Meslek Hastalığı Nedeniyle Tazminat

Sayın meslektaşlarım,
Müvekkil, çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı meslek hastalığına tutulmuştur. Devlet Hastanesi sağlık kurulu raporuyla meslekte çalışma gücünü %61 oranında kaybettiğine ilişkin raporu vardır.Bu durumda;
1-)Maluliyet oranının tespiti ile maluliyet aylığının bağlanması ile
2-)Meslek hastalığının tespiti ile hastalık nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası talepli dava açabilir miyiz?

T.C. YARGITAY

21.Hukuk Dairesi
Esas: 2008/7091
Karar: 2009/600
Karar Tarihi: 26.01.2009


MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVASI - SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK - SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK ORANININ TESPİTİ DAVASININ TEFRİKİ - BEKLETİCİ MESELE - TESPİT KARARININ KURUMA İBRAZ EDİLİP TESPİT EDİLEN ORANA GÖRE GELİR BAĞLATTIRILMASI İÇİN SÜRE VERİLMESİ GEREĞİ

ÖZET: Sürekli iş göremezlik oranının tespitine ilişkin davanın tefrikine karar vermek, o davayı tazminat davası için bekletici mesele saymak, verilecek hüküm kesinleştikten sonra davacıya kesinleşmiş tespit kararını Kuruma ibraz edip kendisine tespit edilen orana göre gelir bağlattırmak için önel vererek hüküm tarihine en yakın tarihe göre hesap raporu alıp hükme en yakın tarihteki peşin sermaye değerini Kurumdan sorduktan sonra çıkacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekir.

(5510 S. K. m. 19, 95) (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği (MÜLGA RGT: 12.05.2010 RG NO: 27579) m. 45) (Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği m. 5, Geç. m. 1) (YİBK. 28.06.1976 T. 1976/6 E. 1976/4 K.) (YHGK. 07.02.2007 T. 2007/21-69 E. 2007/55 K.)

Dava: Davacı, iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen karar vermiştir.

Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi........tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

Karar: Dava, iş kazası sonucu sürekli iş göremez duruma gelen davacının sürekli iş göremezlik oranının tespiti ile maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.

Mahkemece davacıda oluşan iş göremezlik oranının % 73 olduğunun tespitiyle maddi ve manevi tazminat istemi hakkında karar verilmiştir.

İstek nitelikçe Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan zararın giderilmesi istemine ilişkindir. Bu tür uyuşmazlıklarda sigortalının beden güç kayıp oranının hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeksizin belirlenmesi gerekir.

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan zararın ödetilmesine ilişkin davalarda (tazminat davaları) öncelikle haksız zenginleşmeyi ve mükerrer ödemeyi önlemek için Kurum tarafından sigortalıya bağlanan gelirin peşin sermaye değerinin tazminattan düşülmesi gerektiği Yargıtay'ın oturmuş ve yerleşmiş görüşlerindendir. Diğer yandan, sigortalıya bağlanacak gelir ve hükmedilecek tazminatın miktarını doğrudan etkilemesi nedeniyle, işçide oluşan meslekte güç kayıp oranının hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeksizin kesin olarak saptanması gerekir.

Bu yönüyle davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa'nın 19. maddesidir. Anılan maddeye göre iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum sağlık kurulunca meslekte kazanma gücü en az %10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalının sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanacağı, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik hallerinde meslekte kazanma gücündeki kayıp oranının belirlenmesine ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasların Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği bildirilmiştir. Bu yasal düzenleme gereğince düzenlenen Sosyal Sigorta işlemleri Yönetmeliğinin 45. maddesinde sürekli iş göremezlik gelirinin iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az %10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalıya bağlanacağı bildirilmiştir.

Öte yandan 5510 sayılı Yasa'nın 95. maddesine göre <Bu Kanun gereğince, yurt dışında tedavi için yapılacak şevklere, çalışma gücü kaybı, geçici iş göremezlik ödeneklerinin verilmesine ilişkin raporlar ile iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü veya çalışma gücü kaybına esas teşkil edecek sağlık kurulu raporlarının usul ve esaslarını, bu raporları vermeye yetkili sağlık hizmeti sunucularının sahip olması gereken kriterleri belirlemeye, usulüne uygun olmayan sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgeleri düzenleyen sağlık hizmet sunucusuna iade edecek belirlenen bilgileri içerecek şekilde yeniden düzenlenmesini istemeye Kurum yetkilidir. Usulüne uygun sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgeler ile gerekli diğer belgelerin incelenmesiyle; yurt dışında tedavi için yapılacak şevklere, vazife malullük derecesini, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu tespit edilen meslekte kazanma gücünün kaybına veya meslekte kazanma gücünün kaybı derecelerine ilişkin usulüne uygun düzenlenmiş sağlık kurulu raporları ve diğer belgelere istinaden Kurumca verilen karara ilgililerin itirazı halinde, durum Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca karara bağlanır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığı ile Kurumun birlikte çıkaracağı yönetmelikle düzenlenir.

