açık ve kapalı fatura ayrımı, itirazın iptali

değerli meslektaşlarım;

yapmış olduğum ilamsız icra neticesinde borçlunun, borcun tamamını ödediği itirazı dosyaya işlenerek takip durmuştur. alacağın ispatı hususunda elimizde sadece kapalı bir fatura vardır. bu faturanın fotokopisinide ödeme emri ile birlikte borçluya göndermiştik.

borçlu borca itiraz dilekçesinde, aradaki alacak ilişkisini ve faturayı kabul etmekte ancak borcun tamamını ödediğini ileri sürmektedir.

müvekkil ise borç ilişkisi doğduğunda faturayı tanzim ettikten sonra borçluya vererek itirazın iptalinde bizi zora sokmuştur.

şimdi sorum; itirazın iptali davası açtığımızda, borçlunun makbuzlarını mahkemeye sunmasını istediğimizde (böyle bir makbuz yok), iddiamız geçerlilik kazanırmı? faturanın, borç ilişkisi doğduğu zaman müvekkil tarafından borçluya verilmesi ödendiği anlamına gelirmi?

şimdiden cevapladığınız için teşekkür ederim. herkese iyi günler diliyorum.

Borçlar Kanununun 182/2. maddesinde, aksine sözleşme ve adet bulunmadığı takdirde, satıcı ile alıcının borçlarını aynı zamanda ifa ile yükümlü olduğu belirtilmiştir. Ayrıca faturanın açık olarak düzenlenmiş olması mal bedelinin ödenmediğine karine teşkil edeceği kabul edilmektedir.

Taraflar arasındaki akdi ilişki, davalı tarafça inkar edilmemekte, ödeme def'inde bulunulmaktadır. Davalı bu savunmasını ancak yazılı belge ile ispat edebilir (HUMK m. 288). Adına fatura tanzim edilen tarafından sarahaten veya zımnen kabul edilmiş faturanın , açık veya kapalı fatura olmasına göre de faturalar değişik hukuki niteliğe sahiptir. Kapalı fatura ( faturanın altına işletme kaşesinin basılması veya ticaret ünvanının yazılarak imzalanması halinde fatura, bedeli alınmıştır kaydı bulunması dahi , söz konusu fatura , bedelin alıcı tarafından ödendiğine karine olup kapalı faturadır) , taraflar arasındaki karşılıklı edimlerin ifa edildiğini gösteren bir belgedir. Başka bir deyişle, fatura verenin sattığı malı teslim ettiğini ve bedelini de kabz ettiğini gösteren bir belgeyi ifade ederken , fatura alanın da karşı edimi olan , satın aldığı malı teslim aldığını ve bedelini de ödediğini gösteren makbuz niteliğindedir. Görüldüğü gibi bu varsayımda fatura karşılıklı edimlerin aynı zamanda yerine getirildiğini ve dolayısıyla akdi ilişkiden doğan borçların sona erdiğini gösteren bir makbuz niteliğindedir. Adına tanzim edilen için aynı zamanda bir ödeme makbuzudur.
KOLAY GELSİN

Değerli meslektaşım, aşağıda sunulan Yargıtay kararlarında da göreceğiniz gibi kapalı faturanın (olayınızda)davalı tarafından mahkeme dosyasına delil olarak sunulması halinde davalının borcu ödediği hususunda bir karine teşkil eder ve aksini ispat davacıya (yani size) düşer. Bunun aksi halinde, yani faturaların açık olması halinde ise söz konusu fatur bedellerinin ödendiğini ispat külfeti davalıya düşer.

Kolaylıklar diliyorum..

T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 1997/5184
K. 1997/5705
T. 15.9.1997
• FATURANIN AÇIK - KAPALl OLMASI - Bedelin Ödenip Ödenmediğinin Tesbiti
• İSPAT KÜLFETİ - Açık Fatura Bedelinin Ödenmediğinin Kabulünde Davalıya Düşmesi
• FATURANIN DELİL OLDUĞUNDA ASLININ GETİRTİLMESİ ZORUNLULUĞU

ÖZET : Davacı satıcı, davalı alıcının almış olduğu ekmek bedelini ödemediğini ileri sürmüş ve davalı da, faturalarla bedelin ödendiğini savunmuştur. Taraflar delillerini ibraz etmiş ve incelenen belgelerin suret olduğu anlaşılmıştır. Taraflar bu delillere dayanmış olmasına göre, delillerin asılları getirtilmeli ve faturaların kapalı olup olmadığı belirlenmelidir. Kapalı fatura ibrazı halinde, bu faturaların davalı alıcı tarafından ödendiğinin kabulü gerekir. Aksi halde, yani faturalar açık ise, bu taktirde de, satış bedelinin ödenmediğinin kabulü ile ispat külfetinin davalıya düştüğünün kabulü zorunlu olur.

DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı, ( Havsa Asliye Hukuk Mahkemesi )'nce verilen 6.3.1997 tarih ve 255-26 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalı şirkete satılıp teslim edilen ekmek bedellerinin ödenmediğini ileri sürerek 174.220.000 lira alacağın %54 faiziyle davalıdan tahsilini, takibe itiraz edildiğinden %40 inkar tazminatını talep etmiştir.

Davalı vekili, davacının dayandığı faturaların kapalı fatura olup, ibrazında bedellerinin ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece; toplanan delillere ve dosya kapsamına göre, davacının fatura ve irsaliyeler dışında delil sunmadığı, davanın kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Davacı satıcı, davalı alıcının almış olduğu ekmek bedelini ödemediğini ileri sürmüş ve davalı da, faturalarla bedelin ödendiğini savunmuştur. Satışın peşin olması halinde, satış bedelinin mal teslimi halinde yapılacağı ve bu durumda, bedelin ödenmediği iddiasının davacı tarafça ispat edilmesi gerektiği açıktır. Eğer, satış konusu mal teslim ile bedelin sonra ödeneceği kararlaştırılmış ise, bu takdirde satış bedelinin ödendiğini de alıcı ispat etmelidir.

Taraflar delillerini ibraz etmiş ve incelenen belgelerin suret olduğu anlaşılmıştır. Taraflar bu delillere dayanmış olmasına göre, delillerin asıllarının getirtilmesi ve faturaların açık veya kapalı olup olmadığı belirlenmelidir. Kapalı fatura ibrazı halinde, bu faturaların davalı alıcı tarafından ödendiğinin kabulü gerekir. Aksi halde, yani faturalar açık ise, bu takdirde de, satış bedelinin ödenmediğinin kabulü ile ispat külfetinin davalıya düştüğünün kabulü, zorunlu olur.
Açıklanan bu ilkeler çerçevesinde delillerin asıllarının istenmesi, faturaların açık veya kapalı olduğunun saptanması ve taraflar defterlere dayanıyor ise, bu defterlerin de ibrazı ve uzman bilirkişi aracılığı ile incelenmesi ve sonucu çerçevesinde karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle davanın reddi doğru görülmemiş ve yerel mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı tarafın temyiz itirazlarının kabulüyle yerel mahkeme kararının ( BOZULMASINA ), ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 15.9.1997 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.


T.C.
YARGITAY
19. HUKUK DAİRESİ
E. 2006/6891
K. 2007/693
T. 1.2.2007
• KAPALI FATURA - Mal Bedelinin Ödendiğine Karine Teşkil Edeceği - Ancak Bu Karinenin Aksinin İspat Edilebileceği
• İSPAT / KANIT YÜKÜ - Kapalı Fatura Mal Bedelinin Ödendiğine Karine Teşkil Edeceği - Ancak Bu Karinenin Aksinin İspat Edilebileceği
• İTİRAZIN İPTALİ - Satıcı ve Alıcının Borçlarını Aynı Zamanda İfa İle Yükümlü Olması ve Faturanın da Kapalı Fatura Niteliğinde Bulunması Karşısında Mal Bedelinin Peşin Ödendiği Sonucuna Varılacağı

