Türk soylu kimdir?

Sayın meslektaşlarım,
Bugün bir garip durum ile karşılaştım ve bunun cevabını bir türlü bulamadım.
2527 sayılı kanun 9 ve 11. maddeleri ve yine 4817 sayılı kanunun iyileştirilmiş hali Türk soylu yabancıların Türkiyede istisnai olarak Türk vatandaşlarına hasr edilmiş olan mesleklerı yerine getirme izni vermektedır ancak kanunda açıkça kimin Türk soylu sayıldığı düzenlenmemiş ve bu konudaki taktır hakkı ilgili idareye bırakılmıştır. Bir X kişisi Türkiyede hukuk fakültesini bitirmiş, annesi sonradan geçme Türk vatandaştı ancak aslen azeri vatandaştı dır ve babasi ise iran tebriz (doğu azerbaycan vatandaştır ve elinde 1990 li yıllara ait doğu azerbaycanlıdır belgesi mevcüttür), kendisi ise hiç bir zaman bürokratık sebeplerden Türk vatandaşlığına geçememiş ve şuanda Alman vatandaştıdır, ÇSGB bu kişi Türk soylu değil demektedır benim aklıma gelen acaba Türk soylu olması için artık kişinin ne yapması gerekmir DNA testi mi vermeli yoksa ne yapmalı? Bundan açık daha ne olabilir anne T.C. vtandaştıdır baba iran/Tebriz doğumlu elinde yazılı belgede doğu azarbaycan doğumludur, bu durumda X kişi Türk soylu değil mi!!?
Malum olduğu gibi bu konuyu idarede çözmek bir haylı güç olacak peki o zaman bu köken meselesını kanıtlamak için mahkemeya başvuru yapılırsa hangi makama karşı dava açılmalıdır?
Saygılarımla

Araş.Gör.Dr.Mustafa CİN, Mevzuat Dergisi, Yıl 8, Sayı 88, Nisan 2005

TÜRK SOYLU YABANCI KAVRAMI
Türk hukukunda çeşitli yasal düzenlemelerde, “Türk soyundan kişiler”, “Türk soyundan olanlar”, “Türk soylu yabancılar” gibi kavramlara rastlanmaktadır[11]. Ancak mevzuatımızda “Türk soyundan olma” veya “Türk soyluluk” tanımlanmadığı gibi “Türk soyluluğun" hangi esaslara göre tespit edileceği konusunda da bir açıklık bulunmamaktadır. Bu sebeple, kimin Türk soylu olduğuna yetkili makamlar karar verecektir.

Vatandaşlığın bir kişi ile belirli bir devlet arasındaki hukukî bağı ifade etmesine karşılık[12]; milliyet ve soy kavramları ırk, dil, din ve kültür gibi öğeleri kapsayan, teknik anlamda hukukî olmayan; sosyolojik kavramlardır[13]. Bu sebeple, Türk soyluluğun tespitinde uygulanabilecek kesin bir ölçüt bulunmamaktadır. “Türk soylu olma”, sosyolojik bir olgudur. Bu olgunun tespitinde, kişinin adı-soyadı, dili, doğduğu ülke, yaşadığı bölge, nüfus kayıtları gibi pek çok faktörden yararlanılabilir.

Türk soyundan gelme, 2527 sayılı Kanun'dan yararlanmak için gereklidir, ancak yeterli değildir. Göçmen kabulünün siyasî ve ekonomik yönlerinin bulunması sebebiyle, kimin Türk soylu sayılacağına yetkili makamların[14] karar vermesi gerekir.

Türk soylu olma, sosyolojik bir olgu olduğundan, bu konuda bir tanım vermek de doğru değildir. Doktrinde[15], Türk soylu yabancı kavramı için bazı tanımlar verilmekte; ancak, bu tanımlarda, “Türk soylu olma”nın hangi esaslara göre belirleneceği hususunda bir açıklık bulunmamaktadır.

