Tüketici mahkemesi mi ticaret mahkemesi mi?

Müvekkilim bir alışveriş merkezinden evi için plazma tv almış ve mal ayıplı çıkmış sonra değişim yapılmış ama yeni tv de ayıplı çıkınca tekrar değişim yapılmış ve bu 3 kez tekrarlamış şimdi müvekkilim dava açmak istiyor ancak faturayı şirket adına kestirmiş bu durumda halin icabından tv yi evi için aldığı anlaşılıyor diyerek tüketici mahkemesinde mi dava açılır yoksa faturada şirket gösterildiği için ticaret mahkemesinde mi dava açılır?Ayrıca taraf olarak(davacı) faturadaki şirket mi yoksa tv yi alan gerçek kişi mi gösterilecek?

Merhabalar, bence halin icabından tv yi ev için aldığı anlaşılmaz.Çünkü çok sayıda şirkette plazma tv kullanılmakta.Ayrıca, ev için aldığı ürünü şirket adına fatura ettirmek VUK anlamında suç olduğu için ben davayı meblağına göre ticaret yada sulh hukukda, davacı şirket sıfatıyla açmanız daha faydalı olur diye düşünüyorum.Kolay gelsin

Televizyonla birlikte ev sinema sistemi de almış ayrıca servis fişlerinde de ev adresi var bu nedenle halin icabından ticari işletmesiyle ilgili olmadığı anlaşılıyor diye düşünmüştüm.

hımm şimdi durum değişebilir tabi ama benim emin olamadığım durum, eve alınan eşyanın faturasının şirkete kesilmesi sebebiyle müvekkilinizin daha sonraki süreçte (ihbar/şikayet gibi ) başı ağrır mı acaba? Çünkü kendi düğününü şirketi adına yemekli organizasyon olarak fatura ettiren bi müvekkilimiz aradan 2,5 yıl geçtikten sonra şu anda konu ile ilgili problemler yaşıyor.

Evet söylediğiniz gibi daha sonra sorun yaşanabilir peki sizin öneriniz nedir acaba,işi garantiye alıp ticaret mahkemesinde mi açmalıyız her ne kadar tüketici mahkemesinde açmak işimize gelse de

Şirketlerin bütün hukuki ilişkileri ticaridir. Ttk m. 21'de yer alan karine gerçek kişi tacirler içindir. Tüzel kişi tacirlerin adi iş sağası olmadığı için tüketici kanununa da tabi olmaları söz konusu değil. Bu sebeble davanızı ticaret mahkemesinde açmalısınız.

Ticaret mahkemesinde açmanız doğru olur. Mahkemeler iş sahası bakımından görevli mahkemeyi belirlerken esasa girip, halin icabına bakmazlar. Sadece alıcı ile satıcıya bakıp usulü bir karar verirler.

Ticaret mahkemenizde açmanız gerekmektedir.

Alıntı: Yazan Av. Elif Handan Televizyonla birlikte ev sinema sistemi de almış ayrıca servis fişlerinde de ev adresi var bu nedenle halin icabından ticari işletmesiyle ilgili olmadığı anlaşılıyor diye düşünmüştüm.

Benzer bir konuyla karşılaşmıştım Tüketici heyetinde. Ucak biletiyle ilgili bir sorun vardı.Bir tarafın ticari işletme olmasını yeterli sayıp ticaret mahkemesinde açılması gerektiği yönünde karar verildi.Yardımcı olacağını düşündüm.Saygılarımla

Tahsis gayesine yada kullanım şekline göre değil ,zevahire itibar edilir yani şekli durum neyse mahkeme ona göre görev sorununu halleder.Mesela bir davada genel ve gayri nakdi kredi kapsamında kullanılan kredi ,zirai alet alımına tahsis edildiği halde tüketici mahkemesi kendisini görevli saymıştı.Dolayısıyla ticaret mah. si görevlidir.

bir şirketin adi nitelikteki bir ihtiyacı için dahi bir emtia almış olsa bile ttk. gereğinde ticari nitelikte sayılır. bu ourumda dava değerine göre sulh veya ticaret olarak görevli mah.beirlinmelidir.

Meslektaşımız ticaret mahkemesinde davayı açtığında talepte bir değişiklik olacak mı?Benimde böyle bir davam olacak iki tarafta tacir olduğundan ticaret mahkemesinde açacağım.Emin olmadığım şey ticaret mahkemesindende ayıplı malın aynıyla değişimini talep edebilecek miyim yoksa sadece bedel mi talep edebilirim?

