boş çekin yırtılması ve bankanın çek yaprağı bedelleri kadar paraya el koyması

Müvekkilim sinirlenip 5 adet boş çek yapraklarıını yırtmıştır. Banka bize çekleri getirmezsen çek yaprakları bedelleri kadar paranı vermeyiz, dava aç demişlerdir. Nasıl bir yol izlemeliyim.

çek yaprakları kıymetli evrak niteliğindedir ve banka müşterisi istediği gibi yırtamaz. banka müvekkiliniz hakkında suç duyurusunda bulunabilir ve hakkında idari para cezası çıkacaktır. fakat bankanın çek bedeli kadar parayı sana vermeyiz derken ne demek istediğini anlamadım. ne miktarı hangi çek yaprağı bedeline el koyacaklardır.

Banka çalışanları çeklerin yandığını söyleyerek mahkemede dava aç demiş.

T.C.
YARGITAY
Onbirinci Hukuk Dairesi
Esas No : 2005/5775
Karar No : 2006/6299
Tarih : 29.5.2006


ÇEK YAPRAĞININ İPTALİ TALEBİ ( Keşide Edilmemiş ( Boş ) Çek Yaprakları İle İlgili Zayi Nedeniyle İptal Davası Açılamayacağı )
ZAYİ NEDENİYLE İPTAL DAVASI ( Keşide Edilmemiş ( Boş ) Çek Yaprakları İle İlgili Zayi Nedeniyle İptal Davası Açılamayacağı )
KISMEN DOLDURULMUŞ VEYA SADECE İMZALANMIŞ ÇEK ( Tedavüle Çıkarılması Mümkün ve Geçerli Olup Böyle Bir Çek Nedeniyle Hamil İptal Davası Açabileceği )
RIZA HİLAFINA ELDEN ÇIKAN ÇEK ( Keşideci Muhatap Bankayı Ödemeden Men Edebileceği Gibi Menfi Tespit Davası da Açabileceği )




ÖZET :

Davacı, imzasız tamamen boş, tedavüle konmamış üç adet çek yaprağını kaybettiğini ileri sürerek iptalini istemiştir. Davacı, imzasız tamamen boş üç adet çek yaprağını kaybettiğini iddia ederek iptallerine karar verilmesini talep etmiştir. Çek kısmen doldurulmuş veya sadece imzalanmış olması halinde tedavüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup böyle bir çek nedeniyle hamil iptal davası açabilir. Rızası hilafına çeki elinden çıkan keşideci ise muhatap bankayı ödemeden men edebileceği gibi menfi tespit davası da açabilir. Keşide edilmemiş, çek vasfında olmayan tamamen boş çek yaprakları tedavüle konmuş sayılamayacağından zayi nedeniyle iptal davasına konu edilemez.


DAVA :

Hasımsız olarak açılan davada Küçükçekmece Asliye 2. Hukuk Mahkemesi'nce verilen 27.10.2004 tarih ve 2004/445 - 2004/814 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi S.ç. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:


KARAR :

Davacı vekili, 3 adet çek'i üzerine bir tutar, keşide tarihi ya da imza atmadan boş olarak kaybettiğini, bankaya bilgi verdiğini, ancak iptal kararı istendiğini, bulanların meblağ yazıp işlem yapmasından endişe duyduğunu ileri sürerek iptallerini talep ve dava etmiştir.

Mahkemece, dosya kapsamına ve toplanan kanıtlara göre 3 aylık ilan süresi içinde iki çek için başvuru yapılmadığı, biri için başvuru geldiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

1- Davacı, imzasız tamamen boş, tedavüle konmamış üç adet çek yaprağını kaybettiğini ileri sürerek iptalini istemiş olup, mahkemece, bunlardan iki çek'in ilan süresi içinde ibraz edilmediği gerekçesiyle iptaline; diğer çek' in ibraz edildiği gerekçesi ile bu çek bakımından istemin reddine karar verilmiştir.

