Islah Edİlen Davada KarŞi Yan Vekalet Ücretİ

Islah yoluyla müddeabihi arttırılan davada,ıslah dilekçesi ile arttırılan miktar üzerinden davalı lehine avukatlık ücretine hükmedildi.Bu konu ile ilgili içtihat var mı?

ıslah edilen bedel üzerinden karşı vekalet ücretine hükmedilmez. ancak reddelilen bedel varsa ancak o zaman karşı vekalet ücretine hükmedilir. ancak bu ıslah miktarı kadar olamaz, sadece reddedilen miktar üzerinden olabilir. Bu yargıtay kararı işinize yarar umarım...

T.C.

YARGITAY

HUKUK GENEL KURULU

E. 2004/14-38

K. 2004/45

T. 28.1.2004

• VEKALET ÜCRETİ ( Davada Haklı Çıkan Taraf Kendini Vekil ile Temsil Ettirmiş ise Kural Olarak Vekalet Ücretinin Haksız Çıkan Taraftan Alınarak Haklı Çıkan Tarafa Verilmesi )

• YARGILAMA GİDERLERİ ( Davalı İlk Oturumda Davayı Kabul Eder Hal ve Durumu ile Kendisine Karşı Dava Açılmasına Sebebiyet Vermemiş ise Yargılama Giderlerine Mahkum Edilememesi )

• BİLEREK VE İSTEYEREK DAVAYI UZATMAK ( Davada Haklı Çıkmış Olan Tarafın Bu Halde Yargılama Harç ve Giderlerinin Tamamını veya Bir Kısmını Ödemeye Mahkum Edilebilmesi )

• GEREKSİZ MASRAF YAPMAK ( Davada Haklı Çıkmış Olan Tarafın Bu Halde Yargılama Harç ve Giderlerinin Tamamını veya Bir Kısmını Ödemeye Mahkum Edilebilmesi )

• HÜKME ETKİLİ BELGELERİ ZAMANINDA HASAM BİLDİRMEMEK ( Davada Haklı Çıkmış Olan Tarafın Bu Halde Yargılama Harç ve Giderlerinin Tamamını veya Bir Kısmını Ödemeye Mahkum Edilebilmesi )

• TESCİL DAVASI ( Açılan Davayı Kaybeden Hazinenin Kanuni Hasım Olması Nedeniyle Yargılama Giderlerine Mahkum Edilemeyeceği )

• ISLAH ( Islah Yapan Davayı Kazanmış Olsa Bile Islah Giderinden Kendisinin Sorumlu Olması )

• ESKİ HALE GETİRME ( Eski Hale Getirme Talebinde Bulunan Taraf Davayı Kazanmış Olsa Bile Eski Hale Getirme Talebinin ve Hükümsüz Sayılan İşlemlerin Giderlerine Kendisi Katlanması )

