İş Kazasında Maddi-Manevi Tazminat

Merhaba..
Müvekkil 2005 yılında maden ocağında işçi olarak çalışmaya başlamış 2006 yılında bir iş kazası geçirmiştir. Kaza, gözünde tahribata yol açmıştır. Dışarıdan bakılınca farkedilebilecek bir hasar sözkonusu olmakla birlikte sulanma vs. gibi şikayetleri de devam etmektedir. Kaza sonucunda 13,5 ay rapor almış, bu süre içerisinde maaşının belli bir oranını ssk dan almıştır. 13,5 ayın sonunda işine geri dönmüştür. 2009 yılının şubat ayında kriz gerekçesiyle işveren 100 işçiyi işten çıkarmıştır, müvekkil de bunların arasında. Kıdem tazminatlarını çek vererek ödeyeceklerini söylemiş buna dair tebligat da çıkarmışlardır. Müvekkil 2006 yılında uğramış olduğu iş kazası nedeniyle maddi-manevi tazminat talebinde bulunmak istiyor.
Dava açma süresi ile ilgili kısa bir araştırmada farklı sürelerle karşılaştım. Bazı yerlerde B.K. ya göre 10 yıl, bazı yerlerde işten çıktığı tarihten itibaren 5 yıl bazı yerlerde de 1 yıl deniyor.

2006 yılında iş kazası geçiren müvekkil 2009 yılında işten çıkarıldığına göre dava açma süresi bunların hangisidir?

Ne kadar maddi ne kadar manevi tazminat talebinde bulunmalıyım?

Yardımlarınız için şimdiden teşekkürler, iyi çalışmalar..

Umarım Yardımcı olur.

T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
Esas: 1992/6505
Karar: 1993/1074
Tarih: 02.02.1993
İlgili Maddeler:
İlgili Kavramlar: manevi tazminat davasında zamanaşımı süresi, meslekte kazanma gücü kaybı
ÖZET : İşyerinde geçirdiği kaza nedeniyle uğradığı meslekte kazanma gücü kaybının zamanla arttığını öğrenen işçinin açtığı manevi tazminat davası, bir yıllık zamanaşımının aşıldığı gerekçesiyle reddedilemez. Çünkü bu tür davalar hizmet aktine dayalıdırlar ve 10 yıllık zamanaşımına tabidirler. DAVA : Davacı, iş kazasından doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği reddetmiştir.
Hüküm, süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı, davalıya ait işyerinde çalışırken geçirdiği iş kazası sonucu evvelce belirlenen meslekte kazanma gücünü kayıp oranının zaman içinde arttığını ileri sürerek artan maluliyeti nedeniyle manevi tazminat istemiştir.
Mahkemece, davacının artan maluliyeti öğrendiği tarihten itibaren 1 yılık zamanaşımının geçmiş olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bu tür davalar hizmet akti ilişkisinden kaynaklanmamakta olup, BK`nin 125`inci maddesi hükmünce 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Bu nedenle işin esası incelenerek sonucuna göre bir karar vermek gerekirken 1 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiğinden söz edilerek davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir. O halde karar bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan sebeple BOZULMASINA, 02.02.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Sayın Hicran;
Maddi tazminat talebiniz ne kadar fazla olursa davanızın red veya kısmen kabulü hainde karşı tarafın avukatı varsa ödeyeceğiniz avukatlık ücreti de fazla olacaktır. Yani nispi dir. bu hususuda göz önünde bulundurunuz.
işçi 13,5 aylık maaş alamadı sanırım alamadığı ücret hesaplanabilir kendisinin ödediği varsa hastane masrafları ilaç masrafları hesaplanarak toplam maddi tazminat talebinde bulunulabilir kannatindeyim.
Ayrıca site içinde arama yaparsanız bir çok üyenin bu konuda yargıtay kararı sunduğu cevapları buldum '' iş kazasından doğan maddi manevi tazminat davası'' şeklinde arama yapabilirsiniz size yardımcı olabileceğini düşündüğüm başkaca kararlarda mevcut.

Sayın ZLM,

Bahsedilen konu husunda değindiğiniz maaş durumu hakkında değinmek istediğim bir nokta olacak; 13,5 ay rapor alan çalışan, çalışmadığı süreler boyunca SSK'dan parasını alır.O yüzden tazminatı talep ederken maaş miktarını baz almak doğru olmaz kanaatindeyim.Ayrıca iş kazası olduktan sonra iş müfettişlerinin olay yerinde hazırlamış olduğu rapor ve işverenin kusur oranı da tazminat davasında etkili olacaktır diye düşünmekteyim.

Sayın meslektaşlarım, cevaplarınız ve ilginiz için çok teşekkür ederim. Evet, raporlu olduğu süre içinde ssk müvekkile maaşının belli oranında ödeme yapmış. Müvekkil ssk lı olduğundan hastane masrafları da bu şekilde karşılanmış ancak kendisinin de yaptığı masraflar ayrıca var. Manevi tazminat talep edemez miyim. Müvekkilin gözünde ciddi bir kusur oluşmuş durumda ve şuan işten çıkarılmış durumda ve gözündeki kusur mesleğini yapmaya engel nitelikte..Hiç böyle bir dava açmadım bu nedenle miktar belirlemekte sıkıntı yaşıyorum. Çok az ya da çok fazla bir miktar belirlemek istemiyorum. Ayrıca aynı işyerinde çalışan işçilerde meslek hastalığı oluşuyor, madende çalışıyorlar ve ciğerleri zaman içinde kum doluyor, bunlar için ne yapabiliriz, malulen emekli olabilmeleri için şartlar nelerdir, ya da onlar tazminat talep edebilir mi? İyi çalışmalar..

