İhaleye Katılacak Olan 2. Alacaklının Teminat Yatırma Zorunluluğu Var Mıdır?

Bankanın ipoteğin para çevrilmesi yoluyla yaptığı takipte A gayrimenkulü için ihaleye çıkılacaktır. A gayrimenkulü üzerinde ipotekten sonra gelmek üzere aynı zamanda başka bir gerçek kişi tarafından haciz şerhi işlenmiştir.

Sorum şu ikinci haciz şerhini işleten alacaklı, ihaleye girerken İİK md.124/4. belirtilen istisnadan yararlanıp teminat göstermeden ihaleye girebilir mi?

Şimdiden teşekkürler.

Yardımcı olmak adına,

İİK, Madde 124 - İcra dairesi taşınmazın bulunduğu yerin adetlerine göre en elverişli tarzda artırma şartlarını tesbit eder.

Bunları ihtiva eden şartname artırmadan evvel en az on gün müddetle icra dairesinde herkesin görmesi için açık bulundurulur.

(DEĞİŞİK FIKRA RGT: 05.07.2012 RG NO: 28344 KANUN NO: 6352/28) (YÜR. TAR.: 05.01.2013) (KOD 3) (KOD 2) (KOD 1)
Şartnameye, artırmaya iştirak edeceklerin taşınmazın tahmin edilen kıymetinin yüzde yirmisi nispetinde pey akçesi veya milli bir bankanın teminat mektubunu tevdi etmeleri, elektronik ortamda teklif vererek artırmaya katılacakların teminat göstermeleri gerektiği ve elektronik ortamda teklif vermeye ilişkin hususlar yazılır.

Satılığa çıkarılan taşınmaz üzerinde hakkı olan alacaklının alacağı yukarki fıkrada yazılı nispet raddesinde ise artırmaya iştiraki halinde ayrıca pey akçesi ve teminat aranmaz.

Burada asıl tartışılması gerekilen bence şudur; taşınmaz üzerinde hakkı olanlar içine "lehine ipotek tesis edilmiş olan alacaklı" kanımca girer, ancak haciz farklı bir durum olduğu için bu biraz yorum gerektirir.

Bana göre haciz bir hak olmayıp, alacaklısına haczedilen taşınır veya taşınmazı satıp alacağını tahsil edebilme yetkisi verir. Oysa ipotek sınırlı bir ayni haktır.

Bence siz teminattan muaf tutulmayı talep edin, eğer İcra müdürü talebinizi reddederse, memurun şikayeti yoluna giderek konuyu merciye taşıyın, ancak söylediğim gibi benim yorumum haczin niteliği yönünden bir hak olmadığı ve yukarıda belirttiğim yasa maddesi kapsamında bulunmadığı ve teminat yatırmanız gerekeceği yönünde.

Yine üstatlarımız ve uygulamada bu konuyla karşılaşan pek çok meslektaşımızın görüşlerini almanızı tavsiye ederim.

Saygılar.

Katılımcıdan teminat alınması, olası bir sorunda başta satış masrafları olmak üzere ortaya çıkacak külfetleri karşılamaktır. Alacaklı, alacağa mahsuben aldığında zaten bu tür sorunların muhatabı ve zarar göreni yine kendisi olacağı için; keza teminat da yine kendi dosyasına yatacağı için böyle bir teminata ihtiyaç duyulmaz.
Ancak satışın yapıldığı dosyanın yahut ipoteğin değil de haczin alacaklısı böyle bir zararı doğurabilir. Kendisine satıştan hiç para gelmeyecek olabilir; ki genelde böyledir. Satışı kendi yapmadığına göre masrafları da kendisi karşılamamıştır. Nitekim alacağın, teminat tutarını karşılaması gerekliliği de (İİK.124) bundan kaynaklanmaktadır.
Dolayısıyla sonraki sırada bulunan alacaklının teminat yatırması gerekir.

