Sınırdışı İşlemi İle İlgılı Herşey - örnek

(ÖRNEK)

SINIRDIŞI İŞLEMİ İLE İLGİLİ HERŞEY

I-SINIRDIŞI EDİLME SEBEPLERİ

A-SINIRDIŞI İŞLEMİ İLE İLGİLİ ULUSLAR ARASI MEVZUAT;

a1- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ek protokoller;

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 3.maddesinde, açıkça sınırdışı işlemine ile ilgili hüküm bulunmamakta ise de, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, yabancının gönderileceği devlette işkenceye, gayri insani muameleye yahut haysiyet kırıcı cezaya tutulma riski olması halinde sınırdışı işleminin 3.madde kapsamında, getirilen düzenlemenin ruhuna aykırı olacağı sonucuna varmaktadır.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8.maddesinde, ilgilinin özel ve aile yaşantısına saygı gösterme yükümlülüğünün de sınırdışı etme kararlarında dikkate alınması öngörülmüştür. Bu anlamda müdahalenin ancak milli güvenlik, amme emniyeti, memleketin iktisadi refahı, nizamın muhafazası, suçların önlenmesi, sağlığın ve ahlakın korunması, başkalarının hak ve hürriyetlerinin korunması için zaruriyet bulunması halinde ve kanunla düzenlenmiş olması kaydı ile demokratik toplumlarda mümkün olabileceği düzenlenmiştir.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 13.maddesinde ise, sınırdışı işlemlerinde dikkate alınması gerekli bir başka husus düzenlenmiştir. Zira bu sözleşme ile tanınan hak ve özgürlükleri ihlal edilen her şahıs, milli bir makama fiilen müracaat hakkına sahip olduğu belirtilmiştir. Dolayısı ile, hakkında sınırdışı kararı verilen kişiye AİHS kapsamında ki hakları ile ilgili olarak, tarafsız ve bağımsız ulusal mercilere başvurma olanağının tanınması ve başvurunun uygun biçimde incelenip değerlendirilmesinin sağlanması gereklidir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi sınırdışı işlemi ile ilgili olarak Ülkemiz aleyhine açılan 3 davada da, bu sözleşmenin 2.,3.,8. ve 13.maddeleri uyarınca incelemede bulunmuştur.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine ilişkin 4 Numaralı Protokol de ise, sınırdışı işlemi ile ilgili açık hükümler yer almaktadır. Bu protokolün 3.maddesinde vatandaşların sınırdışı edilmeleri yasaklanmış ve 4.maddesinde de “yabancıların toplu sınırdışı edilmeleri yasaklanmıştır.” Bu hükümlerden yabancıların sınırdışı edilebilme yetkisine sayı olarak sınırlama getirilmesinin öngörüldüğü, yabancıların sadece bireysel düzeydeki işlemler ile sınırdışı edilebileceklerinin düzenlendiği ve amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine ilişkin 7 Numaralı Protokol de ise yabancıların sınırdışı edilmelerine ilişkin usulü güvenceler getirilmiştir. Bu protokol ülkemiz tarafında 14.03.1985 tarihinde imzalanmıştır ancak onaylanmamıştır. Bu protokolün Yabancıların sınır dışı edilmelerine ilişkin usulü güvenceler başlıklı 1.maddesinin 1.fıkrasında; Bir devlet ülkesinde kurallara uygun olarak ikamet eden bir yabancı, yasaya uygun şekilde verilmiş bir kararın uygulanması dışında sınır dışı edilemez ve
a-Sınır dışı edilmesine karşı gerekçeleri öne sürebilmesine,
b-Durumunu yeniden inceletmeye,
c-Yukarıdaki amaçlarla, yetkili bir merci önünde veya bu merci tarafından tayin edilecek biri ya da birileri önünde temsil ettirmesine, izin verilecektir.
Bu protokolün 1.maddesinin 2.fıkrasında da “ Sınır dışı edilmenin kamu düzeni yararı ya da ulusal güvenlik nedenleri açısından gerektiği hallerde, bir yabancı, yukarıdaki 1. Maddenin (a), (b) ve (c) bentlerinde öngörülen haklarını kullanmadan sınır dışı edilebilir.” Hükmüne yer verilmiştir.
Bu protokoller ülkemiz tarafından imzalanmış ancak henüz onaylanmamıştır. Anayasamızın 90.maddesine göre, uluslar arası bir anlaşmanın kanun hükmünde sayılabilmesi için, usulüne uygun olarak yürürlüğe konulmuş olması gerekmektedir. Bu açıdan bakıldığında, söz konusu protokollerin ülkemiz açısından kanun bazında sayılması olanaklı değil ise de, Türkiye açısından en azından manevi bir değer taşıdığı, var olan yasaların yorumlanması ve uygulanmasında bu protokollerin yön vermesi bekleneceği değerlendirilmektedir.

