Ödenmeyen İşçi Alacaklarından Dolayı Teminatın İade Edilmemesi Mümkün mü?

Herkese iyi çalışmalar, İdare ile taşeron firma arasında yapılan ihale sonucu imzalanan sözleşmeye göre taşeron firma, işçilerin işvereni, muhatabı olarak İdare için gerekli hizmeti yerine getrimek üzere anlaşmışlardır. Taşeron firmadan çıkarılan işçiler İdareye asıl işveren, taşeron firmaya alt işveren sıfatıyla dava açmaktadır ve İdare aleyhine karar verilmiş fakat sonuçlanmamış birçok dava vardır. İhalenin yapıldığı aşamada taşeron firma sözleşme süresi bitinceye kadar İdareye kesin teminat sunmuştur. İdare ile taşeron firma arasında imzalanan sözleşmede buna ilişkin herhangi bir ibare yer almamasına rağmen yasadan ya da içtihatlardan kaynaklanan ödenmeyen işçi alacaklarından dolayı teminatın iade edilmemesi gibi bir durum mümkün müdür? (Teminatın iade edilmesi halinde İdarenin taşeron firmadan alabileceği başka bir teminatı veya takip edebileceği bir yolu yoktur.)
Yardımcı olabilecek meslektaşlarıma şimdiden teşekkür ederim.

İş Kanunu 36. maddeye göre ödenmeyen işçi alacaklarından dolayı teminatın iade edilmemesi mümkün.

Kamu makamlarının ve asıl işverenlerin hak edişlerinden ücret kesme yükümlülüğü

MADDE 36 - Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, yada ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hake dişlerinden öderler.

Bunun için hak ediş ödeneceği ilgili idare tarafından işyerinde şantiye şefliği işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. Ücret alacağı olan işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmez.

Anılan müteahhitlerin bu işverenlerdeki her çeşit teminat ve hak edişleri üzerinde yapılacak her türlü devir ve el değiştirme işlemleri veya haciz ve icra takibi bu işte çalışan işçilerin ücret alacaklarını karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra, kalan kısım üzerinde hüküm ifade eder.

Bir işverenin üçüncü kişiye karşı olan borçlarından dolayı işyerinde bulunan tesisat, malzeme, ham, yarı işlenmiş ve tam işlenmiş mallar ve başka kıymetler üzerinde yapılacak haciz ve icra takibi, bu işyerinde çalışan işçilerin icra kararının alındığı tarihten önceki üç aylık dönem içindeki ücret alacaklarını karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra, kalan kısım üzerinde hüküm ifade eder.

Bu maddede kamu tüzel kişilerine ve bazı teşekküllere verilen yetkileri 2 nci maddenin altıncı fıkrası gereğince sorumluluk taşıyan bütün işverenler de kullanmaya yetkilidir.

Alıntı: Yazan Av.Evren Akçay İş Kanunu 36. maddeye göre ödenmeyen işçi alacaklarından dolayı teminatın iade edilmemesi mümkün. Kamu makamlarının ve asıl işverenlerin hak edişlerinden ücret kesme yükümlülüğü MADDE 36 - Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, yada ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hake dişlerinden öderler. Bunun için hak ediş ödeneceği ilgili idare tarafından işyerinde şantiye şefliği işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. Ücret alacağı olan işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmez. Anılan müteahhitlerin bu işverenlerdeki her çeşit teminat ve hak edişleri üzerinde yapılacak her türlü devir ve el değiştirme işlemleri veya haciz ve icra takibi bu işte çalışan işçilerin ücret alacaklarını karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra, kalan kısım üzerinde hüküm ifade eder. Bir işverenin üçüncü kişiye karşı olan borçlarından dolayı işyerinde bulunan tesisat, malzeme, ham, yarı işlenmiş ve tam işlenmiş mallar ve başka kıymetler üzerinde yapılacak haciz ve icra takibi, bu işyerinde çalışan işçilerin icra kararının alındığı tarihten önceki üç aylık dönem içindeki ücret alacaklarını karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra, kalan kısım üzerinde hüküm ifade eder. Bu maddede kamu tüzel kişilerine ve bazı teşekküllere verilen yetkileri 2 nci maddenin altıncı fıkrası gereğince sorumluluk taşıyan bütün işverenler de kullanmaya yetkilidir.

