Enflasyon davalık oldu

ANKA

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyon sepetini değiştirme uygulamasını yargıya taşıdı.


EMO tarafından yapılan yazılı açıklamada, enflasyon sepeti uygulamasını değiştiren TÜİK’e dava açıldığı bildirildi. Davanın dün açıldığına dikkat çekilen açıklamada, mart dönemi Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) hesaplama yöntemi değişikliğine ilişkin işlem ve kararların yürütmesinin durdurulmasının ve iptalinin istendiği belirtildi.

Dava dilekçesinde, devletin ekonomik politikalarının üretilmesinde ve her türlü iş ilişkisinde TÜİK'in belirlediği değerlerin önemine işaret edilerek, “Açıklanan TÜFE oranı toplumsal yaşamda belirleyici. TÜİK'in açıkladığı verilere ilişkin olarak son dönemde yaşanan tartışmalar ve Mart 2007 aylık TÜFE değişim oranı açıklanması ile bu eleştiriler en üst seviyeye taşındı” denildi.

TÜİK SEPETİNDE ANİ DEĞİŞİM İDDİASI

TÜİK'in mart ayına ilişkin TÜFE değişim oranının hesaplanma yönteminin bilimsel ve tutarlı kriterlere dayanmadığına dikkat çekilen açıklamada, şu bilgilere yer verildi:

"TÜFE değişim oranının hesaplanmasında kullanılan verilerde, bu oranın düşük tespit edilmesine yönelik kimi ani değişiklikler yapılmıştır. Bu değişim, Kurum tarafından 18 Ocak 2007'de açıklanan 2007 TÜFE sepetinde ve madde ağırlıklarında güncelleme işlemiyle başlamıştır. Buna göre, TÜFE içerisinde yer alan ana harcama grupları için daha önce tespit edilmiş olan ağırlıklar değiştirilmiştir. Yapılan değişiklikler, fiyatı artan tüketim mallarının ağırlığının düşürülmesi, fiyatı azalan malların ağırlığının ise artırılması şeklinde olmuştur. Örneğin, alkollü içecekler ve tütün grubunda bulunan tüketim mallarının fiyatlarında önemli artışlar gerçekleşmiştir ve bu grubun endeks içerisindeki ağırlığı 5.62'den 5.06'ya düşürülürken, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda bulunan tüketim mallarının ağırlığı 27.68'den 28.47'ye çıkartılmıştır.”

Açıklamada, Aralık 2006 içerisinde Türk Telekom tarafından telefon hizmetlerine ilişkin tarife değişikliği yapılacağının açıklandığı hatırlatılarak, bu ücretlerin de içerisinde yer aldığı haberleşme grubunun ağırlığının da 4.55'den, 4.41'e düşürüldüğüne işaret edildi. Türk Telekom’un yeni tarifesinin enflasyonu artırıcı etkisinin ilgili tüm kesimler tarafından kabul edildiği belirtilirken, Merkez Bankası’nın değerlendirmelerinde, yeni telefon görüşme ücretlerinin enflasyonu 0.7 oranında artıracağı açıklaması anımsatıldı. Türk Telekom yetkililerinin bu rakama itiraz ettiği kaydedilen açıklamada, Türk Telekom Genel Müdürü tarafından yapılan açıklamada Merkez Bankası ve TÜİK’in eleştirildiği, enflasyon hesabının doğru yapılmadığı ve yeni tarife ile Türk Telekom'un ancak 150 ila 250 milyon YTL ek gelir elde edeceği açıklaması anımsatıldı.

TÜİK YENİ KALEMLERİN AĞILIKLARINI AÇIKLAMIYOR

Açıklamada, TÜİK’in, mart ayı enflasyonunda bu grubun etkisinin eksi değerlerde çıktığına dikkat çekilirken, TÜİK tarafından uzun yıllardır telefon ve telefaks hizmetleri alt grubu içerisinde yer verilmeyen kimi kalemlerin, mart ayı içerisinde sepete eklendiğine işaret edildi. Açıklamada, "Bu kalemler, Türk Telekom'un hukuka aykırı bir şekilde çapraz sübvansiyon amaçlı olarak indirim yaptığı şehirlerarası ve milletlerarası telefon görüşmelerinden oluşmaktadır. Kaldı ki, sepet içerisine konulan yeni kalemlerin ağırlıkları ise TÜİK tarafından açıklanmamaktadır. Telefon görüşmeleri içerisinde son derece düşük yer tutan şehirlerarası ve milletlerarası görüşmelerin sepet içerisinde hangi ağırlıkla temsil edildiğinin açıklanması gerekirken, TÜİK bu konuda açıklama yapmaktan da kaçınmaktadır" denildi.

"ENFLASYON ORANI ÜZERİNDE SİSTEMLİ OYNAMA"

TÜİK'in sistemli bir şekilde enflasyon oranı üzerinde oynama yaptığının anlaşıldığı vurgulanırken, somut gelişmelere göre fiyatı düşen malların sepete dahil edildiği, fiyatı artan mal ve hizmetlerin endeks içerisindeki ağırlıkların düşürüldüğü iddiasında bulunuldu.

Açıklamada, bilimsel ve tarafsız olmaktan uzak olarak nitelendirilen TÜİK’in enflasyon hesabını belirleyen sepet değişikliğinin 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu'nda sayılan ilkelere de açıkça aykırı olduğu vurgulandı.

Açıklamada, bu durumun, özelleştirme bedelini erkene alarak Hazine’ye yüklüce ödemede bulunan Türk Telekom'un yapmış olduğu zammın makul olduğu, enflasyonu artırıcı bir etkisi olmadığını göstermek amacına hizmet ettiği kuşkusunu doğurduğu kaydedildi.

TÜİK'in enflasyon paketini değiştirme kararının kamu yararına aykırı, gerçekleri yansıtmaktan uzak olduğu belirtilerek, söz konusu verilerin toplum yaşamında geri dönülemez zararlara yol açacağı ifade edildi. Açıklamada, TÜFE belirleme işlemi ve bu işlemin oluşturulmasına yönelik yöntemde değişiklik yapılmasına ilişkin kararların öncelikle yürütülmesinin durdurulması ve iptalinin istendiği bildirildi.