iş hukuku ile ilgili bir soru...

Bir firmada (mesela bir markette) aynı soyadını taşıyan kişilerin çalıştırılmaması gibi bir uygulama var. Firmanın bir çalışanıyla, o firmada malı satılan bir ürünün tanıtım görevlisi olarak çalışanın soyadı aynı, daha doğru ifadeyle akrabalık var. Firma bunu gerekçe göstererek ayrılmasını istiyor. Soracaklarımı sıralarsam:

- Öncelikle böyle bir uygulama mümkün mü?
- Çalışanın ayrılması gerekir mi veya gerekirse ne şartlar altında?

- Diyelim ki, çalışan bu firmada tanıtım görevi yapamazsa işsiz kalacak. Tanıtımını yaptığı ürün başka yerde satılmıyor. Ya orada çalışacak ya da işsiz kalacak. Bu durumda nasıl olur?

Biraz uzun olduysa kusura kalmayın, öğrenci sohbetinde böyle sivri sorular çıkıyor bazen...

Saygılar...

Verdiğiniz örnek gerçekten yaşanan bir şeyse gerçekten çok ilginç.

"Ayrılmasını istemek" diye bir şey yok. İşveren iş akdini feshedebilir (ve sonuçlarına katlanır) ya da sürdürebilir.
"İşveren ayrılmamı istedi, ben de istifa ettim." diye bir şey de olmaz.

Bahsettiğiniz çalışanın işverini market olmadığı için, market onun iş akdini feshedemez.

Öğrenci sohbetlerinizi biraz basitleştirin bence.

Bir arkadaş attı ortaya da, gerçek bir olay mı bilmiyorum. Siz bir de ceza da neler konuştuğumuzu bilseniz...

Cevabınız için teşekkürler, biraz daha kafa yorarız üstüne sanırım...

Peki bu firma işçileri işe alırken - iş sözleşmesinde bu durumu belirtmiş midir?

Alıntı: Yazan Ulukoca Bir firmada (mesela bir markette) aynı soyadını taşıyan kişilerin çalıştırılmaması gibi bir uygulama var. Firmanın bir çalışanıyla, o firmada malı satılan bir ürünün tanıtım görevlisi olarak çalışanın soyadı aynı, daha doğru ifadeyle akrabalık var. Firma bunu gerekçe göstererek ayrılmasını istiyor. Soracaklarımı sıralarsam: - Öncelikle böyle bir uygulama mümkün mü? - Çalışanın ayrılması gerekir mi veya gerekirse ne şartlar altında? - Diyelim ki, çalışan bu firmada tanıtım görevi yapamazsa işsiz kalacak. Tanıtımını yaptığı ürün başka yerde satılmıyor. Ya orada çalışacak ya da işsiz kalacak. Bu durumda nasıl olur? Biraz uzun olduysa kusura kalmayın, öğrenci sohbetinde böyle sivri sorular çıkıyor bazen... Saygılar...

Öncelikle ana sözleşmede bu konu hakkında bir düzenleme varsa, böyle bir uygulama tabi ki mümkündür. Ancak, işe giren kişi, kendisinden önce yahut sonra işe giren/girecek olan şahısların soyadlarını takip etmesi mümkün değildir. Bunun denetlenmesi tamamen işverenin sorumluluğunda olup bundan dolayı işçinin işten çıkarılması ancak tazminatı ödenmek koşuluyla mümkündür. Bu durumda, ortada bir hile yoksa, yani kişiler soyadlarını bir şekilde saklayıp bu hükme uydurmaya çalışmadılarsa, ki böyle bir şeyin olma olasılığı çok düşüktür, bu durumda firmanın bunu gerekçe göstererek ayrılmasını istemesi mümkün değildir. Keza, işten ayrılmasını istemek diye bir durum söz konusu değildir. Sözleşmeyi feshedip gerekli prosedürü uygulamak zorundadırlar.

