müşterek hesap+paranın çekilmesi+bankanın sorumluluğu

Herkese merhaba,
X şahsı, Y şahsını alarak bankaya götürüyor ve mevduat hesabına ortak ediyor.
Bu ortaklığın iştirak halinde mi yoksa müşterek mi olduğu hususu banka yetkilileri ile yapılan görüşmem sonucu tam olarak netliğe kavuşmadı.X şahsı hesabı ortak hale getirdikten 1 hafta sonra hesabı kapatarak, kendine ait bir başka hesaba parayı aktarıyor.
Bir önemli nokta da; bankadan müvekkilin Y'nin almış olduğu 'ilgili makama başlıklı ve banka personellerinin(yönetmen-yönetmen yardımcısı) imzasını taşıyan Y şahsı adına ........ no'lu vadeli hesapta ......USD mevduatı bulunmaktadır. İşbu yazı istekleri üzerine verilmiştir.' yazılı belgedir. Bu belgedeki hesap numarası sorgulandığında X şahsı üstüne gözüküyor ve eski bir hesap. Daha sonra Y'nin ortak edildiği ve çıkartıldığı gibi bir takım bilgiler verdiler. Sonuçta ortada gerçek dışı bilgiler içeren bir belge mevcut.
Öncelikle bu hesap teselsül niteliğinde bir hesap dahi olsa mevduat üzerinde paylar belli olmadığından yarı yarı oranında hak sahipliği söz konusu mu?
Müşterek veya iştirak halinde bir hesap kapatılmadan önce diğer hesap ortağına bankanın bildirim yapma yükümlülüğü var mı? Var ise ve bildirim yapılmadı ise sorumluluğu nedir?
Banka hesabını kapatmadan önce kendisine ait bir başka hesaba bütün mevduatı nakletmesi durumunda X şahsının sorumluluğuna gidilebilir mi?
Elimizde ilgili makama olarak düzenlenmiş ve bankanın yetkili iki personelinin imzasını taşıyan ancak banka kayıtlarına göre hesap numarsının başkası adına olduğunu belirten belge bize ne gibi bir fayda getirir?
Banka personelinin ne gibi sorumlulukları doğar?

*şunu belirtmek isterim ki banka personelinin elimde ilgili makama başlıklı yazıyı okuduktan sonraki tutumu, belgeyi zayi etme çabası beni bu belgenini işe yararlılığı konusunda ciddi anlamda düşündürüdü...

Araştırmalarımda şu bilgileri edindim, bilgilerine sunat yorumlarınızı beklerim...
Müşterek mevduatta banka, mevduat sahiplerinden herhangi birine ödeme yaparak diğer kişilere karşı sorumluluktan kurtulmaktadır. Bu mevduat türünde, ortaklardan birinin kendi payından fazlasını ya da tamamını çekmesi halinde, müteselsil borç ilişkisinde olduğu gibi, diğer ortaklar fazla para çeken ortağa payları oranında rücu hakkını kullanabilecektir.

Özen borcunu ihlal eden banka davranışının sonuçlarına katlanır. Yargıtay kararlarına bakıldığında özen borcunun ihlali halleri; imza incelemesi yapılmadan hesaptan ödeme yapılması, banka kayıtlarının düzenli tutulmaması, sahte vekalet veya talimatla üçüncü kişiye ödeme yapılması ve talimat olmadan hesaplardan virman yapılması şeklinde sıralanabilir. Banka tarafından her ne şekilde olursa olsun yetkisiz kişilere yapılan ödemelerde özen borcu ihlal edilmiş sayılmaktadır

banka kayıtlarında tek taraflı düzeltme yapılması, sahte talimatla ödeme yapılması ve banka kayıtlarını aktarmadan mevduat toplanması, bankaların bu hususta sorumluluğuna yol açan hallerdir. yardımcı şahısların işlerini yaparken verdikleri zararlardan banka BK.m.100 gereğince kusur aranmaksızın sorumlu olacaktır.

