2002 Nobel Edebiyat Ödülü

2002 Nobel edebiyat ödülünü, Macar yazar İmre Kertesz kazandı.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, edebiyat ödülünün Kertesz'e ''tarihin acımasız keyfiliği karşısında bireyin kırılganlığını'' anlatan yapıtları için verildiğini açıkladı.

Akademi, ''İmre Kertesz'in yapıtlarında, insanların neredeyse tamamen siyasi iktidara boyun eğdiği bir çağda yaşamak ve düşünmenin olanaklı olup olmadığının sorgulandığını'' belirtti.

Budapeşte'de 1929 yılında Musevi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Kertesz, Nazilerin Auschwitz ve Buchenwald toplama kamplarında ilk gençlik yıllarını geçirmek zorunda kaldı. Buralarda yaşadıkları, yazarda derin izler bıraktı ve yapıtlarının ana temasını ''elinden alınan kaderi'' oluşturdu.

Savaştan sonra gazeteciliğe başlayan Kertesz, daha sonra çevirmenlik yaptı ve Nitzsche, Hofmannsthal, Schnitzler ve Freud gibi isimlerin yapıtlarını Macarca'ya çevirdi.

Macaristan'da komünist rejim sırasında edebi çevrelerin görmezlikten geldiği Kertesz, büyük bir yazar olarak tanınmak için 1989'da Berlin duvarının yıkılmasını beklemek zorunda kaldı. Kertesz, ondan sonradır ülkesinde ve Almanya'da birçok saygın edebiyat ödülü kazandı.

Kertesz,10 milyon kronluk ödülünü 10 Aralık'ta düzenlenecek törende alacak.


TÜRKİYE'DE İKİ KİTABI YAYIMLANDI

Nobel edebiyat ödülünü kazanan Macar yazar İmre Kertesz, Türkiye'de de tanınan yazarlar arasında bulunuyor.

Kertesz'in Türkiye'de yayımlanan ''Kadersizlik'' ve ''Doğmayacak Çocuk İçin Dua'' adlı iki kitabı var.

Çağdaş Macar edebiyatının en önemli adlarından olan Kertesz'in ilk kez Türkçe'ye çevrilen eseri ''Kadersizlik''... Can Yayınları'ndan okuyucuyla buluşan kitap,16 yaşındaki Yahudi asıllı bir Macar gencinin babasını konu alan bir çalışma.

Yazarın geçen yıl Ekim ayında piyasaya sürülen ''Doğmayacak Çocuk İçin Dua-Kaddisch Für Ein Nicht Geborenes Kind'' adlı kitabı ise Nazi toplama kamplarından sağ çıkmayı başaran yazarın, bu acı tecrübesinden de yararlanarak yaptığı iç hesaplaşmayı anlatıyor.

Can Yayınları'ndan çıkan ve Ayşe Selen'in çevirisiyle sunulan yapıt, çocukluğu toplama kamplarında geçen B'nin hayatı boyunca ''Yahudi'' olmanın ağırlığını yaşamasını konu alıyor.

NOBEL EDEBİYAT ÖDÜLLERİNİN KRONOLOJİSİ

2001: V.S. Naipaul (İngiliz)
2000: Gao Xingjian (Çin)
1999: Günter Grass (Almanya)
1998: Jose Saramago (Portekiz)
1997: Dario Fo (İtalya)
1996: Wislawa Szymborska (Polonya)
1995: Seamus Heaney (İrlanda)
1994: Kenzaburo Oe (Japonya)
1993: Toni Morrison (ABD)
1992: Derek Walcott (St. Lucian)
1991: Nadine Gordimer (Güney Afrika)
1990: Octavio Paz (Meksika)
1989: Camilo Jose Cela (İspanya)
1988: Necib Mahfuz (Mısır)
1987: Joseph Brodsky (ABD)
1986: Wole Soyinka (Nijerya)
1985: Claude Simon (Fransa)
1984: Jaroslav Seifert (Çek Cumhuriyeti)
1983: William Golding (İngiltere)
1982: Gabriel Garcia Marquez (Kolombiya)
1981: Elias Canetti (Bulgaristan doğumlu İngiliz)
1980: Czeslaw Milosz (Polonya doğumlu Amerikalı)
1979: Odysseus Elytis (Yunanistan)
1978: Isaac Bashevis Singer (Polonya doğumlu Amerikalı)
1977: Vicente Aleixandre (İspanya)
1976: Saul Bellow (Kanada doğumlu Amerikalı)
1975: Eugenio Montale (İtalya)
1974: Eyvind Johnson ve Harry Martinson (İsveç)
1973: Patrick White (Avustralya) 1972: Heinrich Böll (Almanya)
1971: Pablo Neruda (Şili)
1970: Alexander Soljenitsin (Rusya)
1969: Samuel Beckett (İrlanda)
1968: Yasunari Kawabata (Japonya)
1967: Miguel A. Asturias (Guetamala)
1966: Shmuel Y. Agnon (Polonya doğumlu İsrailli) / Nelly Sachs, (Almanya doğumlu İsveçli)
1965: Mihail Şolohov (Rusya)
1964: Jean-Paul Sartre (Fransız - ödülü reddetti)
1963: Yorgo Seferis (Yunanistan)
1962: John Steinbeck (ABD)
1961: Ivo Andric (Yugoslavya)
1960: Saint-John Perse (Fransa)
1959: Salvatore Quasimodo (İtalya)
1958: Boris Pasternak (Rusya -ödülü reddetti)
1957: Albert Camus (Fransa)
1956: Juan Ramon Jimenez (İspanya)
1955: Halldor Laxness (İzlanda)
1954: Ernest Hemingway (ABD)
19: Winston Churchill (İngiltere)
1952: Francois Mauriac (Fransa)
1951: Par Lagerkvist (İsveç)
1950: Bertrand Russell (İngiltere)
1949: William Faulkner (ABD)
1948: T.S. Eliot (ABD doğumlu İngiliz)
1947: Andre Gide (Fransa)
1946: Hermann Hesse (İsviçre)
1945: Gabriela Mistral (Şili)
1944: Johannes Jensen (Danimarka)