Kıdem Tazminatı Belirsiz Alacak Davasına Konu Edilemez Şeklinde İstinaf Mahkemesi Kararı

Merhabalar Değerli Meslektaşlarım ;

Kıdem Tazminatı davasının Belirsiz Alacak Davası olarak açılamayacağına ilişkin İstinaf Mahkemesi Kararı arıyorum bu konuda yardımcı olursanız sevinirim.

Teşekkürler...

İhbar tazminatının ve ücret alacağının belirsiz alacak davasına konu olamayacağına ilişkin bir karar buldum. Bu kararda, YHGK kararına atıf yapılmış, ama özellikle karar numarası yazılmamış. Ama ihbar tazminatı ve kıdem tazminatı benzer şekilde hesaplandığından ve kıdem tazminatının da belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceği yönünde bir HGK kararı olduğu bilindiğinden belki faydalı olabilir.

Ankara BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
1. Hukuk Dairesi
Esas: 2017 / 314
Karar: 2017 / 451
Karar Tarihi: 27.03.2017

Konu : İŞÇİ ALACAĞI DAVASI - DAVACI VE DAVALI VEKİLİNİN İSTİNAF BAŞVURUSUNUN DAVANIN BELİRSİZ ALACAK DAVASI OLARAK AÇILMIŞ OLMASI NEDENİYLE İHBAR TAZMİNATI VE ÜCRET ALACAĞI YÖNÜNDEN BELİRSİZ ALACAK DAVASI AÇILAMAYACAĞI - DAVALI İSTİNAF BAŞVURUSUNUN KABULÜ İLE BU ALACAK KALEMLERİNİN HUKUKİ YARAR YOKLUĞUNDAN REDDİ - KARARIN KALDIRILMASINA KARAR VERİLDİĞİ

(6100 S. K. m. 26, 114, 353) (4857 S. K. m. 20)

Yukarıda bilgileri yazılı mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın, tarafların istinaf talebi üzerine mahkemece dosyanın istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderildiğinden yapılan ön inceleme ve incelemeyle heyete tevdi olunan dosyanın gereği görüşülüp aşağıdaki karar verilmiştir.