IV- Müşterek hesaptaki paylar, aksi iddia edilip kanıtlanmadıkça birbirine eşittir. Zira para müşterek hesaba yatırıldığına ve pay bakımından bir anlaşma bulunmadığına göre, mülkiyetin yarı yarıya olmak üzere hak sahiplerine ait olması gerekir (11. HD. 21.03.2002; 1579/2539; Acar, sh. 336, 337).

taraflardan her biri hesaptan para çekerken payına göre kendi adına, payından fazlası için diğer hesap sahibinin vekili olarak hareket etmekte olup, payından fazla çektiği miktarda diğer hesap sahibine göre borçlu durumuna girer (2. HD. 29.01.1987,495/11191; HGK. 11.2.1998,40/75).


T.C.
YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/16263
K. 2004/6900
T. 10.5.2004
• MÜŞTEREK BANKA HESABI ( Hesaptaki Miktarda Paydaşların Eşit Oranda Hakları Olduğu - Müşterek Hesabın Münferit Hareket Etme Yetkisi İle Açılması Halinde Hesap Sahipleri Münferiden Hesaptan Para Çekebileceği )
• MÜŞTEREK HESAP SAHİPLERİ ( Hesap Kartonlarında İmzasının Bulunmaması Bu Hesabın İmzası Bulunan Kişi Adına Olduğunun Kabulü Anlamına Gelmediği )
• HESAP EKSTRESİ ( Paranın Banka Müdürü Tarafından Çekildiği Yazılı Olması - Tahsil Dekontunda İmzasının Bulunmadığı Anlaşıldığından Mahkemece Genel Müdürlükte Mevcut Bilgisayar Kayıtları İncelenmek Üzere Bilirkişi Aracılığıyla Kim Tarafından Çekildiğinin Tespiti Gereği )
• BANKA MÜDÜRÜNÜN BAŞKASININ HESABINDAN PARA ÇEKMESİ ( Hesap Ekstresinde Yazılı Olması - Tahsil Dekontunda İmzasının Bulunmadığı/Genel Müdürlükte Mevcut Bilgisayar Kayıtları İncelenmek Üzere Bilirkişi Aracılığıyla Kim Tarafından Çekildiğinin Tespiti Gereği )
ÖZET : Kural olarak bankacılık işlemlerinde hesapların müşterek olması halinde, hesaptaki miktarda paydaşların eşit oranda hakları olduğunun kabulü gerekir. Müşterek hesabın ( münferit hareket etme yetkisi ile açılması ) halinde, hesap sahipleri münferiden hesaptan para çekebilirler. Hesap sahiplerinin hesap kartonlarında imzasının bulunmaması, bu hesabın, imzası bulunan kişi adına olduğunun kabulü anlamına gelmez.

Dolar hesabıyla ilgili hesap ekstresinde, paranın P.B. tarafından çekildiği yazılıdır. P.B. bankanın müdürü olup, tahsil dekontunda imzasının bulunmadığı anlaşıldığından Mahkemece genel müdürlükte mevcut bilgisayar kayıtları incelenmek üzere bilirkişi aracılığıyla araştırma yapılması, hesaptaki paranın kim tarafından çekildiğinin tespiti gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki "Alacak" davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmiş ise de çağrı kağıdı gideri ödenmediğinden bu isteğin reddiyle incelemenin evraklar üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı, kardeşi olan davalının, ortak murisleri P.B. ile müşterek hesaptaki 40.000 Dolar ile yine kendileri ile murisleri annesi ve dava dışı kardeşleri F. adına kayıtlı olan 10.000.000 TL'lık banka hesabının muris annelerinin sağlığında çekip kendisine herhangi bir pay vermediğini ileri sürerek, miras hissesi karşılığı 25.000.000.000 TL'nin ödetilmesini istemiştir.

