Mülk davasını İngiliz çift kazandı

1974'te Kuzey'deki evini terk etmek zorunda kalan bir Kıbrıslı Rum, arazisinin bir bölümüne villa inşa eden İngiliz çifti aleyhine açtığı davayı kaybetti.
Meletis Apostolides adlı Rum mimar, Güney Kıbrıs mahkemesinde İngiliz çift aleyhine aldığı kararı İngiltere'de uygulatmak için İngiliz Yüksek Mahkemesi'ne başvurmuştu.
İngiliz çifti İngiltere Başbakanı Tony Blair'in eşi Cherie Booth'un savunduğu davada Yüksek Mahkeme Avrupa Birliği yasalarının Kuzey'de geçerli olmaması nedeniyle, bu kararın İngiltere'de uygulanamayacağına hükmetti.
Karar iki yıldır, Kuzey'deki evlerini kaybetme korkusu yaşayan binlerce yabancı ve Kıbrıslı Türk'e rahat bir nefes aldırırken, Rum avukatlar temyize gideceklerini söylediler.
Kıbrıs sorununun en önemli başlıklarından biri olan ve Türkiye'yi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde mahkûm ettiren mülkiyet meselesini yeni bir platforma taşıyabilecek olan davayı, İngiliz Linda ve David Orams çifti kazandı.
Dava aslında Ada'daki tarafların şimdiye dek giriştikleri en ciddi hukuk savaşlarından biriydi.
Rum başvuru sahibi, kendi ülkesinde aldığı kararı İngiltere'de uygulatmayı başarabilseydi, Kuzey Kıbrıs'ta ev satın alan ve sayıları 10 bine yaklaştığı söylenen yabancılar mülklerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktı.
Aynı şekilde Kuzey Kıbrıs'ta evi bulunan ve Avrupa Birliği vatandaşı olan Kıbrıslı Türkler de evlerini kaybedebilecekti.

Kıbrıslı Rum mimar Apostolides 2003'te kapılar açılınca, yani sınır geçişleri serbest bırakılınca Kuzey Kıbrıs'a geçip Girne'deki evine gitti. Ancak köyündeki evininin yıkıldığını yerine havuzlu bir villa inşa edildiğini gördü. Apostolides bunun üzerine Rum mahkemesine dava açtı.
Mahkeme Kasım 2004'te ev sahibi İngiliz çift aleyhinde bir karar aldı ve evin derhal yıkılmasını arazinin iade edilmesini ayrıca Rum mimara 10 bin sterlin tazminat ödenmesini kararlaştırdı.
Ancak Ada'nın bölünmüş olması nedeniyle kararın Kuzey Kıbrıs'ta uygulanması mümkün olmadığı için Apostolides, Avrupa Birliği yönetmeliklerine dayanarak İngiltere'de dava açtı.
Rum avukatlar, bir Avrupa Birliği üyesinde alınan mahkeme kararının belli koşullarla diğer üyelerde de geçerli olmasını öngören Brüksel Sözleşmesi'ne atıf yaparak Orams çiftinin İngiltere'deki mal varlıklarına el konulabileceğini savundular.
Ancak aylar süren dava sonuçlandı ve İngiltere Yüksek Mahkemesi benzer davalara emsal oluşturabilecek kararını açıkladı. Mahkeme, Rumların Avrupa Birliği'ne girerken imzaladıkları, birlik yasalarını Kuzey Kıbrıs'ta geçici olarak askıya alan 10'uncu protokole atıf yaparak Rum mahkemesinin kararının İngiltere'de uygulanamayacağına hükmetti.
Yargıç başka bir ifadeyle Kıbrıs Rum mahkemesinin Kuzey'de yetkisi olmadığını, bu topraklarda müktesebat askıya alındığı için İngiliz çifti aleyhinde İngiltere'de işlem yapılamayacağını bildirdi.
Mahkeme Linda Orams'ın 800 bin sterlin tutan mahkeme masraflarının dörtte üçünün Rum başvuru sahibi tarafından ödenmesini de hükme bağladı.
Mahkeme ayrıca İngiliz çifte yeterince kendilerini savunma hakkı tanınmadığına hükmetti, Rum başvuru sahibine temyiz yolunun açık olduğunu açıkladı.
Temyiz davasının altı ay içinde başlayabileceği belirtiliyor. Linda Orams kararın açıklanmasından sonra sadece kendileri için değil tüm Kıbrıslı Türkler için mücadele verdiklerini söyledi.