Türk hukukunda, Türk soylu yabancılar yanında “Türk kültürüne bağlı” kişilerden de bahsedilmektedir. İskân Kanunu, Türkiye’ye yerleşmek amacıyla toplu olarak veya tek tek gelmek isteyen Türk soyundan[16] meskün veya göçebeler ile Türk kültürüne bağlı meskün veya göçebeleri “muhacir” (göçmen) olarak tanımlamış ve kimlerin ve hangi ülkelerin halkının Türk kültürüne bağlı sayılacağının, Bakanlar Kurulu kararı ile belirleneceğini öngörmektedir (m. 3/1-2). İskân Kanunu’nun 4. maddesinde ise, “Türk kültürüne bağlı olmayanların” Türkiye’ye muhacir olarak alınmalarını yasaklamıştır. Bu durum karşısında, acaba Türk kültürüne bağlı olmayan fakat Türk soyundan olanlar muhacir olarak alınmayacak mıdır? İskân Kanunu’nun 3. maddesindeki tanımdan, Türk soyundan olanların, Türk kültürüne bağlı olmasalar bile, muhacir sayıldıkları anlamı çıkmakta ise de, 4. maddenin açık hükmü karşısında, Türk kültürüne bağlı olmayan kişilerin muhacir olarak alınması mümkün değildir[17]. Türk soyundan olan muhacirlerin durumunu güçleştiren bu sonuçtan, kısmen de olsa, Türk soyundan olanların Türk kültürüne bağlı olduğu karinesinden yararlanılarak kurtulmak mümkündür[18].

2527 sayılı Kanun’da, İskân Kanunu’ndan farklı olarak, Türk soylu yabancıların çalışma hakkından yararlanabilmeleri için, Türk kültürüne bağlı olma şartı aranmamıştır. 2527 sayılı Kanun, “Türk soylu yabancı devlet vatandaşı” yerine “Türk soylu yabancı” kavramını kullanarak, herhangi bir devlet vatandaşı olmayanların da çalışma hakkından yararlanabilmesini sağlamıştır. Bir başka ifadeyle, Türk soylu yabancılar bakımından kanunun kapsamı bilinçli olarak geniş tutulmuştur.

2527 sayılı Kanun’da ve Yönetmelik’te, Türk soylu olmanın ispatı hakkında herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Buna göre, Türk soyluluğun ispatının zorunlu bir şekil şartına tâbi olmadığını kabul etmek gerekir. Türk soyluluk iddiasında bulunan kişi her türlü delilden yararlanabilir. Ancak, bu delillerin yeterli olup olmadığına yetkili makam (İçişleri Bakanlığı) karar verecektir[19]. Türk soylu olma, kişiye bu Kanundan yararlanma konusunda bir “hak” vermez.

Sayın Dayar,
Teşekkürler bu makaleyı okumuştum ancak tabi bu sadece bir ışıktır!
Peki, Anne daha Sonra Türk vatandaştı olmuş, çocukları da nüfusuna tescil ettirmiş bu şekilde çocuk Türk soylu sayılabilir mi veya anne Türk ise çocukların vatandaşlığı hiç Türkiye Cumhuriyeti olmamış ise bu durumda çocuğun Hukuki Statüsü Nedir?
Saygılarımla

Üstad; anne Türk Kültürüne bağlı mi?

Azeri kökenli, Bağlı bağlı! İnanin bir türlü bu işin içinden çıkamıyorum, şuanda Almanyada bir yabanci diplomanız dahi var ise vatandaşlık, soy, kültür aranmaksızın çalışma hakkı verilebilir. Kişi Türkiyede eğitim görmüş, Türk eğitim sistemini algılamış yıllarca orda yetişmiş anne baba azeri kökenli, ana dilleri Türkçe, çalışmak için soyunu ispat etmesi gerekir, anlam veremiyorum peki neden ama