Haksız tahrik ve tazminat

İyi günler;

Konuyu biraz uzun ve ayrıntılı anlatarak sorumu soracağım, ilgilenen herkese şimdiden teşekkürler.

Müvekkilim, ceza mahkemesinden kemik kırıklarının da olduğu bir kasten yaralama suçundan dolayı ceza aldı, cezası ertelendi aynı zamanda cezasında 1/2 oranında tahrik indirimi yapıldı. devamında şu anda maddi, manevi tazminat (10.000 TL - 2008 esas sayılı dosya) ve meslekta kazanma güç kaybı nedeniyle tazminat talepli dava açıldı.

Olayda ceza mahkemesinin de kabul ettiği tahrik hususu çok ağır bir durum şöyle ki; müvekkil yanında kızı, kız kardeşi ve eşi varken aracını park etmek üzere duruyor davacı-müşteki müvekkilin yanındaki bayanları bakışları ile rahatsız ediyor, müvekkil uyardığında "bakarım, göze kira mı var" diyor devamında müvekkili tahrik edici başka tavırlar da sergiliyor buna rağmen müvekkil olay yerini terk etmek için arabası ile 20 mt kadar ilerdiğinde bu defa da "yürü lan kavat" diye arkasından bağırıyor ve müvekkil dayanamayıp arabadan inip üzerine yürüyor....

burada müvekkil olay yerini terk ederken kızı, kız kardeşi ve eşinin olduğu bir esnada onların namusuna ağır hakaret eden kişinin manevi tazminat ve maddi tazminat taleplerine kışkırtan ve de ağır kusurlu olan kişi olması nedeniyle yargıtayın belirlediği tahrik indirimi dışında ne tür bir savunma yapabiliriz.

Sadece 1/2 oranında bir tahrik nedeniyle indirim bana hakkaniyete uygun gelmiyor açıkçası ?

Alıntı: Yazan av.ismailgül İyi günler; Konuyu biraz uzun ve ayrıntılı anlatarak sorumu soracağım, ilgilenen herkese şimdiden teşekkürler. Müvekkilim, ceza mahkemesinden kemik kırıklarının da olduğu bir kasten yaralama suçundan dolayı ceza aldı, cezası ertelendi aynı zamanda cezasında 1/2 oranında tahrik indirimi yapıldı. devamında şu anda maddi, manevi tazminat (10.000 TL - 2008 esas sayılı dosya) ve meslekta kazanma güç kaybı nedeniyle tazminat talepli dava açıldı. Olayda ceza mahkemesinin de kabul ettiği tahrik hususu çok ağır bir durum şöyle ki; müvekkil yanında kızı, kız kardeşi ve eşi varken aracını park etmek üzere duruyor davacı-müşteki müvekkilin yanındaki bayanları bakışları ile rahatsız ediyor, müvekkil uyardığında "bakarım, göze kira mı var" diyor devamında müvekkili tahrik edici başka tavırlar da sergiliyor buna rağmen müvekkil olay yerini terk etmek için arabası ile 20 mt kadar ilerdiğinde bu defa da "yürü lan kavat" diye arkasından bağırıyor ve müvekkil dayanamayıp arabadan inip üzerine yürüyor.... burada müvekkil olay yerini terk ederken kızı, kız kardeşi ve eşinin olduğu bir esnada onların namusuna ağır hakaret eden kişinin manevi tazminat ve maddi tazminat taleplerine kışkırtan ve de ağır kusurlu olan kişi olması nedeniyle yargıtayın belirlediği tahrik indirimi dışında ne tür bir savunma yapabiliriz. Sadece 1/2 oranında bir tahrik nedeniyle indirim bana hakkaniyete uygun gelmiyor açıkçası ?

Sn İsmailgül,
Ceza davasındaki indirim oranına itirazen temyiz mi yoksa tazminat davasında esasen haksız tahrik nedeniyle tazminat alamayacağını nihayet bu durumun ceza davasında ispat olduğunu mu söylemek istediğinizi anlayamadım, açıklarsanız yardımcı olmaya çalışmak isterim
Saygılarımla,

Ceza davasında hüküm altına alınan tahrik unsurunu aynı konuya iliskin asliye hukuk mahkemesinde açılan tazminat davasında indirim ya da tazminatın reddi sebebi olarak kullanmak istiyorum. Teşekkürler.

