Kira Stopajından Kiralayanın Sorumluluğu

Merhaba,
Gelir Vergisi Kanunu'nun 70. maddesine göre işyerine kiralanan bir bina dolayısıyla,kiracı tarafından aynı yasanın 94/5a maddesine göre ödenmesi gereken stopaj,Vergi Dairesine yatırılmadığı takdirde,kiralayan maliye'ye karşı bu ödenmeyen stopajdan dolayı sorumlu olur mu?

Adı geçen 94.maddeye eklenen

(Ek fıkra: 12/06/2002 - 4761 S.K./2. md.)(12) Maliye Bakanlığı, vergiye tabi işlemlere taraf veya aracı olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir )

hükmü uyarınca, stopaj borcu,kiralayana teşmil edilinebilir mi?

Sayın Labirent,

Söz konusu verginin sorumlusu kiracı olduğundan kiralayandan istenmesi mümkün değildir.

Saygılarımla

Bir Dost

Sayın Bir Dost,
Cevabınız için teşekkür ederim.Benim kanım ve bildiğim de sizin belirttiğiniz gibiydi.Ancak,bir arkadaşıma avukatının "Siz sorumlusunuz" demesi ve konuyu bir de benim araştırmamı rica etmesiyle yasa ve ilgili maddeleri yeniden incelediğimde,içeriğini yazdığım 2002 de eklenen Ek maddeki ( taraf) kelimesine takıldım.Stopaj olayını doğuran kira akdinin bir tarafı da kiralayan olduğuna göre,çözüme nasıl ulaşacağız?Aklımı karıştıran bu ek madde oldu.

Sayın labirent,

Sonradan düşününce benim de kafam karıştı..

Bu konuda tebliğ, karar, bir açıklama bulamadım.

Vergi davalarında uzman avukat arkadaşlara da sordum ama bilen çıkmadı.

2002 yılından sonra yazılmış Gelir Vergisi ile ilgili açıklamalı içtihatlı kitaplara bakmak lazım. Bu kitaplardan elinde olan üyelerimizden yanıt beklemekten başka çare göremiyorum.

Saygılarımla

Bir Dost

Vergi Kesenlerin Sorumluluğu
Madde No 11
Kapsam
Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar.
Bu sorumluluk, bunların ödedikleri vergilerden dolayı asıl mükelleflere rücu etmek hakkını kaldırmaz.

(3239 sayılı Kanunun 2'nci maddesiyle eklenen fıkra) Mal alım ve satımı ve hizmet ifası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden, (4369 sayılı Kanunun 81/A-28 nci maddesiyle değiştirilen ibare) alım satıma taraf olanlar, hizmetten yararlananlar ve aralarında doğrudan veya hısımlık nedeniyle ya da sermaye, organizasyon veya yönetimine katılmak veya menfaat sağlamak suretiyle dolaylı olarak ilişkide bulunduğu tespit olunanlar(*) müteselsilen sorumludurlar.

(3239 sayılı Kanunun 2'nci maddesiyle eklenen fıkra) Ancak üçüncü fıkrada belirtilen müteselsilen sorumluluk mal üreten çiftçiler ile nihaî tüketiciler için söz konusu değildir.

(3239 sayılı Kanunun 2'nci maddesiyle eklenen fıkra) Müteselsil sorumluluğun şartları, sınırları ve bu konuya ilişkin usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir.

(3418 sayılı Kanunun 30'uncu maddesiyle eklenen fıkra) Maliye ve Gümrük Bakanlığı zirai ürünlerin (işlenmiş olanlar dahil) alım ve satımına aracılık eden kuruluşlar ile Ticaret Borsalarını bu mahsullerin satın alınması sırasında yapılacak vergi tevkifatından müteselsilen sorumlu tutmaya, sözkonusu ürünlerin satışı dolayısıyla yapılacak vergi tevkifatının hangi safhada yapılacağını her bir ürün için ayrı ayrı belirlemeye yetkilidir. Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından belirlenen safhadan önceki safhalarda tevkif yoluyla alınan vergiler iade edilmez ve süresinde ilgili vergi dairesine yatırılır.


