İŞverenİn Haksiz Feshİ Mİ? İŞÇİnİn Hakli Feshİ Mİ?

sayın meslektaşlarım;
müvekkilim işçi,ücretinin ödenmemesi nedeni ile işverene başvurduğunda işveren tarafından küfür ve hakaretler eşliğinde kovulmuş.haksız fesih nedeni ile, işçilik hak ve ücretlerinin ödenmesi hususunda ihtarname keşide ettirdik ve işverene tebliğ edildi. İşveren sonrasında müvekkil işçiyi çağırarak çalışmaya devam etmesi halinde parasının ödeneceğini taahhüt etmiş. Bunun üzerine işçi tekrar çalışmaya başlamış. Ancak parasının halen ödenmemesi üzerine 1 haftalık çalışmadan sonra işi bırakmış.

Sorum şudur; ilk önce işveren iş aktini fesih etmiş idi,ancak sonradan müvekkilin tekrar aynı işte 1 hafta çalışmış olması hak ve alacaklarını nasıl etkiler ve açacağım davayı "işverenin haksız fesih nedenine mi yoksa işçinin tekrar çalışmaya başlamış ve sonra çalışmayı bırakmış olduğu göz önüne alındığında İşçinin haklı fesih nedenine mi dayandırayım?

Sayın meslektaşım aşağıdaki kararda işaretlediğim yerleri yorumladığımda işçi daha sonradan aynı iş yerinde çalışsa dahi kıdem ve ihbar tazminatına yönelik haklarının kayba uğramadığını anlıyorum. Ancak kendi mantığımla olayı değerlendirdiğimde ise bence SGK'ya yapılan işe giriş çıkış bildirgelerinin ne suretle yapıldığı, işten çıkışının görünüp görünmediği, keşide ettiğiniz ihtarnameye yazılı cevap verilip verilmediği, verildiyse yeniden çalışılacağının mı, çalışmaya devam edileceğinin mi ifade edildiği gibi tamamen somut olayın şartları değerlendirilmeli, mümkün olduğunca ikinci çalışmanın bağımsız bir iş akdi olduğu ileri sürülmeli ve ihbar tazminatı da talep edilmelidir. Feshin varmakla hüküm doğurduğu ve bu nedenle işverenin iş akdini feshettiği ileri sürülebilir.


T.C. YARGITAY
9.Hukuk Dairesi

Esas: 2005/36114
Karar: 2005/40001
Karar Tarihi: 19.12.2005

İŞÇİ ALACAKLARI DAVASI - FESHİN GEÇERSİZLİĞİ - DAVA AÇMA SÜRESİNİN GEÇMESİ - İŞÇİNİN TEKRAR İŞE ALINMASI - İŞVERENİN FESHİN GEÇERSİZLİĞİNİ KABUL ETMİŞ SAYILMAMASI

ÖZET : Feshin geçersizliğine karar verilebilmesi için ise bir aylık hak düşürücü süre içinde dava açılmalıdır. Somut olayda yasal süre içinde dava açılmadığından feshin geçersizliğine karar verilmesi hatalıdır. Yasal süresi içinde dava açmayan işçiyi tekrar işe alan işveren feshin geçersizliğini kabul etmiş sayılamaz.

(4857 S. K. m. 20, 21)

Dava: Davacı, iş sözleşmesinin haklı ve geçerli neden olmadan feshedilmesi nedeniyle boşta kaldığı süre içinde oluşan zararının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Karar: Davacı işçi, iş sözleşmesinin haksız ve geçersiz olarak 18.07.2003 tarihinde feshedildiğini, bilahare feshin geçersizliğini anlayan işverenin kendisini 17.11.2003 tarihinde tekrar işe başlattığını, ancak bu süre zarfında boşta kaldığını ve gelir elde edemediğini, sigorta primlerinin de yatırılmadığını, bu nedenle oluşan zararının davalı işverenden tahsiline karar verilmesi isteğinde bulunmuştur.

Davalı işveren, davacının feshin geçersizliğine karar verilmesi talebi ile bir aylık hak düşürücü süre içinde dava açmadığı için İş Kanunu'nun 21. maddesinde belirtilen ücret ve diğer hakları talep edemeyeceğini, davacının isteminin yasal dayanağı bulunmadığını, haksız feshin dahi işçiye böyle bir hakkı vermediğini belirterek davanın reddine karar verilmesi isteğinde bulunmuştur.

Mahkemece, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 21. maddesinin 3 ve 5. fıkralarına göre boşta geçen süre ücreti feshin geçersizliğine ilişkin karar verilmesi ve işe başlatılmak için işverene süresinde başvurulmak şartına bağlı olduğu, davacı işçinin işverence işe başlatılması ile boşta geçen süre ücretine ilişkin şartın gerçekleştiği, feshin haklı ve geçerli nedene dayanmadığı gerekçesiyle feshin geçersizliğine, davacının geçersiz sayılan fesih bildiriminin tebliğinden itibaren 4 aylık ücret alacağının davalıdan alınarak davacıya verilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.

