Tenkis-TMK.564'e göre davalının seçimlik hakkı sorunu

Konu şöyle:

Davacı, vasiyet ile mirasçılıktan çıkartılıyor açılan dava sonucunda ise yargıtay bozma kararı sonrasında davacının tenkis talebine göre TMK.564 gereğince yargılamamaya devam edilmesi gerektiğini belirtiliyor, mahkeme bozmaya uyuyor. Ben davalılar vekiliyim.

Henüz o aşama gelmedi ama madde metnine göre müvekkil davalıların bir seçim yapması gerekecek.

100 birim miras var diyelim davacının mahfuz hissesi 30 birim olsun davalıların mahfuz hisssleri toplamı 50 birim olsun kalan 20 birimi ise tasarruf edilebilir kısım diyelim.

M.564'e göre (Değerinde azalma meydana gelmeksizin bölünmesine olanak bulunmayan belirli bir mal vasiyeti tenkise tabi olursa, vasiyet alacaklısı, dilerse tenkisi gereken kısmın değerini ödeyerek malın verilmesini, dilerse tasarruf edilebilir kısmın değerini karşılayan parayı isteyebilir.) davalılar tasarruf edilebilir kısmın değerini karşılayan parayı isterse sonucu ne olur onu anlayamıyorum.

Yukarıdaki örneğe göre ilk seçimde davalıların 30 birim ödeme yapması gerektiği belli.

1-) Ya davalılar 2. seçimi yaparlarsa o zaman davacı kaç birim ödeme yapmalı?

2-Gayrimenkuller müvekkiller üzerine kayıtlı zaten davalılar 2. yolu seçerlerse ve davacı da gereken ödemeyi yaparsa ne olacak?

3- Davalılar 2. yolu seçtiğinde davacının ödemeyi yapacak maddi gücü olmazsa ne yapacak?

Zaman ayıracak meslektaşlara şimdiden teşekkür ederim.

1.) TMK 510 m.sine göre maddede yazılı durumlarda miras bırakan ,ölüme bağlı bir tasarrufla saklı pay mirasçısını mirasçılıktan çıkartabilir. 512/ 2 m.sine göre de, mirasçılıktan çıkartılanın itirazı halinde; mirastan çıkarılma sebebinin varlığı çıkarmadan yararlanan yada vasiyet alacaklısı tarafında ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemiş ise, çıkartılan mirasçının tenkis talebinde bulunma hakkı vardır ve bu durumda çıkartma tasarrufu mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir.

2.) Mirastan çıkartma nedenine bağlı taşınmaz mala ilişkin tenkis davasında ; aynen bölünmenin mümkün olmaması halinde, vasiyet alacaklısı davalının TMK 564 maddesi gereği seçimlik hakkı vardır.

a.) Davalının malı tercih etmesi halinde , tenkisi gereken kısmı davacıya öder.Bu takdirde taşınmazın mülkiyeti davalı üzerinde bırakılır. Soruda geçen miktarlara göre ödenecek para (30) Birim TL.dir.

b.) Davalının parayı tercih etmesi halinde, davacı tasarruf edilebilir kısmın değerini davalıya öder. Buna karşın davalıya ait tapu kaydı iptal edilerek taşınmaz davacı adına tescil edilir. Bu takdirde mahkemece “ Tasarruf edilebilir kısmın değerini karşılayan şu kadar paranın davacıdan alınarak davalıya nakden ödenmesine, davalıya ait tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline “ şeklinde karar verilir.(Böyle karar verilmesi talep edilir.) Bu ifade belirtilen paranın nakden davalıya ödenmesi takdirinde tapunun iptal edileceği anlamını taşır. Para ödenmez ise kararın tescil bölümünün de infazı sağlanamaz. Zamanaşımı da söz konusu olmadığından devamlı bir endişe yaşanabilir. Davacının ekonomik durumunun müsait olmaması halinde bu şıkkın tercih edilmemesi tavsiye edilebilir.

Davalılar da saklı pay sahibi olup,TMK.nun 561 m.göre; davalıların saklı payını aşan kısım üzerinden hesaplama yapılacağından bu şıkkın uygulanmasında tasarruf edilebilen kısım davalıların saklı payı hariç tutularak sadece davacının saklı payını aşan kısımdır. Verilen örnekteki miktarlara göre davalıya ödenecek para 100 Birim-30 Birim= (70) Birim TL.olmaktadır.

Ayrıca Bkn. http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=5966 ‘deki (Tenkis Davasında Uygulanacak Kurallar ) başlıklı yazımız.

Merhaba,

Davacı sayısının birden fazla olması ve davalının TMK m.564 uyarınca malı verip bedelin ödenmesini talep ettiği durumda, saklı paylı mirasçılar bedeli saklı payları oranında ödeyebilir ancak saklı paya konu taşınmaz, davacıların üzerine ne şekilde tescil edilecek?

Zira burada zaten bir "bölünememe" hali söz konusu ve davacı sayısı birden fazla.