Her ne kadar müvekkiliniz ceza davasında mahkum olmuşsa da esasen indirim uygulamasında haksız tahrik altında bırakıldığı da hüküm altına alınmıştır. Bu halde BK genel hükümleri çerçevesinde değerlendirildiğinde, tazminat talebinde bulunan kendi kusuru ile olayınızdaki eylemlere sebebiyet veren kişi olduğundan herhangi bir tazminat talebi olamayacaktır düşüncesindeyim. Sizin önemle ve pek tabi ki hukuk mahkemelerindeki delil usullerine riayet etmek suretiyle karşı tarafın kusuru olduğunu ispat etmeniz böylelikle tazminat davasının reddini sağlamanız mümkün olabilir düşüncesindeyim

Sayın av.ismailgül,

Alıntı: Yazan av.ismailgül Ceza davasında hüküm altına alınan tahrik unsurunu aynı konuya iliskin asliye hukuk mahkemesinde açılan tazminat davasında indirim ya da tazminatın reddi sebebi olarak kullanmak istiyorum. Teşekkürler.

İlgili maddeler:
BK m.44: "Mutazarrır olan taraf zarara razı olduğu yahut kendisinin fiili zararın ihdasına veya zararın tezayüdüne yardım ettiği ve zararı yapan şahsın hal ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hâkim, zarar ve ziyan miktarını tenkis yahut zarar ve ziyan hükmünden sarfınazar edebilir.

Eğer zarar kasden veya ağır bir ihmal veya tedbirsizlikle yapılmamış olduğu ve tazmini de borçluyu müzayakaya maruz bıraktığı takdirde hâkim, hakkaniyete tevfikan zarar ve ziyanı tenkis edebilir."

BK m.47: "Hâkim, hususi halleri nazara alarak cismanî, zarara düçar olan kimseye yahut adam öldüğü takdirde ölünün ailesine manevi zarar namiyle adalete muvafık tazminat verilmesine karar verebilir."

Örnek Karar:
Yargıtay 4 HD, 06.10.2003 T., E: 2003/5611, K: 2003/11187: "Davacı Y____ vekili tarafından, davalı S____ aleyhine 11/3/1997 gününde verilen dilekçe ile maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 6/2/2003 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.

2-Diğer temyiz itirazlarına gelince; dava, etkili eylem nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Ceza dosyası içeriğinden; davacının da davalıya karşı etkili eylemde bulunduğu, önce vurmak suretiyle olaya sebebiyet verdiği, 4616 sayılı Yasa gereğince ertelenmesi için bozulan ceza mahkemesi kararında davacının bu eyleminin haksız tahrik olarak kabul edildiği anlaşılmaktadır. Şu durum karşısında davacının bölüşük kusuru bulunduğu kabul edilerek belirlenen maddi zararından indirim yapılması gerekirken, mahkemece maddi tazminat yönünden müterafik kusur nedeniyle indirim yapılmadan davalının sorumluluğuna karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir..."

Yargıtay 4 HD, 24.04.2003 T., E: 2002/14708, K: 2003/5198: "Davacı S____ C____ tarafından, davalılar Ş____ O____, M____ O____ ve H____ O____ aleyhine 17/5/1999 gününde verilen dilekçe ile haksız eylem nedeniyle tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 9/5/2002 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalılar tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.

2-Diğer temyiz itirazlarına gelince;
Dava, davalıların davacıyı yaraladıkları iddiasına dayalı maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir. Mahkemece istem kısmen kabul edilmiş, karar davalılar tarafından temyiz edilmiştir.

Olayla ilgili P____ Asliye Ceza Mahkemesinin 1998/198 esas-1999/61 karar sayılı dosyasında olayda davacının tahriki olduğu kabul edilerek davalılar hakkında TCK'nun 51/1. maddesi** uygulanmıştır. Mahkemece maddi tazminata hükmedilirken tahrik gözetilerek indirim yapılmamış, hesaplanan tazminatın tamamına hükmedilmiştir. Şu durumda maddi tazminattan tahrik nedeniyle indirim yapılmalıdır..."

** 5237 S.K. m.29

Saygılar...

Alıntı: 4.HD.2002/14708 E. "...maddi tazminattan tahrik nedeniyle indirim yapılmalıdır.."

İndirimin hangi oranda yapılması gerektiğine ilişkin Yargıtay uygulaması bulunmakta mıdır? Bu oranı "kusur bilirkişileri" mi belirleyecektir?

Saygılarımla...

Sayın Demiroğlu,

Alıntı: Yazan Av.Turhan Demiroğlu Alıntı: 4.HD.2002/14708 E. "...maddi tazminattan tahrik nedeniyle indirim yapılmalıdır.." İndirimin hangi oranda yapılması gerektiğine ilişkin Yargıtay uygulaması bulunmakta mıdır? Bu oranı "kusur bilirkişileri" mi belirleyecektir? Saygılarımla...

Her olayda uygulanabilecek "belli bir oran"dan bahsetmek doğru olmaz. Takdir edersiniz ki her olay, kendisine özgü koşulları havidir ve hakim, dosya münderecatını değerlendirmek suretiyle ve yasadaki şartlar çerçevesinde indirim miktarını takdir eder.