TTK'nun 730/1-20. madde ve bendi yollamasıyla aynı kanunun 592'nci madde hükmü uyarınca bir çek'in kısmen doldurulmuş ya da sadece imzalanmış olması halinde, tedavüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup, böyle bir çek için 669'uncu vd maddeleri uyarınca, iptalini isteme hakkı sadece hamile aittir. Böyle bir iddiaya sahip keşideci, aynı kanunun 711/son madde hükmü uyarınca muhatabı çeki ödemekten men edebileceği gibi, elinden rızası hilafına çıkan, bir başka anlatımla imzasını içeren ve fakat kaybettiği çekin bedelinin kendisinden istenmesi halinde, aynı kanun'un 704'üncü madde hükmüne dayanarak borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açma olanağına sahiptir.

Diğer yandan, henüz keşide edilmemiş, çek vasfında olmayan tamamen boş çek yaprakları tedavüle konmuş sayılamayacağından, hesap sahibi tarafından zayi nedeniyle iptal davası açılmayacağı, ele geçirenlerce imzalanıp doldurulması sonrasında, çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabileceği, bu nedenle boş çek yapraklarına dayanarak iptal isteminde bulunmakta hukuki yarar bulunmadığı gerekçesiyle, istemin reddine karar verilmelidir.

Dava konusu bir çek'in ibraz edildiği gerekçesi ile istemin reddine karar verilmiş olup, aynı sonuca yukarıda açıklanan gerekçelerle varılması gerekir ise de, hüküm sonucu itibariyle doğru olmuştur.

Ne var ki, davacının dava dilekçesinde sıraladığı çek'lerden ikisi için yukarıda açıklanan gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi,gerekirken, bu iki çek bakımından iptal kararı verilmesi doğru olmamış, çekişmesiz yargıya ilişkin bu tür davaların niteliği karşısında, temyiz eden davacı da olsa, davanın kısmen kabule ilişkin hüküm bozulması gerekmiştir.

2- Zayi edildiği öne sürülen dava konusu çek'lerden birinin yasal hamili olduğunu iddia ederek ortaya çıkan üçüncü kişi nedeniyle TTK'nun 675'inci maddesi hükmünün uygulanabilmesi için, hamilin bu davayı açmış olması gerekir. Oysa, bu davayı hamil açmamış olup, dava sırasında ortaya çıkan çek için yazılı şekilde hüküm kurulması da kabul şekli bakımından doğru görülmemiştir.

Diğer yandan, yapılan son ilanda da TTK'nun 673'üncü maddesinde öngörülen asgari 3 ay olarak verilen sürenin 09.10.2004 tarihinde dolmasından sonra, 27.10.2004 tarihinde yapılan başvuru ile anılan bir çek ortaya çıkmış olup, aynı kanunun 676/1 'inci madde hükmü uyarınca, iptal kararı verilebilmesi yine, hamilin bu davayı açmış olmasına bağlıdır. Bu itibarla, anılan bu çek bakımından mahkemece, yazılı şekilde hüküm kurulması da yine kabul şekli bakımından bu yönden de doğru bulunmamıştır.


SONUÇ :

Yukarıda açıklanan nedenlerle, hükmün BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 29.05.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
Ondokuzuncu Hukuk Dairesi
Esas No : 2002/4495
Karar No : 2003/1319
Tarih : 21.2.2003


ÇEK İPTALİ DAVASI (Çekin İptalini Ancak Lehdar Veya Hamilin İsteyebilmesi-Keşidecinin İse Bu Hakka Sahip Olamaması)
DAVAYA MÜDAHALE (Hasımsız Olarak Açılan Davaya Müdahale Dilekçesi Verilmesinin O Kişiye Taraf Sıfatı Kazandırmaması)
ÇEKİ ÖDEMEDEN MEN ETME (Zayi Olan Çekte Kanunun Keşideciye Muhatabı Ödemeden Men Etme İmkanını Tanımış Olması)




ÖZET :

Keşidecinin çeki zayi etmesi halinde TTK.nun 711/son maddesinin keşideciye tanıdığı imkan, muhatabı çeki ödemekten men etmektir. Çekin iptalini lehdar veya hamil isteyebilir. Keşidecinin, çek iptali davası açma hakkı bulunmadığından ve çek hamili ortaya çıktığından, davanın konusuz kaldığından karar oluşturulmasına yer olmadığına karar verilmesi gerekir. Hasımsız olarak açılan davaya müdahale dilekçesi verilmesi o kişiye taraf sıfatı kazandırmaz.