a2- Avrupa İkamet Konvansiyonu;

Ülkemiz tarafından onaylanan Avrupa İkamet Konvansiyonunun “Giriş-İkamet ve Sınırdışı” başlığını taşıyan bölümde yer alan 3.maddesinde de; sınırdışı sebepleri düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, akit taraf devletler, ülkelerinde yasal olarak ikamet eden, diğer akit devlet vatandaşlarını ancak Milli güvenliği tehdit ettikleri veya kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı davrandıkları takdirde sınırdışı edebilecekleri belirtilmiştir.

a3- Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Sözleşme;

Bu sözleşmenin 13.maddesine göre, akit devletlerin vatandaşları diğerinin ülkesinde buluyorsa, ancak yasala uygun olarak verilmiş bir karar uyarınca sınırdışı edilmeleri mümkündür. Eğer milli güvenlik açısından bir sakınca yoksa, yabancının kendisini yetkili makamlar önünde savunmasına ve durumunu açıklamasına imkan verilmelidir.
Uluslararası sözleşmelerde de yabancıların, milli güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği, kamu sağlığı ve genel ahlak gibi gerekçelere dayanarak, sınırdışı edilebilecekleri yukarıda da izah edildiği üzere düzenlenmiştir.

B-SINIRDIŞI İŞLEMİ İLE İLGİLİ ULUSAL MEVZUAT;

b1-Anayasa;

Anayasamıza göre de sınır-dışı işlemlerinde riayet edilmesi gereken kurallar bulunmaktadır. Yabancıların sınır-dışı edilmeleri onların temel hak ve özgürlükleri ile ilgili olduğundan, Anayasanın 23.maddesinde seyahat özgürlüğü yabancıları içine alacak şekilde herkese tanınmıştır. Ancak madenini 2.fıkrasında ise, vatandaşların sınır-dışı edilemeyeceği ve ülkeyi giriş hakkının sınırlandırılamayacağı düzenlenerek, yabancılar ile vatandaşlar arasında eşitlik ilkesinden ayrık düzenleme getirilmiştir. Anayasanın 16.maddesine göre de, yabancıların temel hak ve özgürlükleri, milletlerarası hukuka uygun olarak, kanunla sınırlandırılabilmektedir.

b2-Yasalar;

Ulusal kanunlarımızda ise, 5683 sayılı Yabancıların İkamet ve Seyahatleri hakkında Kanunun 19-27.maddelerinde sınır-dışı etme sebepleri, sınır-dışı etme kararını almaya yetkili makamlar ve sınır-dışı etme kararının icrası ve sonuçları düzenlenmiştir.
5682 sayılı Pasaport Kanunun 34.maddesinde de pasaportsuz giriş yapan yabancıların cezalarını çektikten sonra sınır-dışı edilmeleri düzenlenmiştir.
5682 sayılı yasanın 8.maddesinde “Türkiye’ye Girmeleri Memnu (Yasak) Kimseler” başlıklı 8.maddesinde;
1. Serseriler ve dilenciler;
2. Delilikle veya bulaşık hastalıkla malül olanlar (Bu gibilerden umumi sıhhati ve asayişi tehlikeye sokmıyacak halde olup kendi vasıtalariyle veya kanuni veli veya vasilerinin maddi himayeleri altında olarak tedavi veya hava değiştirme için gelenler bu hükümden istisna edilebilirler);
3. Türkiye Cumhuriyetinin taraf bulunduğu, mücrimlerin iadesine mütaallik anlaşma veya andlaşmalarla iadeye esas olarak kabul edilen suçlardan birinden sanık veya hükümlü bulunanlar;
4. Türkiye'den sınır dışı edilmiş olupta avdetine müsaade edilmemiş bulunanlar;
5. Türkiye Cumhuriyetinin emniyetini ve umumi nizamını bozmak niyetıyle veya bozmak istiyenlere ve bozanlara iştirak veya yardım etmek maksadiyle geldikleri sezilenler;
6. Fahişeler ve kadınları fuhuşa sevkederek geçinmeyi meslek edinenlerle beyaz kadın ticareti yapanlar ve her nevi kaçakçılar;
7. Türkiye'de kalacaklarını beyan ettikleri müddetçe yaşamalarına ve tekrar gitmelerine yetişecek paraları bulunmayıp Türkiye'de kendilerini himaye edecek kimseleri bulunduğunu veya Türkiye'de yabancılara kanunla menedilmemiş işlerden birini tutacaklarını ispat edemeyenler.” Hükmü yer almaktadır.