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı işyerinde 30/10/2012-21/07/2013 tarihleri arasında rok operatörü olarak çalıştığını, müvekkilinin net 2.500,00 TL maaş aldığını, işverenin haklı bir neden göstermeksizin iş akdini feshettiğini, davacıya işten ayrılmadan önce ihbar ve kıdem tazminatlarını ödememek için 20/01/2013 ve 21/07/2013 tarihlerinde olmak üzere istifa dilekçesi imzalattırdığını, 21/07/2013 tarihinde ibraname imzalattığını ve bu belgede ayrılış nedeninin 04 kod olarak belirsiz süreli iş akdinin haklı neden bildirilmeden işveren tarafından feshi olduğunu, ödenmeyen ücret, fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram genel tatil ücretleri olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 500 TL son 30 günlük ücret, 500 TL ihbar tazminatı, 500 TL hafta tatili, 500 TL fazla çalışma, 500 TL ulusal bayram genel tatil alacağının tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının istifa dilekçesi imzaladığını kabul etmiş olduğunu bu nedenle ihbar ve kıdem tazminatı talep edemeyeceğini, davalı şirket bünyesinden alacağı olmadığını, bilirkişi raporundan aleyhe olan hususları kabul etmediklerini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece: "....Bilirkişi Av. İ. Y. tarafından tanzim edilen 25/03/2016 havale tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak davacının 3.144,68 TL ihbar tazminatı, 11.052,03 TL fazla mesai alacağı, 301,41 TL UGBT alacağı, 3.944,56 TL hafta tatili alacağı, 3.328,48 TL ücret alacağı olduğu hesaplanmıştır. Davacı vekili bilirkişi raporu doğrultusunda harcını yatırarak talep artırımında bulunduğu görülmüştür. Dosya davalı vekilinin itirazı doğrultusunda alacak kalemlerinin hesabı için bilirkişiye tevdi edilmiş ve bilirkişi 12/08/2016 tarihli ek raporu alınmış ve hükmede bu rapor esas alınmıştır. Bilirkişi Av. İ. Y. tarafından tanzim edilen 12/08/2016 havale tarihli bilirkişi ek raporunda sonuç olarak davacının 3.144,68 TL ihbar tazminatı, 11.052,03 TL fazla mesai alacağı, 301,41 TL UGBT alacağı, 3.944,56 TL hafta tatili alacağı, 601,44 TL ücret alacağı olduğu hesaplanmıştır. Davacının hizmet cetveli incelendiğinde; SGK ve işyeri kayıtlarına göre 22/11/2012-21/07/2013 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığı ve toplam hizmet süresinin 8 ay olduğu, meslek odası yazı cevabı ve tanık beyanlarına göre net 2.500,00 TL ücret aldığı beyan edilmekle hesaplamalar 3.369,42 TL brüt ücret üzerinden yapılmıştır... Davacı işçi yukarıda özetlendiği gibi davalı işverenden alacak kalemlerini istemiş, bunun dışında davalı işveren haksız iş akdi feshine dayanarak ihbar tazminatı talebinde bulunmuş, mahkememizce yapılan incelemede, toplanan deliller ve tanık beyanlarından davacı işçinin davalı işyerinde fasılasız olarak çalıştığını ifade etmesi karşısında sigorta kayıtlarına itibar edilmeyerek işyerinde tek rok operatörü olarak çalışan işçinin tek rok operatörü olması nedeniyle fasılasız çalışmasının mümkün olduğu kanaatine ulaşılmış, bu nedenle hükme esas alınan 12/08/2016 tarihli bilirkişi ek raporunda davacının fasılasız çalıştığı döneme ilişkin yapılan hesaplama dikkate alınmıştır. Davacının ihbar tazminatı alacağı talebine ilişkin olarak; davacının iş akdinin davalı tarafından haklı şekilde feshedildiğinin ispatlanamadığı, davacıya ihbar önelinde bulunulmadığı, buna ilişkin ödeme de yapılmadığı anlaşılmakla davacının ihbar tazminatına hak kazandığı gerek tanık beyanları, gerek bilirkişi raporu ve gerekse tüm dosya kapsamından anlaşılmıştır. Davacının fazla mesai alacağı talebine ilişkin olarak; dinlenen tanık beyanlarına göre davacının çalışma şeklinin haftanın 7 günü 07:00-19:00 saatleri arasında 12 saat çalıştıklarını belirttikleri, buna göre haftada 21 saat fazla mesai alacağı bulunduğu, karşılığının zamlı ücret üzerinden ödenmesi gerekli olup, ödendiği davalı tarafından yazılı belgeyle ispatlanamadığından davacının bu alacağa hak kazandığı, gerek tanık beyanları, gerek bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından anlaşılmıştır. Davacının genel tatil alacağı talebine ilişkin olarak; dinlenen tanık beyanlarına göre davacının dini bayramlar dışındaki ulusal bayram ve genel tatillerde çalıştığının belirtildiği, buna göre davacının genel tatil alacağı bulunduğu, karşılığının zamlı ücret üzerinden ödenmesi gerekli olup, ödendiği davalı tarafından yazılı belgeyle ispatlanamadığından davacının bu alacağa hak kazandığı, gerek tanık beyanları, gerek bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından anlaşılmıştır. Davacının hafta tatili alacağı talebine ilişkin olarak; dinlenen tanık beyanlarına göre davacının hafta tatili gününde de çalıştığının anlaşıldığı, buna göre davacının hafta tatili alacağı bulunduğu, ödendiği davalı tarafından yazılı belgeyle ispatlanamadığından davacının bu alacağa hak kazandığı, gerek tanık beyanları, gerek bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından anlaşılmıştır. Davacının ücret alacağı talebine ilişkin olarak; davacı tarafça son aya ilişkin 30 günlük ücretin ödenmediğinin beyan edildiği, dosya kapsamından davacıya ücret ödemesi adı altında bir kısım ödemelerin yapıldığının anlaşıldığı, bu ödemelerin mahsubu ile davacının bakiye ücret alacağı bulunduğu, ödendiği davalı tarafından ispat edilemediğinden davacının bu alacağa hak kazandığı gerek tanık beyanları, gerek bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından anlaşılmıştır. Ancak bir işçinin tüm hizmeti süresince sürekli fazla mesai yapması, tüm hafta tatili, ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışması, alacak taleplerinin tanık beyanlarına dayanması hastalık, mazeret izni, ücretli izin, dini bayram günleri çalışılmayan günler nedeni ile hayatın olağan akışına aykırı görüldüğünden hesaplanan fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram genel tatil ücret alacağından % 30 hakkaniyet indirimi yapılmasına ..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.

İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; davanın belirsiz alacak davası olarak açıldığını, ıslah dilekçesinin tarihinin 31/05/2016 olmayıp 07/04/2016 olduğunu ayrıca bu dilekçenin ıslah dilekçesi değil harç tamamlama dilekçesi olduğunu, belirsiz alacak ve tespit davalarında faizin dava tarihinden itibaren işleyeceğini, dolayısıyla mahkemenin harç tamamlama dilekçesini ıslah dilekçesi olarak kabul etmesi ve hükmettiği faiz başlangıcının hatalı olduğunu, dava tarihinden itibaren işletilmesi gerektiğini, kabule göre de faiz başlangıç tarihinin hatalı olduğunu, davalı lehine 1800,00 TL vekalet ücreti hükmedilmiş ise de bunun hatalı olduğunu, reddedilen tek alacak kaleminin ücret alacağı olduğunu burada da harç tamamlama dilekçesiyle de belirlenen miktarda ücret alacağının arttırıldığını, dava tarihinden sonra ücret alacağının bir kısmı ödendiğinden aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, hükmedilen alacak kalemlerine bölünmeksizin bir bütün olarak dava tarihinden itibaren faiz işletilmesini aksi kanaatte faiz başlangıcının 07/04/2016 olarak esas alınmasını ve davalı lehine 198,59 TL miktar üzerinden nispi vekalet ücretine hükmedilmesini talep etmiştir.

Davalı istinaf dilekçesinde özetle; davacı tarafından davanın belirsiz alacak davası olarak açıldığını, Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin kökleşmiş içtihatları doğrultusunda işçi alacaklarına ilişkin davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, istifa eden davacının ihbar tazminatı talep edemeyeceğini, bu talebin reddi gerektiğini, davacının aralıklı çalışmasına rağmen tanık beyanları nazara alınarak kesintisiz çalıştığının kabul edildiğini, SGK kayıtlarının esas alınmamasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, asgari ücretle çalıştığını, buna rağmen ücretinin 2.500,00 TL olarak iddiası gibi kabul edildiğini, gerçek ücretin araştırılmasında hukuki zorunluluk olduğunu, fazla çalışma, hafta tatili ve ubgt çalışma alacağının olmadığını, bu alacakların ispatlanamamasına rağmen davacı lehine karar verildiğini, kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLER
SGK Kayıtları, İşyeri Kayıtları, Tanık Beyanları, Bilirkişi Raporu ve Ek Raporu

DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
Dava; işçilik alacakları talebine ilişkindir.

Taraflar arasında davanın belirsiz alacak davası olup olmadığı, davacının temel ücreti, çalışma süresi, faiz başlangıç tarihi, davacının talep ettiği alacakları hak edip etmediği, alacağının varlığı ve miktarlarında ihtilaf söz konusudur.