Öncelikle cevabınız için çok teşekkür ederim.Ancak belirtmek istediğim bir husus var ki bu madde ücret alacaklarıyla ilgili bir madde,fakat açılmış olan davalar kıdem,ihbar tazminatı,yıılık izin,bayram,genel tatil,haftalık izin vs... gibi alacakları da kapsamakta... Ayrıca söz konusu işin "yapım ve onarım" işi olması halinde hakedişten kesinti olması durumunun gerçekleşeceği yazılı. Halbuki benim anlattığım olayda belirtmiş olmamamla birlikte iş yapım ve onarımla alakalı değil, o yüzden bu maddenin uygulanması mümkün olmayacak gibime geliyor.

Sayin MeslektaŞim,
Bu Kondakİ DÖrt Davami BugÜn SonuÇlandirdim. İdarenİn SorumluluĞu İŞ Kanununun 2. Maddesİndekİ MÜteselsİl Sorumluluk HÜkÜmlerİnden Kaynaklaniyor. İŞ Akdİ Haksiz Feshedİlen İŞÇİlere KarŞi, İdare Asil İŞveren Sifatiyla MÜteselsİl Sorumludur. Tazmİnat Alacaklari Bakimindan Bu Madde Nedenİyle Sorumluluk SÖz Konusu.

Alıntı: Yazan AV. COŞKUN ÖZBUDAK Sayin MeslektaŞim, Bu Kondakİ DÖrt Davami BugÜn SonuÇlandirdim. İdarenİn SorumluluĞu İŞ Kanununun 2. Maddesİndekİ MÜteselsİl Sorumluluk HÜkÜmlerİnden Kaynaklaniyor. İŞ Akdİ Haksiz Feshedİlen İŞÇİlere KarŞi, İdare Asil İŞveren Sifatiyla MÜteselsİl Sorumludur. Tazmİnat Alacaklari Bakimindan Bu Madde Nedenİyle Sorumluluk SÖz Konusu.

Yanıtınız için teşekkür ederim. Müteselsil sorumluluk gereği İdarenin taşeron firma işçilerine karşı sorumlu olduğu Kanun gereğidir. Öğrenmek istediğim husus sözleşmesi sona ermek üzere olan taşeron firmanın(müteselsil sorumluluk gereği o da sorumlu) İdareye sunmuş olduğu kesin teminatın, İdarenin işçilere ödeyeceği işçi alacakları sebebiyle iade edilmemesi gibi bir gerekçeye dayanıp dayanamayacağı durumudur. Sizin davanız da bununla mı ilgiliydi? Yoksa iş davası mıydı?

Sayın meslektaşım benim takip ettiğim dava işçi alacaklarına ilişkin idi.
Sizin sorunuzu iki ihtimale göre yanıtlamak mümkün;
1. Eğer ihale sözleşmesinde işçi alacaklarının ödenmesi koşulu öngörülmüşse, sözleşme gereği kesin teminattan mahsup yapılacaktır.
2. Sözleşmede buna ilişkin hüküm yoksa takas-mahsup hükümleri gereğince ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 13/2. maddesi gereğince kesinti yapmanın mümkün olduğunu düşünüyorum.
4735 S.K. MD.13/2 "Yüklenicinin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin yapım işlerinde kesin kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir."

Ayrıca aşağıdaki karar da aydınlatıcı olabilir, saygılar.

