Takip yolunun değiştirilmesi ve ödeme emrinin iptali

Sayın Üstadlarım,
Borçluya karşı kambiyo senetlerine mahsus icra takibi yaptık. Fakat karşı taraf çek hakkında süresinde takip başlatılmadığı ve bu sebeple çekin kambiyo vasfını yitirdiği gerekçesiyle itiraz etti. Bunun üzerine,

1. Takip yolunun değiştirilmesi hükmünü kıyasen uygulayarak,(itirazın görüldüğü davada deliller toplanmadan), icra dairesinde talep açmak suretiyle kambiyo takibinden vazgeçerek genel haciz yolu ile takibin devamını isteyebilir miyim?
2. Bunun mümkün olmaması halinde borçlunun itirazının ve şikayetinin görüldüğü davada, sadece ödeme emrinin iptal edilerek genel haciz yolu ile takibe devam edilmesini isteyebilir miyim? ( Karşı taraf takibin iptalini bunun mümkün olmaması durumunda ödeme emrinin iptalini talep etmiş) Edebilirsem hukuki dayanağı nedir?

T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
E. 1997/11705
K. 1997/12669
T. 13.11.1997
• TAKİP YOLUNUN DEĞİŞTİRİLMESİ
• HACİZ YOLUYLA BAŞLATILAN TAKİP ( Harçsız Olarak Değiştirilememesi )
2004/m.43
ÖZET : İflas yolu ile veya haciz yolu ile başlatılan takip, bir defaya mahsus olmak üzere harçsız olarak diğer takip şekline dönüştürülebilir. Ancak, haciz yolu ile başlatılan bir takip, harçsız olarak, diğer bir haciz yoluna dönüştürülemez.

DAVA: Yukarıda tarih ve numarası yazılı merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki Alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahalinden daireye 6.10.1997 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR: İİK.nun 43. maddesine göre, iflas yolu ile veya haciz yolu ile başlatılan takip, bir defaya mahsus olmak üzere harçsız olarak diğer takip şekline dönüştürülebilir. Ancak, haciz yolu ile başlatılan bir takip, harçsız olarak, diğer bir haciz yoluna dönüştürülemez. Alacaklı tarafından kambiyo senetlerine mahsus yol ile yapılan takip, daha sonra harç verilerek ayrı bir dosya ile genel haciz yolu ile takip şekline dönüştürülmüştür. Bu uygulamada yasaya aykırı bir yön yoktur. Borçlu anılan takip nedeniyle yasal süresi içinde esasa ilişkin bir takım itirazlarda bulunduğuna göre itirazın kaldırılması istemi üzerine mercice işin esası incelenerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken her iki takip dosyasında iddianın ileri sürülüş biçimi belirtilerek işin muhakemeten çözümlenmesi gerekeceği yolunda karar verilmesi doğru değildir.

SONUÇ: Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile merci kararının yukarıda yazılı nedenle İİK.nun 366. ve HUMK. nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA 13.11.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Sayın Av.Hilye;
Sunduğum yargıtay kararına göre, harç ödemeden takibin dönüştürülmesi imkan dahilinde değil. Dolayısıyla yeniden harç ödeyerek kambiyo senetlerine mahsus icra takibinden genel haciz yoluyla takibe geçebilirsiniz. Saygılarımla..

YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ E. 1994/10230 K. 1994/10290

• KAMBİYO SENETLERİNE ÖZGÜ YOLLA TAKİP ( Genel Haciz Yoluyla Takibe Dönüştürülemez )

• TAKİP YOLUNUN DEĞİŞTİRİLEMEMESİ ( Kambiyo Senetlerine Özgü Yolla Takip )

• GENEL HACİZ YOLUYLA TAKİBE ÇEVİRME ( Kambiyo Senetlerine Özgü yolla Takibi )

