boşanma sebeplerinden birine dayanılarak açılan bir davada hakim başka bir sebebe dayanarak boşanmaya karar verebilir mi?

sayın meslektaşlarım;
şiddetli geçimsizlik nedeniyle açılmış olan bir boşanma davasında, dava devam ederken davalı kadının akıl hastası olduğu ortaya çıkıyor bu husus doktor raporuyla da sabit oluyor. ancak hakim davanın akıl hastalığı nedeniyle açılması gerekirken evlilik birliğinin temelden sarsılmış olması sebebiyle açıldığından, evlilik birliğinin temelden sarsıldığına ilişkin kanaate de varılamadığından davayı reddetmiştir. sormak istediğim hususlar:

1. hakim hukuku resen uygular prensibi gereği davada belirtiiğimiz hukuki sebep ile hakim bağlı mıdır? her ne kadar şiddetli geçimsizlik sebebine dayanılmış olsa bile dava esnasında başka bir boşanma sebebinin varlığı dosyada görüldüğünden talep de boşanma istemi olduğundan hakim taleple bağlılık ve hukuku resen uygulaması prensibi gereği boşanmaya karar vermiş olması gerekmezmiydi?

2. dava devam ederken hukuki sebepte ıslah yapılarak akıl hastalığı sebebine dayanılarak boşanma istenilebilir miydi? ıslah taleple ilgili olduğundan ve hukuki sebebin tayininin takdiri hakimde olduğundan sebeple ilgili ıslah olmayacğı kanaatindeyim.

Sayın av.ilyasmeral;

Sunduğum linkte, meslektaşlarımızın verimli tartışmaları ve Yargıtay 2.HD.'nin vermiş olduğu bir karar mevcut. Kararda, sizin sormuş olduğunuz konuyla ilgili "...Davalı-davacı kadının akıl hastalığına dayalı boşanma davası bulunmamaktadır. Davacı-davalı kocanın akıl hastası olduğu ve kendisine vasi tayin edildiği sabittir. Akıl hastası olan davacıya kusur yüklenmesi mümkün olmamasına göre davalı-davacı kadının şiddetli geçimsizlik nedeniyle açmış olduğu davanın reddi gerekirken, davasının kabulü ile boşanmaya karar verilmesi doğru değil ise de bu yön temyiz edilmediğinden bozma nedeni yapılmamış yanlışlığa işaret edilmekle yetinilmiştir..." denilmektedir. Bu durumda davanın reddedilmesi gerekeceği sonucu çıkıyor.

Saygılarımla..

http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=48003

Sayın meslektaşım akıl hastalığı sebebi ile boşanma mutlak boşanma sebebidir ,'şiddetli geçimsizlik sebebi ile boşanma' ise nisbi ve genel bir boşanma sebebidir.Şiddetli geçimsizlik sebebi ile boşanma da kusur unsuru gündeme gelir.Konuyu bu açıdan değerlendirmenizde fayda var.

sayın av. engin ekici

yanıtınız çok verimli oldu teşekkür ederim ancak hala anlayamadığım husus netice-i talepde değişiklik yapmadan hukuki sebepte ıslahın ne şekilde olacağı ve roma hukukundan beri uygulanan hakim hukuku kendiliğinden uygular prensibinin bu davalarda geçerli olup olmayacağıdır.

misal istihdam edenlerin sorumluluğuna dayanarak açtığımız bir davada hakim davayı kabul etmekle beraber araç işletenin sorumluluğu ilkesine dayanabilir. yani bizim belirttiğimiz sebeple bağlı değildir. yukarda anlattığım olayda sebeple bağlılığın nedeni nedir.

Alıntı: Yazan av.ilyasmeral sayın av. engin ekici yanıtınız çok verimli oldu teşekkür ederim ancak hala anlayamadığım husus netice-i talepde değişiklik yapmadan hukuki sebepte ıslahın ne şekilde olacağı ve roma hukukundan beri uygulanan hakim hukuku kendiliğinden uygular prensibinin bu davalarda geçerli olup olmayacağıdır. misal istihdam edenlerin sorumluluğuna dayanarak açtığımız bir davada hakim davayı kabul etmekle beraber araç işletenin sorumluluğu ilkesine dayanabilir. yani bizim belirttiğimiz sebeple bağlı değildir. yukarda anlattığım olayda sebeple bağlılığın nedeni nedir.

Değerli meslektaşım, hakim hukuki sebeple ve tavsifle bağlı değildir, maddi sebeplerle bağlıdır. Medeni yargılama taraf hakimiyeti ve dava malzemesinin taraflarca getirilmesi ilkesine (eventualmaxime) dayanır. Dolayısıyla davacının dava konusu yapmadığı bir boşanma nedenine (ki dikkat edilirse bu nedenler maddi olgulardır, olaysal sebeplerdir.) istinaden karar vermek taraflardan birinin ileri sürmediği bir konuda karar vermek demektir ki, hakimin bu şekilde karar vermek salahiyeti yoktur. Saygılarımla.

HUMK.m.75: Kanunun tayin eylediği istisnalardan başka hallerde hakim iki taraftan birinin söylemediği şeyi veya iddia sebeplerini re'sen nazarı dikkate alamaz ve onları hatırlatabilecek hallerde dahi bulunamaz.

Ancak müphem ve mütenakız gördüğü iddia veya sebepler hakkında izahat istiyebilir.

Hakim davanın her safhasında iki tarafın iddiaları hududu dahilinde olmak üzere kendilerini istima ve lazım olan delillerin ibraz ve ikamesini emredebilir.

Yargıtay kararından alıntıladığım kısım ve Sayın Av. Ömer Güntay'ın da isabetle ifade ettiği gibi davada ıslahın mümkün olmadığını ve maddi sebeplerle bağlı olduğu için hakimce direkt reddedilmesi gerektiğini yinelemek isterim.

Saygılarımla..

Sayın Meral,
Bu konu ıslahtan çok, davanın genişletilmesi yasağı ile ilgili bir durum.Yani siz, davaya konu olan iddianızı hem genişletip hem de değiştiriyorsunuz. Böyle bir durumda karşı tarafın muvafakati olmadan usulen böyle bir yol izleyemezsiniz.Öte yandan eğer şiddetli geçimsizlik sebebiyle açılan davanızda, akıl hastalığına dayanarak boşanmaya karar verilmesi halinde, karar bozulabilir.Saygılar