(*) (İbarenin değiştirilmeden önceki şekli) alım satıma taraf olanlar ile hizmetten yararlananlar, aralarında zımnen dahi olsa irtibat olduğu tespit olunanlar.

Sayın bekirbilgu ,

Mesajınızda alıntı yaptığınız aşağıdaki fıkrada, "vergi kesenlerin (kiracıların) vergiyi ödediklerinde (kiralayana) rücu hakları tanınmıştır.

Ne var ki, vergi sorumlusu (kiracı) vergiyi ödemezse vergi mükellefinin (kiralayanın) vergi dairesine karşı sorumluluğundan söz edilmemektedir. :

Vergi Usul Kanunu Madde No 11 Kapsam
Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar.

Bu sorumluluk, bunların ödedikleri vergilerden dolayı asıl mükelleflere rücu etmek hakkını kaldırmaz.

Diğer fıkralar ise kira ilişkisi ile ilgili değildir.
*****
Ben eski görüşümde ısrar ediyorum: mükellef de olsa kiralayan vergi alacağı için kiracısının peşinden koşmamalı. Kiracıyı sorumlu tutan devlet vergisini kiracıdan almalı; kiralayandan istememeli kanısındayım.

Saygılarımla

Bir Dost

Detaylı araştıramadım, ancak kanun ibaresinde"...vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden, (4369 sayılı Kanunun 81/A-28 nci maddesiyle değiştirilen ibare) alım satıma taraf olanlar, hizmetten yararlananlar ve aralarında doğrudan veya hısımlık nedeniyle ya da sermaye, organizasyon veya yönetimine katılmak veya menfaat sağlamak suretiyle dolaylı olarak ilişkide bulunduğu tespit olunanlar(*) müteselsilen sorumludurlar. " denilmektedir.
Ayrıca kiralayandan kesilen vergi hazineye beyan edilmediğinde mükellef yıllık beyanına göre hesaplanan vergisinden bu kesintiyi mahsup edip kesilen vergiyi iade alamıyor.
selam.

Sayın bekirbilgu,

Alıntı yaptığınız fıkra " (3239 sayılı Kanunun 2'nci maddesiyle eklenen fıkra) Mal alım ve satımı ve hizmet ifası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların,"" ifadesi ile başladığından mal alım satımı ve hizmet ifasında geçerli olup, kira ilişkilerinde geçerli olmayacağı kanısındayım.

Saygılarımla

Bir Dost

Katma Değer Vergisi madde 4 de hizmet tanımı yapılırken kiralama da sayılmıştır. Ben de kiralama işlemini hizmet olarak değerlendirdim.
Kiralama işleminde vergi kesmek zorunda olan kiracı (GVK md 94/5) GVK md 98 e göre bunu muhtasar beyanname ile beyan edip ödeme süresi içinde ödemelidir. Burada tarhiyat vergi kesen adına yapılır. Esas olarak onun ödemesi gerekir. Ama vergi dairesi ondan tahsil edemezse bunu VUK md 11 e göre isteyebilir. Bu durumda kiraya veren ödediği vergiyi kiracıdan isteyebilir. Ancak bu da karşılaşılan bir durum değildir. (Bana da kiraya verenden istemek fazla adaletli gelmiyor, asıl olan devletin verdiği yetkiyle kestiği parayı vergi dairesine yatırmak zorunda olan kişiden bunu istemektir. Devletin tahsil edemediği parayı özel şahsın tahsil etmesini beklemek hem hukuki prosedürü uzatır. Hem de şahısların devlete güvenini sarsar. O zaman kiraya veren de der ki, eğer kiracı kestiği parayı ödemeyecekse benden kesinti yapmasın ben kendim beyan edip yatırayım, tahsil edemezlerse benden gelip alacaklar diye de düşünmeyim. Kendi paramla rezil olmayayım.)

saygılar.

Sayın bekirbilgu,

Yol gösterici mesajlarınız sayesinde aradığımızı buldum sanıyorum:

Maliye Bakanlığı' nın Katma Değer Vergisi Kanunu 1 nolu Genel Tebliği'nin MÜKELLEF VE SORUMLU başlıklarını aşağıda sunuyorum . Sanıyorum KDV için geçerli olan hükümler Gelir Vergisi için de geçerlidir.