Burada meslektaşlarımın beyanlarına katılmıyorum.Unutmuş olduğunuz husus kanunda açık olarak belirtilmiş.
4077 sy yasa 4-e) Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi,

Bu maddeden yola çıkarak televizyonu kullanan kişinin dahi taraf ehliyetinin olduğu,taraf ehliyetinin olduğu kanıtlanamıyor ise alınan televizyonun şirket tarafından mesleki bir amaç taşımadığı gerekçesi ile tüketici mahkemelerinde dava açılabilecektir.

Burada dikkati çeken husus'ta budur.Bunun gibi ürünler ticari şirketlerin işletmelerinin zorunlu unsurları değildir.Tüzel kişinin dahi bu tür davalarda taraf ehliyetlerinin olduğu unutulmamalıdır.

Tüzel kişi tacirin mesleki ve ticari amaç dışında hareket etmesi hayatın olağan akışına aykırı düşer, tüketim maksatlı ve tüketici sıfatıyla işlem yapılmak isteniyorsa satın alınan plazmanın neden şirket adına alındığı sorusu havada kalacaktır.Hal böyleyken alınan plazmanın ticari mesleki maksatla alındığı kabuledilmeli ve müddeabihin deherine göre sulh ve ya tic mahkemesine alıcı şirket tarafından dava açılmalıdır.

.C.<H4>YARGITAY

11. HUKUK DAİRESİ

E. 1997/8979

K. 1997/9841

T. 29.12.1997

• ŞİRKET ADINA ALINAN KAPI ( Tüketicinin Korunması Uygulama Alanına Giremeyeceği )

• TİCARİ İŞ ( Şirket Adına Alınan Kapı - Tüketicinin Korunması )

• TÜKETİCİYİ KORUMA KANUNUNUN UYGULANMA ALANI ( Şirket Adına Alınan Kapı )

• TÜZEL KİŞİNİN TACİR OLMASI ( Tüketicinin Korunması Uygulama Alanına Giremeyeceği )

• GÖREVLİ MAHKEME ( Tüketicinin Korunması Kanunu Davalarında )

4077/m.1,2,3

6762/m.3,21

ÖZET : Davacı Limited Ortaklık adına alınan kapı nedeniyle çıkan uyuşmazlığın, ticari nitelik taşıması nedeniyle, tüketici mahkemesi sıfatıyla incelenip karara bağlanması doğru değildir. Davacının tüzel kişi tacir olması sebebiyle bu davanın genel hükümlere göre açılmış bir dava olarak kabulü ile gerekli harcın tamamlanması ve davanın incelenmesi gerekir.
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı ( Sakarya Üçüncü Asliye Hukuk Mahkemesi ) nce verilen 10.7.1997 tarih ve 251-383 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin davalıya yaptırmış olduğu cam kapının otomatik kapısının arızalı çıkması üzerine Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvurulduğunu, heyet tarafından firmanın hizmet kusuru işlediğini karar verildiğini, hakem heyeti kararı doğrultusunda arızanın çıkması giderilmesi, giderilmediği takdirde kapının değiştirilmesi yönünde karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı davaya cevabında, davaya konu cam kapının ve hidrolik sisteminin montajını yaptığını, ancak kapı hidrolik sisteminin tarafından satılmaması nedeniyle, bu sistemde meydana gelen arızadan sorumlu olmayacağını davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosyadaki kanıtlara nazaran davacının davalıdan cam ve cam kapı alıp monte ettirdiği ancak kapının hidrolik sisteminin çalışmadığı ve bu şekliyle davalının 4077 sayılı Yasaya aykırı davrandığı gerekçesiyle davalı tarafından davacıya yapılan kapı hidrolik sisteminin değiştirilmesine, mümkün olmaması halinde yeni bir hidrolik alınmak suretiyle kapının yeniden yapılmasına karar verilmiştir.
Karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı Ltd. Şti. tüketici mahkemesi göreviyle yetkili Sakarya Üçüncü Asliye Hukuk Mahkemesince satış konusu kapı yönünden işbu davayı açmış ve mahkemece de bu uyuşmazlık, tüketici mahkemesi sıfatıyla incelenerek davanın kabulüne karar verilmiş bulunmaktadır.
4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 1. maddesinde bu Yasanın amacı gösterilmiş ve 2. maddesinde kapsamı belirtilmiş ve 3. maddesinde de, Yasadaki tanımlar açıklanmıştır. Bu 3. maddede "bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai olarak kullanan veya tüketen gerçek ve tüzel kişi"ler tüketici olarak tanımlanmıştır. Maddede gerçek kişiler yanında tüzel kişilerden sözedilmesi bazı duraksamalara neden olabilirse de, tacir olmayan tüzel kişiler yönünden, söz gelimi dernek, vakıf ve kooperatiflerinde, tüketici tanımı içinde kabulü gerekir.
Türk Ticaret Kanunu'nun sistemine göre, tacirler gerçek ve tüzel kişi olabilir. Bir tacirin borçlarının ticari olması asıldır. Ancak, gerçek kişi olan tacir, yaptığı işlerin ticari işletmesiyle ilgili olmadığını diğer tarafa açıkca bildirdiği veya fiil veya işlemin ticari sayılmasının niteliği gereği uygun olmadığı takdirde, bu işlemlerden doğan borç adi yani özel sayılır. Anılan madde yönünden yasa koyucu, sadece gerçek kişi tacirleri öngörmesine ve dolayısıyla tüzel kişi tacirler bu kuralın dışında kalmasına, tüzel kişiler için her türlü işlemin ticari sayılmasının gerekmesine ve tacir olan tüzel kişilerin özel işlemleri olamayacağına göre, tüzel kişilerin tüm işlemlerinin istisnasız olarak ticari sayılması gerekir.
Taraflar arasındaki somut olaya gelince;
Davacı limited ortaklık, tüzel kişilik adına bir cam kapı satın alınmıştır. Kapının sahibinin ticari ortaklık olmasına ve faturalarında bu ticari ortaklık adına düzenlenmesi nedeniyle, satın almanın özel amaçlı olduğu söylenemez. Bu itibarla; uyuşmazlığın çözümünde 4077 sayılı Yasanın uygulanması söz konusu değildir. O halde; mahkemece, ticari nitelik taşıyan uyuşmazlığın tüketici mahkemesi sıfatıyla incelenmesi ve karara bağlanması yasaya aykırıdır.
</H4>