"Çok sıkıntılı bir dönem geçirdik. İki yıldır devam eden bir dava. Bizi çok etkiledi. Gerçi temyize gideceklerini söylüyorlar ama umarım bu iş artık kapanır. Sonuçta böyle bir kararın çıkması bizi çok sevindirdi. Sadece bizim için değil Kuzey Kıbrıs'taki birçok kişi; hem Türk hem de yabancı için sıkıntılı bir dönem oldu" diyen Orams, "Birçok kişi istemeden kendini Kıbrıs meselesinin içinde buldu. Mülkiyet sorunu siyasi bir sorun. Siyasetçiler tarafından çözülmesi gerekir. İnsanlar birbirlerini cezalandırmaya kalkmamalıdır. Biz sadece kendimiz için değil şimdiye kadar görmezden gelinen, 30 yıldır yok sayılan Kıbrıslı Türkler için de mücadele ettik. Umarım bu kararla artık hak ettikleri ilgiyi görürler" dedi.
http://www.bbc.co.uk/turkish/europe/story/2006/09/060906_cyprus_property.shtml

Kıbrıslı Rum Meletis Apostolides KKTC'deki eski toprağı üzerine ev inşa ettikleri gerekçesiyle İngiliz Orams çifti hakkında Rum kesiminde açtığı ve çiftin İngiltere'deki mallarına el konulması istemiyle İngiliz Yüksek Mahkemesi'ne taşınan davanın, Orams'lar lehine sonuçlanması bugün Rum basınında geniş yer buldu. Kararın KKTC'deki eski Rum mallarının akıbetine pek çok olumsuz etkisi olacağı yorumunda bulunan gazeteler haberi manşetlerine çekti.
Rum Politis gazetesi "Orams Davası Kargaşaya Kapı -İşgal Bölgelerindeki Kıbrıs Rum Mal Pazarı Yeniden Açılıyor" başlığı ile verilen haberde, KKTC'deki eski Rum mallarının akıbetine pek çok olumsuz etki yapmasının muhtemel olduğunu yazdı. İngiliz Yüksek Mahkemesi, Orams çiftinin Lapta'daki evlerini yıkmaları ve Apostolidi'ye tazminat ödemelerini öngören Rum Mahkemesi kararının yerine getirilmemesi başvurularını kabul etmekle kalmayıp Meleti Apostolidi'den mahkeme masraflarının yüzde 75'ini ödemesini istedi.
Habere göre, İngiliz Mahkemesi'nin kararı Kıbrıs'ın AB'ne Katılım Anlaşması'nın Avrupa müktesebatının kuzey bölgelerinde uygulanmasının ertelenmesini öngören 10. Protokolü'ne yine kendisinin (Mahkemenin) getirdiği yoruma dayanıyor. Bu bağlamda mahkeme, AB üyesi başka bir ülkenin mahkeme kararını, müktesebatın uygulanmadığı bir bölgede cereyan eden bir dava için uygulamada yetki sahibi olmadığı hükmüne varıyor. Mahkemesi'nin kararı tam da bu noktaya dayanıyor ve işgal bölgelerindeki Kıbrıs Rum mallarının AB vatandaşlarına satışlarını etkileyecek bir davadaki olumsuz gelişmeyi teşkil ediyor. Bu itibarla Mahkeme'nin kararı Meleti Apostolidi ve genel olarak Kıbrıslı Rum göçmenler lehine saptamalar içeren pek çok nokta içeriyor.
"Yolun sonu değil, Avrupa Adalet Divanı'na götürülmeli"
Rum Başsavcısı Petros Kliridis, dünkü mahkeme kararının yolun sonu olmadığını, durumun Lüksemburg'da Avrupa Adalet Divanı önünde (prosedürler 3 yıl sürebilir) belirleneceğini kaydetti. Kliridis şöyle konuştu: "İngiliz mahkemesi, mahkemenin elindeki, üye bir devletin mahkeme kararını başka bir üye devletin kaydetmesi ve yerine getirmesini güvence altına alan Avrupa tüzüğünün bu davada uygulanamayacağı hükmüne vardı. Bu da 10. Protokole getirilen yorumdan kaynaklandı. Ancak Avrupa müktesebatının işgal bölgelerinde uygulanmasının ertelenmesi; Kıbrıs Cumhuriyeti'ni, denetimi altında olmayan bir yerde müktesebatı hayata geçirme yükümlülüğünden kurtarmayı hedefliyordu. Bu bağlamda erteleme yalnız; başta ortaya konulan hedefle bağlantılı yorumlanmalıdır.