2004/m.43

ÖZET : Kambiyo senetlerine özgü yolla başlatılan takip, yeniden harç verilmeksizin aynı dosya üzerinden genel haciz yoluyla takibe dönüştürülemez.
DAVA: Merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki Borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 25.7.1994 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR: Alacaklı vekili tarafından borçlu hakkında 12.6.1990 tanzim, 12.9.1990 ödeme tarihli bonoya dayanak olarak kambiyo senetlerine özgü yolla takip yapılmıştır. Alacaklı vekili aynı dosya üzerinden yeniden harç ödemeden borçluya 49 örnek ödeme emri gönderilmesini istemiş, bu talebi icra müdürlüğünce kabul edilmiştir. İİK.`nun 43/2 maddesi hükmüne göre iflas veya haciz yoluyla takip talebinde bulunan alacaklı bir defaya mahsus olmak üzere harç ödemeksizin diğerine yeni baştan müracaat edebilir. Kambiyo senetlerine özgü yolla başlatılan takibin yeniden harç verilmeksizin aynı dosya üzerinden genel haciz yoluyla takibe dönüştürülmesi anılan maddeye aykırıdır. İcra Müdürünün kanuna aykırı olan bu işlemi borçlu vekilince şikayet yoluyla merciden iptali istenebilir. Mercice şikayetin kabulü ile 49 örnek ödeme emrenin iptaline karar verilmesi gerekirken talebin reddi isabetsizdir.
SONUÇ: Borçlu vekilinin temyiz itirazının kabulü ile merci kararının yukarıda açıklanan nedenle İİK. 366 ve HUMK. 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 12.9.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Aksi olsaydı, diğer deyişle, ilamsız takibe itiraz üzerine aynı belge ile kambiyo senetlerine dayalı takip yapılması mümkün olmayacaktı.Zira İİK.nun 66. maddesi gereğince itiraz takibi durduracağından alacaklının itirazın kaldırılmasını veya iptalini istemediği sürece takip devam edecektir ve aynı belge ile açılacak bir diğer takip derdest olacaktır. (Ayrıca Bkz, 12 HD, 2002/7827 E)

Sayın Av. Engin bey ve Av.Bülent bey yanıtlarınız için teşekkür ederim. Ancak kafama takılan şu husus var takip talebini yapmak bizden ödeme emrini hazırlayıp göndermek icra memurundan. (pratikte böyle olmasada) Biz onun yapması gereken bir işi yapıyoruz. Dolayısıyla çeki kontrol edip örnek no 7 göndermesi gerekirdi. Durumu biraz zorlarsak, teorik olarak icra memurunun yaptığı bir işlem bu ve onun hatası yüzünden neden alacaklı tekrar harç yatırmak zorunda kalsın?

"takibi iflasa çevirdikten sonra vazgeçme" mümkün müdür?
biz a.ş. olan bir borçlu aleyhine kambiyo senetlerine mahsus takip başlattık ancak borçlunun hiçbir mal varlığını bulamadık, daha sonra zorlama amaçlı olarak takibi iflasa çevirdik fakat tenbligatlar 35'e göre yapıldı, açtığımız iflas davasında boşuna yüklece masrfa yapılacak .. dosyayı düşürüp , icrada tekrar kambiyo takibi üzerinden devam etmek mümkün mü?
icra müdürü yeniden harç yatırılırsa olur diyor ama harçsız devam etmenin yolunu arıyorum

Bu konuyla ilgili olarak bir sorum olacaktı. Kambiyo takibini iflas yoluyla takibe çevirmenin usulü nasıldır. Ne kadar masraf yapmak gerekir?

Sevgili meslektaşlarım;
Sorunumla ilgili forumda bakındım fakat bir cevap bulamayınca yeni bir başlık açmak yerine burada sizlerden yardım istemeyi daha uygun buldum. Benim problemim de konuyla alakalı. Müvekkilimin alacaklısı olduğu bir bonoyla alakalı icra takibi başlatırken sehven kambiyo senetlerine mahsus "iflas" takip yoluyla ödeme emri göndermişim. Durumu tebligat aşaması tamamlanıp borç kesinleştikten sonra borçlular hakkında Uyap entegrasyon sorgularını yaparken tesadüfen farkettim. İİK md 43 e göre takip yolunun bir kereye mahsus çevrilebileceğini düşünüyorum fakat tekrar tebligat göndermek lazım mıdır? Sonuçta borcun nev'ine ilişkin bir farklılık olmayacağı gibi, borçluların da borca ilişkin icra mahkemesine başvurmaması borcu zımnen kabul ettikleri manasına gelir diye düşünüyorum. Tebligat eğer borca ilişkin icra takibi açıldığından borçlunun haberdar edilmesi için gerekliyse takip yolunun değiştirilmesinden sonra tekrar gönderilmesi şart mıdır? Bu konuda değerli görüşlerini paylaşırsanız şükran duyarım.

