Iflas Masasi'na Karsi Avukatlik Ucreti Davasi

Merhaba sayin meslektaslarim, benim cok onemli bir konuda bir sorum olacakti. Soyle ki, beraber calistigim avukat arkadasim bir sahis icin acilan iflasta iflas masasi avukati olarak gorev aliyor. Fakat davalar ve durusmalar surer iken iflas masasi tarafindan "sebep ve hakli gerekce gosterilmeden" direkt azlediliyor. Bunun uzerine arkadasim kusuru olmaksizin ve gerekcesi olmadan azil nedeniyle ücreti vekalet icin miktar yonunden gorevli olmasi bakimindan"asliye hukuk" mahkemesinde ucreti vekalet alacagi davasi aciyor. Sonuclanmasina yakin olana su aralarda ise konunun vahametini henuz idrak ettigini dusundugum iflas masasi avukatlari davaya onem vermeye baslayip su savunmayi yaptilar: "Dava iflas masasina karsidir,iflas kesinlestikten sonra acilmistir o yuzden asliye ticaret mahkemesinde acilmasi gerekirdi." Merka ettigim konu su ki; biz iflas idaresine iflas alacagi icin basvurup da ret karari tebellug edip bu konuda dava acmis degiliz. Biz masada bulunan ve oncelikli olan muaccel hale gelmis uceti vekalet alacagimiz icin alacak davasi acmis bulunmaktayiz. Burada iflas hukumleri uyarinca asliye ticaret mahkemesi mi gorevli olacak yoksa asliye hukuk mahkemesi mi gorevli. Normalde avukatlik kanunun anayasa mahkemesince iptali yapilan 167. maddesine gore baro hakem heyetleri yetkili iken, davayi acis tarihimiz iptalden sonra oldugu icin yargitay ictihatlarina göre gorevli merci miktara göre sulh veya asliye mahkemeleri bu sahsimin bilgisi dahilinde. Ancak merak ediyorum ki iflas masasindan alacak soz konusu olunca bu kural ve hukum terkedilip asliye ticaret mahkemeleri mi gorevli oluyor acaba. Bana olmaz gibi gelse de karsi taraf iflas masasi avukatlari bu yonde bir savunma yaptiklari icin sormak istedim. Gerekceli ve izahatli cevaplariniz icin simdiden tesekkurler ediyorum...

Değerli Meslektaşım,

Karşılaştığınız hukuki sorun, yüksek yargı kararlarında ya da bilimsel görüşlerde emsalini çok güç bulabileceğiniz (kanımca bulamayacağınız), yasal düzenlemesi de bulunmayan bir mesele. Aslında konu çok ayrıntılı olmakla birlikte, ben ayrıntılara girmemeye çalışarak, sadece somut olayın halli için naçizane fikirlerimi paylaşacağım.

Bu meselenin hallinde, "iflas alacağı" ve "masa alacağı" kavramlarının iyi anlaşılması(mahkemeye iyi anlatılması), bu kavramlar arasındaki farkın da net bir şekilde ortaya konması gerek. İflas alacağı, alacaklıların müflisten olan alacaklarıdır. Bu alacaklar, iflas kararından önce ferdi icra takiplerine konu olabilen, ancak iflas kararından sonra ancak iflas prosedüründen geçmek suretiyle hukuki varlık kazanan alacaklardır. Masa alacağı ise, müflisten değil iflas masasından olan alacaklardır. İflas masası tüzel kişiliğe benzemekle birlikte, tüzel kişiliği bulunmayan bir hak süjesidir. Dolayısıyla bu hak süjesi, üçüncü şahıslarla sözleşme bağıtlayabilen, belli konularda hak ehliyetine sahip olan, borçları ya da edimleri yüklenmeye ehil bir süjedir. O halde iflas masası, müflisin borçlarından hariç olmak üzere sözleşmeye girebilmekte ve borçlanabilmektedir.

Mesajınızdaki "arkadaşınızın bir şahıs için görev alması" yönündeki cümlenizi anlayamadım. Ancak devam eden cümlelerinizden, arkadaşınızın iflas masası tarafından masa vekili olarak görevlendirildiğini çıkarıyorum. Bu durumda arkadaşınız olan meslektaşımız ile iflas masası arasında bir avukatlık sözleşmesi bağıtlanmış oluyor. İflas masasının, avukatı herhangi bir gerekçe göstermeksizin azletmesi neticesinde Avukatlık Yasası uyarınca masa avukatı, takip ettiği işler için sözleşmede kararlaştırılan (yazılı sözleşme yok ise asgari tarifede gösterilen) vekalet ücretine hak kazanıyor. Dolayısıyla masa ile akdolunan sözleşmeden doğan avukatlık ücreti bir masa alacağıdır. Zira akdi bağıtlayan müflis değil iflas masasıdır. Sözleşmeden doğan hak ve yükümlülükleri üstlenen iflas masasıdır.