BK m.43: "Hâkim, hal ve mevkiin icabına ve hatanın ağırlığına göre tazminatın suretini ve şümulünün derecesine tâyin eyler..."
düzenlemesini havidir. BK m.44 koşulları da yukarıda yazılmıştır; dolayısıyla burada takdir ve yetki tabiidir ki hakimindir.

Mahkemece dosya, (durumun özelliği gerektirdiği için bir şekilde) kusur incelemesine gönderilmişse ve işbu belirlenen kusurlar hukuka uygun ve mahkemece gözönünde bulundurulacak ise; belirlenen oranlar nispetinde maddi tazminattan indirim yapılmasının, hakkaniyete uygun olduğu düşünülebilir. Böyle bir durum yoksa hakim, dosya münderecatını gözönünde bulundurarak hakkaniyete uygun şekilde tenkise gidebilir. Yine bu konuda 10. Daire'nin bir değerlendirmesi de aşağıya alıntılanmıştır:

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, 20.05.2002 T., E: 2002/4182, K: 2002/4445: "...Haksız tahrik" nedeniyle hükmedilen miktardan, Türk Ceza Kanunu 51/2 maddesine* dayalı olarak 2/3 oranında indirim yapılması Borçlar Kanununun 43.maddesinin gereğidir. Zira zarar gören kişinin haksız tahriki sonucu olay meydana geldiğine göre tazminat miktarının bu oranda düşülmesi Dairemizin yerleşmiş içtihadıdır..."

* 5237 S.K. m.29: "Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işleyen kimseye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onsekiz yıldan yirmidört yıla ve müebbet hapis cezası yerine oniki yıldan onsekiz yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir."

Saygılar...

Aşağıdaki kararda "aynı oranda indirim" gibi bir ifade geçiyor ama bence de bu indirim noktasında hukuk hakimi, ceza hakiminin tahrik için belirlediği oranda bir indirimi kusur oranı olarak belirleme zorunluluğu olmamalı. kusur ve haksız fiil kavramları ile ceza hukuku kavramları birebir karşılık olarak görülmemesi gerektiğini düşünüyorum.



T.C.

YARGITAY

10. HUKUK DAİRESİ

E. 2002/4182

K. 2002/4445

T. 20.5.2002

• RÜCUAN TAZMİNAT ( Tabancayla Yaralanan Sigortalı İşçi İçin Yapılan Harcamalar Üzerine Uğranılan Kurum Zararı )

• HAKSIZ TAHRİK NEDENİYLE HÜKMEDİLEN MİKTARDAN İNDİRİM YAPILMASI ( Zarar Gören Kişinin Haksız Tahriki Sonucu Olayın Meydana Gelmesi )

• TAZMİNAT MİKTARININ İNDİRİLMESİ ( Zarar Gören Kişinin Haksız Tahriki Sonucu Olayın Meydana Gelmesi Nedeniyle )

506/m.26

765/m.51

818/m.43

ÖZET : Haksız tahrik nedeniyle hükmedilen miktardan, Türk Ceza Kanunu 51/2 maddesine dayalı olarak 2/3 oranında indirim yapılması Borçlar Kanununun 43. maddesinin gereğidir. Zira zarar gören kişinin haksız tahriki sonucu olay meydana geldiğine göre tazminat miktarının bu oranda düşülmesi Dairemizin yerleşmiş içtihadıdır.

DAVA : Davacı, tabancayla yaralanan sigortalı işçi için yapılan harcamalar üzerine uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesini istemiştir.

Mahkeme,ilamında belirtildiği şekilde isteği hüküm altına almıştır.

Hükmün, taraflar Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Hatice Kamışlık tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü:

KARAR : Haksız tahrik nedeniyle hükmedilen miktardan, Türk Ceza Kanunu 51/2 maddesine dayalı olarak 2/3 oranında indirim yapılması Borçlar Kanununun 43.maddesinin gereğidir. Zira zarar gören kişinin haksız tahriki sonucu olay meydana geldiğine göre tazminat miktarının bu oranda düşülmesi Dairemizin yerleşmiş içtihadıdır.

Öte yandan, vekaletname davalı Ali adına düzenlenmemiştir. Mahkemenin bu vekaletname kapsamına göre davalılar vekilinin, davalı Ali Kaleyıkan'ı temsile yetkili olmadığı gözetilmeden yargılamaya devamla karar vermiş olması da isabetsizdir.

Mahkemece yapılacak iş; Ali Kaleyıkan adına vekaletname ibraz edilmesini,babası diğer davalı Rasim'den istemek ve vekaletname ibraz edilmesi halinde yargılamaya devamla yukarıda değinilen esasa ilişkin bozma doğrultusunda bir karar vermek, Ali adına vekaletname ibraz edilemezse bu taktirde davalı Ali'nin velisi Rasim'in iştirakiyle davaya devam ederek,bir hüküm kurmaktan ibarettir.

Mahkemenin yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda yargılama yaparak karar vermesi gerekirken eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20.5.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.

yarx