Avrupa Hukuku'nu ve AB kurallarının yorumunu yapma konusunda en yetkili merci Avrupa Adalet Divanı'dır, bu dava da incelenmek üzere Adalet Divanı'na havale edilmelidir.".
Kıbrıs Rum Kesimi Sözcüsü Hristodulos Paşardis kararın olumlu noktaları var
Rum Politis gazetesi ayrıca, Kıbrıs Rum Kesimi Sözcüsü Hristodulos Paşardis'in İngiliz Yüksek Mahkemesi kararının olumlu noktalarını öne çıkardığını bildirdi. Gazeteye göre Paşardis şunları söyledi: "Karardan; 1-sahte devlet toprağının Kıbrıs Cumhuriyeti içerisindeki toprak olduğu; 2-Kıbrıs mahkemelerinin Kıbrıs Cumhuriyeti'nin hükümranlık alanı içinde bulunan toprağın tamamı üzerinde yetki sahibi olduğu; 3-Kıbrıs Türk bölgesinde malı bulunan Kıbrıslı Rum mal sahiplerinin, mallarının sahibi olmaya devam ettiklerini; 4-sahte devletin yasalarının mal sahiplerini tapularından yoksun bırakamayacağını; 5-yerinden edilmiş Kıbrıslı Rumlara (gerçek tapu sahiplerine) ait arazi satın almayı planlayan kişilerin, başkasına ait malı ihlal ettikleri ve buna uygun muamele görmeleri gerektiği ortaya çıkıyor.".
Habere göre Paşardis bu dava konusunun, Orams çiftinin avukatlarının iddialarına rağmen, aslında Rum mahkemesinin kararı değil, bu kararın İngiltere'de uygulanması olanağıyla alakalı olduğunu öne sürdü. İngiliz Yüksek Mahkemesi'nin Rum mahkemesinin kararını uygulamada isteksiz davrandığını ve Kıbrıs Rum mallarını yasadışı olarak elinde bulunduranlara karşı aldığı kararları uygulama prosedürüne karışma yetkisi olmadığı beyanında bulunduğunu savundu.
"Karar, tersine çevrilmezse mülkiyet konusunda yıkıcı olacak"
Trajı yüksek gazetelerden Fileleftheros ise "Gaspçılara Arka -İngiliz Mahkemesi Kıbrıs Rum Mallarının İstismar Edilmesine Olanak Sağlıyor" başlığıyla yansıttığı haberde, İngiliz Yüksek Mahkemesi'nin Orams davasında; etkileri mülkler konusuna dokunan çok ciddi siyasi bir karar aldığını yazdı. Haber şöyle devam etti: "Kıbrıs Rum mallarının gasp edilmesinin yasadışı olduğuna işaret edilmesine rağmen Kıbrıs mahkemesinin bu davada aldığı kararı (malın iadesi, villanın yıkılması, tazminat) icra etme yetkisi olmadığı olduğu beyan ediliyor. İngiliz mahkemesinin kararı Türklere; alım-satımların yasadışı olmasına rağmen, bunun olumsuz etkilerine uğrama tehlikelerinin sınırlı olduğu konusunda Kıbrıs Rum malı gaspçılarını temin etme olanağı veriyor. İngiliz yargıcın davaya siyasi yaklaştığı ortadadır. Yargıç "Bu, uluslar arası bir sorun, kişisel mahkeme başvurularıyla çözülemez." Dedi."."
Mahi de "İngiliz Mahkemesi Gaspçıları Haklı Gösteriyor "başlığı altında, Rum Sözcü Hristodulos Paşardis'in dün; Rum yönetiminin, İngiliz Yüksek Mahkemesi'nin Orams davasında dün aldığı kararı; karar metnini inceledikten sonra yorumlayacağını açıkladı.
"Esasa-İlişkin (Mülkiyete) Yeni Davalar -İngiliz Mahkemesi Orams Çiftini Haklı Buldu" başlığını kullanan SİMERİNİ gazetesi, "periusia", "mülk" anlamına gelen kelimeyi "peri-usia" (esasa dair) şeklinde kullanarak tepkisini ortaya koydu. Rum Alithia da "Karar, Tersine Çevrilmezse Yıkıcı" başlığı ile aktardı haberi
ZAMAN