5683 sayılı yasanın “İkamet Tezkeresinin Reddolunacağı Haller” başlıklı 7.maddesinde;
A) Sırf iş tutmak için gelecek sanat ve meslek erbabı olup da tutacağı iş, kanunlar gereğince Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan;
B) Türk kanun veya örf ve adetleriyle yahut siyasi icabatla telif edilemeyecek durumda olan veya faaliyette bulunan;
C) Türkiye'de kalmak istediği müddet zarfında yaşamak için maddi imkanları meşru bir şekilde temin edemeyeceği sabit olan;
D) Türkiye'ye girmesi memnu olup da her nasılsa girmiş bulunan;
E) Türkiye'de oturduğu müddetçe huzur ve asayişi ihlal eden; Yabancılara ikamet tezkeresi verilmez.” Şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Aynı Yasanın 21/2.maddesinde de “İçişleri Bakanlığı, lüzum göreceği sınır ve sahil illerine memleketin umumi güvenlik ve nizamı noktasından derhal çıkarılmaları lâzım gelen yabancıları istizan etmeden sınır dışı etmek yetkisini verebilir. Bu iller bu yetkiye göre işlem yaptıkları takdirde keyfiyeti mucip sebepleriyle birlikte İçişleri Bakanlığına bildirmeğe mecburdurlar.” Hükmü yer almaktadır.
5683 sayılı yasanın “Yabancıların Türkiye’yi Terke Davet Veya Sınır Dışı Edilmeleri Halleri Muzır Şahıslar” başlıklı 19.maddesinde “İçişleri Bakanlığınca memlekette kalması umumi güvenliğe, siyasi ve idari icaplara aykırı sayılan yabancılar verilecek muayyen müddet zarfında Türkiye'den çıkmağa davet olunur. Bu müddetin sonunda Türkiye'yi terk etmeyenler sınır dışı edilebilirler.” Hükmü,
Aynı yasanın “Karar Almağa Yetkili Makamlar” başlıklı 21.maddesinde de “Bu kanunda derpiş edilen sınır dışı kararını almaya İçişleri Bakanlığı yetkilidir.
İçişleri Bakanlığı, lüzum göreceği sınır ve sahil illerine memleketin umumi güvenlik ve nizamı noktasından derhal çıkarılmaları lazım gelen yabancıları istizan etmeden sınır dışı etmek yetkisini verebilir. Bu iller bu yetkiye göre işlem yaptıkları takdirde keyfiyeti mucip sebepleriyle birlikte İçişleri Bakanlığına bildirmeğe mecburdurlar.” Hükmü yer almaktadır.
Uygulamada İdari icap kavramı içine; gerek kanunlar ile ülkeye girmesi yasaklanmış olup da girmiş bulunan (Pasaport Kanunu 8.madde), gerekse de kendilerine ikamet tezkeresi verilemeyecek ve ikamet izni uzatılamayacak kişilerin (5683 sayılı yasanın 7.) idari icaplara aykırılık esasına dayanılarak sınırdışı edileceği kabul edilmektedir.



b3-İçtihatlar;

Danıştay10.Dairesinin 27.01.2000 tarih ve 1998/4546 esas, 2000/251 sayılı kararında; 5683 sayılı yasanın 7/B.maddesi ile 19.madde ve 5682 sayılı Pasaport Kanunun 8/5.maddesi uyarınca idareye tanınan takdir yetkisine göre, Hıristiyanlık propagandası yaptığı gerekçesi ile yabancı uyruklu şahısların sınırdışı edilmesine yönelik işlemde, kamu düzeninin korunması amacına ve mevzuata aykırılık görülmediğinden hukuka uygun olduğuna karar verilmiştir. Bu karada karşı oy kullanan üye, Hıristiyanlık propagandası yapması yönündeki eyleminden dolayı yargılanması sonuncunda ceza almadığı dikkate alınarak, eyleminin 5682 ve 5683 sayılı yasalara aykırı olmayacağı gerekçesi ile işlemin iptali yönünde oy kullanıldığı belirtilmiştir.
Danıştay10.Dairesinin 22.05.1997 tarih ve 1995/366 esas, 1997/2031 sayılı kararında; davacının ülkemizde ki oturma süresinin dolmuş olmasından dolayı, sınırdışı edilmesinde hukuka aykırı bir durumun bulunmadığı belirtilmiştir.