T.C. YARGITAY
15.Hukuk Dairesi

Esas: 2005/1666
Karar: 2005/6660
Karar Tarihi: 08.12.2005

İŞÇİ ALACAKLARINDAN DOĞAN SORUMLULUĞUN YÜKLENİCİ KONSORSİYUMA AİT OLACAĞI - KESİN TEMİNATIN SÖZLEŞMESİNE UYGUN BİTİRİLMESİ VE SSK İLE İLİŞİĞİN BULUNMADIĞININ SAPTANMASI - İADENİN İSTENMESİ ŞARTI

ÖZET: İşçi alacaklarından doğan tüm sorumluluk yüklenici konsorsiyuma ait olacaktır. Ayrıca kesin teminatın sözleşmesine uygun bitirilmesi ve SSK ile ilişiğin bulunmadığının saptanmasından sonra iadesinin istenebileceğinin gözetilmesi gerekir.

(2886 S. K. m. 1)

Dava: Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili avukat Ergun Bozkurt ile davalı vekili avukat Faik Tanlık geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

Karar: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle sözleşmenin davacı ve dava dışı Aral Ltd. Şti.den oluşan konsorsiyum ile imzalanmış olup diğer ortağın davada yer almamış bulunmasına, sözleşmenin 7/5. maddesine göre, işçi alacaklarından doğan tüm sorumluluğun yüklenici konsorsiyuma ait olacağına, kesin teminatın sözleşmenin 18. maddesine göre sözleşmesine uygun bitirilmesi ve SSK ile ilişiğin bulunmadığının saptanmasından sonra iadesinin istenebileceğine, yine sözleşmenin tabi olduğu 2886 sayılı Yasaya göre davacı, SSK.dan ilişiksizlik belgesini ibraz etmiş ise de işçi alacakları ile ilgili olarak açılan dava ve takiplerin henüz sonuçlanmamasına ve bu aşamada iade şartlarının oluşmamasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 400,00 YTL duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 08.12.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.

Alıntı: Yazan AV. COŞKUN ÖZBUDAK Sayın meslektaşım benim takip ettiğim dava işçi alacaklarına ilişkin idi. Sizin sorunuzu iki ihtimale göre yanıtlamak mümkün; 1. Eğer ihale sözleşmesinde işçi alacaklarının ödenmesi koşulu öngörülmüşse, sözleşme gereği kesin teminattan mahsup yapılacaktır. 2. Sözleşmede buna ilişkin hüküm yoksa takas-mahsup hükümleri gereğince ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 13/2. maddesi gereğince kesinti yapmanın mümkün olduğunu düşünüyorum. 4735 S.K. MD.13/2 "Yüklenicinin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin yapım işlerinde kesin kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin bitimine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir." Ayrıca aşağıdaki karar da aydınlatıcı olabilir, saygılar. T.C. YARGITAY 15.Hukuk Dairesi Esas: 2005/1666 Karar: 2005/6660 Karar Tarihi: 08.12.2005 İŞÇİ ALACAKLARINDAN DOĞAN SORUMLULUĞUN YÜKLENİCİ KONSORSİYUMA AİT OLACAĞI - KESİN TEMİNATIN SÖZLEŞMESİNE UYGUN BİTİRİLMESİ VE SSK İLE İLİŞİĞİN BULUNMADIĞININ SAPTANMASI - İADENİN İSTENMESİ ŞARTI ÖZET: İşçi alacaklarından doğan tüm sorumluluk yüklenici konsorsiyuma ait olacaktır. Ayrıca kesin teminatın sözleşmesine uygun bitirilmesi ve SSK ile ilişiğin bulunmadığının saptanmasından sonra iadesinin istenebileceğinin gözetilmesi gerekir. (2886 S. K. m. 1) Dava: Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili avukat Ergun Bozkurt ile davalı vekili avukat Faik Tanlık geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü: Karar: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle sözleşmenin davacı ve dava dışı Aral Ltd. Şti.den oluşan konsorsiyum ile imzalanmış olup diğer ortağın davada yer almamış bulunmasına, sözleşmenin 7/5. maddesine göre, işçi alacaklarından doğan tüm sorumluluğun yüklenici konsorsiyuma ait olacağına, kesin teminatın sözleşmenin 18. maddesine göre sözleşmesine uygun bitirilmesi ve SSK ile ilişiğin bulunmadığının saptanmasından sonra iadesinin istenebileceğine, yine sözleşmenin tabi olduğu 2886 sayılı Yasaya göre davacı, SSK.dan ilişiksizlik belgesini ibraz etmiş ise de işçi alacakları ile ilgili olarak açılan dava ve takiplerin henüz sonuçlanmamasına ve bu aşamada iade şartlarının oluşmamasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 400,00 YTL duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 08.12.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.

