işçinin ücretinin tespiti

davacı, gerçek ücretinin aylık net 1.000,00 YTL olduğunu iddia etmektedir.
mahkemeye ibraz ettiği yazıda, yazının işveren tarafından verildiği kaşeli ve imzalı olduğu görülmektedir. davalı işveren bu belgenin kendisi tarafından düzelendiğini kabul etmekte, ancak, işçinin gerçek ücretinin yazıda belirtildiği gibi 1.000,00 YTL aylık net olmadığını, davacının bankadan kredi kartı alabilmesi için düzenlenen bir belge olduğunu iddia etmektedir.
ücret bordrolarının ise tamamı imzasızdır, ücreti asgari ücret olarak gösterilmiştir. işyerinde 2,5 yıldır çalışmaktadır.
bankaya verilen bu yazı işçinin gerçek ücretinin tespiti için yeterli midir?
buna ilişkin yargı kararı var mı ?

C.YARGITAY

HUKUK GENEL KURULU

E. 2006/9-479

K. 2006/484

T. 28.6.2006

• İŞÇİ ÜCRETİ ALACAĞI ( Ücretin Mevcut Delillerle Kuşkuya Yer Olmayacak Şekilde Belirlenemediği Durumlarda Meslek Kuruluşlarından da Sorulabileceği )

• İŞÇİNİN GERÇEK ÜCRETİNİN TESPİTİ ( Meslek Kuruluşlarınca Bildirilen Ücret Miktarı Bağlayıcı Nitelikte Olmadığı - Diğer Bilgi ve Belgelerle Desteklenmesi Gereği )

• ÜCRET MİKTARINDA ÇIKAN UYUŞMAZLIK ( Meslek Kuruluşlarından Sorulabileceği - Meslek Kuruluşlarınca Bildirilen Ücret Miktarı Bağlayıcı Nitelikte Olmadığı/Diğer Bilgi ve Belgelerle Desteklenmesi Gereği )

4857/m. 32

ÖZET : İş sözleşmesinin tarafları arasında ücret miktarında çıkabilecek uyuşmazlıklarda gerçek ücretin her türlü delille kanıtlanması mümkündür. Aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, tanık beyanları gibi delillerle işçinin imzasını taşıyan ücret bordroları veya hizmet sözleşmesinde yazılı miktarın gerçek ücret olmadığı kanıtlanabilir. Ücretin mevcut delillerle kuşkuya yer olmayacak şekilde belirlenemediği durumlarda meslek kuruluşlarından da sorulabilir. Meslek kuruluşlarınca bildirilen ücret miktarı bağlayıcı nitelikte değildir; diğer bilgi ve belge/erle desteklenmesi gerekir.
DAVA : Taraflar arasındaki "alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 13. İş Mahkemesi'nce davanın kısmen kabulüne dair verilen 22.09.2005 gün ve 2005/750-945 sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 31.01.2006 gün ve 2005/34921,2006/1842 sayılı ilamı ile,
( ...Davacı işçinin aylık ücretinin belirlenmesi noktasında dairemizce daha önce verilen bozma kararında ilgili meslek kuruluşundan ücret araştırması yapılması gerektiği belirtilmiş, mahkemece anılan bozma ilamına uyulmuştur. Davacının aylık ücretiyle ilgili yazı özel dersanelerde çalışanların kurduğu bir demekten sorulmuş ve alınan yazıya göre sonuca gidilmiştir. Ücret araştırması, ilgili meslek kuruluşundan yapılmamış olmakla bozma kararının içeriği yerine getirilmiş değildir.
Konunun ilgili meslek kuruluşu olan Özel Dersaneler Birliği'nden ( Özdebir ) sorulması ve dosyadaki tüm deliller birlikte değerlendirmeye alınarak karar verilmesi gerekir... ),
Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Taraflar arasında, davacı işçiye ödenen ücret konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
İş sözleşmesinin tarafları arasında ücret miktarı konusunda çıkabilecek ihtilaflarda gerçek ücretin her türlü delille ispatı mümkündür. Aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, tanık beyanları gibi delillerle işçinin imzasını taşıyan ücret bordroları veya hizmet sözleşmesinde yazılı olan ücretin gerçek olmadığı kanıtlanabilir. Ücret, mevcut delillerle şüpheye yer bırakmayacak şekilde belirlenmesi mümkün bulunmayan kimi durumlarda, davacının yaptığı iş, hizmet süresi ve diğer belirleyici özellikler belirtilmek suretiyle ilgili meslek örgütlerinden sorulmak suretiyle de belirlenebilir.
Ne var ki, meslek örgütlerince bildirilen ücret miktarları tarafları ve mahkemeyi bağlayıcı nitelikte olmayıp, diğer bilgi ve belgelerle de desteklenmeleri gerekir.
Belirtilen nedenlerle, davacı tarafından bildirilen meslek örgütünden yapılan ücret araştırmasına davalının itirazı nedeniyle, bir diğer meslek örgütü olan Özel Dersaneler Birliği'nden ücret araştırması yapılarak, toplanan tüm deliller gözetilerek, davacının anılan devre ücret geliri saptanarak, belirtilen işçilik hak ve alacakları yönünden karar vermek gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Belirtilen nedenlerden direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda ve özel daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.'nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcın iadesine, 28.06.2006 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi

Esas : 2004/9287
Karar : 2005/3641
Tarih : 08.02.2005

ÖZET : Davalı vekili tarafından verilen dilekçe ekinde sunulan belgede, davacının istifa etmek suretiyle işyerinden ayrıldığı ve bütün hak ve alacaklarının ödendiği yazılıdır. Davacı tarafın bu belgedeki imzaya itirazı olmamış, miktar içermemesi ve el yazısı ile düzenlenmediği gerekçesiyle itiraz etmiştir. Belgenin geçerli bir istifa niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre ilk dönem çalışması istifa ile sonlanan davacı işçinin bu çalışmaları ile ilgili olarak ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanmasına olanak yoktur.

(1475 sayılı İş K. m. 13, 14)

KARAR METNİ :
Taraflar arasındaki ihbar ve kıdem tazminatı, izin ücreti, sigorta primi, bayram ve hafta tatili gündelikleri ile ücret alacağının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı sebeplerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ait hüküm süresi içerisinde duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 8.2.2005 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı (Asil) H.Uğur Poyraz geldi. Karşı taraf adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı yasal gerektirici nedenlere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2.Davacı işçinin davalıya ilişkin işyerinde 1.4.1993 -31.12.1994 ve 1.4.1999 - 5.12.2000 tarihleri arasında iki dönem halinde çalıştığı dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Bunun dışında çalışmasının olduğu kanıtlanabilmiş değildir. Gerçekten davacı tanıkları, davacının ikinci defa işyerine girişi ile ilgili tam bir gün bildirmemişlerdir. Dosyada bulunan vergi dairesi yazısında davacının 28.6.1995- 31.10.1997 tarihleri arasında kendisine ilişkin işyerinin bulunduğu açıklanmıştır. Davacı işçi, işyerine ikinci defa 1.4.1999 gününde girmiş ve 5.12.2000 gününe kadar çalışmıştır.

Davalı vekili tarafından verilen 6.1.2003 günlü dilekçe ekinde sunulan belgede, davacının 31.12.1994 gününde istifa etmek suretiyle işyerinden ayrıldığı ve bütün hak ve alacaklarının ödendiği yazılıdır. Davacı tarafın bu belgedeki imzaya itirazı olmamış, miktar içermemesi ve el yazısı ile düzenlenmediği gerekçesiyle itiraz etmiştir. Belgenin geçerli bir istifa niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre ilk dönem çalışması istifa ile sonlanan davacı işçinin bu çalışmaları ile ilgili olarak ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanmasına olanak bulunmamaktadır.

Davacının davalıya ilişkin işyerinde ikinci olarak 1.4.1999- 5.12.2000 tarihleri arasında çalıştığı ve iş sözleşmesinin haklı bir neden olmaksızın işverence feshedildiği anlaşılmakta olup, bu dönem için kıdem ve ihbar tazminatları hesaplanarak hüküm altına alınmalıdır.

3.Davacı işçinin son aylık ücreti de tartışma konusudur. Davacı işçi, 400.000.000 TL net olduğunu ileri sürerken davalı işveren doğru olmadığını savunmuştur. Bu konuda işçinin imzasını taşıyan ücret bordrosu sunulmamıştır. Bankadan kredi alması için işçi ücretinin 400.000.000 TL olduğunu bildiren bir yazı söz konusu ise de, belgenin kredi talebinin değerlendirilmesi için verildiği anlaşılmaktadır. Belgede davacının ünvanı "idari ve mali işler müdürü" olarak açıklanmıştır. Oysa davacının müdür sıfatını haiz olmadığı anlaşılmaktadır. Salt bu belgenin dikkate alınarak sonuca gidilmesi doğru değildir. Konunun ilgili meslek kuruluşundan araştırılması gerekir. Alınacak cevap bütün dosya kapsamıyla değerlendirmeye tabi tutularak sonuca gidilmelidir.
SONUÇ : Temyiz edilen kararın yukarda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istem halinde ilgiliye iadesine, 8.2.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Yüksek Mahkeme ücretin tespitinde bankadan kredi almak için işverenden alınan ücret beyanını önceleri geçerli saymaktayken artık istikrarlı bir şekilde görüş değiştirmiştir.İşçinin bu iddiasını başka delillerle ispatlaması gerekecektir.