Konu hakkında:

I- İİK 124/3. maddesi uyarınca artırmaya katılmak isteyen kendisinden önceki hak sahibi olan rehin hakkı alacaklılarının alacaklarını korumak bakımından özellikle 1. derecede rehin hakkı sahibinin rehin miktarı üzerinden % 20 oranında teminat yatırması gerekir. (Dairemizin 17.2.1997 tarih E. 967 K: 1326, 14.10.1951 tarih 4789 Esas, 4745 Karar ve 12. HD. 7.5.1985 tarih E: 14176, K: 4346 sayılı İçtihatları) Somut olayda ihale alıcısı 8. sırada rehin hakkı sahibi olup, şikayetçi banka 1. derecede rehin hakkı sahibidir. Bu durum karşısında ihale alıcısının teminat alınmadan ihaleye kabul edilmesi doğru değildir. Şikayetçi bankanın anılan husus da hukuki yararı bulunduğundan Mercice ihalenin feshine karar vermek gerekirken yazılı gerekçe ile işlemin reddine karar verilmesi isabetsizdir.

12. HD. 26.4.2002 T. E: 7751, K: 8791

II- İİK. 124/3. maddesi uyarınca artırmaya katılmak isteyen kendisinden önceki hak sahibi olan rehin hakkı alacaklılarının alacaklarını korumak bakımından özellikle 1. derecede rehin hakkı sahibinin rehin miktarı üzerinden % 20 oranında teminat yatırması gerekir. (Dairemizin 17.2.1997 tarih E. 967 K: 1326, 14.10.1951 tarih 4789 Esas, 4745 Karar ve 12.11. D. 7.5.1985 tarih E: 14176, K: 4346 sayılı İçtihatları) Somut olayda ihale alıcısı 8. sırada rehin hakkı sahibi olup, şikayetçi banka 3 ve 9. derecede rehin hakkı sahibidir. Bu durum karşısında ihale alıcısının teminat alınmadan ihaleye kabul edilmesi doğru değildir. Şikayetçi bankanın anılan husus da hukuki yararı bulunduğundan Mercice ihalenin feshine karar vermek gerekirken yazılı gerekçe ile işlemin reddine karar verilmesi isabetsizdir.

12. HD. 26.4.2002 T. E: 7752, K: 8799

I- Satış isteyen alacaklı Yapı Kredi Bankasının ipotekli alacağına rüçhanlı olarak, 2.000.000.000 TL bedelli başka alacak da bulunmaktadır. İİK’nun 124/3. maddesi uyarınca, artırmaya katılmak isteyen 2. derece ipotek alacaklısının, kendisinden öncelikli hak sahibi olan 1. derecedeki ipotek alacaklısının hakkını korumak bakımından, 1. derece ipotek miktarı üzerinden % 10 (şimdi % 20) nisbetinde teminat yatırması gerekir. İcra müdürlüğünce sözü edilen teminat koşulu yerine getirilmeden satışın gerçekleştirilmesi doğru değildir.

12. HD. 17.2.1997 T. E: 967, K: 1326

II- Satışı yapılan gayrimenkul 495 parseldeki 17/266 hissedir. Bu hisse, takip yapan ve ihalesi üzerine yapılan Eyüp lehine birinci derecede ipoteklidir. İkinci derecede aynı parsel ve hisse müşteki Abdullah Kutlu lehine 35.000 lira karşılığında ipoteklidir. Artırmaya katılmak isteyen ikinci derecede ipotekli Abdullah’ın, kendisine rüçhanı olan birinci derecedeki ipotek alacaklısı Eyüp’ün hukukunu muhafaza bakımından, birinci derecedeki ipotek miktarı üzerinden % 10 (şimdi % 20) nisbetinde teminat yatırması gerekir. İhale sırasında bu teminatı temin için mehil istenilip satış geri bırakılamaz.

12. HD. 22.4.1976 T. E: 2195, K: 2282