Bu karar benim tam da aradığım türden bir karardı. Koyulaştırdığım yerler zaten aradığım soruların cevabını oluşturuyor. Yine de elinizde başka Yargıtay kararı varsa beklerim. Cevabınız ve yardımlarınız için çok teşekkürler.

Alıntı: Yazan Av.Özlem AŞKAR Bu karar benim tam da aradığım türden bir karardı. Koyulaştırdığım yerler zaten aradığım soruların cevabını oluşturuyor. Yine de elinizde başka Yargıtay kararı varsa beklerim. Cevabınız ve yardımlarınız için çok teşekkürler.

Sayın Av. Özlem AŞKAR,
Yargıtayın kararında: İdare ile yapılan sözleşmede "işçi alacaklarının" yükleniciye ait olduğu ve yine sözleşmede "işin sözleşmeye uygun bitirilmesi..."(yani 7. maddede belirtilen işçi alacaklarının ödenmesi de sözleşmeye dahil olmakla bunun yerine getirilmesi) akabinde kesin teminatın iade edileceği şartları var. Bu maddeler de genelde yapım işine ait ihale sözleşmelerinde belirtilmektedir. Siz;

Alıntı: Yazan Av. Özlem AŞKAR iş yapım ve onarımla alakalı değil

dediğiniz için idare ile yapılan ihale sözleşmesine de bakmanızda fayda var (diye düşünüyorum ).

Aksi halde, sözleşmede hüküm yoksa mevzuat, idare birimlerinin alacaklarını korumaya yönelik

Saygılarımla...

Alıntı: Yazan Hades Sayın Av. Özlem AŞKAR, Yargıtayın kararında: İdare ile yapılan sözleşmede "işçi alacaklarının" yükleniciye ait olduğu ve yine sözleşmede "işin sözleşmeye uygun bitirilmesi..."(yani 7. maddede belirtilen işçi alacaklarının ödenmesi de sözleşmeye dahil olmakla bunun yerine getirilmesi) akabinde kesin teminatın iade edileceği şartları var. Bu maddeler de genelde yapım işine ait ihale sözleşmelerinde belirtilmektedir. Siz; dediğiniz için idare ile yapılan ihale sözleşmesine de bakmanızda fayda var (diye düşünüyorum ). Aksi halde, sözleşmede hüküm yoksa mevzuat, idare birimlerinin alacaklarını korumaya yönelik Saygılarımla...

Sayın hades,ilk mesajıma tekrar bakarsanız İdare ile taşeron firma arasında imzalanan sözleşmeye göre taşeron firmanın, işçilerin "işvereni,muhatabı"kabul edildiğini çok kısa bir şekilde ifade etmiştim. Mesajda ifade etmedim ama sözleşmede işçilerin tüm alacaklarından yüklenici sorumludur şeklinde bir ibare yer aldığını bildiğim için bu konuda dikkatimden kaçan bir durum yok. Yine de uyarınız için teşekkür ederim. Fakat aklıma takılan başka bir konu kararın 2005 yılına ait olması ve Kanunun bu yıldan sonra değişmiş olması. Her ne kadar içeerik olarak Yargıtay kararına göre sözleşme hükümlerine göre çözüme gidilmesi gerektiği belirtilmiş ise de daha yeni tarihli bir Yargıtay kararının daha çözümleyici olacağı kanaatindeyim.