1086/m.94,253,271,278,313,416,417/1,418,423

4721/m.639


ÖZET : Davada haklı çıkan taraf kendini vekil ile temsil ettirmiş ise kural olarak vekalet ücreti diğer yargılama giderleri gibi haksız çıkan taraftan alınarak haklı çıkan tarafa verilir ( HUMK.m.416, m.417 ). Burada önemli olan tarafın haklı çıkıp çıkmamasıdır.
Yargılama harç ve giderlerinin davada haksız çıkmış olan tarafa yükletilmesine ilişkin ana kuralın ( HUMK.m.417, I ) bazı istisnaları vardır. Kanun, "kanunen musarrah olan hallerden maadasında" deyimi ile, bu istisnaları kasdetmiştir. Bu istisnalar,
1 ) Davalı, ilk oturumda davayı kabul eder, hal ve durumu ile kendisine karşı ( aleyhine ) dava açılmasına sebebiyet vermemiş ise, ( davayı kabul etmiş olmasına rağmen ) yargılama giderlerine mahkum edilemez ( HUMK. m.94, II ),
2 ) Davada haklı çıkmış ( lehine hüküm verilmiş ) olan taraf, aşağıdaki hallerden birini yapmış ise, ( davayı kazanmış olmasına rağmen ) yargılama harç ve giderlerinin tamamını veya bir kısmını ödemeye mahkum edilebilir ( HUMK. m.418 ):
a ) Bilerek ve isteyerek ( bililtizam ) davayı uzatmak ,
b ) Gereksiz masraf yapmak,
c ) Elinde bulunup da hükme etkisi olan belgeleri zamanında karşı tarafa ( hasmına ) bildirmemek.
3 ) Bir kişi davada sıfatı olmadığı halde, davacı tarafı, davalı sıfatı kendisine ait imiş gibi yanıltır, davacı, bu kişiye karşı dava açar ve davası sıfat ( pasif husumet ehliyeti ) yokluğundan dolayı reddedilirse, davalıya yargılama gideri ödemeye mahkum edilemez; bilakis, bu halde davayı sıfat yokluğundan dolayı reddettirmiş olan davalının, davacıya yargılama gideri ödemesine karar verilmelidir,
4 ) Bir taraf, dava açıldığı andaki mevzuata veya içtihat durumuna göre davasında veya savunmasında haklı olup da, dava açıldıktan sonra yürürlüğe giren ( geçmişe etkili ) yeni bir kanun hükmü veya yeni bir İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince davada haksız çıkarsa ( davayı kaybederse ), davada haksız çıkmış olmasına rağmen, yargılama giderlerine mahkum edilemez; çünkü dava açıldığı anda haklı durumda idi,
5 ) Yargıtay M.K.m.639'a göre açılan tescil davasını kaybeden Hazine'nin ( ve ilgili kamu tüzel kişisinin ) kanuni hasım olması nedeniyle yargılama giderlerine ( ve bu arada vekalet ücretine ) mahkum edilemeyeceği görüşündedir.
6 ) Islah yapan, davayı kazanmış olsa bile, ıslah giderinden kendisi sorumludur.
7 ) Eski hale getirme talebinde bulunan taraf, davayı kazanmış olsa bile, eski hale getirme talebinin ve hükümsüz sayılan işlemlerin giderlerine kendisi katlanır.
Yukarıda sayılan istisnalar dışında tüm davalarda ana kuralın uygulanması gerekir.
DAVA : Taraflar arasındaki "tapu kayıt tashihi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Gaziantep Asliye 1.Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 22.10.2002 gün ve 2002/601 E. 831 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 14.Hukuk Dairesinin 06.03.2003 gün ve 2003/808-1389 sayılı ilamı ile; ( ...Dava, tapuda soyadı ve baba adı yazılması isteğine ilişkindir.Mahkemece, davacının bu davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, davalı vekili, kendi yararına vekalet ücreti hükmedilmediği gerekçesiyle temyiz talebinde bulunmuştur. Yargılamada davalı idarenin kendisini vekille temsil ettirdiği anlaşılmaktadır. Dava red ile sonuçlandığına göre duruşmalarda kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 8.maddesi gereğince vekalet ücreti tayin ve takdiri gerekir. Bundan zuhul bozma nedenidir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, tapuda kayıt düzeltilmesi istemine ilişkindir.
Davacı, maliki olduğu taşınmazların kadastro tespiti sırasında Şirvan adına tespit ve tescil edildiğini, bu nedenle açmış olduğu tapu iptal ve tescil davasında tapuda kayıt düzeltme davası açmak üzere kendisine yetki verildiğini belirtip, bu yetkiye dayanarak 178 Ada, 7, 8 ve 9 parsel sayılı taşınmazların 1/4 hisse maliki Şirvan Şahin'in baba adının Mehmet, doğum tarihinin 1934 olarak düzeltilmesini ve kayıtlara geçirilmesini istemiştir.
Davalı Hazine vekili, davacının davasını ispatlaması gerektiğini, davayı kabul etmediklerini savunmuştur.