Bu tebliğden anlaşılan: mükellef asıl sorumludur. Vergi Dairelerinin mükellefi takip kolaylığı sağlamak üzere bir de ayrıca SORUMLU kavramı oluşturulmuştur.

Kıyas yolu ile bu açıklamayı Gelir Vergisi'ndeki stopaj için de kullanabiliriz kanısındayım.

Sayın Labirent,

Bu yazılanlardan çıkan sonuç, sizin tereddüt ettiğiniz """(Ek fıkra: 12/06/2002 - 4761 S.K./2. md.)(12) Maliye Bakanlığı, vergiye tabi işlemlere taraf veya aracı olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir"" hükmü 2002 tarihinde konmadan önce de asıl sorumlu mükellef kiraya verendi. Demek ki biz yanlış biliyormuşuz.

Aslında Vergi Usul Kanununun 8.maddesi hükmüne göre eski bildiğimiz doğru olmalıydı:

Mükellef ve vergi sorumlusu;

Madde 8 - Mükellef, vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettübeden gerçek veya tüzel kişidir.

Vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir.

Vergi kanunlariyle kabul edilen haller müstesna olmak üzere, mükellefiyete veya vergi sorumluluğuna mütaallik özel mukaveleler vergi dairelerini bağlamaz.

Bu kanunun müteakip maddelerinde geçen "mükellef" tabiri vergi sorumlularına da şamildir.

Kanunun metninden anlaşılan: vergi dairesinin muhatabı olarak "sorumlu" dan söz edilmekte, mükellef muhatap alınmamaktadır.

Bir de ayrıca, mükellef için geçerli kurallar sorumlulara da uygulandığı halde, sorumlu için geçerli kuralların mükellefe uygulanacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır.

Kanundan anlaşılan mükellefin vergi borcunun ödenmesinden sorumlu tutulamayacağı yönünde.

Keşke vergi konusunda bir uzman üyemiz soruya el atsa da yorumlarımızdan emin olsak.

****************************
KDV 1 nolu Genel Tebliği'nin ilgili başlıkları aşağıdadır :

MÜKELLEF VE VERGİ SORUMLUSU:

Mükellef:
Katma değer vergisinin mükellefi esas itibariyle vergiye tabi işlemleri yapanlardır. Ancak Kanunun 8 inci maddesinde özellik arz eden bazı işlemler de dikkate; alınarak verginin mükellefi ayrı ayrı sayılmıştır. Buna göre mükellef sayılanlar aşağıda açıklanmıştır.


Mal teslimi ve hizmet ifalarında mükellef, bu malları teslim edenler veya hizmeti yapanlardır.
..............
..............

Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinde bu mal ve hakları kiraya verenler mükellef olacaktır.
..........

Vergi sorumlusu:
Kanunun 9 uncu maddesine göre, mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Bakanlığımız vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları veya diğer ilgili bir şahsı verginin ödenmesinden sorumlu tutabilecektir.

Anlaşıldığı üzere, vergi alacağını güvence altına almak amacıyla düzenlenen bu madde sadece ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar için öngörülmüş değildir. Bakanlığımız bunların dışında gerekli gördüğü diğer hallerde de bazı şahısları sorumlu tutabilecektir. Bu haller sınırlı olmayıp mükelleflerin idarece takibinin güç olduğu dolayısıyla vergi tarh, tahakkuk ve tahsilatında kaybın veya gecikmenin mümkün olduğu hallerdir.

Maddede belirtilen işlemlere taraf olanlar ile "diğer ilgili şahıslar" mükellefin temsilcisi, vekili, mükellef adına hareket etmeye yetkili herhangi bir şahıs veya kendine mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen kişilerdîr. Bu şahıslar verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten mükellef gibi sorumlu olacaklardır.


Saygılarımla

Bir Dost

Sayın bir dost (isminizi bilemiyorum) ve sn.bekirbilgu,

Müteselsil sorumluluk esasına göre; vergiyi kesenlerin, vergi kesintisi yapılanlarla birlikte sorumlu olacağını belirtir. İstisna edilen haller olmakla birlikte (nihai tüketici, çiftçi gibi) söz konusu durumda sorumluluk müteselsildir.