Alıntı: Yazan Av.Özlem AŞKAR Sayın hades,ilk mesajıma tekrar bakarsanız İdare ile taşeron firma arasında imzalanan sözleşmeye göre taşeron firmanın, işçilerin "işvereni,muhatabı"kabul edildiğini çok kısa bir şekilde ifade etmiştim. Mesajda ifade etmedim ama sözleşmede işçilerin tüm alacaklarından yüklenici sorumludur şeklinde bir ibare yer aldığını bildiğim için bu konuda dikkatimden kaçan bir durum yok. Yine de uyarınız için teşekkür ederim. Fakat aklıma takılan başka bir konu kararın 2005 yılına ait olması ve Kanunun bu yıldan sonra değişmiş olması. Her ne kadar içeerik olarak Yargıtay kararına göre sözleşme hükümlerine göre çözüme gidilmesi gerektiği belirtilmiş ise de daha yeni tarihli bir Yargıtay kararının daha çözümleyici olacağı kanaatindeyim.

Sayın Av. Özlem AŞKAR,
Sözleşmenizde sorun olmamasına sevindim
4734 e tabi bir ihale ve akabinde 4735 e göre akdedilen bir ihale sözleşmesinden mi bahsediyoruz? Ya da?
4735 S.K. 01.01.2003 te yürürlüğe girmiştir; değişiklikten kastınız nedir?

Saygılarımla...

Alıntı: Yazan Hades Sayın Av. Özlem AŞKAR, Sözleşmenizde sorun olmamasına sevindim 4734 e tabi bir ihale ve akabinde 4735 e göre akdedilen bir ihale sözleşmesinden mi bahsediyoruz? Ya da? 4735 S.K. 01.01.2003 te yürürlüğe girmiştir; değişiklikten kastınız nedir? Saygılarımla...

Evet 4734 sayılı Kanuna tabi bir ihaleden bahsediyorum. Kanunun bu yıldan sonra değişmiş olması demekle yanlış ifade etmişim. Hem Kanunun karardakinden farklı bir Kanun olmasının açılacak muhtemel davaya nasıl bir etkisi olur?

Alıntı: Yazan Av.Özlem AŞKAR Evet 4734 sayılı Kanuna tabi bir ihaleden bahsediyorum. Kanunun bu yıldan sonra değişmiş olması demekle yanlış ifade etmişim. Hem Kanunun karardakinden farklı bir Kanun olmasının açılacak muhtemel davaya nasıl bir etkisi olur?

4734 ile gerçekleştirilen ihalelerde 4735 S.K. mucibince yapılan sözleşmeler istisnalar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir ve sözleşmede andığınız şekilde hüküm olması halinde şartlar gerçekleşmedikçe yükleniciye teminat iadesi yapılmaması yasaldır (diye düşünüyorum ).

Saygılarımla...

Alıntı: Yazan Hades 4734 ile gerçekleştirilen ihalelerde 4735 S.K. mucibince yapılan sözleşmeler istisnalar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir ve sözleşmede andığınız şekilde hüküm olması halinde şartlar gerçekleşmedikçe yükleniciye teminat iadesi yapılmaması yasaldır (diye düşünüyorum ). Saygılarımla...

Ben de sizinle aynı fikirdeyim fakat konuyla birebir örtüşen bir karar bulamadan içim rahat etmeyecek.
Saygılarımla

selam ,
su sayaç okuma işinde nakti olan teminatın icra takibine konu edilip takibin kesinleşmesinden sonra yüklenici firma işçileri tarafından müvekkil kurum aleyhine işçilik alacakları davası açıldı ve sözleşmede de işçilik alacaklarından yüklenici firmanın sorumlu olduğu belirtiliyor.
bu durumda kesinleşmiş takibe rağmen teminatın iade edilmemesi nasıl olacak. menfi tespit davası mı açmak gerekiyor?
saygılarımla