3. Kişi Bankaya Karşı Menfi Tespit Davası

Sayın Meslektaşlar,
Müvekkil şirket ile x Ltd. Şti. arasında eser sözleşmesi akdedilmiş, sözleşme anında x Ltd. Şti.'ne sözleşme bedelinin tamamını karşılayacak tutarda farklı vadelerde çekler keşide edilerek verilmiştir. x şirketi, sözleşmedeki edimini hiç yerine getirmemiş hatta işe dahi başlamamıştır. Fakat bu arada çeklerin vadeleri de yaklaşmıştır. Müvekkil şirket adına x şirketine karşı ihtiyati tebdir istemli menfi tespit davası açacağım.

Lakin, x şirketi, bu çekleri bankaya teminat göstererek kredi kullanmış olup, hali hazırda gayrifaal ve batak durumdadır. Bu itibarla lehdar x şirketine açacağımız menfi tespit davasının çok da bir anlamı olmayacaktır. Dolayısıyla bu davada, çekleri kredi karşılığı alan bankayı da davalı göstermeyi düşünüyorum. Zira lehdar, batak olduğundan anılan çek bedellerini ödeyip bankadan geri alması söz konusu değildir. Büyük ihtimalle banka tarafından takibe konu edilecektir.

Bu noktada, eski TTK'ya göre bankaya temlik cirosu yapılamayacağı, yine çekte rehin cirosunun geçerli olmamasından dolayı yetkili hamil olmayan bankanın takip hakkı bulunmadığını biliyorum. Fakat yeni TTK'da bu durumda herhangi bir değişiklik var mıdır?

x şirketi tarafından, kredi kullanımı sırasında bankaya teminat olarak verilen bu çeklerde rehin cirosu olup olmadığını henüz bilememekteyiz. Temlik yahut rehin cirosu olması, açacağım davada nasıl etki eder?

Değerli görüş ve önerileriniz için şimdiden teşekkür ediyorum.

Sayın Aktürk,

Alıntı: Yazan Av. Öznur Aktürk ... x şirketi, bu çekleri bankaya teminat göstererek kredi kullanmış olup, hali hazırda gayrifaal ve batak durumdadır... davada, çekleri kredi karşılığı alan bankayı da davalı göstermeyi düşünüyorum. ...Bu noktada, eski TTK'ya göre bankaya temlik cirosu yapılamayacağı, yine çekte rehin cirosunun geçerli olmamasından dolayı yetkili hamil olmayan bankanın takip hakkı bulunmadığını biliyorum. Fakat yeni TTK'da bu durumda herhangi bir değişiklik var mıdır? ...Temlik yahut rehin cirosu olması, açacağım davada nasıl etki eder?...

** Çeklerde rehin cirosu yapılamamasının mesnedi:
1- TTK m.707: "Çek, görüldüğünde ödenir..." __ 6102 sayılı TTK'daki karşılığı m.795'tir ("Çek görüldüğünde ödenir...") ve bir değişiklik söz konusu değildir.
+
2- TTK m.730'da TTK m.601'e atıf yapılmamış olmasıdır
( http://www.turkhukuksitesi.com/serh.php?did=3791 )
__ 6102 sayılı TTK'da m.818'de de(m.730'un karşılığı) 6102 sayılı TTK m. 689'a (m.601'in karşılığı) atıf yapılmamıştır. Bir değişiklik söz konusu değildir.

Bankaya rehin cirosu ile devri ispatlamanız halinde:
Yargıtay 11 HD, 24.03.2011 T., E: 2009/9455, K: 2011/3340: "davalının keşidecisi olduğu davaya konu çekin dava dışı Y____ Cam. Tic. ve San Ltd. Şti.nin davacı bankadan kullandığı kredinin teminatı olarak davacıya verildiği ve bu sebeple anılan şirket tarafından davacı Bankaya ciro edildiği dosya kapsamı ile sabit olup, esasen bu husus tarafların da kabulündedir. Mahkemece, cironun temlik cirosu ile davacı bankaya verildiği sonucuna varılmış ise de davaya konu çek bordrosunda çekin "teminat" olduğu yazılı olduğu gibi davacı Bankanın Bursa Hal Şubesinin 27.1.2009 tarihli yazısından da çekin dava dışı şirketin kullandığı kredinin teminatı olarak 11.11.2006 tarihinde bankaya verildiği bildirilmiştir. T.T.K.nun 730/1-4. maddesi uyarınca, poliçe ve bononun aksine, çekin rehin cirosuyla devri mümkün değildir. ( Bkz. Prof. Dr. S. Reisoğlu, Türk Hukukunda ve Bankacılık Uygulamasında Çek, 2003 Baskı, s.174 vd. ) Başka bir anlatımla, çekte rehin cirosunun bir geçerliliği bulunmamaktadır.