İş sözleşmesinde böyle bir madde olsa dahi, kişi işe alınmakla iş ilişkisi başlamıştır artık diye düşünüyorum. Çünkü işveren, başta yapması gereken şeyi sonradan yapmaya çalışmaktadır. Madem sözleşmede böyle bir hüküm vardı, ki olsa bile bence tartışmalı... neden kişiyi işe almıştır? Sonradan farketmiş olması hiç bir şeyi değiştirmez. İşveren, fesih nedenini açık bir şekilde belirterek iş sözleşmesini fesih edebilir. Eğer fesih gerekçesi bahse konu madde ise işçi de, buna istinaden hukuki yollara başvurabilir diye düşünüyorum. Ben, böyle bir maddenin sözleşmeye konamayacağı kanaatindeyim. Bunu sözleşmeye koyan işveren, hangi hukuki ve mantıklı gerekçelerle koyduğunu da belirtmek zorundadır.

Merhaba,
İnsanların soyadlarının çalışma hayatlarında karşılarına engel olarak çıkmasının hiçbir kuralla meşru hale getirilemeyeceğini düşünüyorum.

Diğer üyelerin de belirttiği gibi işveren kişilerden işten ayrılmalarını talep edemez.Ancak çalışanların iş aktini haklı yada geçerli bir nedene de dayanarak feshedebilir.Bu durumun haklı yada geçerli bir nedeni yok diye düşünüyorum...

Çünkü;

İş Kanunu 5.Maddesine göre aykırı davranmış olur.
Eşit davranma ilkesi

MADDE 5. - İş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayırım yapılamaz.
İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmî süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz.
İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz.
Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz.
İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz.
İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davranıldığında işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir. 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31 inci maddesi hükümleri saklıdır.
20 nci madde hükümleri saklı kalmak üzere işverenin yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davrandığını işçi ispat etmekle yükümlüdür. Ancak, işçi bir ihlalin varlığı ihtimalini güçlü bir biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduğunda, işveren böyle bir ihlalin mevcut olmadığını ispat etmekle yükümlü olur.

İşyerinde bazı işçişlerin akrabaları ile veya kardeşleri ile çalışmalarının sakıncaları;

-İşyerinde akrabası olanlarla olmayanlar arasında gruplaşmalara, kayırmacılığa, kollamaya ve arkayı sıvazlamaya ihtiyaç doğabilir...

-İşyerinde abi işçinin olması, hegemonik stabilite sisteminin geleceğinin işaretidir...

-Akrabası olmayan işçilerin akrabalarını işe alma haklarının doğduğunu düşündürebilir. Bu durum eşit davranma ilkesinin ihlali olarak görülebilir...

-İşyerinde akraba veya kardeş ile çalışılması, o işyerinde askeri tabir ile "arazi" olunabiliceğinin, ara sıra "şekerleme" yapılabileceğinin meydan verilmesidir...

-Aynı işyerinde kardeşlerin çalışması, "patronunda kalleş" olma durumu olan "Kibar Feyzo" repliğini hatırlatabilir ki bu durum işverenin fabrikayı satma sebebi olabilir...

Kolay Gelsin...

burda heralde iş ilişkisi başlamıştır.soyadı benzerliği burada iş akdini feshetmeye geçerli bir neden değil.ancak tazminat ödenerek iş akdi feshedilebilir.işçi açısındanda işsiz kalması sadece işvereni vicdanen rahatsız edebilir.zaten rahatsız etse işten çıkarmayaı düşünmez.yani bu durum iş akdinin haksız feshine neden olmaz diye düşünüyorum.saygılar

Sayın genç öğrenci arkadaşım, henüz mesleğe başlamadığın için böyle bir soru sormanızı normal karşılıyorum. Bence bu vesile ile kanuna bakma alışkanlığını edinmeye başlayabilirsiniz. Bu konuda İş Kanunu madde 24 ve 25 i okursanız, sizin sorduğunuz ihtimalin kanunda yazılı "iş akdinin feshi nedenlerine girmediğini" göreceksiniz. İyi çalışmalar..