Ödemeden Men Talİmati Nedenİyle Bankanin Sorumlu OlduĞu Mİktari Ödememesİ

Değerli arkadaşlar, süresinde bankaya ibraz edilen ve ödenmeyen bir çekle ilgili bankanın ödemekle yükümlü olduğu kısım için banka aleyhine icra takibi başlattık, ancak banka menfi tespit davası açarak, zorunlu miktarın ödenmemesinin nedeni olarak keşidecisin ödemeden men talimatının olmasını savunuyor. ödemeden men talimatı zorunlu miktarın ödenmesine engelmidir. görüşlerinizi bekliyorum.

Bildiğim bir Yargıtay kararı aleyhinizde bir eğilime sahip. Fakat ben bu karara katılmıyorum. Zira 10. maddenin ilk fıkrası gayet açık: "Süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde" muhatap bankanın her çek yaprağı içim ödeme yapma yükümlülüğü olduğundan söz ediyor. Çekin karşılıksız olduğu hangi anda tespit edilmiş sayılır? Çekin arkasının yazıldığı anda. O halde çekin karşılığı bulunmadığı belirlendiği anda banka yasal ödeme tutarını ödemekle yükümlü olmalıdır. Ayrıca bankanın sorumlu tutulabilmesi için nasıl bir duruşma yapılması sözkonusu olabilir? Bu duruşmada neyin tespiti veya ispatı yapılacak? Kanımca haklısınız ve mücadeleye devam edin.

Karar şöyle:

T.C. Yargıtay Onikinci Hukuk Dairesi
Esas No: 2004/22036 Karar No: 2004/27480 Tarihi: 30.12.2004

• Karşılıksız Çek
• Muhatap Bankanın Sorumluluğu
• Bankaya Ödeme Muhtırası Gönderilmesi

ÖZET : Çek nedeni ile asıl borçlu keşideci yanında cirantalar ve bunlara aval verenler hamile karşı müteselsil borçlu sıfatıyla sorumludurlar. Borçlular hakkında kambiyo senetlerine özgü yolla başlatılan takipte yukarıda yazılanlar dışında karşılıksız şerhi koyan muhatap banka hakkında herhangi bir takip yapılamayacağı gibi muhtıra da çıkartılamaz.
Karşılıksız çekler nedeniyle bankanın 3167 sayılı Yasa gereğince sorumlu olup olmadığı yargılama ile belirlenebilecek bir husustur. Bu nedenle çek borçlusuna karşı başlatılan icra takibinde muhatap bankaya ödeme muhtırası gönderilemez.

(6762 s. m. 730/12, 636, 3167 s. m. 10)

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı tarafından borçlu M.İ. hakkında asıl alacak ve eklentilerinin tahsili için kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takibe geçilmiştir. Takip sırasında alacaklı tarafından takibe konu çeklerin arkasına karşılıksız kaşesi koyan D. Bankası Kayseri Şubesi adına Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanunun 10. maddesi uyarınca bankanın her bir çek için sorumlu olduğu 300.000.000.-TL'den çek karşılığı 3.600.000.000.-TL ödenmesi için muhtıra tebliğ edilmiştir. İcra takibinin dayanağı 12 adet çek olup muhatap banka D. Bankası Isparta Şubesidir. TTK'nin 730/12. maddesinin göndermesi ile çekler hakkında da uygulanması gereken aynı kanunun 636. maddesi gereğince çek nedeni ile asıl borçlu keşideci yanında cirantalar ve bunlara aval verenler hamile karşı müteselsil borçlu sıfatıyla sorumludurlar. Borçlular hakkında kambiyo senetlerine özgü yolla başlatılan takipte yukarıda yazılanlar dışında karşılıksız şerhi koyan muhatap banka hakkında herhangi bir takip yapılamayacağı gibi muhtıra da çıkartılamaz. Adı geçen bankanın 3167 sayılı yasa gereğince sorumlu olup olmadığı yargılama ile belirlenebilecek bir husustur. Bu sebeple icra takibinde borçlu olarak gösterilmeyen ve ödeme emri tebliğ edilmeyen muhatap bankaya ödeme muhtırası gönderilmesine yönelik memurluk işlemi bu nedenle de doğru değildir.
O halde, mahkemece şikayetin kabulüne karar vermek gerekirken yazılı gerekçelerle reddi isabetsizdir.
SONUÇ: Şikayetçi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nın 366. ve HUMK'nın 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 30.12.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.