Vekalet ücreti alacağı için genel mahkemede açılan davada görevsizlik itirazında bulunuluyor. Eğer, bu alacak iflas alacağı olsa idi, o halde iflas idaresinin görevsizlik itirazı doğru olacaktı. Zira iflas alacakları hakkında öncelikle kabul ya da red kararı vermeye yetkili organ iflas masasıdır. Bu nedenle iflas alacakları ile ilgili olarak öncelikle iflas masasına kayıt ve kabul talebinde bulunulmalı, masanın red kararı vermesi halinde ise asliye ticaret mahkemesinde kayıt kabul davası açılmalıdır. Eğer masaya başvurulmaksızın alacak davası açılırsa o halde, mahkeme davacıya iflas masasına başvurması için süre vermeli, iflas masasının alacak kayıt talebini reddetmesi halinde işbu alacak davasına kayıt kabul davası olarak devam edilmelidir. Tabi ki, görevli olan asliye ticaret mahkemesinde.

Ancak az önce bahsettiğim prosedür, iflas alacakları için geçerlidir. Oysa masa alacakları için bir kayıt kabul sistemi öngörülmemiştir. Masa alacakları bakımından yasadaki yegane düzenleme İ.İ.K. m. 248 olup, iflasın açılmasından ve tasfiyeden doğan borçların öncelikle çıkarılacağı (yani üçüncü şahısların masadan olan alacaklarının öncelikle ödeneceği) düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre masa alacakları İ.İ.K. m. 206 da belirlenen sıraya girmez. Öncelikle ödenir.

O halde iflas alacaklarının tabi olduğu, İ.İ.K. m. 219 bend 2, 230, 232, 233, 234,235, 236, 247, 249, 250 ve 251 de düzenlenen hükümler masa alacakları için geçerli olmayacaktır. Peki masa alacakları hangi hükümlere tabi olacaktır? Tabi ki genel hükümlere.. Zira masa, arkadaşınız ile bir sözleşme yapmış, kendi iradesi ile de bu sözleşmeyi feshetmiş. Bunun yasal sonuçlarına da katlanmak durumunda. Bu durumda arkadaşınız tarafından genel hükümlere göre açılan davada görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olup, iflas idaresinin asliye ticaret mahkemesinin görevli olduğuna dair savunması, yukarıda belirttiğim üzere ancak iflas alacakları için geçerli olabilecek, ancak sizin davanızda hukuki dayanağı bulunmayan bir savunmadır.

Bu arada üzülerek belirtmek isterim ki, davanın sonunda yine tartışmalı bir mesele ile karşı karşıya kalacaksınız. Nitekim, davanızı kazansanız dahi, hükmün infazında karşınıza İ.İ.K. 193/3 maddesi çıkacak. Ancak bu meseleyi bir başka sefere tartışmak üzere...

Saygılarımla,

Saygideger meslektasim, verdiginiz aciklamali ve kaliteli hukuki tefekkur iceren yanitiniz icin oncelikle cok tesekkur etmek isterim. Ben de aynen sizin gibi dusunmekteyim konu ile ilgili. Hatta bu soruyu bana sorup arastirmami isteyen arkadasima da aynen sizin cevabinizdaki gibi " asliye ticaret mahkemesinin iflas masasına yazılmada red veya kabul kararı icin itiraz açısından görevli olacağını" söylemistim. Hatta araştırdığım yargıtay kararları ücret-i vekalet alacağı konusunda özetle anayasa mahkemesi Av. Kn.'daki ilgili maddeyi iptal etmeden önce baro hakem heyetinin görevli merci olduğunu bu mercilerin bu görevi üstlenmesini sağlayan madde AY mahkemesince iptal edildikten sonra genel mahkemelerde genel hükümlere(müdeabbihin miktarı) göre görevli mahkemenin tayin olunması gerektiğini içeren yüksek mahkeme kararları buldum. Ancak yine de tereddütüm iflas hukuku çok teknik ve incelikli bir alan oldugu için ayrı bir nüans olup olmayacağı konusunda idi. Görüşleriniz ve hukuki gerekçeleriniz benim düşüncelerimi de destekleyerek artık bu konuda neredeyse emin olmamı sağladı,çok teşekkür ederim. inaniyorum ki bu bahsettigim davamiz basari ile sonuclanir ve bu alanda örnek bir ictihat olur. ilginize ve bilginize cok tesekkür ederim.
NOT: arkadaşıın şahıs için değil şahıs için açılan iflas masasında görev alması diyecekken aceleden bir parmak sürçmesi husule gelmiş,hukuki açıdan bu küçük aceleden dolayı özür dilerim

İltifatlarınız için ben teşekkür ederim. Siz zaten meseleye gereken çözümü bulmuşsunuz. Bir kere de benim dile getirmem ile minik bir katkım oldu ise memnuniyet duyarım.

Saygılarımla,