II-SINIRDIŞI EDİLME SEBEPLERİNİN BİREYSEL GEREKÇELERİ;

Yukarıda belirtilen Uluslar arası Antlaşmalar, Anayasa, 5682 ve 5683 sayılı yasaların ilgili hükümleri ve Genelgeler ve Danıştay içtihatları paralelinde, her bir yabancı hakkında yapılan ayrı ayrı mülakat ve değerlendirmelerde;

A-İlçemizde, Polis Bölgesinde faaliyet gösteren ……………. Restorantı ve Oteli isimli yerde, …………….. Sulh Ceza Mahkemesinin ..….tarih ve ……sayılı arama karara istinaden yapılan arama ve kontrollerde;

1-Elinde …………….. ülkesi Makamlarınca tanzim edilen ……………. seri nolu pasaportu bulunan, ……..doğumlu ……………… isimli yabancı uyruklu şahsın Pasaportu incelendiğinde ve kendisi ile yapılan mülakat sonrasında;
a-Adı geçinin son olarak……..tarihinde ülkemize, ………….Hudut Kapısından giriş yaptığı, ……..tarihinden itibaren ilçemizde bulunan ………….otelinde kalmaya başladığı,
b-Daha önceki tarihlerde ülkemize giriş çıkış yaptığı tarihler …………. Emniyet Amirliği aracılığı ile kontrol ettirildiğinde ise, adı geçenin ……………tarihleri arasında ülkemize giriş yaparak, vize/vize muafiyet süresinin bitimine yakın tarihlerde çıkış yaptığı ve daha sonra ……süre sonra tekrar ülkemize geri geldiği,
c-2006 yılın …..ayını ülkemizde Turist olarak geçirdiği,
d-Kendi ülkesinde, tarafına bağlanan geçimini ve ülkemizde bulunduğu süre içinde giderlerini sağlayacak her hangi bir gelirinin …………..ğı,
e-Üzerinde ………..tutarında para bulunduğu,
f-İlçemizde bulunan Turistik yerlerin nereler olduğu kendisine sorulduğunda ise, ……………….cevabını verdiği,
g-Otelde kaldığı döneme ilişkin otel idaresine yaptığı ödemeler ile ilgili soru sorulduğunda ise, …….cevabını verdiği,
h-Kimlik Bildirme projesinden yapılan sorgulamada ise adı geçenin 2006 yılı içinde …………otel/otellerinde kaldığı ve toplam …...süre ile ülkemizde Turist olarak bulunduğu,
k-Mülakatında Türkiye ye geliş ve kalış amacının …….olduğunu beyan ettiği, anlaşılmıştır.

Adı geçenin vize/vize muafiyet süresinin büyük kısmını ülkemizde kalarak geçirdiği, geçimini sağlayacak sabit bir gelirinin bulunmadığı, otelde kaldığı süre içinde yaptığı ödemeler ile ilgili ……beyanında bulunduğu, Turist olarak ilçemize gelmesine rağmen Turistik yerler hakkında bilgisinin ……ğı, ……….tutarında para ibrazında bulunduğu,5682 sayılı yasanın 8/7.maddesi kapsamında, “Türkiye'de kalacaklarını beyan ettikleri müddetçe yaşamalarına ve tekrar gitmelerine yetişecek paraları bulunmayıp Türkiye'de kendilerini himaye edecek kimseleri bulunduğunu veya Türkiye'de yabancılara kanunla menedilmemiş işlerden birini tutacaklarını ispat edemeyenler” hükmü ile 5683 sayılı yasanın 7/C.maddesi uyarınca “Türkiye'de kalmak istediği müddet zarfında yaşamak için maddi imkanları meşru bir şekilde temin edemeyeceği sabit olan” ve aynı yasanın 7/D.maddesi uyarınca da; “Türkiye'ye girmesi memnu olup da her nasılsa girmiş bulunan” yabancı kapsamında bulunduğu, 5683 sayılı yasanın 21/2.maddesi dairesinde, “İçişleri Bakanlığı, lüzum göreceği sınır ve sahil illerine memleketin umumi güvenlik ve nizamı noktasından derhal çıkarılmaları lâzım gelen yabancıları istizan etmeden sınır dışı etmek yetkisini verebilir.” Hükmü uyarınca, Yargı içtihatları ile getiren hususlarda göz önüne alınarak, hakkında sınırdışı işleminin gerçekleştirilmesi öngörülmüştür.

sayın meslektaşım paylaştığız bilgiler için çok teşekkürler.
benim Rusya vatandaşı müvekkilim 3 yıl önce bir Türk vatandaşı ile evlenmiş daha sonra şiddetli geçimsizlikten dolayı boşanma davas açmış Türk erkek ama davayı takip etmedi için dava müracaatra kalmış
şimdi müvekkilimi kaçak çalışıyor diye ihbar edilmiş ama ''kaçak çalışma söz konusu değil çünkü müvekkilimin bankada parası bulunmakta antalya da işyeri açmayı planlıyordu'' müvekkilim şuanda yabancılar şubede gözaltında.
bizim sorumuz şu: müvekkilim eşinden boşandıktan sonra evli olduğu niçin almış olduğu oturma izni iptal edilir mi ve ya bu durumdan dolayı sınırdışı edilir mi
şimdiden ilginiz için teşekkürler