Köy tüzel kişiliğine ait arsaya yapılan müdahale

Merhabalar;
12 haneli bir köyde 2 hane köy arsası üzerine kendine yeni bir köy evi yapıyor.Diğer köylüler de buna izin veriyorlar.Ancak bu kişiler sonra bu köy evinin etrafında yaklaşık 4 dönümlük bir araziyi de çevirmeye başlamışlar. Diğer köylüler buna razı değiller.
SORU 1: Bu duruma razı olmayan köylüler, çevirme işlemine karşı yargıya gitmek isterler. Burada hangi dava açılabilir? Köy arsasına yapılan müdahale söz konusu olduğundan, el atmanın önlenmesi davası açılabilir mi?
SORU 2: Bu davayı açmak için bir köylünün vekalet vermesi yeterli olur mu, yoksa köy tüzel kişiliği adına mı vekalet verilmeli? (Yalnız şöyle bir durum var, köy muhtarı arsayı çeviren bu 2 köylüye izin vermiş, dolayısıyla köy tüzel kişiliği adına vekalet verilecek olursa muhtar razı olmayabilir.)

Sayın Meslektaşım,

Tüm köylünün ortak yararlanmasına ayrılan bir alana müdahale söz konusu ise, köy halkından birinin ve ya bir kaçının dava açmaya hakkı vardır.Diye düşünüyorum..

Konu ile ilgili bulduğum bir kararı da ekliyorum.

T.C. YARGITAY
14.Hukuk Dairesi

Esas: 2003/5680
Karar: 2003/6223
Karar Tarihi: 22.09.2003

ÖZET : Somut olayda; davacı dava konusu taşınmazın bulunduğu beldede oturan ve kamunun yararlanmasına bırakılan ortak yerlerden yararlanma hakkına sahip bir kişidir. Köy boşluğu olarak tüm köylünün yararlanması için bırakılan yerin davalı tarafından özel mülkü gibi kullanılması halinde, buradan yararlanma hakkı olan davacının yararlanma hakkı ihlal edilmiş olacağından bu davayı açmakta hukuki yararı bulunmaktadır.

(4721 S. K. m. 683)

Dava: Davacı tarafından, davalılar aleyhine 2.1.2003 gününde verilen dilekçe ile müdahalenin meni ve kal istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 29.5.2003 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

Karar: Davacı, davalıların umuma ait boşluğa haksız tecavüzde bulunarak yararlanmalarının engellendiğini belirterek müdahalenin menine ve kale karar verilmesini istemiştir.

Davalı, nizalı yerin umuma ait olduğunu, belediyeden izin alarak kullandıklarını ve davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

Mahkeme, dava konusu yerin köy boşluğu olduğu ve davacının bu yer hakkında dava açma hakkının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiş, davacı hükmü temyize getirmiştir.

Dava konusu yer tapulama sırasında köy boşluğu olarak tescil harici bırakılmış olup bu hususda taraflar arasında ihtilaf yoktur. Köy boşlukları, köylünün yararlanmasına ayrılmış alanlardır.

Taraf ehliyeti, davada taraf olabilme yeteneğidir. Taraf ehliyeti Medeni Hukuktaki medeni haklardan yararlanma ( hak ) ehliyetinin usul hukukunda büründüğü şekildir. Medeni haklardan yararlanma hakkı bulunan herkes taraf ehliyetine de sahiptir. Ancak taraf ehliyetine sahip olmak davacı olabilmek için yeterli değildir. Aynı zamanda davacılık sıfatına da sahip olmak gerekir.

Dava, subjektif hakkı ihlal edilen kişinin mahkemeden hukuki koruma istemesidir. Davayı hakkı ihlal edilen kişi yani hakkın sahibi açabilir. Davacı sıfatına sahip olabilmek için, davacının o davayı açmakta hukuki yararının bulunması gerekir.

Davacı dava konusu taşınmazın bulunduğu belde de oturan ve kamunun yararlanmasına bırakılan ortak yerlerden yararlanma hakkına sahip bir kişidir. Köy boşluğu olarak tüm köylünün yararlanması için bırakılan yerin davalı tarafından özel mülkü gibi kullanılması halinde, buradan yararlanma hakkı olan davacının yararlanma hakkı ihlal edilmiş olacağından bu davayı açmakta hukuki yararı vardır.

Bu nedenle, davacının dava açma hakkının bulunduğunun kabulü ile işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda yazılı nedenle, davacının yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüne, usul ve yasaya aykırı hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 22.9.2003 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Saygılarımla.

Cevabınız için teşekkür ederim sayın av-ufuk. Eklediğiniz karar işime yarayacak.
Bu durumda köylülerden bir veya birkaçından vekalet alıp müdahalenin min'i ve kal talepli bir dava açmalıyım.
Bu davada müdahalenin söz konusu olduğu arsayı çevirmek amacıyla yapılan inşaatın durdurulması için ihtiyati tedbir de talep edilebilir değil mi?

