Aynı Karara Karşı Hem Temyiz Hem İtiraz Olamayacağına Göre

İdare mahkemesinin kurul olarak bakması gerekirken tek hakimle sonuçlandırdığı ve gerekçeli kararında kanun yolu olarak bölge idare mahkemesine itirazı gösterdiği bir kararına karşı diğer temyiz nedenleri bir kenara bırakılırsa,sadece bu nedene dayalı olarak Danıştay'da temyiz mi yoksa Bölge İdare Mahkemesi'nde itiraz yoluna mı başvurulmalı?

TERSTEN YORUMLANABİLECEK BİR KARAR, AMA İŞİNİZE YARAR MI BİLMİYORUM?

(2576 S. K. m. 7) (213 S. K. Mük. m. 298) (4458 S. K. m. 242)

İstemin Özeti: Davacı Şirket adına tescilli 30.10.2001 gün ve 22727 sayılı beyanname muhteviyatı eşyanın beyan edilen kıymetinin düşük bulunduğundan bahisle, <aynı eşyanın satış bedeli> yöntemi uygulanmak suretiyle yapılan gümrük vergisi ve katma değer vergisi ek tahakkukuna vaki itirazın reddine dair işlemi; ithal edilen eşyanın kıymetinin belirlenmesinde, öncelikle satış bedelinin esas alınması; satış bedelinin esas alınması için gerekli koşulların mevcut olmadığının tespit edilmesi halinde de sırasıyla diğer yöntemlere başvurulması gerektiği; olayda ise, satış bedeli yönteminin uygulanmama nedenleri somut olarak ortaya konulmadan, bir sonraki kıymet belirleme yöntemine geçilmesinde isabet bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden İstanbul Yedinci Vergi Mahkemesinin 14.7.2003 gün ve E:2000/2524; K:2003/2343 sayılı kararının; denetim elemanınca yapılan yurt dışı kıymet araştırması sonucunda noksan beyan edildiği tespit edilen eşya kıymetine isabet gümrük vergilerinin yükümlüsünden istenilmesinde hukuka aykırı bir husus olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Tetkik Hakimi Hamit YUMUK'un Düşüncesi: 2576 sayılı Kanunun 7'nci maddesi hükmüne göre, davanın konusu olan miktara nazaran, uyuşmazlığın tek hakimle çözümlenmesi gerekirken, heyetçe karar verilmiştir.

Bu nedenle, temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Sefer YILDIRIM'ın Düşüncesi: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.

Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Temyiz başvurusu; davacı Şirket adına tescilli 30.10.2001 gün ve 22727 sayılı beyanname muhteviyatı eşyanın beyan edilen kıymetinin düşük bulunduğundan bahisle, <aynı eşyanın satış bedeli> yöntemi uygulanmak suretiyle yapılan gümrük vergisi ve katma değer vergisi ek tahakkukuna vaki itirazın reddine dair işlemi iptal eden vergi mahkemesi kararının bozulması istemine ilişkindir.

2576 sayılı Kanunun 3410 sayılı Kanunun 2'nci maddesiyle değişik 6'ncı maddesinde; genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalarla, bu konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davaların ve diğer kanunlarla verilen işlerin vergi mahkemelerince; 4577 sayılı Kanunun 3'üncü maddesi ile değişik 7'nci maddesinin 2'nci fıkrasında da, 6'ncı maddenin (a) ve (b) bentlerinde belirtilen uyuşmazlıklardan kaynaklanan toplam değeri bir milyar lirayı aşmayan davaların, vergi mahkemesi hakimlerinden biri tarafından çözümleneceği hükmüne yer verilmiş; aynı Kanunun 4'üncü maddesi ile değişik Ek 1'inci maddesinde ise, bu Kanunun tek hakimle çözümlenecek davalara ilişkin 7'nci maddesindeki parasal sınırların; her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, önceki yılda uygulanan parasal sınırların, o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298'inci maddesi hükümleri uyarınca Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle uygulanacağı belirtilmiştir.

Diğer taraftan, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 242'nci maddesinde, yükümlülerin kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri için tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ilgili gümrük idaresine verecekleri bir dilekçe ile düzeltme talebinde bulunabilecekleri; düzeltme taleplerinin ilgili gümrük müdürlüğünce otuz gün içinde karara bağlanarak yükümlüye tebliğ edileceği; kişilerin düzeltme taleplerine ilişkin kararlara, idari kararlara, gümrük vergilerine ve cezalara karşı yedi gün içinde, kararı alan gümrük idaresinin bağlı bulunduğu gümrük başmüdürlüğü nezdinde itirazda bulunabilecekleri; gümrük başmüdürlüğüne intikal eden itirazların otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edileceği; gümrük başmüdürlüklerinin kararlarına karşı işlemin yapıldığı gümrük müdürlüğünün bulunduğu yerdeki idari yargı mercileri nezdinde dava açabilecekleri hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen hükümlere göre, gümrük vergileri ile gümrük para cezalarında, idari davaya konu olabilecek işlem, verginin tahakkukuna veya para cezasının kesilmesine ilişkin işlemler değil; vergi tahakkukuna veya ceza kesme işlemine karşı, Gümrük Kanununun 242'nci maddesinde öngörülen usullere göre yapılacak itiraz üzerine, yine aynı maddede yazılı mercilerce tesis edilecek olumsuz işlemdir. Davanın, 2576 sayılı Kanunun 7'nci maddesi uyarınca, heyet tarafından mı yoksa tek hakim tarafından mı görüleceği ise, itiraz üzerine verilen kararda yazan miktara göre belirlenecektir.

Olayda ise; davacı adına, toplam 5.044.202.000 lira ek gümrük vergisi ve katma değer vergisi tahakkuk ettirildiği, düzeltme başvurusunun reddi yolundaki işleme yapılan itiraz üzerine tahakkukun 3.567.200.000 lira olarak düzeltilerek onanmasına karar verildiği, söz konusu kararın iptali istemiyle açılan davada, Mahkemece, dava konusu edilen işlemin, itirazın kısmen reddine ilişkin işlem olduğu dikkate alınmaksızın, ara kararı ile davalı idareden, davacıdan istenen gümrük ve katma değer vergisi miktarı sorularak, verilen yanıt üzerine heyet halinde karar verilmiştir.

Vergi mahkemesi hakimlerinden biri tarafından verilen kararlara karşı yapılan başvuruların bölge idare mahkemelerince; kurul halinde verilen kararlara karşı yapılanların ise, Danıştay’ca incelemeye tabi olması nedeniyle, mahkemelerce, Kanunun öngördüğü parasal sınırlar gözetilmeksizin kurul halinde verilecek kararların, kamu düzenine ve açıklanan yasa hükümlerine de aykırı düşeceği kuşkusuzdur.

Bu bakımdan; davaya konu işlem nedeniyle davacıdan takip edilebilecek vergi tutarı olan 3.567.200.000.-lira, karar tarihi itibarıyla kanunda öngörülen parasal sınır olan 3.780.000.000.-lirayı aşmadığı cihetle, yukarıda anılan madde hükmüne göre, dava hakkında, tek hakimle karar verilmesi gerekirken, kurul halinde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.

Sonuç: Bu nedenle, temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kararının 2577 sayılı Kanunun 49'uncu maddesinin 1'inci fıkrasının (c) bendinde yer alan, usul hükümlerine uyulmamasının bozma sebebi olduğuna dair hüküm uyarınca bozulmasına, bozma kararı üzerine Mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 12.12.2005 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)