Öncelikle tarafların usulü itirazları İncelenmekle; davacı dava dilekçesinde asgari miktarlar belirtmek suretiyle ve davanın belirsiz alacak davası olduğunu belirterek ihbar tazminatı, ücret, fazla çalışma, hafta tatili çalışması ve ubgt çalışma ücreti talebinde bulunmuş, 07/04/2016 tarihli dilekçesi ile taleplerini arttırmış harç tamamlama dilekçesi konulu bu dilekçesine istinaden tamamlama harcı yatırmıştır.

Bu durumda HMK'nın 26. maddesi gereğince taleple bağlı kalınarak davacının davasının belirsiz alacak davası olarak nitelemesi nedeniyle her bir alacak kalemi yönünden Hukuk Genel Kurulu’nun Kararı doğrultusunda alacakların belirsiz alacak olup olmadığının ayrı ayrı değerlendirilmesinde; ücret ve ihbar tazminatı taleplerinin belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceği diğer alacak kalemlerinin belirsiz alacak davasına konu edilebileceği anlaşılmakla ücret ve ihbar tazminatı talebine ilişkin taleplerinin hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken esastan karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Buna yönelik davalı istinaf başvurusunun kabulü gerekir.

Davacının faiz başlangıcına yönelik talebinde fazla çalışma, ubgt ve hafta tatili alacakları belirsiz alacak davasına konu olabileceğinden faiz başlangıcının dava tarihi olması gerekir. Mahkemenin ıslah tarihinin 07/04/2016 yerine 31/05/2016 olarak hatalı belirlediği de dosya kapsamıyla belirlidir.

Davacı davalı işyerinde 22/11/2012 - 21/07/2013 tarihleri arasında rok operatörü olarak 2.500,00 TL ücretle çalışmış, işten ayrılış bildirgesinde" 04 kod" olarak "belirsiz süreli iş akdinin iş veren tarafından haklı neden bildirilmeksizin feshi" şeklinde bildirim yapıldığı anlaşılmıştır. 4857 Sayılı Kanunun 20. maddesi gereğince iş akdinin fesih nedenini ispatla yükümlü davalı tarafından haklı nedenle fesih olgusu ispatlanmamıştır. Davacının her ne kadar SGK kayıtlarında çalışması aralıklı ise de tanık beyanlarına göre çalışmanın aralıksız olduğu anlaşılmış ve mahkemece asıl rapor ve seçenekli olarak hazırlanan ek rapordan aralıksız çalışma ve iddia olunan ücrete göre karar verilmiş olup davacının yaptığı iş, emsal ücret araştırması ve tanık beyanları nazara alındığında bu hususlarda usul ve yasaya aykırılık yoktur.

Davacı ücret alacağı talebinde bulunmakla ücret alacağı dava açılmadan önce ödendiğinden bilirkişi raporuna göre ücret alacağı arttırılarak harcı yatırıldığından ret olunan miktar itibariyle davalı lehine 1.800,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesinde usul ve yasaya aykırılık yoktur.

Karar gerekçesinde de belirtildiği üzere tanık beyanlarıyla davacı tarafından ispatlanan dosya kapsamına uygun olarak bilirkişice hesaplanan ve ödendiği davalı tarafından ispatlanmayan fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil çalışma ücretine hükmedilmesinde de usul ve yasaya aykırılık yoktur.

Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında; davacı ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun davanın belirsiz alacak davası olarak açılmış olması nedeniyle ihbar tazminatı ve ücret alacağı yönünden belirsiz alacak davası açılamayacağından davalı istinaf başvurusunun kabulü ile bu alacak kalemlerinin hukuki yarar yokluğundan reddine, belirsiz alacak davasında faiz başlangıcının dava tarihinden itibaren işletilmesi gerekmekle belirsiz alacak davasına konu olabilen alacak kalemleri yönünden faiz başlangıç tarihinin artırılan kısım içinde dava tarihi olmak üzere davacı istinaf başvurusunun kabulü ile tarafların diğer istinaf başvurularının reddi ile kabul edilen yönlerden düzeltme yapılmak üzere HMK.'nun 353/1-b.2 maddesi gereğince kararın kaldırılmasına dair aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;