Roma Sözleşmesinin 5/1 hükmüne göre "Tüketicinin mesleki veya ticari bir faaliyetine dahil sayılmayacak bir amaçla bir menkul malın teslim edilmesine veya bir işin görülmesine ilişkin olan veya böyle bir muameleyi finanse etmeyi hedefleyen sözleşmeler tüketici sozleşmeleridir" diye tarif edilirken, 1993-1995 yıllarını kapsıyan AT. Komisyonunun İkinci Eylem Planında" Tüketici, mal ya da hizmet edimlerini mesleki amaçlar dışında kullanım amacıyla davranan, alım gücü az ya da çok gerçek veya tüzel kişilerdir" diyerek tanımlanmıştır. İsvicre Devletler Özel Hukuku Kanunun 120. maddesinde de "Tuketicinin kendisinin ya da ailesinin kullanımına ilişkin olmakla birlikte, onun mesleki ya da ticari faaliyetleri ile iliskilı olmayan, olagan tüketime yönelik edimler hakkındaki sözleşmeler tüketici sözleşmeleridir" diyerek açık ve net bir tarif vermiştir. Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunumuzun 3/f bendinde bu tanımlara uygun olarak "Tüketici, bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai olarak kullanan veya tüketen gerçek ve tüzel kişilerin tüketici sayıldığını belirterek AT. Komisyonunun tarifine uygun bir tarif vermiştir (Bak. Mukayeseli Hukuk Işığında Tüketiciyi Koruyan Geri Alma Hakkı Yard. Doç. Dr. Çağlar Özel-1998 Sn. 30 vd.). .

Yukarıda tarifi verilen düzenlemelerden çıkan sonuca göre, tüketici sayılabilecek kişinin mal ya da hizmeti ticari faaliyeti dışında özel kullanım ya da tüketimi için talep etmesi gerekir. Mal ya da hizmetin bizzat kendi kullanımı ya da yararlanmasının talep edilmesi "nihai yararlanmak" olarak anlaşılmalıdır. Tariflerde yazılı özel amaç, ticari olmayan amaçtan kastedilen ise, kişinin ticareti veya mesleği ile ilgili olmayan amaç olarak yorumlanmalıdır.

Burada cevap veren arkadaşlara soruyorum;
-Tİcari işletmesi Televizyon satma amacı taşımayan bir şirketin televizyon alması bunu ticari işlerde kullanması mantıklı mıdır?
Bu alınan malın yargıtay kriterleri çerçevesinde ticari nitelik taşımadığı halde 4077 sayılı yasa kapsamının dışına çıkarılmasını nasıl değerlendirirsiniz?

Ben değerlendiremem.Çünkü alınan bu şeyin ticari nitelik taşımadığı açıktır...