T.C
YARGITAY
12.HUKUK DAİRESİ
E.11950 K.12644
T.20.06.2011
Alacaklı tarafından İstanbul 5. İş Mahkemesi'nce işçi alacaklarına iliş*kin olarak verilen kararın 30.1.2009 tarihinde ilamlı takip konusu yapıldı*ğı ve borçluya 9 örnek icra emri gönderildiği, daha sonra alacaklı vekilinin 21.1.2011 tarihinde icra müdürlüğüne başvurarak İİK'in 43/2.maddesi gere*ğince takip yolunu iflas yolu ile takibe dönüştürdüğü ve borçluya buna ilişkin olarak 11 örnek ödeme emrinin tebliğ edilmesi üzerine borçlu, haklarında iflasın ertelenmesi kararı bulunduğunu alacaklının daha önce haciz yolu ile takibini başlattığını işçi alacaklarının haciz yolu ile takibi mümkün iken iflas yolu ile takip yapılmasının mümkün bulunmadığını belirterek ödeme em*rinin iptalini talep etmiş mahkemecede istem kabul edilerek dosya üzerinden ödeme emrinin iptaline karar verilmiştir.
İİK'in 43.maddesine göre haciz veya iflas yolu ile başlatılan takibin şeklini alacaklı bir defaya mahsus olmak üzere değiştirebilir. Bu durumda borçluya değiştirilen takip şekline ait ödeme emri tebliğ edilir. Somut olayımızda da alacaklı daha önce haciz yolu ile başlattığı takibini bilahare iflas yolu ile takip olarak değiştirmiş ve borçluya da iflas yolu ile takibe ilişkin ödeme emri tebliğ edilmiştir.Takibin şekline göre, İİK'in 172.maddesi uyarınca borçlunun her türlü itiraz ve şikayetini 5 gün içerisinde icra müdürlüğüne bildirmesi gere*kir. Borçlu vekilinin icra mahkemesine yaptığı şikayet geçersiz olup şikayetin reddi gerekir iken istemin kabulü ile ödeme emrinin iptaline karar verilmesi isabetsizdir.

SONUÇ
Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda ya*zılı nedenlerle İİK366 ve HUMK'un 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA).
Yargıtay içtihadında yazılı olduğu üzere yeniden takip şekline uygun ödeme emri tebliğ ettirmeniz gerekiyor.

T.C
YARGITAY
12.HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 1998/4252
KARAR NO: 1998/5092
KARAR TARİHİ: 06.05.1998

:arrow: TAKİP YOLUNUN DEĞİŞTİRİLMESİ ( Mümkün Değildir )

:arrow: GENEL HACİZ YOLUYLA YAPILAN TAKİBE İTİRAZ ( Takip Yolu Değiştirilemeyeceği )

:arrow: ÖDEME EMRİNE İTİRAZ ( İtirazın Ortadan Kaldırılması Yolları )


ÖZET :
Alacaklının, tercihini genel haciz yolu ile takip şeklini seçerek kullanmasından sonra, takip şeklini değiştirmesi mümkün değildir.

DAVA :
Yukarıda tarih ve numarası yazılı merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki Borçlular vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 13.4.1998 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR :
3091 Sayılı Kanunun 1775. maddesi, ikinci cümlesinde, masrafların tahsiline ait kaarr fıkrasının icra dairesince yerine getirileceği belirtilmiştir. Bu durumda takibin icra dairesinde başlatılması yasaya aykırı değildir.Ancak, borçlular hakkında başlangıçta genel haciz yolu ile icra takibi yapılmış ve kendilerine 49 örnek ödeme emri tebliği edilmiştir. Borçluların İİK.nun 62. maddesi gereğince süresinde icra dairesine başvurarak takibe itiraz ettikleri ve takibin aynı Kanunun 66/1. maddesi gereğince durduğu görülmektedir.

Daha sonra alacaklının 25.8.1997 tarihinde icra dairesine başvurarak borçlulara 53 örnek icra emri tebliğini talep ettiği ve memurlukça da talep gibi işlem yapıldığı anlaşılmıştır. Alacaklının tercihini genel haciz yolu ile takip şeklini seçerek kullanmasından sonra takip şeklini değiştirmesi mümkün değildir. Zira İİK.nun 43/son maddesindekine benzer bir istisna burada kabul edilmemiştir. Genel haciz yolu ile başlatılıp itiraz üzerine duran takibin devamı ancak İİK.nun 68. madesi gereğince alacaklının merciye başvurarak itirazın kaldırılmasını, ya da İİK.nun 67. maddesi gereğince mahkemeye başvurarak itirazın iptalini istemesi ve olumlu karar alması halinde mümkündür. Bu nedenle ve yukarıda yazılı gerekçelerle itirazın kabulü ile icra emrinin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ :
Borçlular vekilinin temyiz itirazının kabulü ile merci kararının yukarıda yazılı nedenle İİK. 366.veHUMK. 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 6.5.1998 gününde oy birliğiyle karar verildi.

