Kesinleşmemiş Sayıştay İlâmlarına Karşı Yargılamanın İadesi İçin Başvuruda Bulunmak Mümkün Mü?

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’nci maddesinin (3) numaralı fıkrasında temyiz süresi ilâmın ilgiliye tebliğinden itibaren altmış gün ve 56’ncı maddesinin (3) numaralı fıkrasında da yargılamanın iadesi (yenilenmesi) isteminde bulunma süresi de ilâmın tebliğinden itibaren beş yıl olarak belirlenmiştir.
Hukuk literatüründe kanun yolları, başvuru konusu ilâmların kesinleşip kesinleşmemiş olmalarına göre olağan ve olağanüstü şeklinde ikili tasnife tabi tutulmaktadır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre istinaf ve temyiz olağan kanun yolu, kanun yararına temyiz ve yargılamanın iadesi de olağanüstü kanun yolu sayılmaktadır.

Bu tasnife göre, ilk derece mahkemelerinin kesinleşmemiş ilâmlarına karşı istinaf ve temyize, kesinleşmiş ilâmlarına karşıda da kanun yararına temyiz ve yargılamanın iadesine başvurulması mümkün olabilmektedir.

İlk derece mahkemelerinin yargı yoluna açık ilâmları, olağan kanun yollarının tüketilmesi ya da başvuru süre içinde olağan kanun yollarına başvurulmaması durumunda kesinleşmektedir.


6085 sayılı Kanunun yargılamanın iadesini düzenleyen 56’ncı maddesinde, başvuru konusu yapılacak hükümlerin kesinleşmiş hükümler olduğuna ilişkin bir ibareye yer verilmemiştir. Bu belirsizlik üzerine kesinleşmemiş hükümlere karşı yapılan yargılamanın iadesi başvuruları Sayıştay uygulaması olarak kabul edilerek sonuçlandırılabilmektedir.

Oysa 6085 sayılı Kanunda yargılama usulüne ve kanun yollarına ilişkin hüküm bulunmadığı hallerde anılan Kanunun 61’inci maddesi uyarınca 1086 sayılı Kanun yerine çıkartılmış olan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.

Konu ile ilgili olarak 6100 sayılı Kanunun 374’üncü maddesinde,” Yargılamanın iadesi, kesin olarak verilen veya kesinleşmiş olan hükümlere karşı istenebilir.” Hükmü yer almaktadır.

Özetle; 6085 sayılı Kanunun 56’ncı maddesinde yargılamanın iadesini isteme süresi beş yıl olarak belirlenmiş olmakla birlikte anılan maddede sayılan sebeplerle ancak bu süre içerisinde kesinleşmiş ilâmlara karşı yargılamanın iadesini istemenin mümkün olduğu, kesinleşmeden yapılan istemlerin ise yargılama usulüne uygun olmayacağı değerlendirilmektedir.

Turgut AŞCI
E. Sayıştay Uzman Denetçisi