Sayın Av. Barış haklı olduğunuz noktalar var ayrıca doktrinde Yargıtay'ın bu görüşü tartışmalı ancak bildiğim kadarıyla uygulama halen değişmedi. Yani Yargıtay ticaret şirketlerini kesinlikle tüketici kanunu dışında tutuyor ve bu şekilde satımlara genel hükümlerin uygulanması gerektiğini belirtiyor.

Alıntı: Yazan Av.Barış Roma Sözleşmesinin 5/1 hükmüne göre "Tüketicinin mesleki veya ticari bir faaliyetine dahil sayılmayacak bir amaçla bir menkul malın teslim edilmesine veya bir işin görülmesine ilişkin olan veya böyle bir muameleyi finanse etmeyi hedefleyen sözleşmeler tüketici sozleşmeleridir" diye tarif edilirken, 1993-1995 yıllarını kapsıyan AT. Komisyonunun İkinci Eylem Planında" Tüketici, mal ya da hizmet edimlerini mesleki amaçlar dışında kullanım amacıyla davranan, alım gücü az ya da çok gerçek veya tüzel kişilerdir" diyerek tanımlanmıştır. İsvicre Devletler Özel Hukuku Kanunun 120. maddesinde de "Tuketicinin kendisinin ya da ailesinin kullanımına ilişkin olmakla birlikte, onun mesleki ya da ticari faaliyetleri ile iliskilı olmayan, olagan tüketime yönelik edimler hakkındaki sözleşmeler tüketici sözleşmeleridir" diyerek açık ve net bir tarif vermiştir. Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunumuzun 3/f bendinde bu tanımlara uygun olarak "Tüketici, bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai olarak kullanan veya tüketen gerçek ve tüzel kişilerin tüketici sayıldığını belirterek AT. Komisyonunun tarifine uygun bir tarif vermiştir (Bak. Mukayeseli Hukuk Işığında Tüketiciyi Koruyan Geri Alma Hakkı Yard. Doç. Dr. Çağlar Özel-1998 Sn. 30 vd.). . Yukarıda tarifi verilen düzenlemelerden çıkan sonuca göre, tüketici sayılabilecek kişinin mal ya da hizmeti ticari faaliyeti dışında özel kullanım ya da tüketimi için talep etmesi gerekir. Mal ya da hizmetin bizzat kendi kullanımı ya da yararlanmasının talep edilmesi "nihai yararlanmak" olarak anlaşılmalıdır. Tariflerde yazılı özel amaç, ticari olmayan amaçtan kastedilen ise, kişinin ticareti veya mesleği ile ilgili olmayan amaç olarak yorumlanmalıdır. Burada cevap veren arkadaşlara soruyorum; -Tİcari işletmesi Televizyon satma amacı taşımayan bir şirketin televizyon alması bunu ticari işlerde kullanması mantıklı mıdır? Bu alınan malın yargıtay kriterleri çerçevesinde ticari nitelik taşımadığı halde 4077 sayılı yasa kapsamının dışına çıkarılmasını nasıl değerlendirirsiniz? Ben değerlendiremem.Çünkü alınan bu şeyin ticari nitelik taşımadığı açıktır...

Sayın Barış Bey,,

Bildiğiniz gibi bir ticaret şirketinin, kullanım amaçlı mal alımına engel olan hiç bir hukuk kuralı yoktur. Tüketim malzemeleri olan kırtasiye malzemeleri alımı kadar, toplantı salonu için Pc alımı, dinlenme, bekleme veya benzeri alanları içinse TV alınmasında hiç bir kanuni yasak söz konusu olamaz.

Somut olayın, "ticaret şirketleri iştigal alanı dairesinde işlem yaparlar" kuralı dışında değerlendirilmesini icap ettirecek bir yanı yoktur kanaatindeyim. Alınan eşyanın sadece iştigal konusuna girmesi değil, iştigal konusunun gerçekleştirilmesine hizmet etmesi de önemlidir. Mevcut Tüketiciyi koruma kanunu kapsamında Ticaret şirketlerinin olmaması, bu kanunun uygulanmasına engeldir.

Yasaya ticaret şirketleri de eklenmedikçe , tüketici olarak değerlendirilmeleri mümkün değildir. Olması gerekeni söylüyorsanız, o konuda haklısınız.

Sayın meslektaşım. siz burda Tk. ya göre dğil de Bk. ya göre satıcının ayıba karşı tekeffül hükümlerirden yararlanarak (Bk:194...)bk 202 deki seçimlik haklarınızı kullanabileceksiniz bunların içinde bk. 203 de burada satılan şey muayyen misli mal olduğundan satılanın ayıptan ari misliyle değiştirilmesini de dava edebilirsiniz. size tavsiyem terditli dava açmanız.

Teşekkürler sayın Avguler.