Davacının iş sözleşmesinin 18.07.2003 tarihinde davalı işverence feshedildiği ve davacının 17.11.2003 tarihi itibariyle tekrar işe başlatıldığı konularında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, fesihten itibaren bir aylık süre içinde dava açmayan davacı işçiyi daha sonra işe başlatan işverenin bu davranışının feshin geçersizliğini kabul ettiği anlamına gelip gelmeyeceği ve bu durumda davacı işçinin çalıştırılmadığı süreye ilişkin ücret ve diğer haklarını talep edip etmeyeceği noktasındadır.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 20. maddesine göre iş sözleşmesi feshedilen işçinin feshin geçerli nedene dayanmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliğinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde veya şartları varsa özel hakemde dava açabilir. Aynı kanunun 21. maddesinin 1. fıkrasında işverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işverenin işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorunda olduğu, işçiyi başvurusu üzerine işe başlatmayan işverenin en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olduğu belirtilmiştir. Sözü edilen maddenin 3. fıkrasında; kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarının da işçiye ödeneceği, 5. fıkrasında ise; işçinin kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğinden itibaren on iş günü içinde işe başlatmak için işverene başvuruda bulunmak zorunda olduğu, aksi halde işverence yapılmış olan feshin geçerli bir fesih sayılacağı ve işverenin sadece bunun hukuki neticeleri ile sorumlu olacağı düzenlenmiştir. Buna göre, işverenin iş sözleşmesini feshettikten sonra işçinin çalıştırılmadığı süre için doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarından sorumlu tutulabilmesi için mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmiş olması ve işçinin feshin geçersizliğine ilişkin kesinleşen kararın kendisine tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene başvurması gerekir. Feshin geçersizliğine ilişkin karar verilmesi ise her şeyden önce buna yönelik bir aylık hak düşürücü süre içinde açılmış bulunan bir davanın bulunmasına bağlıdır.

Somut olayda, fesih bildiriminin davacıya ulaştığı tarihten itibaren bir aylık süre içinde açılmış bir dava bulunmadığından mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmiş olması doğru değildir. Bu durumda, işverence yapılan fesh in geçerli bir fesih olduğu kabul edilmeli ve işveren sadece geçerli feshin hukuki sonuçlarından sorumlu tutulmalıdır. Bundan başka, geçerli bir fesihten sonra işverence işçinin tekrar işe başlatılmış olması da kural olarak, feshin geçerli bir nedene dayanmadığını işverenin kabul ettiği şeklinde değerlendirilmemelidir. Somut olayda olduğu gibi geçerli bir fesih söz konusu olduğuna göre işçinin çalıştırılmadığı süre için en çok dört aylık ücret ve diğer haklarından işverenin sorumlu tutulması mümkün olmadığı gibi, ihbar ve kıdem tazminatı dışında salt feshin haksız olması nedeniyle davacının boşta kaldığı süreden dolayı maddi tazminat isteme hakkı da bulunmamaktadır. Mahkemece, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile kabulü hatalı olup, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 19.12.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.(¤¤)

sanırım bu karar da işinize yarayabilir:


T.C. YARGITAY
9.Hukuk Dairesi

Esas: 1982/403
Karar: 1982/2240
Karar Tarihi: 03.03.1982

İŞÇİ ALACAKLARI DAVASI - KÖTÜNİYET TAZMİNATI - DAVACI AKTİNİN DİSİPLİN KARARI ÜZERİNE İŞVERENCE FESHEDİLDİĞİ - TEKARAR İŞE ALINMAININ ÖNCEKİ FESHİN HUKUKİ NETİCESİNİ ORTADAN KALDIRMAYACAĞI - TEKNİK PERSONLE TAZMİNATININ ÖDENİP ÖDENMEDİĞİNİN TESPİTİ GEREĞİ

ÖZET: Davacı, işe girdikten sonra, disiplin kurulu kararı üzerine işverence feshedilmiş, akdi ve fiili ilişki sona ermiştir. Aradan bir süre sonra işe alınma, ilk feshin hukuki neticesini ortadan kaldıramaz. Sonraki işe alınma yeni bir akdi ilişki sayılmalıdır. Disiplin kurulu kararları yargı denetimine tabi bulunduğundan, ilk feshin haklı olup olmadığı konusunda taraf delilleri incelenip, değerlendirilerek, ihbar ya da kötüniyet ve kıdem tazminatı bakımından sonuca göre karar vermek gerekir. Ayrıca davalı, teknik personel tazminatının ödendiği, savunmasını ileri sürmüştür. Bu savunma yeterince araştırılmadan karar verilmesi de isabetsizdir.

(1475 S. K. m. 17)

Dava: Davacı, kötüniyet ve kıdem tazminatı, hafta ve genel tatil gündelikleri, haricirah ve teknik hizmet tazminatı, ile fazla çalışma parasının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm, süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Karar: 1- Dosyadaki yazılarla, toplanan delillere ve gerektirici sebeplere göre, davacı ve davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2- Davacı, 17.10.1977 tarihinde işe girdikten sonra, disiplin kurulu kararı üzerine işverence 24.12.1979 tarihinde feshedilmiş, akdi ve fiili ilişki sona ermiştir. Aradan bir süre sonra Bakan tarafından işe alınması, ilk feshin hukuki neticesini ortadan kaldıramaz. Sonraki işe alınma yeni bir akdi ilişki sayılmalıdır. Disiplin kurulu kararları yargı denetimine tabi bulunduğundan, ilk feshin haklı olup olmadığı konusunda taraf delilleri incelenip, değerlendirilerek, ihbar ya da kötüniyet ve kıdem tazminatı bakımından sonuca göre karar vermek gerekir.

3- Davalı, teknik personel tazminatının ödendiği, savunmasını ileri sürmüştür. Bu savunma yeterince araştırılmadan karar verilmesi de isabetsizdir.

Sonuç: Taraflarca temyiz olunan kararın yukarıda açıklandığı üzere, 2. maddedeki sebepten davacı, 3. maddedeki sebepden davalı yararına BOZULMASINA, ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 3.3.1982 gününde oybirliği ile karar verildi.