Bu yasal düzenleme gereğince düzenlenen Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşleri Yönetmeliğinin Geçici 1. maddesinde; Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce çalışma gücü kaybı, iş kazası, meslek hastalığı, vazife malullüğü, harp malullüğü sonucu meslekte kazanma gücü kaybı ile erken yaşlanma durumlarının tespiti talebinde bulunan sigortalılar ve hak sahipleri için, yürürlükten kaldırılan ilgili sosyal güvenlik mevzuatının 5510 sayılı Yasa'ya aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı, 5. maddesinde sigortalı ve hak sahiplerinin çalışma gücü oranlarının a) Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri, b) Devlet Üniversitesi, c) Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı asker hastaneleri, ç) sigortalıların ikamet ettikleri illerde (a), (b), (c) bentlerinde belirtilen hastanelerin bulunmaması durumunda Sağlık Bakanlığı tam teşekküllü hastanelerin yetkili olduğu, bildirilmiş, Sosyal Sigorta işlemleri Yönetmeliğinin 56. maddesinde ise Kurum Sağlık Kurulunca verilen karara karşı yapılan itirazların Yüksek Sağlık Kurulunca inceleneceği bildirilmiştir.

Kural olarak Yüksek Sağlık Kurulunca verilen karar Sosyal Güvenlik Kurumunu bağlayıcı nitelikte ise de diğer ilgililer yönünden bir bağlayıcılığı olmadığından Yüksek Sağlık Kurulu Kararına itiraz edilmesi halinde inceleme Adli Tıp Kurumu aracılığıyla yaptırılmalıdır. Yargıtay içtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun 28.06.1976 günlü, 1976/6-4 sayılı Kararı da bu yöndedir.

Dosyadaki kayıt ve belgelerden 04.07.2001 tarihinde iş kazası geçiren davacının sürekli iş göremezlik oranının Sosyal Güvenlik Kurumunca % 46 olarak belirlendiği, itiraz üzerine yapılan incelemede Yüksek Sağlık Kurulunun 30.12.2003 tarihli kararı ile aynı şekilde % 46 olarak tespit edildiği, Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Kurulunun 10.12.2004 tarihli kararı ile davacının sürekli iş göremezlik oranının % 61 olarak belirlendiği, çelişkinin giderilmesi için alınan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina ve Cebeci Hastanesi Sağlık Kurulu raporu ile sürekli iş göremezlik oranının % 73 olarak belirlendiği, Mahkemece bu rapora itibar edilerek sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.

Raporlar arasında çelişki bulunduğu gibi Sosyal Güvenlik Kurumunca davacıya % 73 oranı üzerinden gelir bağlanmadığı, Kurum Sağlık Tesislerince belirlenen % 46 oranı esas alınarak davacıya gelir bağlanmak suretiyle uyuşmazlık çıkarıldığı görülmektedir. Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere davacıda iş kazası sonucu oluşan sürekli iş göremezlik oranının tespitine ilişkin kesinleşmiş bir Mahkeme kararı olmadıkça Sosyal Güvenlik Kurumunca davacıya % 73 oranı esas alınarak gelir bağlanmayacağı, davacının sürekli işgöremezlik oranının tespitine ilişkin davanın bu nedenle tazminat istemli dava ile bir arada görülüp sonuçlandırılmasının fiilen mümkün olmadığı ortadadır. Hukuk Genel Kurulunun 07.02.2007 tarihli, 2007/21-69 Esas, 2007/55 Karar sayılı karanda bu yöndedir.

Yapılacak iş; sürekli iş göremezlik oranının tespitine ilişkin davanın tefrikine karar vermek, o davayı tazminat davası için bekletici mesele saymak, verilecek hüküm kesinleştikten sonra davacıya kesinleşmiş tespit kararını Kuruma ibraz edip kendisine tespit edilen orana göre gelir bağlattırmak için önel vererek hüküm tarihine en yakın tarihe göre hesap raporu alıp hükme en yakın tarihteki peşin sermaye değerini Kurumdan sorduktan sonra çıkacak sonuca göre bir karar vermektir.

Öte yandan Yüksek Sağlık Kurulu Kararı ile Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Kurulu Kararı arasında fark bulunduğu halde bu çelişki Adli Tıp Kurumu Genel Kurulundan alınacak raporla giderilmeksizin Üniversite Sağlık Kurulundan alınan ve her iki raporla da çelişki oluşturan rapora itibar edilerek sonuca gidilmiş olması da kabul şekli bakımından hatalı olmuştur.

Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin Sosyal Güvenlik Kurumunca davacıya % 73 oranı esas alınarak gelir bağlanmadığından bu gelirin peşin sermaye değeri maddi zarardan düşülmeden kurumca karşılanmayan maddi zarar miktarını belirleme imkanı bulunmadığı düşünülmeksizin % 73 oranına göre hesaplama yapıp % 46 oranı esas alınarak bağlanan aylığın peşin sermaye değeri tenzil edilmek suretiyle hesaplama yapan bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde davacı ve davalı işverenin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

Sonuç: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre tarafların öteki itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde taraf vekillerine iadesine, 26.01.2009 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)