ÖZET : Davalının gübre alıp bedelini ödemediğini, alacağın tahsili amacıyla başlatılan takibe itiraz ederek durdurduğunu, itirazın haksız olduğunu ileri süren davacı, itirazın iptaline, takibin devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davacının alacağı ile ilgili olarak dayandığı faturalar, kapalı faturadır. Kapalı fatura, mal bedelinin ödendiğine karine teşkil eder. Ancak, bu karinenin aksi ispat edilebilir. Davalının ticari defterlerinde alım satım ilişkisinin veresiye olarak yapıldığına ilişkin bir kayıt bulunmamaktadır. Borçlar Kanunu hükümleri gereği, aksine sözleşme ve adet bulunmadığı takdirde satıcı ve alıcının borçlarını aynı zamanda ifa ile yükümlü olması ve faturanın da kapalı fatura niteliğinde bulunması karşısında, mal bedelinin peşin ödendiği sonucuna varılır. Fatura bedelinin ödenmediği hususu davacı tarafından ispatlanamadığından, davanın reddi gerekir.
DAVA : Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine, temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalının müvekkilinden gübre aldığını, bedelini ödemediğini, alacağın tahsili amacıyla başlatılan takibe itiraz ederek durdurduğunu, itirazın haksız olduğunu ileri sürerek davalının itirazının iptali ile takibin devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevabında, mahkemenin yetkisiz olduğunu, davacının aktif husumet ehliyeti bulunmadığını, fatura bedelinin davacıya ödendiğini, düzenlenen faturanın kapalı fatura niteliğinde olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece iddia, savunma ve toplanan delillere göre takip ve davanın kapalı faturaya dayandığı, kapalı faturanın ödemeye ilişkin karine teşkil ettiği, davacının bu karinenin aksini kanıtladığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve özellikle davalının yetki ve husumete ilişkin itirazının yerinde görülmemesinde bir isabetsizlik bulunmadığından, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2- Davacının alacağı ile ilgili olarak dayandığı faturalar kapalı faturadır. Kapalı fatura, mal bedelinin ödendiğine karine teşkil eder. Ancak, bu karinenin aksi ispat edilebilir. Davalı işletme defteri tutmaktadır. Davalının ticari defterlerinde alım satım ilişkisinin veresiye olarak yapıldığına ilişkin bir kayıt bulunmamaktadır. BK'nın 182. maddesine göre, aksine sözleşme ve adet bulunmadığı takdirde satıcı ve alıcı borçlarını, aynı zamanda ifa ile yükümlüdür. Bu hüküm ve faturanın kapalı olması hususu gözetildiğinde mal bedelinin peşin olarak ödendiği kabul edilmelidir. Davacı tarafça fatura bedelinin ödenmediği kanıtlanamadığına göre, davanın reddi gerekirken yazılı gerekçeyle kabulünde isabet görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda ( 1 ) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, ( 2 ) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün ( BOZULMASINA ), peşin harcın istek halinde iadesine, 01.02.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Bir faturanın acik fatura mı kapalı faturamı olduğunu faturaya bakarak nasıl anlayabiliriz

İki tarafsa tacirse ticari defter tutmak zorunda. Bu defterleri delil olarak sunun dosyaya. Karsi tarafin elinde kapali faturada olsa ticari defterde odemedigi bir bedeli odedi gosterirken sıkıntı yasayabilir. Tabi sunuda unutmamak gerekirki defterin delil olarak degerlendirilebilmesi icin defterlerin usulune uygun tutulmasi gerekir.

Alıntı: Yazan tiryakim Bir faturanın acik fatura mı kapalı faturamı olduğunu faturaya bakarak nasıl anlayabiliriz

Faturalarda muhatabin adinin yazildigi kesim olur sol ust tarafta onun hemen altindan bir cizgi gecer. Kase o cizginin ustune basilmis ve imzalanmissa acik, cizginin altina basilip imzalanmissa kapali faturadir.

Alıntı: Bir faturanın acik fatura mı kapalı faturamı olduğunu faturaya bakarak nasıl anlayabiliriz

Faturaya konu edilen mal veya hizmetlerin yer aldığı satırların altında, faturayı düzenleyen şahıs veya şirketin kaşe ve imzası yer alıyorsa fatura kapalı bir fatura haline gelir.

http://www.dersmuhasebe.com/belgeler/fatura-nedir.html

yukarıda linkte yer alan fatura örneği açık fatura mı oluyor....

Alıntı: Yazan tiryakim http://www.dersmuhasebe.com/belgeler/fatura-nedir.html yukarıda linkte yer alan fatura örneği açık fatura mı oluyor....

Evet

Uygulamada şirketler genellikler bir sıkıntı yaşamamak için faturayı açık düzenlemekteler, faturayı alan kişide ödediğini beyan için ilgili belgeyi (dekont, makbuz, slip) gibi evrakları birlikte saklamaktadır.

Borçlunun itirazı "ödeme" olduğu için artık ispat yükü kendisine geçmiştir. Bu beyan borcu kabuldür. yani borcum vardı ama ödedim demektedir. Dolayısıyla itirazın kaldırılmasını dahi talep edebilirsiniz.

Alıntı: Yazan Avukat Safiye Borçlunun itirazı "ödeme" olduğu için artık ispat yükü kendisine geçmiştir. Bu beyan borcu kabuldür. yani borcum vardı ama ödedim demektedir. Dolayısıyla itirazın kaldırılmasını dahi talep edebilirsiniz.

Aynı fikirdeyim. İkrarın bölünmesi konusunu incelerseniz durum aydınlanır. Daha önce benzer bir konuyu tartışmıştık. Link aşağıda:

http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=10920