Nakliye sırasında oluşan hasar ve zıyadan sorumluluk

Merhaba sayın meslektaşlarım. Müvekkil 2020 yılında ev eşyalarının ve bir takım atölye aletlerinin farklı bir şehre taşınması için evden eve nakliyat firması ile anlaşıyor. Müvekkilin istemesine rağmen nakliyeci nakliyat sigortası yaptırmıyor. Eşyalar nakliyecinin kamyonuna yükleniyor ve taşıma işlemi başlıyor. Ancak yolda nakliye aracında yangın çıkıyor ve tüm eşyalar zayi oluyor. Müvekkilin elinde bulunan, nakliyeci tarafından imzalanmış taşıma irsaliyesinde eşyanın cinsi, tam araba dolu olduğu, taşımanın tarihi, aracın plakası, ücret, aracın sahibinin ismi ve nakliyeci ile müvekkilin bilgileri yer alıyor. Ayrıca müvekkil olay günü savcılığa şikâyette bulunuyor ve yapılan soruşturmada nakliyeci, nakliyeyi kabul ediyor ancak herhangi bir kastı bulunmadığından mala zarar verme suçundan KYOK kararı veriliyor. Taşıma işleminin yapıldığına dair bir tereddüt yok. Şimdi müvekkil zayi olan eşyaları için tazminat davası açmayı düşünüyor. Fakat konuya ilişkin yaptığım araştırmalarda genelde uluslararası nakliye işlemlerine ilişkin bilgiye ulaşabildim. Bu dava TTK m. 894 vd. maddelerinde yer alan hükümlere mi yoksa Karayolu Taşıma Kanunu’na mı dayandırılmalı? TTK hükümlerine dayanılacaksa m. 855’te yer alan 1 yıllık zamanaşımına mı tabidir? Davanın niteliği ticari dava mıdır? Kusursuz sorumluluk haline dayanılması mümkün mü? Yardımcı olursanız sevinirim.

Alıntı: Yazan Av. Ahmet Solak Merhaba sayın meslektaşlarım. Müvekkil 2020 yılında ev eşyalarının ve bir takım atölye aletlerinin farklı bir şehre taşınması için evden eve nakliyat firması ile anlaşıyor. Müvekkilin istemesine rağmen nakliyeci nakliyat sigortası yaptırmıyor. Eşyalar nakliyecinin kamyonuna yükleniyor ve taşıma işlemi başlıyor. Ancak yolda nakliye aracında yangın çıkıyor ve tüm eşyalar zayi oluyor. Müvekkilin elinde bulunan, nakliyeci tarafından imzalanmış taşıma irsaliyesinde eşyanın cinsi, tam araba dolu olduğu, taşımanın tarihi, aracın plakası, ücret, aracın sahibinin ismi ve nakliyeci ile müvekkilin bilgileri yer alıyor. Ayrıca müvekkil olay günü savcılığa şikâyette bulunuyor ve yapılan soruşturmada nakliyeci, nakliyeyi kabul ediyor ancak herhangi bir kastı bulunmadığından mala zarar verme suçundan KYOK kararı veriliyor. Taşıma işleminin yapıldığına dair bir tereddüt yok. Şimdi müvekkil zayi olan eşyaları için tazminat davası açmayı düşünüyor. Fakat konuya ilişkin yaptığım araştırmalarda genelde uluslararası nakliye işlemlerine ilişkin bilgiye ulaşabildim. Bu dava TTK m. 894 vd. maddelerinde yer alan hükümlere mi yoksa Karayolu Taşıma Kanunu’na mı dayandırılmalı? TTK hükümlerine dayanılacaksa m. 855’te yer alan 1 yıllık zamanaşımına mı tabidir? Davanın niteliği ticari dava mıdır? Kusursuz sorumluluk haline dayanılması mümkün mü? Yardımcı olursanız sevinirim.

Sayın Ahmet Solak,

1-Somut olayda 6102 sayılı TTK. nun 894 ve devamı hükümleri uygulanacaktır.

2-TTK. nun 900. maddesinde;

"(1) Eşyanın zıyaından veya hasara uğramasından doğan istem hakları, 889 uncu maddenin birinci ve ikinci fıkralarından farklı olarak;

a) Eşyanın zıyaa veya hasara uğramış olduğu açıkça görülüyorsa, en geç teslimi izleyen üç iş günü içinde veya

b) Zıyaın veya hasarın açıkça görünmemesi halinde en geç teslimi izleyen ondört gün içinde,

taşıyıcıya bildirilmemişse sona erer." hükmü yer almaktadır.