Çalışamadığı 13,5 aylık dönem için geçici iş göremezlik tazminatı ve ayrıca gözündeki kusurda mesleğini yapmaya engel teşkil ettiği içinde iktisadi geleceği sarsılmış olmasından dolayı kalıcı iş göremezlik tazminatı isteyebilirsiniz. Bunlara ek olarak hastane masraflarını da isteyin.Ayrıca işçinin gözünün işlevini kaybetmesinden dolayı yaşadığı elem acı ve ızdırabın giderilmesi için manevi tazminatta isteyin..

[FONT='Verdana','sans-serif']Sayın Hicran;[/font]
[FONT='Verdana','sans-serif']Konu ile ilgili olarak önemli bir husus; İşveren hizmet akdini bildirimsiz mi fesh ediyor? Kıdem tazminatı almış mı çalışan ve toplam çalışma süresi ne kadar? Bence tazminatın miktarından önce tazminat davasını açıp açamayacağınızı ya da açtığınız taktirde kazanma ihtimalinizin ne olduğunu araştırmalısınız. Bilgileri net verirseniz eğer size yardımcı olmaya çalışacağım.[/font]
[FONT='Verdana','sans-serif'][/font]
[FONT='Verdana','sans-serif'][/font]
[FONT='Verdana','sans-serif']İŞVERENİN HAKLI NEDENLE DERHAL FESİH HAKKI[/font]
[FONT='Verdana','sans-serif']MADDE 25. -[/font][FONT='Verdana','sans-serif'] Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: [/font]
[FONT='Verdana','sans-serif']I- Sağlık sebepleri: [/font]
[FONT='Verdana','sans-serif']b) İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda. [/font]
[FONT='Verdana','sans-serif'](a) alt bendinde sayılan sebepler dışında işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17 nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74 üncü maddedeki sürenin bitiminde başlar. Ancak işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemez.[/font][FONT='Verdana','sans-serif'] [/font]

işveren iş akdini krizden etkilenmeleri nedeni ile bir tebligat imzalatarak fesh ediyor. Onunla birlikte 100 işçi işten çıkarıldı. Kıdam tazminatı yönünden şimdilik bir sorun yok gibi gözüküyor, ödeyeceklermiş. Müvekkil işe 2005 yılında girmiş 2006 yılında iş kazası geçirmiş, 2009 yılında da kriz gerekçesiyle iş akdi fesh edilmiş. Diğer meslekdaşların cevaplarından ve yaptığım araştırmadan maddi manevi tazminat davası açabileceğimi düşündüm ve miktarı belirlemek istedim. Müvekkil de benden cevap bekliyor.

Sayın Hicran Konu ile ilgili olarak şu yorumlara ulaştım; umarım yardımcı olur size
tazminatı siz belirlemeyeceksiniz kısmi dava açarsınız dosya bilirkişiye gider işgöremezlik derecesine göre çıkan hesaba dayanarak ek davanızı açarsınız.Ben size öncelikle kazanın olduğu yerdeki SSK il müdürlüğüne başvurarark kazayı bildiren bir dilekçe yazın . (dileçe örneğini internetten bulabilrisiniz sanıyorum ) bu dilekçede kazanın tespitini talep etmeniz ve işverenin ksurlu olduğunu ( daha doğrusu kaza geçiren işçinin bir kusuru olmadığını belirtmeniz gerekiyor ). yine maluliyet oranının da tespitini yine burada talep edin Ayrıca eğer malulen emekliliğe hak
edebiliyorsa bunu da talep ettiğiniz bildirin. kaza tarihinden itibaren birikmiş olan ve bu zaman dek verilmiş olması gereken aylıklarını da ödemesini SSk dan talep edebilrsiniz.,
Tazminat uramış olduğu zarar ve gelecekteki etkileri dahilinde müfettişlerin incelemesi sonucunda belirlenebilir hakim de olayın bütün ayrın tılarını göz önünde bulundurarak belirleyebilirsiniz.
Aynı dava bende de var. 2003 senesinde açtım ve hala devam ediyor. Müvekkille görüştükten sonra SSK 'ya başvuru yaptık. Aynı anda maddi manevi tazminat davası açıp ve yine Savcılığa suç duyurusunda bulunduk. SSK maluliyet ve kusur oranlarını belirleyip işçiye maluliyet oranına göre maluliyet ayşığı ödemektedir. SSK ya başvuru yaparken geçici iş göremezlik ödeneği taleop etmeyi unatmayın. Ayrıca SSK maddi zararın büyük bir kısmını işçiye ödeyecek ve peşin sermaye değeri oranında işveren rücuda bulunacaktır. bu yüzden maddi tazminat davasının miktarını çok yüksek tutmayın. çünkü peşin sermaye değeri maddi tazminattan mahsup edilecektir. Fazlaya ilişkin hakları saklı tutarak kısmi dava açmanız daha uygun olacaktır.

Bu olayda asıl önemli husus manevi tazminattır. Manevi tazminat bölünebilir nitelikte olmadığından kısmi olarak açmanız mümkün değil ve talep edeceğiniz miktarı baya yüksek tutmanız uygun olacaktır. Bu konuda çok miktarda Yargıtay İçtihadı mevcut. Yeni olanlarını inceleyerek manevi tazminat miktarını belirleyebilirsiniz.

Maddi tazminat yönünden haklarınızı saklı tutarak tabi bir mikatar belirleyin daha sonra bilirkişi hesap yönünden inceleme yaptıktan sonra davanızı ıslah edersiniz..