Alıntı: Yazan Hak ve Nisfet Cevabınız için teşekkür ederim sayın av-ufuk. Eklediğiniz karar işime yarayacak. Bu durumda köylülerden bir veya birkaçından vekalet alıp müdahalenin min'i ve kal talepli bir dava açmalıyım. Bu davada müdahalenin söz konusu olduğu arsayı çevirmek amacıyla yapılan inşaatın durdurulması için ihtiyati tedbir de talep edilebilir değil mi?

sayın ufuk bugün bana da biri gelip bu konudaki bir mahkeme kararı getirdi.kararda aralarında aktif husumet olduğundan dolayı mahkemenin reddine karar verilmiş.ancak köylüler çok mağdur durumda köyün ortak kullanım alnında olan yerler bu kişiler tarafından rıza dışı ele geçirilmiş ancak iyiniyetli köylülerin aleyhine bir karar çıkmış köylüler ne yapsın?hangi yola başvursun .

Alıntı: Yazan av.gülistanerdoğan sayın ufuk bugün bana da biri gelip bu konudaki bir mahkeme kararı getirdi.kararda aralarında aktif husumet olduğundan dolayı mahkemenin reddine karar verilmiş.ancak köylüler çok mağdur durumda köyün ortak kullanım alnında olan yerler bu kişiler tarafından rıza dışı ele geçirilmiş ancak iyiniyetli köylülerin aleyhine bir karar çıkmış köylüler ne yapsın?hangi yola başvursun .

Sayın Meslektaşım;

İletinizi yeni gördüm..

Yukarıdaki karardan başka bir karar daha ekliyorum.

Yapılması gereken bu örnek yargıtay kararları ile hükmü temyiz etmek..

Olmadı karar düzeltme istemek.

Dosyayı ayrıca incelemeniz de yararlı olacaktır. Benim kişisel kanatim de muhtar dışındaki köy sakinlerinin dava açabileceği yönünde.

T.C. YARGITAY
14.Hukuk Dairesi

Esas: 2002/404
Karar: 2002/655
Karar Tarihi: 04.02.2002

ÖZET : Köy muhtarının ya da köy derneğinin seçeceği bir temsilcinin dava açmaması halinde, köy halkının mera olduğu ileri sürülen yerden yararlanma hakkı tamamen ortadan kalkmaktadır. Böyle bir sonucun kabulü hukuka ve hakkın özüne aykırı düşeceği için meradan doğrudan yararlanabilecek köy halkından bir yada birkaç kişinin dava açarak, meradan yararlanma haklarının korunmasını istemede hukuki yararlarının varlığının kabulü ile davacılık sıfatlarının da tanınması gerekir.

(4721 S. K. m. 683) (743 S. K. m. 618) (1086 S. K. m. 38, 39) (4342 S. K. m. 3)

Dava: Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 21.6.2001 gününde verilen dilekçe ile meraya müdahalenin önlenmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; sıfat yokluğu nedeniyle davanın reddine dair verilen 13.8.2001 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

Karar: Davacılar vekili 21.6.2001 tarihli dilekçesiyle, köye ait merayı davalının çitle çevirerek bahçe haline getirdiğini beyanla müdahalesinin önlenmesini istemiştir.

Davalı ise, nizalı yerin kendisine ait olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, meradan ferden yararlanan şahısların köye tanınan intifa hakkına istinaden bu haktan müstefit olduklarını, ancak şahsi olarak dava açmayacakları nedeniyle sıfat yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

Hükmü davacılar vekili temyiz etmiştir.

Dava meraya müdahalenin önlenmesi isteğine ilişkindir. Mera, yaylak ve kışlaklara ilişkin uyuşmazlıklarda kimlerin dava açabileceğine ilişkin yasal bir düzenleme yoktur. Yürürlükte bulunan 3402 sayılı Kadastro Kanunu ve 4342 sayılı Mera Kanununda davacılık sıfatı düzenlenmemiştir. Genel hükümler çerçevesinde değerlendirme yapıldığında mahkemeden hukuki korunma istenmesinde, korunmaya değer bir yararı bulunan, yani hukuki yararı olan kişinin davacılık sıfatının varlığının kabulü gerekir.

Köy muhtarının yada Yargıtay'ın yerleşmiş İçtihatlarına göre köy derneğinin seçeceği bir temsilcinin dava açmaması halinde, köy halkının mera olduğu ileri sürülen yerden yararlanma hakkı tamamen ortadan kalkmaktadır. Böyle bir sonucun kabulü hukuka ve hakkın özüne aykırı düşeceğinden meradan doğrudan yararlanabilecek köy halkından bir yada birkaç kişinin dava açarak, meradan yararlanma haklarının korunmasını istemede hukuki yararlarının varlığının kabulü ile davacılık sıfatlarının da tanınması gerekir. Somut olayda davacıların mera olduğu ileri sürülen yerden yararlanması engellenen kişiler olarak aktif dava ehliyeti vardır. Bu nedenle mahkemece davanın esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddi doğru görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda yazılı nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 4.2.2002 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Saygılarımla,