Davalı, davacının ileri sürdüğü hususların varit olmadığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Davacının, davalı ile kardeş olup, murisleri P. B.nin 2001 yılında vefat ettiği, geriye mirasçı olarak davanın tarafları ile dava dışı F. Gözüaçık'ı bıraktığı, davalının olayların vuku bulduğu tarihte Vakıfbank K. Şubesi Müdürü bulunduğu davacının ise hukuki ehliyete haiz olmaması nedeniyle babasının velayeti altında olduğu dosya içindeki belgelerden anlaşılmaktadır. Vakıfbank K. şubesinden alınan karşı yazıda dava konusu 4005347 nolu hesabın davalı ile P. B. adına müşterek olarak ancak münferit hareket etme yetkisiyle açıldığı, hesap kartonunda yer alan imza örneğinin davalıya ait olduğu, bilgisayar sistemi hesap sahibinden ancak birisinin adını gösterdiğinden hesap sahibi olarak P. B. adına görüldüğü ve hesap ekstresinde 9.6.1997 tarihinde hesabın P. B. tarafından kapatıldığı anlaşılmaktadır. Yine aynı şubedeki 1004294 nolu hesabın ise murisleri P. B. ile davacı, davalı dava dışı F. adına müşterek olarak münferit hareket etme yetkisiyle açıldığı keza bilgisayar kayıtlarında hesap sahibi olarak P. B. nin adının yazılı bulunduğu, hesap ekstresine göre bu hesabın 14.5. 1996'da açıldığı, 7.6.1996 tarihinde kapatıldığı anlaşılmakla birlikte, tahsil dekontunda paranın kim tarafından çekildiği de anlaşılamamaktadır. Davacı az yukarıda açıklanan hesapların o tarihlerde aynı bankanın müdürü olan davalı tarafından kapatıldığını ileri sürmüş, davalı ise temyiz dilekçesinde vermiş olduğu cevapta bu hesapların müşterek olmayıp kendisine ait olduğunu hesap kartonunda ise sadece kendisinin imzasının bulunduğunu ileri sürmüştür.

Kural olarak bankacılık işlemlerinde hesapların müşterek olması halinde hesaptaki miktarın paydaşların eşit oranında hakları olduğunun kabulü gerekir. Müşterek hesabın münferit hareket etme yetkisi ile açılmasının anlaşılması halinde ise hesap sahipleri birlikte hareket ederek hesaptan para çekebileceği gibi, her bir hesap sahibi münferiden de para çekebilir. Hesap sahiplerinin hesap kartonlarında imzasının bulunmaması bu hesabın imzası bulunan kişi adına olduğunun kabulü anlamına gelmez. Kaldı ki banka müdürü olan davacı hesabı açtırıp hesabın diğer paydaşlarla birlikte müşterek olduğunu hesap kartonuna yazdırdığına göre mahkemenin kabulünün aksine bu hesapların müşterek olduğunun kabulü gerekir. Dolar hesabı ile ilgili hesap ekstresinde paranın P. B. tarafından çekildiği yazılıdır. Kural olarak hesap kartonunda imzası bulunmayan kişinin hesaptan para çekebilmesi için öncelikle bu kartonu imzalaması ve bilahare tahsil fişini de imzalayıp vermesi gerekir. P. Tarafından çekildiği savunulan tahsil dekontunda P.'nin imzasının bulunmaması halinde ortada açıkça bankacılık kusurunun bulunduğunu, dolayısıyla bu paranın o zamanki şube müdürü olan davalı tarafından o bankada müdür olarak görev yapmanın verdiği yetkinin de kullanılarak çekildiğinin kabulü, zorunlu hale getirir. Türk parası hesabının ise kim tarafından kapatıldığına ilişkin tahsil dekontunda isim ve imza bulunmadığı anlaşılmıştır.

Mahkemece değinilen bu yönler gözetilerek gerektiğinde genel müdürlükte bulunan bu hesaplara ilişkin varsa her türlü bilgi ve belge ile hesabın bulunduğu şubedeki tüm bilgi ve belgeler bunlara ilişkin bilgisayar kayıtları incelenmek suretiyle bankacılık işlerinde deneyimli ve konusunda uzman bilirkişi veya bilirkişiler kurulu vasıtası ile gerekli araştırma ve inceleme yapılıp hasıl olacak sonuca uygun karar verilmesi gerekirken, davanın reddine karar verilmiş olması hükmün bozulmasını gerektirmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen kararın davacı yararına BOZULMASINA peşin harcın istek halinde iadesine. 10.5.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi

Sizin de belirttiğiniz gibi hesap müşterek ise hesap sahiplerinden her biri bu hesaptan dilediğince para çekebilir.
Bankanın burada bir sorumluluğu olmaz. Fakat hesap açılırken her hesap sahibi ortağın, münferit imzası ile para çekemeyeceği ve ortakların birlikte imza vermeleri gerektiğine ilişkin bir şerh veya madde konulmuş ise buna uymayan bankanın sorumlu olduğu düşünülebilecektir.
Sizin olayda, hesaptaki paranın yarısından fazlasını çeken ortağa karşı rücu imkanınız olabilir diye düşünüyorum.