Mahkemenin, dava şartlarından olan hukuki yararın davacı yönünden gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın reddine ve takdiren davalı lehine vekalet ücreti tayinine yer olmadığına dair verdiği karar, özel daire'ce yukarıda yazılı gerekçe ile bozulmuş; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; yetki belgesine dayanarak açılan davada vekalet ücreti verilip verilemeyeceği noktasındadır.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, vekalet ücreti Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 423'ncü maddesinin 6.bendinde açıkça belirtildiği gibi bir yargılama gideridir. Bu nedenle 29.05.1957 gün 4/6 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında yazılı olduğu şekilde yargılama giderlerinden olan avukatlık parası, diğer yargılama giderlerinde olduğu gibi mahkemece kendiliğinden hükme bağlanır.
Davada haklı çıkan taraf kendini vekil ile temsil ettirmiş ise kural olarak vekalet ücreti diğer yargılama giderleri gibi haksız çıkan taraftan alınarak haklı çıkan tarafa verilir ( HUMK.m.416, m.417 ). Burada önemli olan tarafın haklı çıkıp çıkmamasıdır.
Yargılama harç ve giderlerinin davada haksız çıkmış olan tarafa yükletilmesine ilişkin ana kuralın ( HUMK.m.417, I ) bazı istisnaları vardır. Kanun, "kanunen musarrah olan hallerden maadasında" deyimi ile, bu istisnaları kasdetmiştir. Bu istisnalar,
1 ) Davalı, ilk oturumda davayı kabul eder, hal ve durumu ile kendisine karşı ( aleyhine ) dava açılmasına sebebiyet vermemiş ise, ( davayı kabul etmiş olmasına rağmen ) yargılama giderlerine mahkum edilemez ( HUMK. m.94, II ),
2 ) Davada haklı çıkmış ( lehine hüküm verilmiş ) olan taraf, aşağıdaki hallerden birini yapmış ise, ( davayı kazanmış olmasına rağmen ) yargılama harç ve giderlerinin tamamını veya bir kısmını ödemeye mahkum edilebilir ( HUMK. m.418 ):
a ) Bilerek ve isteyerek ( bililtizam ) davayı uzatmak ,
b ) Gereksiz masraf yapmak,
c ) Elinde bulunup da hükme etkisi olan belgeleri zamanında karşı tarafa ( hasmına ) bildirmemek.
3 ) Bir kişi davada sıfatı olmadığı halde, davacı tarafı, davalı sıfatı kendisine ait imiş gibi yanıltır, davacı, bu kişiye karşı dava açar ve davası sıfat ( pasif husumet ehliyeti ) yokluğundan dolayı reddedilirse, davalıya yargılama gideri ödemeye mahkum edilemez; bilakis, bu halde davayı sıfat yokluğundan dolayı reddettirmiş olan davalının, davacıya yargılama gideri ödemesine karar verilmelidir,
4 ) Bir taraf, dava açıldığı andaki mevzuata veya içtihat durumuna göre davasında veya savunmasında haklı olup da, dava açıldıktan sonra yürürlüğe giren ( geçmişe etkili ) yeni bir kanun hükmü veya yeni bir İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince davada haksız çıkarsa ( davayı kaybederse ), davada haksız çıkmış olmasına rağmen, yargılama giderlerine mahkum edilemez; çünkü dava açıldığı anda haklı durumda idi,
5 ) Yargıtay M.K.m.639'a göre açılan tescil davasını kaybeden Hazine'nin ( ve ilgili kamu tüzel kişisinin ) kanuni hasım olması nedeniyle yargılama giderlerine ( ve bu arada vekalet ücretine ) mahkum edilemeyeceği görüşündedir.
6 ) Islah yapan, davayı kazanmış olsa bile, ıslah giderinden kendisi sorumludur.
7 ) Eski hale getirme talebinde bulunan taraf, davayı kazanmış olsa bile, eski hale getirme talebinin ve hükümsüz sayılan işlemlerin giderlerine kendisi katlanır.
8 ) Bkz. Ayrıca: HUMK. m.253, 271, 278/III, 313. ( Prof.Dr. Baki KURU Hukuk Muhakemeleri Usulü, C:V İstanbul, 2001, sh:5336 vd ).
Yukarıda sayılan istisnalar dışında tüm davalarda ana kuralın uygulanması gerekir.
Somut olayda davacı, Gaziantep Asliye 3.Hukuk Mahkemesinde açmış olduğu tapu iptal ve tescil davasında verilen yetki üzerine görülmekte olan davayı açmış olup mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Bu durum HUMK.m.417/1'de düzenlenen yargılama giderlerinin davada haksız çıkan taraftan alınacağına dair ana kuralın yukarıda sayılan istisnaları arasında bulunmadığına göre, görülmekte olan davada haklı çıkan davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden yargılama gideri olan vekalet ücretinin haksız çıkan taraf olan davacıdan alınarak davalıya verilmesi gerekir.
Yerel mahkemece aynı gerekçeye dayalı özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, duruma uygun düşmeyen gerekçelerle direnme kararı verilmesi usule ve yasaya aykırıdır. Direnme kararı bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, 28.01.2004 gününde oybirliği ile karar verildi. yarx