Maddenin gerekçesinde "Bu madde zararın, dolayısıyla eşyanın ziya veya hasarının bildirilmesini gene taşınma eşyasının niteliği ve taşıyıcının bu tür taşımadaki özel konumu dolayısıyla 889 uncu maddeden farklı olarak düzenlenmiştir. Burada ziya ve hasarın belli bir sürede taşıyıcıya bildirilmesi gerekir. Aksi halde bundan doğan talep hakları sona erer, yani bir anlamda düşer. Maddeden açıkça anlaşıldığı üzere 889 uncu maddede karine ortadan kalkmakta, bu maddede ise talep hakları düşmektedir. Süreler ve sonuçları yönünden oldukça ağır olan bu madde 901 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükmü ile birlikte yorumlanmalıdır" denilmektedir. Yine kanunun 901. maddesi de "(1) Gönderen tüketici ise, taşıyıcı veya 879 uncu maddede anılan kişilerden biri;

a) Taşıyıcının, göndereni sözleşme yapılırken sorumluluk hükümleri hakkında bilgilendirmemiş ve sorumluluğun genişletilmesi yönünde bir sözleşme yapılması veya eşyanın sigorta ettirilmesi imkanlarına işaret etmemiş olması halinde, 898 ve 899 uncu madde hükümleriyle bu Kitabın İkinci Kısmında öngörülen sorumluluktan kurtulma hallerine ve sorumluluk sınırlamalarına dayanamaz,

b) Taşıyıcı, gönderileni en geç malın teslimi sırasında, zarar bildiriminin şekli ve süresi ile bu bildirimin yapılmaması halinde ortaya çıkacak hukuki sonuçlar hakkında bilgilendirmemişse, 900 üncü madde hükmüne dayanamaz." hükmü mevcuttur.

Müvekkiliniz, hasar nedeniyle C. Savcılığı'na şikayet dilekçesi vermiş ancak taşıyıcıdan hasar talebinde bulunduğuna dair bildirim yapmış mıdır? Olayınızı bu hükümler doğrultusunda değerlendirmeniz faydalı olacaktır.

Av. Yüksel EREN

Alıntı: Yazan Av.Yüksel Eren Sayın Ahmet Solak, 1-Somut olayda 6102 sayılı TTK. nun 894 ve devamı hükümleri uygulanacaktır. 2-TTK. nun 900. maddesinde; "(1) Eşyanın zıyaından veya hasara uğramasından doğan istem hakları, 889 uncu maddenin birinci ve ikinci fıkralarından farklı olarak; a) Eşyanın zıyaa veya hasara uğramış olduğu açıkça görülüyorsa, en geç teslimi izleyen üç iş günü içinde veya b) Zıyaın veya hasarın açıkça görünmemesi halinde en geç teslimi izleyen ondört gün içinde, taşıyıcıya bildirilmemişse sona erer." hükmü yer almaktadır. Maddenin gerekçesinde "Bu madde zararın, dolayısıyla eşyanın ziya veya hasarının bildirilmesini gene taşınma eşyasının niteliği ve taşıyıcının bu tür taşımadaki özel konumu dolayısıyla 889 uncu maddeden farklı olarak düzenlenmiştir. Burada ziya ve hasarın belli bir sürede taşıyıcıya bildirilmesi gerekir. Aksi halde bundan doğan talep hakları sona erer, yani bir anlamda düşer. Maddeden açıkça anlaşıldığı üzere 889 uncu maddede karine ortadan kalkmakta, bu maddede ise talep hakları düşmektedir. Süreler ve sonuçları yönünden oldukça ağır olan bu madde 901 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükmü ile birlikte yorumlanmalıdır" denilmektedir. Yine kanunun 901. maddesi de "(1) Gönderen tüketici ise, taşıyıcı veya 879 uncu maddede anılan kişilerden biri; a) Taşıyıcının, göndereni sözleşme yapılırken sorumluluk hükümleri hakkında bilgilendirmemiş ve sorumluluğun genişletilmesi yönünde bir sözleşme yapılması veya eşyanın sigorta ettirilmesi imkanlarına işaret etmemiş olması halinde, 898 ve 899 uncu madde hükümleriyle bu Kitabın İkinci Kısmında öngörülen sorumluluktan kurtulma hallerine ve sorumluluk sınırlamalarına dayanamaz, b) Taşıyıcı, gönderileni en geç malın teslimi sırasında, zarar bildiriminin şekli ve süresi ile bu bildirimin yapılmaması halinde ortaya çıkacak hukuki sonuçlar hakkında bilgilendirmemişse, 900 üncü madde hükmüne dayanamaz." hükmü mevcuttur. Müvekkiliniz, hasar nedeniyle C. Savcılığı'na şikayet dilekçesi vermiş ancak taşıyıcıdan hasar talebinde bulunduğuna dair bildirim yapmış mıdır? Olayınızı bu hükümler doğrultusunda değerlendirmeniz faydalı olacaktır. Av. Yüksel EREN

Sayın Yüksel Eren,
Öncelikle yanıtınız için teşekkür ederim. Müvekkil taşıyıcıya TTK 900'e göre hasar bildiriminde bulunmamış ancak taşıyıcı da TTK 901. maddesindeki bilgilendirmeleri yapmamıştır. Ancak olayda TTK m. 855'te düzenlenen 1 yıllık zamanaşımı süresi geçmiş görünüyor. TTK'nda özel hükümler varken TBK m. 49'a dayanmamız mümkün görünmüyor ancak yine de teyit amaçlı soruyorum. Taşıyıcının gerekli önlemleri almadığı için ihmali davranışı sebebiyle TBK m. 49'a veya başkaca bir kanun hükmüne dayanmamız mümkün mü acaba?