Sayın Noyan Yiğit çok teşekkür ederim yanıtınız için İİK 43' ün sonunda "değiştirdiği takip yoluna yeni baştan müracaat eder" gibi bir hüküm vardı. O yüzden ben de tebligat gönderdim.

Bu konuyla ilgili olarak verilen bir kararı meslektaşlarımın da görmesinde fayda olduğunu düşünerek bir karar paylaşacağım. Özetle;Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz yoluyla icra takibi başlatıldıktan sonra İcra Müdürlüğü tarafından sehven örnek 10 yerine örnek 7 ödeme emri gönderilmesi halinde borçlu tarafından ödeme emrinin iptali istenmezse takip türünün ilamsız takibe dönüşeceği ve itirazın dosyaya yapılması gerektiği yönünde. (icra dosyasından gönderilen örnek 7 ödeme emri tebliğ edilmedi)

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun “Takip talebi ve muhtevası” başlıklı 58. maddesinin 5. bendi uyarınca takip talebinde takip yollarından hangisinin seçildiğinin açıkça belirtilmesi gerekir.
Aynı Kanunun 60.maddesi uyarınca icra müdürü takip talebine uygun olarak bir ödeme emri düzenler ve yine aynı kanunun 61.maddesine göre borçluya tebliğe gönderir.
İcra takibinin esasını, takip talebi ve buna uygun düzenlenerek borçluya tebliğ edilen ödeme emri oluşturur.
Bununla birlikte, alacaklı kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip talebinde bulunduğu halde, icra dairesi; borçluya (10 örneknolu ödeme emri yerine) yanlışlıkla genel haciz yolu ile takibe ilişkin 7 örnek noluödeme emri göndermiş vealacaklı buna karşı şikayet yoluna başvurup 7 örnek nolu ödeme emrini iptal ettirmemiş ise, icra takibine (artık) genel haciz yolu ile takip olarak devam edilir (Prof.Dr. Baki Kuru, İcra ve İflas Hukuku El Kitabıikinci baskı, 815. sayfa).
Somut olayda; Kayseri ... İcra Müdürlüğü'nce borçluya10 örnek nolu ödeme emrinin tebliğe gönderildiği, borçlu vekilinin yetki itirazında bulunduğu, mahkemece yetki itirazının kabul edilmesi üzerine takip dosyasının Ankara ... Müdürlüğüne gönderildiği,takip dosyası kendisine gönderilen (yetkili) Ankara İcra Müdürlüğü'nce ... Esas sayılı dosya üzerinden, borçluyabu defa Genel Haciz yolu ile takiplere ilişkin 7 örnek nolu ödeme emrinin gönderildiği,bu hususa ilişkin olarak alacaklı tarafından şikayet yoluna başvurulmadığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen ilke ve açıklamalar ışığında,takibin artık genel haciz yolu ile takip olarak devam ettiği gözetildiğinde, İİK'nun 62. maddesi hükmüne göre; her türlü itirazın, ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde icra dairesine yapılması zorunludur.
Ne var ki, mahkemece, alacaklı tarafından borçlu hakkında bonoya dayalı genel haciz yolu ile ilamsız takip yapıldığı halde takibin kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibi olduğu kabul edilmesi suretiyle borçlunun imzaya itirazının İİK'nun 170. maddesine dayalı inceleme ve değerlendirme yapılarak sonuca gidildiği (itirazın kabul edildiği) görülmektedir.


Ancak, takibin şekline göre borçlunun itirazlarını, icra dairesi yerine icra mahkemesine bildirmesi yasal olmadığı gibi, yanlış merciye başvurusunun da hukuki sonuç doğurmayacağı açıktır.
O halde, mahkemece, takip biçimi bakımından icra mahkemesine yapılan itirazın geçersiz olduğu dikkate alınmaksızın, yanılgılı değerlendirmeyle, olayda uygulama yeri olmayan İİK'nun 170. maddesine dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
SONUÇ: Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.