Bu durum karşısında, mahkemece, yukarda yapılan açıklamalar doğrultusunda, davaya konu çekin davacıya rehin cirosuyla verildiği açık olup, çekte rehin cirosunun geçerli olmayacağı, bu ciroyla çeki elinde bulunduran davacıya hak bahşetmeyeceği hususu nazara alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken..."

** Temlik cirosuyla ilgili kastınız; sanırım muhatap bankaya yapılan ciro ve 6762 sayılı TTK m.701/son (Muhatap lehindeki ciro yalnız makbuz hükmündedir; meğer ki, muhatabın birden fazla şubesi olup da ciro, çekin üzerine çekildiği şubeden başka bir şube üzerine yazılmış bulunsun.)?
http://www.turkhukuksitesi.com/serh.php?did=4333

6762 sayılı TTK m.701/son'un karşılığı da 6102 sayılı TTK m.789/son'dur (Muhatap lehindeki ciro yalnız makbuz hükmündedir; meğerki, muhatabın birden fazla şubesi olup da, ciro, muhatap şubeden başka bir şube üzerine yazılmış bulunsun.) ve bir değişiklik yoktur.

Saygılar...

Sayın Av. Nevra Öksüz,

Evet tam da belittiğiniz hususları ifade etmek istemiştim.
Yanıtınız için çok teşekkür ediyorum.

Bankaya, rehin cirosu ile devir yapıldığı nasıl, hangi delillerle ispatlanır. Ciro silsilesinde, "... Bank A.Ş. emrine ödeyiniz - ... ltd.şti. - imza" şeklinde bir ciro mevcuttur. Ancak müvekkilimizin verdiği bilgilere göre, yaklaşık altı ay önce kullanılan bir kredinin teminatı olarak iş bu çekin verildiği iddia edilmektedir. Teminat olarak verildiğine dair herhangi bir emare çek üzerinde mevcut değil.
Bu durumda ne yapabiliriz.

Yargılama esnasında mahkeme, banka ile yazışma yapacaktır.
Bankalar, dava konusu çekleri hangi nedenle aldıklarını bu yazıda açıklarlar.
Bizim davamızda da davalı banka, dava konusu çeki, diğer davalının kredisinin teminatı olarak aldığını belirten bir cevap verdi.

Son olarak; halihazırda, çeki bankaya cirolayan x şirketi hakkında daha önceden açılmış bir menfi tespit davası mevcut ve çek üzerine tedbir de konulmuş. tedbir nedeni çekin ödenmemesine müteakip banka tarafından örnek 10 icra takibi başlatıldı ve bugün tebliğ edildi tarafımıza. en pratik yol olarak ne tavsiye edersiniz.
1- Dava önce açılan menfi tespit davasında çek hakkında verilen tebdir kararının icra dosyasına teşmilini talep etmek (zor bir ihtimal ama şansımı deneyeceğim
2- İcra mahkemesine şikayet yolu ile başvurup, rehin cirosunun batıl olması nedeni ile bankanın yetkili hamil olmadığını iddia ederek takibin iptalini talep etmek.
3- Banka hakkında aynı nedenlerle menfi tespit davası açmak. Ancak ilk planda icra dosyasını durdurmak önemli benim için.

Şimdiden teşekkürler yorumlarınız için.