DAVA :

Taraflar arasındaki çek iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı, davalı müdahil vekilince de duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan kimse gelmemiş olduğundan incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçelerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:


KARAR :

Davacı Taner 26.2.2001 tarihli dilekçesi ile hasımsız olarak açtığı bu davada arabanın torpido gözünden iki adet boş imzasız çek yaprağının çalındığını belirterek çeklere ödeme yasağı konulmasını, çeklerin iptalini ve çeklerle borçlu olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir.

Mahkemece, ibrazı halinde çek bedellerinin ödenmemesi için tedbir kararı verilmiş, bunun üzerine Zeki çeklerin hamili olduğunu ve ticari ilişki nedeniyle keşideci tarafından kendisine verildiğini ileri sürerek ödeme yasağının kaldırılmasını istemiştir.

Mahkeme menfi tespit davası gibi inceleme yaparak, çeklerdeki imzanın davacının eli ürünü olduğundan davanın reddine, % 40 tazminatın davacıdan alınarak müdahile verilmesine karar vermiş, hüküm davacı vekili ile müdahil vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Keşidecinin çeki zayi etmesi halinde TTK.nun 711/son maddesinin keşideciye tanıdığı imkan, muhatabı çeki ödemekten men etmektir. Çekin iptalini lehdar veya hamil isteyebilir. Keşidecinin, çek iptali davası açma hakkı bulunmadığından ve çek hamili ortaya çıktığından, davanın konusuz kaldığından karar oluşturulmasına yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, yargılamaya devam edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetli olmadığı gibi, hükmün taraflara yönelik olarak kurulacağı, davanın hasımsız olarak açıldığı, Zeki'nin davaya müdahale dilekçesi vermesinin ona taraf sıfatı kazandırmayacağı da gözetilmeden hüküm kurulması da kabul şekli itibariyle doğru görülmemiştir.


SONUÇ :

Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre müdahil vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine 21.2.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Alıntı: Yazan NAZ80 Banka çalışanları çeklerin yandığını söyleyerek mahkemede dava aç demiş.

Alıntı: Yazan NAZ80 Müvekkilim sinirlenip 5 adet boş çek yapraklarıını yırtmıştır. Banka bize çekleri getirmezsen çek yaprakları bedelleri kadar paranı vermeyiz, dava aç demişlerdir. Nasıl bir yol izlemeliyim.

Bankayla müşterisi arasında çek anlaşması yapılır ve bunun sonucu olarak müşteriye çek karnesi verilir.Acaba anlaşmaya sorduğunuz olayla ilgili
bir hüküm konulmuş olabilir mi ? Zannetmem.Kaldı ki böyle bir hüküm konulsa bile geçersiz olması gerekir. Kanaatimce banka keyfi davranmaktadır.Eklemiş olduğum yargıtay kararlarından yola çıkarak söylebilirim ki çek yapraklarının iptalini isteme hakkınız bulunmamaktadır.Ayrıca doktrini esas alarak diyebilirim ki :Tedavüle sürülmemiş cek yapraklarının birşekilde yok olması nedeniyle; Bankanın çek hesabındaki paranın bir bölümüne el koyma hakkı yoktur. Somut olaya göre ;Çek yapraklarının iptali de istenemeyeceğine göre ; Bankaya karşı dava açabilirsiniz diyebilirim.

Muhatap banka, talep halinde, her çek yaprağı için 370 YTl ödemekle yükümlüdür. Bu nedenle çek yapraklarını kullanmadığını, yırtıp attığını müvekkiliniz ispatlamadan teminat niteliğindeki (370x5) parayı bankadan çekemez.

410 YTl oldu dıye bılıyorum her çek yapragı için

çekin kıymetli kağıt bedelini almak için herhangi bir süre öngörülmüş mü?

sayın meslektaşım, nacizane bir tavsiyede bulunmak isterim. üçüncü kişi sizin o çeki kendisine verdiğiniz ve çekleri kaybetmiş olduğu iddiası ile çek iptali davası açabilir.çekler mahkeme kararı ile iptal edilir ve sizde teminatınızı iade alırsınız.

yılbaşından itibaren 435 ytl oldu
saygılarımla

Uygulamada bazı bankalar çekin hamili tarafından bankaya hitabenyazılan ve çek hamili olduğu çek bedelinin tahsil edildiği ve çekin imha edildiğini belirten dilekçeye istinaden blokeyi kaldırabiliyorlar.