A) 1- HMK.nun 353/1-b.2 maddesi gereğince davalı istinaf başvurusunun kabulü ile davanın belirsiz alacak davası olarak açılmış olması nedeniyle ihbar tazminatı ve ücret alacağı yönünden belirsiz alacak davası açılamayacağından bu alacak kalemleri ili ilgili mahkemece esas hakkında verilen hüküm fıkralarının, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile belirsiz alacak davasında faiz başlangıcının dava tarihinden itibaren işletilmesi gerekmekle belirsiz alacak davasına konu olabilen alacak kalemleri yönünden faiz başlangıç tarihinin (dava tarihi de yanlış yazılmakla) artırılan kısmı içinde dava tarihi olmak üzere bu konudaki verilen hüküm fıkralarının düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmek üzere mahkeme kararının KALDIRILMASINA,

2- Davanın kısmen kabulüne kısmen reddine,

a- İhbar tazminatı ve ücret alacağı talebinin hukuki yarar yokluğu nedeniyle HMK'nun 114/1-h ve 115/2 maddeleri gereğince usulden reddine,

b- Hesaplanan brüt 301,41 TL'lik genel tatili alacağının dava tarihi olan 03/08/2015 tarihinden itibaren bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

c- Brüt 11.052,03 TL fazla çalışma alacağının dava tarihi olan 03/08/2015 tarihinden itibaren bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

d- Brüt 3.944.56 TL hafta tatili alacağının dava tarihi olan 03/08/2015 tarihinden itibaren bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

e- Ulusal bayram ve genel tatil alacağı talebinin fazlaya ilişkin kısmının reddine,

f- Yasal kesintilerin ödeme anında dikkate alınmasına,

g- Kabul edilen dava değerine göre alınması gerekli 1045 TL harçtan başlangıçta peşin olarak alman 42,70 TL harç ve 330,00 TL tamamlama harcının mahsubu ile kalan 672,30 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına, (mükerrer tahsilata sebebiyet vermemek üzere)

h- Kabul edilen dava değerine göre karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 1980 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

ı- Reddedilen dava değerine göre karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 1980 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,

i- Davacı tarafından yapılan tebligat, müzekkere ve bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 832,20 TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre 585 TL'sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,

j- Davalı tarafından yapılan tebligat ve tanıklık ücreti olmak üzere toplam 100,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul ve red oranına göre 29,73 TL'sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine; kalan kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,

k- Davacı tarafça başlangıçta peşin olarak yatırılan 42,70 TL harç ile 330,00 TL tamamlama harcı toplamı 372,70 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

l- Davacı tarafça yatırılan avanstan kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,

B) 1- Davacı ve davalının yatırmış oldukları istinaf nisbi karar harcının talep halinde ilgilisine iadesine,

2- Davacı ve davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,

3- İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,

4- Karar tebliği ile harç işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yapılmasına, Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 5521 sayılı Kanunun 6763 sayılı Kanun ile değişik 8/3. maddesi gereğince KESİN olmak üzere 27.03.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

(KAYNAK: Av. Cihan ŞAHİN)

Kıdem ve ihbar tazminatları giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplandığından ve giydirilmiş brüt ücretin tespiti yargılama ve bilirkişi incelemesi gerektirdiğinden bu tazminat alacakları belirsiz alacaktır.

Örneğin; kendisine lojman tahsis edilen bir işçinin giydirilmiş brüt ücreti hesaplanırken o lojmanın emsal kira bedeli de nazara alınacağından mutlaka bilirkişi incelemesi yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla böyle bir durumda davacı mecburen davasını belirsiz alacak davası olarak ikame etmektedir.