Alıntı: Yazan mduranauhf Son olarak; halihazırda, çeki bankaya cirolayan x şirketi hakkında daha önceden açılmış bir menfi tespit davası mevcut ve çek üzerine tedbir de konulmuş. tedbir nedeni çekin ödenmemesine müteakip banka tarafından örnek 10 icra takibi başlatıldı ve bugün tebliğ edildi tarafımıza. en pratik yol olarak ne tavsiye edersiniz. 1- Dava önce açılan menfi tespit davasında çek hakkında verilen tebdir kararının icra dosyasına teşmilini talep etmek (zor bir ihtimal ama şansımı deneyeceğim 2- İcra mahkemesine şikayet yolu ile başvurup, rehin cirosunun batıl olması nedeni ile bankanın yetkili hamil olmadığını iddia ederek takibin iptalini talep etmek. 3- Banka hakkında aynı nedenlerle menfi tespit davası açmak. Ancak ilk planda icra dosyasını durdurmak önemli benim için. Şimdiden teşekkürler yorumlarınız için.

Bu durumda tedbir kararının icra dosyasına teşmilini sağlamanızın mümkün olmadığını düşünüyorum. Zira tedbir kararının verildiği menfi tespit davasında, alacaklı banka taraf değil.
Diğer yandan hem İcra mahkemesinden bankanın yetkili hamil olmaması nedeniyle takibin iptalini talep etmek, hem de banka aleyhine menfi tespit davası açmak mümkün. Bu şekilde ilk etapta takibi iptal ettirebileceğinizi düşünmekle birlikte, bankanın rehnin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi yapmaya da hakkı olduğu kanaatindeyim.

Bugün karar duruşması olan söz konusu davamda, davalı banka da dahil olmak üzere her iki davalı hakkındaki davamız kabul edilmiştir.

Alıntı: Yazan Av. Öznur Aktürk Bugün karar duruşması olan söz konusu davamda, davalı banka da dahil olmak üzere her iki davalı hakkındaki davamız kabul edilmiştir.

Sayın Aktürk,

Davanızda Banka, çekin rehin cirosu ile alındığını kabul mu etti? Ya da şöyle sorayım: Çekin rehin cirosu ile bankaya verildiğini dosya kapsamında nasıl ispatladınız? Teşekkürler.

Alıntı: Yazan Av.Mehmet Saim Dikici Sayın Aktürk, Davanızda Banka, çekin rehin cirosu ile alındığını kabul mu etti? Ya da şöyle sorayım: Çekin rehin cirosu ile bankaya verildiğini dosya kapsamında nasıl ispatladınız? Teşekkürler.

Sayın Dikici,
Davamızı açarken ilk etapta rehin cirosu iddiasında bulunmadık elbette.
Davalı banka vekili cevap dilekçesinde çekin temlik cirosuyla ve diğer davalı lehdarın kredi borcunun teminatı olarak alındığı savunmasında bulundu.
Bunun üzerine banka ile yapılan yazışma neticesi, banka da çekin temlik cirosuyla alındığını ve lehdarın kredi borcunun teminatı olarak kabul edildiğini belirtti.
Hal böyle olunca, çekin teminat olarak alındığının kabulü, çekin aslında temlik değil gizli rehin cirosuyla el değiştirdiği anlamına geldiğinden (bu hususta birebir aynı şekilde Yargıtay içtihadı da bulunmaktadır)davamızın kabulüne karar verildi.

Alıntı: Yazan Av. Öznur Aktürk Sayın Dikici, Davamızı açarken ilk etapta rehin cirosu iddiasında bulunmadık elbette. Davalı banka vekili cevap dilekçesinde çekin temlik cirosuyla ve diğer davalı lehdarın kredi borcunun teminatı olarak alındığı savunmasında bulundu. Bunun üzerine banka ile yapılan yazışma neticesi, banka da çekin temlik cirosuyla alındığını ve lehdarın kredi borcunun teminatı olarak kabul edildiğini belirtti. Hal böyle olunca, çekin teminat olarak alındığının kabulü, çekin aslında temlik değil gizli rehin cirosuyla el değiştirdiği anlamına geldiğinden (bu hususta birebir aynı şekilde Yargıtay içtihadı da bulunmaktadır)davamızın kabulüne karar verildi.

Banka böyle bir kabulde bulunmadığı sürece ve -çekin rehin amaçlı ciro edildiğine ilişkin- başkaca delil de yoksa, bankaya karşı sonuç almak çok zor. İyi ki banka öyle bir cevap vermiş. Tebrikler.

Alıntı: Yazan Av.Mehmet Saim Dikici Banka böyle bir kabulde bulunmadığı sürece ve -çekin rehin amaçlı ciro edildiğine ilişkin- başkaca delil de yoksa, bankaya karşı sonuç almak çok zor. İyi ki banka öyle bir cevap vermiş. Tebrikler.