Plazma TV satın alınmış ve faturada şirket adı beyan edilmiş.

Buradan, şirket için bir alım yapıldığı anlaşılır ve "ticari iş" sözkonusu olur.

Ürünü şirket için aldığı halde faturada kendi adını yazdıran bir ortak, ürünü şirket debirbaş defterine kaydetmişse bu "ticari iş" sayılacaktır.

Gerçek kişi tacirler, ticari ilişkide bulunurken bunun ticari işletmesi ile ilgili olmadığını karşı tarafa bildirir veya halin gereği böyle bir ilginin olmadığı anlaşılırsa borç “adi” sayılır (TK.m.21/I,c.2).

Örnek olarak, bir fabrikatörün yatak odası takımı satın alması ya da manifatura ticareti ile uğraşan bir tacirin evi için buzdolabı alması gibi.

Alıntı: Yazan Av.Barış Burada cevap veren arkadaşlara soruyorum; -Tİcari işletmesi Televizyon satma amacı taşımayan bir şirketin televizyon alması bunu ticari işlerde kullanması mantıklı mıdır? Bu alınan malın yargıtay kriterleri çerçevesinde ticari nitelik taşımadığı halde 4077 sayılı yasa kapsamının dışına çıkarılmasını nasıl değerlendirirsiniz? Ben değerlendiremem.Çünkü alınan bu şeyin ticari nitelik taşımadığı açıktır...

Bir otel düşünelim.
Televizyon satma amacı yok; kabul.
Fakat her odasına bir televizyon koyuyor.
Böylelikle BİR YILDIZ fazla alıyor.

Bir aracı kurum düşünelim.
Onun da satma amacı yok.
Ama borsadan canlı yayın yapan bir kanalı müşterilerine izletmek için televizyon satın alıp, seans salonuna koyuyor.

Bir taşıma şirketi düşünelim.
Aksilik bu ya, onun da televizyon satma amacı yok.
Ama otobüslere bunları monte edip, yolculara seyrettiriyor.

Unutulmamalı ki, ticari işletmeyi ilgilendiren bütün fiil, iş ve işlemler ticaridir (TTK.m.3).
Ve bir mal, bir ticari işletmeye sadece satılmak için alınmaz.

Bir otomobil fabrikası sacı işleyip satmak için alıyor; ama sacı kıvıran makineyi satma amacı yok.

Unutmayalım ki, işletme biliminde hammadde, yarı mamul, mamul maddeler dışında, demirbaşlar, aramallar vs. de vardır. Satmak için almak, tek kriter değildir.

Gerek buradaki çoğunluk görüşü ve gerek Yargıtay uygulaması hem yasaya, hem mantığa ve hem de tüketici hukukunun genel ilkelerine uygundur.

Saygılarımla.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2000/19-1255 Esas, 2000/1249 Karar, 11.10.2000
“…TTK. 18/1 maddesine göre tüm ticaret şirketlerinin tacir sıfatına sahip olduklarında kuşku duymamak gerekir…”

“…Tüzel kişi tacirin barınma, gıda, giyinme ve aile gibi özel insani ihtiyaçları olmadığı için bunların hakiki şahıslar gibi adi borç ilişkileri alanı olmadığı kabul edilir. Hele somut olayda olduğu gibi ticaret şirketleri bir ticari işletme işletmiyor olsalar dahi TTK. 18/1 madde gereğince kanunen tacirdirler. Doğrudan ticari amaçla ya da işletmenin iç ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla olup olmadığına bakılmaksızın bütün hukuki ilişkileri ticari faaliyet kapsamında olup özel hayatlarına ilişkin bir işlem söz konusu olamayacaktır…”

“…Tacirin, ticari işletmesiyle ilgili tüm faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi davranması gerekir. Bu cümleden olarak ticari işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yaparken ve bu sözleşmelerden doğan borçlarını yerine getirirken basiretli bir iş adamı gibi davranmak zorundadır. O nedenle tüketiciler için düzenlenen yasa hükümleri kapsamına alınmazlar…”

“…Mahkemece, ticari nitelik taşıyan uyuşmazlığın tüketici mahkemesi sıfatıyla incelenmesi ve karara bağlanması yasaya aykırıdır…”

İşlemin taraflarının şirket ve yapılan işlemin ticari bir işe ilişkin olması sebebiyle davanın Ticaret Mahkemesinde açılması gerektiğini düşünüyorum. Şahıs adına açılması halinde ilerleyen süreçte VUK açısından bir problem çıkabilir. Yakın zamanda bir arkadaşımın başına geldi. 1.5 sene önce kişisel alışverişini şirket adına fatura ettiğinden bahisle.