Alıntı: Yazan Av. Ahmet Solak Sayın Yüksel Eren, Öncelikle yanıtınız için teşekkür ederim. Müvekkil taşıyıcıya TTK 900'e göre hasar bildiriminde bulunmamış ancak taşıyıcı da TTK 901. maddesindeki bilgilendirmeleri yapmamıştır. Ancak olayda TTK m. 855'te düzenlenen 1 yıllık zamanaşımı süresi geçmiş görünüyor. TTK'nda özel hükümler varken TBK m. 49'a dayanmamız mümkün görünmüyor ancak yine de teyit amaçlı soruyorum. Taşıyıcının gerekli önlemleri almadığı için ihmali davranışı sebebiyle TBK m. 49'a veya başkaca bir kanun hükmüne dayanmamız mümkün mü acaba?

Tekrar merhaba,

TTK nun ticari amaçlı taşımalarına ilişkin hükümlerine dayalı davalarda tecrübe sahibi olarak yorum yapabilirim ancak taşınma eşyası taşıması ile ilgili hiç tecrübem olmadı. Bu nedenle bilgi sahibi olmadığım bu konuda yorum yapamıyorum.

Av. Yüksel EREN

Alıntı: Yazan Av.Yüksel Eren Tekrar merhaba, TTK nun ticari amaçlı taşımalarına ilişkin hükümlerine dayalı davalarda tecrübe sahibi olarak yorum yapabilirim ancak taşınma eşyası taşıması ile ilgili hiç tecrübem olmadı. Bu nedenle bilgi sahibi olmadığım bu konuda yorum yapamıyorum. Av. Yüksel EREB

İlginiz için teşekkür ederim meslektaşım.

Alıntı: Yazan Av. Ahmet Solak Merhaba sayın meslektaşlarım. Müvekkil 2020 yılında ev eşyalarının ve bir takım atölye aletlerinin farklı bir şehre taşınması için evden eve nakliyat firması ile anlaşıyor. Müvekkilin istemesine rağmen nakliyeci nakliyat sigortası yaptırmıyor. Eşyalar nakliyecinin kamyonuna yükleniyor ve taşıma işlemi başlıyor. Ancak yolda nakliye aracında yangın çıkıyor ve tüm eşyalar zayi oluyor. Müvekkilin elinde bulunan, nakliyeci tarafından imzalanmış taşıma irsaliyesinde eşyanın cinsi, tam araba dolu olduğu, taşımanın tarihi, aracın plakası, ücret, aracın sahibinin ismi ve nakliyeci ile müvekkilin bilgileri yer alıyor. Ayrıca müvekkil olay günü savcılığa şikâyette bulunuyor ve yapılan soruşturmada nakliyeci, nakliyeyi kabul ediyor ancak herhangi bir kastı bulunmadığından mala zarar verme suçundan KYOK kararı veriliyor. Taşıma işleminin yapıldığına dair bir tereddüt yok. Şimdi müvekkil zayi olan eşyaları için tazminat davası açmayı düşünüyor. Fakat konuya ilişkin yaptığım araştırmalarda genelde uluslararası nakliye işlemlerine ilişkin bilgiye ulaşabildim. Bu dava TTK m. 894 vd. maddelerinde yer alan hükümlere mi yoksa Karayolu Taşıma Kanunu’na mı dayandırılmalı? TTK hükümlerine dayanılacaksa m. 855’te yer alan 1 yıllık zamanaşımına mı tabidir? Davanın niteliği ticari dava mıdır? Kusursuz sorumluluk haline dayanılması mümkün mü? Yardımcı olursanız sevinirim.

Merhabalar sayın meslektaşım, öncelikle belirtmek gerekir ki; Davanın Ticaret Mahkemesinde görülebilmesi için davacının tacir olmasının yanında davalılardan en azından birinin de tacir olması gerekir. Nitekim TTK'nın 4/1. maddesine göre, her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan ve iki tarafı da tacir olan hukuk davaları ticari dava sayılır. Somut olayınızda eşyalarının(ev eşyaları olduğundan) müvekkilinizin ticari işletmesi ile ilgili olmadığı anlaşılmaktadır. Müvekkiliniz, bir hizmet alımı yaptığından, tüketici konumunda olduğu kanaatindeyim. Böylece dava, bir ticari dava niteliğinde olmamaktadır.
Müvekkilinizin eşyalarının nakli için, sözleşme nedeniyle himayesinde bulunduran kişi, söz konusu eşyalar üzerinde, kusura dayanmasa bile oluşacak herhangi bir zarardan sorumluluğu doğacaktır. Zira karşı tarafın, özen sorumluluğu söz konusudur ve taşımayı yapan kişinin sebep olduğu varsayılırsa şirkete karşı, TBK m66 adam çalıştıranın sorumluluğu hükmüne dayanılabilir. Kolaylıklar dilerim...