Kesinlikle haklısınız.
Ben de zaten bu sebeple, davalı bankanın cevap dilekçesini dört gözle beklemiştim.
Sağ olsunlar ümit ettiğim şekilde cevap verdiklerinden (ama bu arada tüm dilekçelerinde de ısrarla kesinlikle rehin cirosu olmayıp temlik cirosu olduğunu uzun uzun anlattılar tabi)dava lehimize sonuçlandı.
Ben olsam hiç cevap vermemeyi tercih ederdim tabi ki Bankanın söz konusu cevabı olmasaydı aleyhindeki davanın kabulü mümkün değildi.

Alıntı: Yazan Av. Öznur Aktürk Kesinlikle haklısınız. Ben de zaten bu sebeple, davalı bankanın cevap dilekçesini dört gözle beklemiştim. Sağ olsunlar ümit ettiğim şekilde cevap verdiklerinden (ama bu arada tüm dilekçelerinde de ısrarla kesinlikle rehin cirosu olmayıp temlik cirosu olduğunu uzun uzun anlattılar tabi)dava lehimize sonuçlandı. Ben olsam hiç cevap vermemeyi tercih ederdim tabi ki Bankanın söz konusu cevabı olmasaydı aleyhindeki davanın kabulü mümkün değildi.

Tekrar tebrik ederim.

Borca itiraz ettik icra mahkemesinde. borcu da ihtirazi kayıt ile kapadık.
Bankadan yazıları istedik henüz gelmedi. fakat elimde bankanın ekran görüntüsü var. bankadan da teminat sözleşmeleri vs geldiğinde;
İcra mahkemesi borçlu olmadığı yönde bir karar verir mi? ya da dar yetkili olduğu için verebilir mi ? Teşekkürler

Değerli Meslektaşlar,
Yukarıda söz ettiğim bankaya karşı açtığımız menfi tespit davasında Yargıtay kararın davalı banka yönünden bozulmasına karar verdi.
Gerekçe olarak ise çek üzerinde "rehin cirosu" ibaresi olmadığından rehin cirosu olarak kabul edilmesinin hatalı olduğu gibi önceki karara tamamen zıt bir görüş belirtilmiş.
Bilgilerinize...

Alıntı: Yazan Av. Öznur Aktürk Değerli Meslektaşlar, Yukarıda söz ettiğim bankaya karşı açtığımız menfi tespit davasında Yargıtay kararın davalı banka yönünden bozulmasına karar verdi. Gerekçe olarak ise çek üzerinde "rehin cirosu" ibaresi olmadığından rehin cirosu olarak kabul edilmesinin hatalı olduğu gibi önceki karara tamamen zıt bir görüş belirtilmiş. Bilgilerinize...

benim de açtığım bir dava aleyhime sonuçlandı temyiz etmiştim ama madem sizinki bu yönde geldi benimkisi de onanır. çok ilginçmiş

Sayın Aktürk,

Alıntı: Yazan Av.Öznur Aktürk ...davalı banka, dava konusu çeki, diğer davalının kredisinin teminatı olarak aldığını belirten bir cevap verdi...

Alıntı: Yazan Av. Öznur Aktürk ...Yargıtay kararın davalı banka yönünden bozulmasına karar verdi. Gerekçe olarak ise çek üzerinde "rehin cirosu" ibaresi olmadığından rehin cirosu olarak kabul edilmesinin hatalı olduğu gibi önceki karara tamamen zıt bir görüş belirtilmiş. Bilgilerinize...

11 HD'nin böyle bir karar vermiş olabileceğini sanmıyorum; dosyanız 19 HD'ye mi gitti?

Alıntı: Yazan Av.Nevra Öksüz Sayın Aktürk, 11 HD'nin böyle bir karar vermiş olabileceğini sanmıyorum; dosyanız 19 HD'ye mi gitti?

Evet Sayın Öksüz,
19. HD nin kararı...

Sayın AKTÜRK;

19. HD nin bahse konu kararını paylaşmanız mümkün müdür?

Kararın görüntüsünü paylaşamadım ne yazık ki ancak bilgilerini belirteyim:


19. HD 2014/13511 Esas, 2014/17738 Karar