fazla haczi mümkündür."

Son cümlede değinildiği üzere, ikramiye ve toplu sözleşme farkının ücret olması sebebiyle dörtte biri haczedilebilecektir. İİK’nun Kısmen Haczi Caiz Olan Şeyler başlıklı 83. maddesinden de anlaşılacağı üzere kıdem ve ihbar tazminatları ücretten sayılmadığından tamamı haczedilebilir.

Yargıtay 12. Hukuk Daire’sinin 2014/25798 E. ve 2014/31238 K. sayılı ve 2004/22540 E. ve 2004/26972 K. sayılı kararlarına istinaden kıdem tazminatı ve ihbar tazminatının ücret vasfı olmaması sebebiyle ücret-maaş haczi müzekkeresiyle talep edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla takip edilen işçinin hak kazanıp da işverende bulunan kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alacaklarına İİK’nun 89/1 ve devamındaki maddelerde belirtilen prosedür ile haciz talep edilebilecektir.[/font][/font]

Bu kapsamda işçinin kıdem ve ihbar tazminatının haczine karar verildiğine dair haciz ihbarnamesi tebliğ edilmedikçe, sırf maaş haczi müzekkeresinde kıdem ve ihbar tazminatının da haczine karar verilmiş olması durumunda çalışan işten ayrıldığı vakit kıdem ve ihbar tazminatının kendisine ödenebileceğini, icra müdürlüğüne herhangi bir bildirim yapılmasına gerek olmadığını değerlendirmekteyim.

Üstad ayrıntılı cevabın için teşekkürler. Dediğiniz gibi kıdem ihbar v.s. tazminatlaın maaş haciz müzekkeresiyle hazczedilmesi mümkün değil. Ancak İİK 355/2 gereğince hizmetine nihayet verildiği zaman bunun bildirilmesi gereğinden bahsediyor. Sanırım usuli bir bildirim şart.

Alıntı: Yazan usual suspect Bu kapsamda işçinin kıdem ve ihbar tazminatının haczine karar verildiğine dair haciz ihbarnamesi tebliğ edilmedikçe, sırf maaş haczi müzekkeresinde kıdem ve ihbar tazminatının da haczine karar verilmiş olması durumunda çalışan işten ayrıldığı vakit kıdem ve ihbar tazminatının kendisine ödenebileceğini, icra müdürlüğüne herhangi bir bildirim yapılmasına gerek olmadığını değerlendirmekteyim.

İşverene gönderilen borçlunun maaşı ile tazminat alacaklarının haczine ilişkin müzekkere tazminat bakımından İİK.356.maddesindeki sonuçları doğurmaz, ancak haciz konulması açısından geçerlidir. Yargıtay 12.Hukuk Dairesinin başkaca bir çok kararında belirtildiği üzere borçlunun üçüncü şahıslardaki hak ve alacaklarının haczi İİK.89.maddesi uyarınca haciz ihbarnamesi gönderilmesi suretiyle talep edilebileceği gibi İİK.85.maddesi uyarınca haciz müzekkere ile de haczinin mümkün olduğu yönündedir. Bu nedenle borçlunun işveren nezdindeki kıdem- ihbar tazminatı alacaklarının hazci İİK.85.maddesi uyarınca haciz müzekkeresi ile haczi mümkündür. Tazminat alacaklarının haczi için aynı müzekkerede maaş haczinin de istenilmesi sonucu etkilemez. Sn. harr tarafından paylaşılan Yargıtay kararı borçlunun maaşı ile birlikte tazminat alacağına haciz konulması için gönderilen müzekkere sonucu işveren tarafından icra dosyasına tazminatın ödenmemesi halinde işveren hakkında İİK.356.maddesindeki sonuçları doğurup doğurmayacağı yönünde inceleme yapılan bir karardır. Bu nedenle bu karara dayanılarak tazminat alacağının haciz müzekkeresi ile istenilemeyeceği sonucu çıkarılmamalıdır kanaatindeyim.